Quantiferon Nedir?
Aktif gırtlak ve akciğer veremi olan kişilerden diğer insanlara solunum yolu ile bulaşan tüberküloz hastalığının teşhisinde Quantiferon testi yapılır.
Halk arasında Verem hastalığı olarak bilinen tüberküloz hastalığının teşhisinde Quantiferon testi yapılır. Aktif gırtlak ve akciğer veremi olan kişilerden diğer insanlara solunum yolu ile bulaşan tüberküloz hastalığına mikrobakterium tüberkülozis bakterisi neden olur. Hem aktif hem de latent tüberküloz bakterilerinin olup olmadığını tespit etmek için Quantiferon testi yapılması gereklidir.
Quantiferon Testi Neden Yapılır?
Hastada bulunan semptomların tüberküloz şüphesi uyandırması halinde doktor tarafında Quantiferon testinin yapılması istenir. Nefes alma, hapşırma ve öksürme ile hava yolu ile bulaşan bu hastalık bakterinin ilk vücuda girdiği günlerde hiçbir belirti vermeyebilir. Ancak aylar sonra ağır semptomların ortaya çıkması ile hasta doktora başvurur. Hastaya Quantiferon testinin yapılması için şüphe uyandıran belirtiler şunlardır;
- Yüksek ateş
- Gece terlemesi
- Şiddetli öksürük
- Geçmeyen yorgunluk hissi
- Halsizlik
- Göğüs ağrısı
- Öksürükten kanlı balgam gelmesi
- Kilo kaybı
- İştahsızlık
Quantiferon Testinin Avantajları
- Quantiferon testi yapılan kişilerde kalıcı antijenik etki bırakmaz.
- Birden fazla antijen kullanılarak yapıldığı için güvenirliği yüksektir.
- Sonuçların spektrofotometrik (cihaz yardımı ile) saptanması hata payını azaltır.
- Testi tekrar yapma gereği duyulmaz.
- BCG aşısından etkilenmez.
- Tüberküloz dışı mikro bakterilerden etkilenmez.
Tüberküloz Tanısı Nasıl Konur?
- Quantiferon testi (kan testi)
- Balgam testi (Balgam örneğinin mikroskobik ortamda incelenmesi)
- Tüberkülin deri testi (iğne ile kol derisinden antijenik proteinin verilerek deride kabarcık oluşup oluşmadığına bakılması ile tüberküloz hastalığının tespit edilmesi)
- Akciğer filminin çekilmesi
Quantiferon testi aktif ya da latent enfeksiyonları ayırt edemez. Bu nedenle sadece tek bir test sonucuna göre net bir tanı konulmaz. Bu nedenle Quantiferon testi pozitif çıkması halinde deri testi, balgam testi, akciğer filminin çekilmesi ve kan testleri de yapılarak net bir sonuca ulaşılması gereklidir.
Her yıl dünyada milyonlarca kişide görülen tüberküloz bir çeşit akciğer hastalığıdır. Her yaş grubunda görülebilen bu hastalığın çocukluk çağı tüberkülozu ve ekstrapulmoner tüberkülozu türlerinin tanısının konulması oldukça zordur. Latent tüberküloz enfeksiyonu bulunan kişileri önceden tespit edip hastalığın geçmeden önlenmesi oldukça önemlidir. Bu nedenle Quantiferon testi ile (TDT) tüberkülin deri testi birlikte yapılır. Tehlikeli ve bulaşıcı bir hastalık olan verem, BCG aşısı yaptırarak bağışıklık kazandırılır. BCG aşılama oranı yüksek olan toplumlarda verem hastalığının görülme oranı daha azdır.
Quantiferon Testi Pozitif Olması Halinde Ne Yapılır?
Tüberküloz hastalığına özgü IFN-gama enzim miktarının alınan kan örneğinde Elisa ile ölçen Quantiferon testi, TB-gold immün efektör hücrelerinin incelenmesini sağlar. Alınan kan örneğine birden fazla antijen kullanılıp uyarım yapılarak enfeksiyon riskini gösterir. Kandaki spot sayısı 6 ve üzeri ise pozitif kabul edilir. 1 yıl boyunca bu spotlar bozulmadığı için bilimsel çalışmalarda kullanılmak üzere saklanmaktadır.
Latent ve aktif infeksiyon ayrımı yapılmadan testin sadece pozitif olması halinde klinik ve radyolojik incelemeler de beraberinde yapılır. İhtiyaç halinde tüberkülin deri testi yapılarak tanı konulması sağlanır. Quantiferon testi pozitif çıkan hastalara kesin tüberküloz tanısı konulması halinde yoğun bir tedavi süreci başlatılır.
Quantiferon Testi Negatif Olması Ne Anlama Gelir?
Tüberkülin deri testi ile Quantiferon testi arasında %80-95 oranında uyum olması aktif ve latent tüberkülozun tespitini kolaylaştırır. Birbirinin tamamlayıcısı niteliğindeki bu testlerin sonucu bazı durumlarda düşük çıkabilir. Bu durumlar;
- Hematolojik bozukluğu olanlarda
- AIDS hastalarında
- Spesifik malignansisi olanlarda (kötü huylu tümöre dönüşme ihtimali olan tümör)
- Yüksek dozda steroid tedavisi olanlarda
- Kronik böbrek yetmezliği hastalarında
- Diyabet hastalarında
- Böbrek yetmezliği
- Alkol bağımlıları
- Hepatit hastalıkları
- Steroid tedavisi olan kişilerde
- İleri yaş malnütrisyon olanlarda (yaşa bağlı görülen beslenme bozuklukları)
Quantiferon testi negatif olan kişilerde tüberküloz riski yoktur. Bu nedenle daha ileri düzeydeki tetkiklerin yapılması gerekli değildir. Verem hastası ile aynı ortamda bulunan kişilere bulaş riskinin olmasından dolayı sonuçlar negatif çıksa bile 2 ayda bir quantiferon testinin yapılması gereklidir.
Quantiferon ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Quantiferon testi fiyatı nedir?
Hasta muayene edildikten sonra tüberküloz şüphesi edilen kişilere Quantiferon testinin ilk aşaması yapılarak tüberkülin baterilerinin vücutta mevcut olup olmadığı araştırılır. İlk testin sonuçlarının pozitif olması halinde kesin tanı konulması amacıyla ileri düzey tetkiklerin yapılması istenmektedir. Quantiferon testi yapan devlet ve özel hastaneler ile özel laboratuvarlarda fiyatlar farklılık göstermektedir. Tamamlayıcı olarak istenilen tüberkülin deri testleri, akciğer filmi ve balgam testleri ile birlikte istenilen test sayısı Quantiferon testi fiyatı üzerinde etkilidir.
Quantiferon testi öncesi ilaç kullanımı sonuçları nasıl etkiler?
Bağışık sistemini baskılayan ilaçların kullanılması Quantiferon testi sonuçlarının yanlış çıkmasına yol açar. Bu nedenle ilaç kullanımına testten 2 hafta öncesinden ara verilmesi gereklidir. Test yaptırmadan önce doktorunuza danışarak hangi ilaçların kullanımına ara vermeniz gerektiği konusunda bilgi alabilirsiniz.
Quantiferon testini hangi doktorlar ister?
Verem hastalığından şüphe edilmesi halinde dahiliye, cildiye doktorları, göğüs hastalıkları uzmanı, çocuk hastalıkları uzmanı, üroloji, nefroloji uzmanları, nöroloji uzmanları, gastroenteroloji hastalıkları uzmanları, kadın doğum uzmanları ve infeksiyon hastalıkları uzmanları tarafından Quantiferon testi istenebilir. Bir tüp kan numunesinin alınması ile yapılan test, klinik teknisyenler tarafından spektrofotometrik cihazlar yardımcı ile incelenir.
Quantiferon testi güvenli midir?
Diğer testlere göre daha doğru sonuçlar veren Quantiferon testi, tüberküloz basiline ait antijenler kullanıldığı için spesifik sonuçlara kolayca ulaşılmasını sağlar. Hastanın kanındaki T hücreleri daha önceden vücut tarafından tanınmış ise yeniden oluşumu durumunda testin yanlış sonuç vermesini önler. Özgüllük ve duyarlılık oranları oldukça fazladır. Ayrıca FDA (Amerikan ilaç ve gıda dairesi), CE (Avrupa’ya uygunluk belgesi) ve SB (Sağlık Bakanlığı) kalite onaylıdır.