Bebeklerde İshal

Bebeklerde İshal Nedir?

Sıvı ve elektrolit düzeninin bozulması sonucu sindirim kanalında dışkı kıvamı sıvı hale gelir ve buna ishal denir. Bebeklerde ishal sıklıkla görülmekte ve farklı sebeplerden dolayı ortaya çıkmaktadır. Yoğun sıvı kaybına neden olduğu ve yenidoğan bebeklerde ishal ciddi sağlık problemlerine yol açtığı için dikkat edilmesi gereken durumların başındadır.

Özellikle yaz aylarında bebeklerde daha fazla rastlanan ishal, sıvı kaybına neden olduğu için önemlidir. Bakteri ve enfeksiyon kaynaklı meydana gelen cıvık dışkı durumunda, dikkat edilecek nokta sıvı kaybının ne ölçüde olduğudur.

Bebeklerde ishal çeşitleri;

• Bebeklerde geçmeyen ishal: Kronik ishal olarak adlandırılır. 1 aydan fazla geçmeyen ishal yaşanması durumunda kronik inceleme başlatılmalı ve altında yatan sebepler incelenmelidir.
• Bebeklerde zehirli ishal: Enfeksiyon sebebiyle ortaya çıkabilir. Bebeklerde ishal ve kusma birlikte görüldüğünde zehirli ishal türü dikkat çeker ve bu alanda teşhis yoluna gidilir. Çoğu zehirli ishal durumunda, bebeklerde ishal ve ateş birlikte görülmektedir. 
• Bebeklerde sümüksü ishal: Daha çok yenidoğanların dışkısında sümüksü bir yapı görülür. İnek sütüne karşı olan alerjiye işaret edebildiği gibi bebekte enfeksiyon varlığını da gösterir. Bu nedenle oldukça önemlidir. 
• Bebeklerde köpüklü ishal: Tehlikeli ve dikkat edilmesi gereken durumları işaret eder. Yağlı ve sarı rengi ile ayırt edilebilir. Bebeklerde sık rastlanan kolit rahatsızlığından kaynaklı olabilir. İltihap sebebiyle oluşması durumunda uzman hekim tarafından değerlendirilmeli ve gerekli tedavi vakit kaybetmeden uygulanmalıdır.  
• Bebeklerde kötü kokulu ishal: Kötü kokulu ishal birçok hastalıktan dolayı ortaya çıkabilir. Genellikle bulantı ve kusmanın ardından kötü kokulu ishal meydana gelir ve mide gribi gibi birçok sebebi bulunur. Bebeklerde kusma, ishal ve iştahsızlık bir arada bulunuyorsa, bu şikayetler birlikte ele alınarak tanı süreci başlar. 
• Bebeklerde yeşil ishal: Çoğu zaman yenidoğanlarda görülen yeşil ishal, ilk emzirmeye başlanan dönemde görülür. Ağız sütü ya da ön süt denen ilk sütü içen bebekte yeşil renk ishal gözlemlenir. 

Bebeklerde İshal Belirtileri

Bebekte ishal belirtileri, farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Genel olarak bebekte ishal ve iştahsızlık birlikte görülür. Çoğu ishal türünde iştahsızlık semptom olarak görülür.

Bebekte ishal belirtileri şu şekilde sıralanır;

• Sulu dışkı
• Dışkılama sıklığında artış
• Karın ağrısı
• Bulantı
• Huzursuzluk
• Şişkinlik
• Gözyaşı olmadan ağlamak
• Sinirlilik
• Dışkıda kan

Bebeklerde zehirli ishal belirtileri:

• Ateş
• Kusma
• Renk solgunluğu
• Göz çukurunda belirginlik

Bebeklerde İshal Nedenleri Nelerdir?

Bebeklerde ishalin nedenleri, şiddetine ve süresine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bebeklerde uzun süren ishal birçok hastalıktan kaynaklı yaşanabilir. Ayrıca bebeklerde karın ağrısı ve ishal gibi spesifik ağrı ve belirtiler, ishal ve hastalığın nedeni ya da türünün belirlenmesinde etkilidir.

Bebeklerde ishal nedenleri şu şekildedir;

• Virüsler: Virüsler bağırsak sistemini etkileyerek ishale sebebiyet verir. Bazı virüsler bebeklerde daha sık görülür ve ishalle birlikte sağlık sorunlarına neden olabilir. Bunlar arasında rota virüsü en bilinen ve karşılaşılandır. Rota virüs; Mide ve bağırsak sisteminde değişikliğe neden olan ve viral enfeksiyon yaşatan rotavirüs bebeklerde görülen ishalin başlıca nedenleri arasındadır. İshal ile beraber kusma görülür ve sıvı kayıplarına neden olur. 
• Gıda zehirlenmesi: Yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de besin zehirlenmesi, ishale neden olmaktadır. Kusma ile birlikte görülür. 
• Bazı ilaçlar: Bebeklerde gerekli görüldüğü durumda antibiyotik tedavisi uygulanır ve başlıca antibiyotik olmak üzere, bazı ilaçların yan etkisi olarak ishal görülür. Bebeklerde antibiyotik ishal yaparsa, doktor kontrolünde ilaç değişimi ya da farklı bir tedavi yöntemine geçilir. 
• Enfeksiyon: Bebeklerde özellikle bağırsak enfeksiyonu sonucunda ishal gözlemlenir. Enfeksiyon ateş ile birlikte izlenebilir. 
• Kolit: Kalın bağırsak hastalığı olan kolit, ishale neden olur. İltihaplanma olarak da bilinen kolit oluşumunda bebekte ishal ve beraberinde diğer şikayetler gözlemlenir. 
• Çölyak hastalığı: Bebeklerde çölyak hastalığı, yağlı ve sulu dışkılamaya ve kronik ishale neden olabilir. Bunun belirlenebilmesi için uzman hekim tarafından değerlendirme yapılmalı ve uygun beslenme programı belirlenmelidir.
• Diş çıkarma: Diş çıkaran bebeklerde ishal ve ateş görülebilir. Diş çıkarma dönemi, çoğu zaman bebekte ishale neden olur. Çok uzun sürmemekle birlikte kendiliğinden geçmediği durumlarda uzman hekim kontrolü gerekir.

Bebeklerde İshal Teşhisi

Bebeklerde ishalin tanı ve tedavisi için farklı yöntemler uygulanır. İlk olarak tıbbi öykü alınır ve fiziki muayene yapılır. Detaylı incelemek için uzman hekim tarafından birtakım testler istenebilir. Bunlar; tam kan sayım testi ve gaita (dışkı) testidir. Testler haricinde bazı durumlarda ise kolonoskopi sistemine başvurulur.

• Tıbbi Öykü: Hastanın tıbbi öyküsünün alınmasıdır. Bebekte ishalin ne zaman başladığı, şiddeti, rengi ve dokusu, iştah durumu gibi spesifik noktaları öğrenen uzman hekim değerlendirme yapabilir. 
• Fiziki muayene: Mide ve bağırsakları incelemek için fiziki muayene gereklidir. Bebeğin verdiği tepki ve ele gelen herhangi bir belirtinin var olup olmadığı incelenir. 
• Kan testi: Enjeksiyon ile damardan alınan kan, laboratuvar tarafından incelenir. Tam kan sayımında doktorun belirttiği birçok değere bakılır ve ishale neden olan enfeksiyon ya da bakteri oluşumu kanda incelenebilir. 
• Gaita testi: Dışkının incelenmesidir. Kanlı veya sümüksü yapı dışında dışkı testinde enfeksiyon ve parazit bulgusu aranır.
• Kolonoskopi: Bağırsak ve kolonun detaylı incelenebilmesi için kullanılan görüntüleme sistemidir. Kameralı ince bir çubuk yardımıyla bölgedeki alan incelenir ve teşhis belirlenmeye çalışılır. Gerek görüldüğü durumlarda biyopsi yapılarak, bölgeden parça alınır ve incelenir. 

Bebeklerde İshal Tedavisi

Bebeklerde ishal tedavisi, ishale neden olan hastalık veya durumun ortadan kaldırılması için izlenen yolları kapsar. Her ishalin sebebi farklı olabileceği için tedavi yöntemleri de farklıdır. Uygulanan tedavi yöntemleri şu şekildedir;

• Medikal tedavi: Bebeklerde görülen bazı ishal türlerinde, ilaç tedavisi uygulanabilir. Genel olarak enfeksiyona neden olan virüsler, bakteri ve parazit oluşumunda tercih edilir. Bebekler için ishal şurubu ve ishal ilacı uzman hekim tarafından gerekli görüldüğü durumlarda verilir. İsteğe bağlı olarak kesinlikle kullanılmamalıdır. 
• Damar yoluyla sıvı verilmesi: Bebekte ishal ve kusma eşliğinde sıvı kaybı yaşanabilmektedir. Bu gibi durumlarda ishal tedavisinde, bebeğe damar yoluyla sıvı ve gerekli görüldüğü durumlarda ilaç verilerek tedavi edilir. 
• İlaç değişimi: Herhangi bir durumdan dolayı ilaç kullanan bebekte ishal görüldüyse, uzman hekim ilaç değişikliği uygulayarak ishalin takibini yapar.
• Beslenme programı: Çölyak hastalığı gibi dikkat edilmesi gereken durumlardan kaynaklanan ishalde, beslenme programı ve diyet uygulanarak bebeğin ishalden kurtulması sağlanır. Çoğu durumda zorunlu hale gelebilen beslenme programına uyulmalı ve dikkat edilmelidir.

Bebeklerde İshal Tedavi Edilmezse

Bebeklerde ishal sık rastlanan hastalıklar arasında olsa da tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölümlere neden olabilir. Sıvı kaybı yaşanması durumunda bebeğin hayati organlarında problemler meydana gelir. Bunun önlenmesi çoğu zaman evde su takviyesiyle mümkün olsa bile, çoğu durumda uzman hekim kontrolü gerekir.

Enfeksiyon, bebeklerin mide ve bağırsak mukozasında yaşanan durumlardandır ve çoğu zaman ilaç tedavisiyle sonlanır. Tedavi edilmezse enfeksiyon yayılarak, bebeğin hayat kalitesini düşürür ve sağlık sorunlarının artmasına neden olur.

Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir?

Bebeklerde ishale bitkisel tedavi ve bazı yiyecekler iyi gelmektedir. Bunların başında ishal bebek için pirinç palası ve yoğurt gelir. Genellikle ev yoğurdu önerilir. Bunun sebebi ise probiyotik açıdan sindirim sistemini düzene sokmasıdır.

Bebeklerde ishale iyi gelen yiyecekler; patates ve havuç haşlaması, muz, yağsız et, kefir, tarhana olarak sıralanabilir. Ayrıca anne sütü yenidoğan bebeklerde ishal sorununu ortadan kaldırmaya yardımcıdır. Bol su ile birlikte ishale iyi gelen yiyecekler akut ishal durumlarına iyi gelir.

Bebeklerde İshale Ne İyi Gelmez?

Anne sütü almayan bebeklerde ishal daha sık görülür. Herhangi bir sebepten ötürü anne sütü alamayan bebeğin dışkısı daha sık cıvık ve sulu olarak izlenir. Ayrıca bebeklerde ishal yapan yiyecekler kısa süreli de olsa akut ishale neden olabilmektedir. Bu yiyecekler; baharatlı katı gıdalar, kızartmalar, bazı sebzeler ve karpuz olarak sıralanır.

Sebze ve meyvelerin yıkanmamasının yanı sıra et ve et ürünlerinin açıkta bırakılması da bebeklerde ishale neden olarak sindirim sistemine iyi gelmez. Hijyen kurallarına uyulmalı ve biberon, emzik gibi bebek malzemeleri düzenli aralıklarla steril edilmelidir.

Bebeklerde İshal için Hangi Doktora Gidilir?

Bebeklerde ishal yaşanması durumunda çocuk sağlığı ve hastalıkları bölümünde, çocuk hastalıkları uzmanıyla görüşülmelidir.

İshale kusma eşlik ediyorsa, su kaybı meydana gelebileceği için vakit kaybetmeden uzman hekimle görüşülmelidir. Bebekte su kaybının anlaşılabilmesi ise ağız kuruluğunu, idrar sıklığını, göz çukurlarında ve bıngıldağında çökme belirtilerini takip ederek belirlenebilir. Ayrıca ishal 3 günden fazla süredir devam ediyor ve ateş eşlik ediyorsa, enfeksiyon riski olduğu için doktora başvurulmalı gerekli tedavi süreci başlanmalıdır.