Bebeklerde Kokulu Kaka
Bebeklerde kötü kokulu kaka, ek gıdaya geçilmesi gibi nedenlerden meydana gelebileceği gibi sindirim sistemi problemlerine de işaret edebilmektedir. Medikal tedavi, diyet ve ilaç değişimi gibi tedaviler bulunmaktadır.
Bebeklerde Kokulu Kaka Nedir?
Bebeğin dışkısındaki değişiklikler, sindirim sistemi başta olmak üzere bebeğin genel sağlığı hakkında bilgi vermektedir. Bebeklerde kokulu kaka izlenmesi her zaman patolojik düşünülmesine neden olmaz ve makul görülebilir. Kokuya eşlik eden diğer belirti ve bulgular ele alınarak değerlendirilir.
Bebek kakasının rengi, dokusu ve sıklığı her bebekte aynı olmayacağı için tek başına ele alınmamalıdır. Örneğin; anne sütü alan bebek daha sık dışkılar. Kaka rengi, boyutu ve dokusu mamayla beslenen bebeklere oranla daha farklıdır.
Bebeklerde kötü kokulu kaka, ek gıdaya geçilmesi gibi nedenlerden meydana gelebileceği gibi sindirim sistemi problemlerine de işaret edebilmektedir. Yenidoğanlarda kaka kokusu daha hafif siyah ya da çok koyu yeşil renkli ilk dışkı olan mekonyum izlenir.
Bebeklerde Kokulu Kaka Çeşitleri
Bebeklerde kokulu kaka farklı renklerde ortaya çıkar. Bazı durumlar hastalıkları işaret edebilse de bazı kokulu çeşidi normal kabul edilir ve birkaç gün içerisinde düzelmesi beklenir.
- Bebeklerde siyah kokulu kaka; yenidoğanlarda görülmektedir. Bu dışkılama çok kötü kokulu olmadığı müddetçe normaldir ve bağırsaklarının düzgün çalıştığının işaretidir.
- Bebeklerde sarı renkli kokulu kaka, doğumdan birkaç gün sonra izlenebilir. Ayrıca bebeğin ilerleyen dönemlerinde de sarı renkli olabilen kakası kokulu olabilir. Bu duruma eşlik eden ishal yoksa tehlikeli bir duruma işaret etmediği düşünülmektedir.
- Bebeklerde yeşil kokulu kaka ise çoğu zaman hastalık belirtisi olarak ele alınır. İshal yoksa bebeğin safrayla beraber attığı kaka yeşil renklidir ve kokulu olması bir soruna işaret etmez. Yeşil renkli kaka görüldüğünde, koku her zamankinden farklı ve çok keskinse bazı hastalıklara işaret edebildiği için doktor kontrolü gerekebilir.
Bebeklerde Kokulu Kaka Belirtileri Nelerdir?
Bebeklerde kokulu kaka birden izlendiyse beraberinde görülen bazı belirtilere dikkat etmek gerekmektedir. Genellikle bebekte yeşil ve kokulu kaka mekonyumun ardından görülür ya da herhangi bir hastalık durumunda ortaya çıkar. Fakat belirtiler bir bütün olarak ele alınarak doktor tarafından incelenmelidir.
Bebeklerde kokulu kaka belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Gaz sancısı
- İshal
- Kabızlık
- Şişkinlik
- İştahsızlık
- Karın ağrısı
- Huzursuzluk
- Kaka renginde farklılık
Bu belirtiler birçok bebekte kokulu kakanın ortaya çıkmasıyla birlikte izlenir. Herhangi bir hastalığa işaret ettiği durumda yüksek oranda ishalle beraber, yeşil ve ekşi bir koku görülür.
Bebeklerde Kokulu Kaka Nedenleri Nelerdir?
Bebeklerde kokulu kakaya neden olan birçok durum vardır. Doğumdan itibaren gün geçtikçe tükettiği anne sütü ve gıdalarla birlikte bebeğin kaka kokusunda farklılık izlenir. Genellikle bebeklerde kötü kokulu kaka zamanla geçer ve bir tehlike barındırmaz. Dışkı rengiyle beraber kokulu kakaya eşlik eden ishal ve kabızlık durumu, bebeğin sağlığı hakkında fikir yürütmeye yardımcı olmaktadır.
Bebeklerde kokulu kaka nedenleri şu şekildedir;
- Enfeksiyon: Bebeklerde kötü kokulu kaka izlenmesi halinde, kakanın kıvamı değerlendirilir. Çoğu zaman kokulu kakanın beraberinde dokusunda da farklılık varsa enfeksiyondan şüphe edilmelidir. Rota virüsü ilk akla gelen ve bebeklerde sıklıkla rastlanan bir enfeksiyon çeşididir. İshal, kötü kokulu dışkı ve karın ağrısı şeklinde belirtileri vardır.
- Demir takviyesi: Demir takviyesi alan bebeklerin dışkılarında koku ve renginde koyulaşma görülebilir. Gayet normal bir durum olarak kabul edilir. Eğer renk ve koku dışında ishal veya kabızlık izlenirse doktora bilgi verilmeli ve gerekirse takviye kesilmelidir.
- Anne sütü: Anne sütüyle beslenen bebeklerde ekşi kokulu kaka izlenir. Sarı parçacıklar bu renk ve kokuya eşlik ediyorsa anne sütünün yağını bebeğin sindirmediği anlamına gelir ve normaldir. Dışkı renginin sarıdan yeşile döndüğü durumlar ise ilk emzirmeyle gelen sütü bebeğin fazla tükettiği anlamına gelmektedir.
- Devam sütü: Anne sütü alamayan veya aldıktan sonra devam sütüyle beslenmeye devam eden bebeklerde kokulu kaka görülmesinin en sık rastlanan sebebidir. Sarı renkli olan dışkı, biraz daha katı ve kokuludur.
- Üşütme: Bebeğin üşüttüğü durumlarda kokulu kaka görülebilir. Genellikle ishal ve vücut kırgınlığıyla beraber izlenir.
- Katı gıdalara geçiş: Katı ve ek gıdalara geçmeye başladıkça bebeğin kakasında hem renk hem koku değişikliği fark edilir. Sarı renkten daha koyu hale gelmeye başlayan dışkının kokusu da daha keskin haldedir.
- Gıda alerjisi: Ek gıdaya geçmiş bebeklerin kokulu kaka yapmasına alerjiler sebep olabilmektedir. Özellikle kötü kokuya eşlik eden dışkıda parçalar mevcutsa, bebeğin verilen yiyecekleri sindiremediği anlaşılır. Gıda zehirlenmesi gibi durumlarda ise kaka kokusu son derece keskin, kaka kıvamı ise suludur. Ayrıca bulantı ve kusma ile birlikte görülür.
Bebeklerde Kokulu Kaka Teşhisi
Bebeklerde kakanın rengi, kokusu ve diğer özellikleri bir bütün olarak incelenerek değerlendirilir. Koku tek başına teşhis için yeterli olmaz. Beraberinde izlenen diğer belirtiler de ele alınarak teşhis süreci işlemektedir. Kokulu kaka teşhisi için öncelikle ebeveynlerden hasta öyküsü alınır. Ardından fiziki muayene gerçekleşir ve kan testiyle birlikte gaita ya da alerji testi istenebilir.
- Hasta öyküsü: Bebeğin kakasındaki kokunun ne zaman başladığı, ne sıklıkla tekrarladığı ve diğer semptomlar hasta öyküsü alınarak öğrenilir. Teşhis sürecinin ilk aşamasında gerekli bilgilerin verilmesi önemlidir.
- Fiziki muayene: Fiziki muayene aşamasında bebeğin kasıklarına bakılır ve bastırılarak bağırsaklarda bir sorun olup olmadığı anlaşılır. Enfeksiyon bulgusu için ateş ölçülür ve kulak, burun, boğaz kontrol edilir.
- Kan testi: Bebeklerde kokulu kakaya neyin sebep olduğunun anlaşılması için kan değerlerine bakılabilir. Kanda enfeksiyon veya farklı bir durumla karşılaşılması üzerine uygun tedavi yöntemi belirlenir.
- Gaita testi: Bebeğin kakasının incelenmesidir. Kokulu kaka şikayetlerinde, rengi, dışkıda kan olup olmadığı bu testte incelenebilir. Bebeğin kakası ile elde edilen bilgiler sayesinde, kötü kokulu kakaya sebep olan durumlar belirlenebilmektedir.
- Alerji testi: Kötü kokulu kakaya sebep olan durumlardan biri de alerjidir. Besin alerjisi olan bebekler bazı gıdaları sindiremez ve kokulu kaka ortaya çıkar. Ek olarak mide problemleri ve şiddetli karın ağrısı görülebilmektedir.
Bebeklerde Kokulu Kaka Tedavisi
Bebeğin kakasının kokmaması için bilinen bir tedavi yoktur. Her zamankinden farklı, keskin ve birden oluşan kötü kokulu dışkılama söz konusuysa buna neden olan durumlar belirlenir ve tedavi edilir. Çoğu durumda ise tedaviye gerek kalmaz ve rahatsızlık veren bu durum kısa sürede normale döner.
Uygulanan tedavi yöntemleri şu şekildedir;
- Medikal tedavi: Bebeklerde kötü kokulu kakaya sebep olan durum enfeksiyon ve virüs kaynaklı hastalıklar ise ilaç tedavisi uygulanır. Enfeksiyonlar için antibiyotik, sindirim sistemi bozuklukları için farklı ilaçlar tercih edilir. Ayrıca ateş izleniyorsa ateş düşürücü başlatılır. Alerji tespit edildiyse, gıda alerjisine iyi gelecek ilaç kullanılır.
- Diyet: Katı gıdalara geçen bebeklerde sık rastlanan kokulu kakanın önlenmesi sağlıklı beslenme programıyla sağlanabilir. Kötü kokuya eşlik eden kabızlık şikayetinin azalmasında da verilen programa uyulması istenir. Aksi halde sindirim sistemi rahatsızlıkları devam edebilmektedir.
- İlaç değişimi: Bazı ilaçlar bebeklerin kakasında ve sindirim sisteminde farklılıklar ortaya çıkarır. Antibiyotik kullanan bebeklerde kokulu ve sulu kaka gözlemlenebilir. Böyle durumlarda hekim tarafından ilaç değişikliğine gidilerek, belli bir zaman sonra tekrar kontrol edilmesi istenir. Demir eksikliği için demir takviyesi alan bebeklerdeki değişim ise normaldir ve genel olarak ilca değişikliğine gidilmez.
Bebeklerde Kokulu Kaka Tedavi Edilmezse
Bebeklerde kokulu kakaya sebep olan durumun kontrol altına alınmaması, bazen riskli olabilmektedir. Enfeksiyon ve virüs kaynaklı izlenen kaka değişimlerinde mutlaka uygun görülen tedavi şekline uyulmalıdır. Aksi halde enfeksiyon yayılarak bebeğin daha ciddi sağlık problemleriyle karşılaşılmasına neden olur.
Kabızlıkla birlikte görülen kokulu kaka tedavi edilmezse, bebekte huzursuzluk ve karın ağrısına bağlı olarak gelişen hayat kalitesinde düşüş gözlemlenir. Daha ciddi sorunlara varabilen rota virüsünün tedavi edilmemesi ise enfeksiyonun ilerlemesine neden olur. İshal daha şiddetli hale gelir ve kötü kokulu kaka fazlalaşır.
Bebeklerde Kokulu Kaka için Hangi Doktora Gidilir?
Bebeklerde kokulu kaka için çocuk hastalıkları ve sağlığı bölümünde, çocuk hastalıkları uzmanıyla görüşülmelidir.
Bebeklerde izlenen kokulu kakaya ek olarak ishal, ateş, bulantı, kusma veya dışkıda kan rastlanması durumunda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuyla görüşülmelidir. Bunlar enfeksiyon, virüs veya sindirim sisteminde yaşanan hastalıkların belirtisi olabilmektedir.