Çocuk Romatolojisi Nedir?

Çocuk romatolojisi bölümü, doğumdan 18 yaşına kadar olan süreçte görülen romatizmal hastalıklardan sorumlu olan tıp branşıdır. Pediatrik romatoloji bölümü olarak da bilinir. 

Kaslarda, iskelet sisteminde, bağ dokularında, damarlarda ya da eklemlerde görülen tüm sağlık sorunlarının teşhis ve tedavisi çocuk romatoloji doktorları tarafından gerçekleştirilir. 

Pediatrik romatoloji bölümü olan hastanelerin yaygınlaşması, uzman doktor sayısının artması, uzmanların yeterli donanıma sahip olması, çocuk romatoloji hastalıklarının teşhis ve tedavisi için dünya çapında yaşanan gelişmelerin ülkemizde uygulanması gibi adımlar ise Çocuk Romatoloji Derneği tarafından yürütülmektedir.

Çocuk romatoloji hastalıkları yangısal, lokal ya da sistematik bir seyir izleyebilir. Hastalıkların ilerlemesi halinde ise kan, diğer vücut sistemleri ve organlar olumsuz etkilenebilir. 

Bu nedenle pediatrik romatoloji bölümü çok sayıda sağlık sorunuyla ilgilenir ve sık sık diğer branş doktorlarıyla işbirliği kurulması gerekir. Hastalıkların teşhis ve tedavilerinde başarı oranının arttırılması için ülkemizde çocuk romatoloji bölümünün yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

Çocuk Romatoloji Uzmanı Nedir? Pediatrik Romatologların Görevleri Nelerdir?

Çocuklarda ve bebeklerde görülen romatizmal hastalıkların teşhis ve tedavileri, pediatrik romatologlar tarafından gerçekleştirilir. 

Bunun için uzmanların 6 senelik temel tıp eğitimi almaları ve ardından Tıpta Uzmanlık Sınavına girerek Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları bölümünde uzmanlık kazanmaları gerekir. 

Daha sonrasında adaylar ihtisaslarına Romatoloji alanında devam ederler ve tamamlandığında Çocuk Romatoloji Uzmanı unvanı alırlar. 

Pediatrik romatologlar, çocuk romatoloji bölümü olan hastanelerde sağlık hizmeti verebilir ya da ilgili kurumlarda araştırma görevlisi olabilirler. 

Uzmanların görev ve sorumlulukları ise şu şekildedir:

• Çocuklarda görülen romatizmal hastalıkların teşhis edilebilmesi için gereken tetkiklerin yapılması,
• Tetkik sonuçları ve muayene bulguları doğrultusunda hastalığın teşhis edilmesi,
• Hastalıkların tedavisi için kullanılacak yöntemlerin belirlenmesi,
• Hastalıkların yayılmaması ve genel sağlık durumunun korunması için gerekli önlemlerin alınması,
• Hastalıklar ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında hem çocuğun hem de ebeveynlerin bilgilendirilmesi,
• Tüm teşhis ve tedavi sürecinde çocukların psikolojik durumlarını da göz önünde bulunduran bir yaklaşım sergilenmesi,
• Gerekli görülmesi halinde diğer branş doktorları ile işbirliği kurulmasıdır.

Çocuk romatoloji uzmanları multidisipliner yaklaşım gerektiren hastalıkların tedavisinde fizik tedavi uzmanları, pediatrik nöroloji, ortopedi, endokrinoloji ve algoloji doktorlarıyla bir arada çalışmaktadır. Bu sayede tedavi başarı oranları büyük bir artış göstermektedir.

Çocuk Romatolojisi Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

Çocuk romatolojisi bölümü, 18 yaşının altında bulunan çocuklardaki tüm kas ve iskelet sistemi hastalıklarıyla ilgilenmektedir. 

Bu hastalıklar arasında en yaygın karşılaşılanları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Büyüme Ağrıları: Çocukların büyüme ve gelişim süreçleri tamamlanana kadar görülen kronik ağrı şikayetleridir. Ergenlik döneminin sona ermesi ile birlikte ağrı duyumu da sona erer. Özellikle uzama görülen bölgelerdeki ağrılar, uykudan uyandıracak kadar şiddetli ve kramp şeklinde seyreden şikayetlerdir. Ödem söktürücü ve ağrı kesici ilaç kullanımı ile hastanın günlük yaşam konforu sağlanır.
  
• Lupus: Halk arasında kelebek hastalığı adıyla da bilinir. Bağışıklık sistemi hastalıklarının kolajen dokuya saldırması nedeniyle ortaya çıkar. Bu nedenle tüm vücudu tutan bir ve etkisi altına alan romatizmal bir hastalıktır. Kaslarda iltihaplanma, eklem ağrıları, saç dökülmeleri, ten rengi değişimleri, yüzde kızarıklık, akciğerlerde iltihaplanma, psikolojik problemler, nöbet geçirme ve şiddetli ağrı şikayetleri en yaygın belirtileridir.
  
• Juvenil İdiopatik Artrit: Halk arasında çocukluk romatizması olarak da bilinir. Sebebi belirlenememekle birlikte, eklemlerin kronik şekilde iltihaplanması anlamına gelir. Belirtiler genel olarak 16 yaş öncesinde ortaya çıkar. Eklemlerin şişmesi, ağrıması ve hareket kabiliyetinde azalmalarla kendini gösterir.
  
• Juvenil Dermatomiyozit: Belirtileri 16 yaş öncesinde görülen ve otoimmün hastalıklar arasında yer alan bir sağlık sorunudur. Kaslarda ve vücuttaki küçük kan damarlarında görülür. Deri lezyonları, eklem ağrıları ve şişlikleri, karın ağrısı, güçsüzlük, akciğer problemleri gibi şikayetlere neden olur.
  
• Skleroderma Hastalığı: Cilt dokusunun sertleşmesi ve sedefli bir görünüm kazanması ile seyreden iltihabi hastalıktır. Sebebi henüz belirlenememiş olmakla birlikte cilt altında, cilt dokusunda ya da iç organlarda tutulum gösterebilir. Eklemlerde görülmesi artrit, gözlerde gelişmesi ise üveit hastalığına yol açmaktadır.
  
• Behçet Hastalığı: Sebebi henüz belirlenemeyen ve damarların iltihaplanması anlamına gelen bir hastalıktır. Aynı zamanda deri hücreleri ve vücutta mukus üretmekten sorumlu olan dokuları etkiler. Beyinde, gözlerde, ağızda, üreme organlarında, eklemlerde ya da sindirim sisteminde ülserlerle kendini gösterebilir.
  
• Yüksek Ateş: Sık sık tekrarlayan ya da nedeni belirlenemeyen yüksek ateş şikayetlerini kapsar. Ailevi Akdeniz Ateşi, Behçet Hastalığı ya da pediatrik romatizmal hastalıklar nedeniyle meydana gelebilir. Altta yatan hastalığın teşhis ve tedavi edilmesi ile iyileşme görülür. 
  
• Kawasaki Hastalığı: Vücuttaki damar duvarlarının iltihaplanması, göz kanlanması, cilt lezyonları, ağız ve boğazda kızarma, boyun lenflerinde şişlik, ayaklar ve ellerde ödem toplanması, damarların genişlemesi ve kalp sağlığını olumsuz etkileyen sağlık sorunları ile seyreden bir hastalıktır. Erken teşhis ve tedavi ile iyileşme mümkündür.
  
• Ailevi Akdeniz Ateşi: Genetik aktarımla geçiş gösteren bbir hastalıktır. Tekrar eden yüksek ateş ataklarında eklem ağrıları, karın ağrısı, eklemlerde şişlik, cilt döküntüleri, kaslarda iltihaplanma ve göğüs ağrısı gibi şikayetlere neden olur. Hastanın yaşamı boyunca önleyici tedavi görmesi, genel sağlık durumunun korunması açısından hayati önem taşımaktadır.
  
• Eklem Gevşekliği: Eklem Hipermobilitesi olarak da bilinir. Bağ dokusunda gelişen bu hastalık, genetik aktarım yoluyla geçiş gösterir. Aynı zamanda eklemlerin arasında normalden daha fazla açıklık bulunması anlamına gelir. Kronik ağrılar, hafif travmalara rağmen kemik çıkıkları, kronik yorgunluk, göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı ve kolay morarma gibi komplikasyonlara neden olur. Fizyoterapi ile tedavisi mümkündür.
  

Pediatrik romatoloji bölümü çocuklarda görülen kronik kas ve iskelet ağrıları, eklem ağrıları, yumuşak doku şikayetleri ve diğer kronik ağrı şikayetleri ile ilgilenmektedir. Romatolojik hastalıkların diğer vücut sistemlerini etkilemesi halinde multidisipliner tedavi gerekecektir. 

Çocuk Romatolojisi Bölümü Hangi Tedavileri Uygular?

Çocuk romatolojisi bölümü, iskelet sistemi ve kaslarda görülen tüm sağlık sorunlarının tedavisini gerçekleştirir. Tedavi sürecinde başvurulan yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• İlaç Tedavisi: Hastalıklar ve hastalıklara bağlı olarak gelişen semptomların iyileştirilmesi için kullanılır. Teşhis edilen sağlık sorununa bağlı olarak antiromatizmal ilaçlar, ağrı kesiciler, mide koruyucular, ateş düşürücüler, antibiyotik etkili ilaçlar, büyüme ve gelişim destekleyiciler ve kemik yoğunluğunu arttırıcı takviyeler en sık kullanılan ilaç gruplarının başında gelmektedir.
  
• Bilişsel Egzersiz Terapileri: Kronik kemik ağrıları ve hafif seyirli kas zayıflıkları gibi vakalarda tercih edilir. Klinik pilates ya da dans terapileri ile hastaların psikolojik ve fizyolojik iyileşme göstermesi hedeflenir. Ülkemizde yeni yaygınlaşan bir terapi yöntemidir.
  
• Fizyoterapi Rehabilitasyonu: Hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan şikayetlerin giderilmesi, dokularda görülen fonksiyon kayıplarının yeniden kazandırılması, günlük yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve oluşması muhtemel olan deformasyonların engellenmesi amacıyla uygulanır. Fizyoterapi uzmanları tarafından yaptırılan egzersiz hareketleri ve tıbbi cihazlarla kasların çalıştırılması gibi işlemlerle uygulanır.
  

Çocuk romatolojisi bölümü tarafından uygulanan tedavilerde endokrinoloji doktorları, psikiyatristler, dermatologlar, göz doktorları, gastroenterologlar, radyoloji uzmanları, cerrahlar, uzman nefrologlar ve ortopedistler de yer alabilir. 

Bu durum romatolojik hastalıkların diğer vücut sistemlerine yansıması halinde gerekli olmaktadır.