Damak Şişmesi

Damak Şişmesi Nedir?

Ağız içerisinde üst çene olarak adlandırılan bölgedeki dişlerin yerleştiği kısma yumuşak damak adı verilmektedir. Genellikle halk arasında damak sadece ağzın üst kısmı olarak bilinse de aslında dişlerin bağlı olduğu tüm et yapısına damak adı verilmektedir. Damak şişmesi birçok kişi tarafından ciddiye alınmasa da üzerinde durulmadığı zaman ciddi sonuçlar doğurabilecek bir rahatsızlıktır. Damağın şişmesinin pek çok farklı sebebi olabilir. Her şişlik ciddi bir duruma işaret etmese de şişkinliğin sebebi öğrenilmeli ve önlem alınmalıdır. Günümüzde pek çok hastanın ağız sağlığına dikkat etmemesi sonucu ciddi diş ve diş eti ağrıları çektiği bilinmektedir. Damak şişmesi diş etinde oluşan bir iltihaptan dolayı gerçekleşebilir. Bu durumda hastanın antibiyotik kullanması gerekebilir. Damak şişkinliği birkaç gün içerisinde geçmediği takdirde uzman bir diş hekimine görünmek gerekir.

Diş etleri, ağzımızın içerisinde yer alan yumuşak et dokusunun tamamını oluşturur. Diş eti ve damak şişmesi durumunda akıla ilk gelen şey dişler ile alakalı bir sorun olmasına rağmen aslında durum bu yumuşak dokunun altında bulunan kılcal damarlar ile alakalı olabilir. Bu sebeple ağız sağlığı denildiğinde akla sadece diş problemleri gelmemelidir. Şişkinlikler ciddi doku ve kılcal damar hasarlarından dolayı da oluşabilmektedir. Şişlikler genellikle beraberinde kızarıklık ve hareket güçlüğünü de getirmektedirler. Kişi yemek yerken zorlanmaya ve acı çekmeye başlayabilir ve geceleri ağrı sebebi ile uyumada güçlük çekebilir.

Damak Şişmesi Belirtileri Nelerdir?

Damak şişmesi öncelikle diş etinin zamana yayılarak şişmesi ile başlar. Diş etinde hissedilen ufak yanmalar ve sanki iğne batıyormuş gibi bir his sezilebilir. Daha sonrasında asıl problem olan dişin etrafındaki yumuşak doku şişmeye ve kızarmaya başlar. Hasta, başlangıçta ufak bir acı hisseder ve ağrılar dönemsel olarak durgunluk gösterebilir. Ağız ve diş rahatsızlıklarının çoğunda birçok hasta dönemsel olarak hafifleyen sancılardan dolayı sorunun geçtiğini zanneder fakat ağrılar belli bir süre sonra daha şiddetli bir biçimde geri döner. Bu sebeple şişlik ve sancı ortaya çıktığında direkt olarak müdahale etmek ileride daha fazla acı çekmenin önlenmesini sağlar.

Diş eti ve damak şişmesi beraberinde mutlaka kızarıklık getirecektir. Şişkinliğin sebebi basit bir zedelenme olabilir. Fakat şişkinlik birkaç gün devam ettiği takdirde durum daha ciddi bir hal alabilir. Diş eti ve damak şişmesi belirtileri:

• Ağız hareketlerinde güçlük: Özellikle yemek yerken veya konuşurken ağzı hareket ettirmekte veya açıp kapatmakta güçlük yaşanması en belirgin belirtilerden biridir. Ağız içi şişkinlik kişinin konuşurken rahatsız olmasına sebep olabilir. Bu belirti özellikle sert ve büyük besinler tüketilirken daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır. Hasta, ısırma eylemi sırasında güçlük ve acı hissedebilir.
• Kızarıklık: Tüm diş eti ve damak şişmelerinde takip eden belirti mutlaka kızarıklıktır. Şişen bölgede oluşan kan basıncı bu bölgenin hızlıca kızarmasına sebep olur. Hasta, parmağı ile veya farklı bir cisim ile bu bölgeye baskı uyguladığında bölgenin beyazlaştığını ve baskının hemen ardından tekrar kızardığını görecektir. Bunun sebebi şişen bölgede basınç oluşması ve bu bölgedeki kan oranının artmasıdır.
• Diş eti kanaması: Şişlik olan bölgede oluşan basınç diş etini güçsüzleştirecek ve yıpratacaktır. Bu sebeple kızarıklık ve şişliği kanamalar takip edecektir. Şişkinlik olan bölgeye diş fırçası gibi cisimler değdiği takdirde bu bölgede bulunan yumuşak doku yavaş yavaş açılır ve tutunduğu diş ile arasında bir boşluk oluşur. Bu boşluk, diş fırçalarken veya yemek yerden diş etinden kan gelmesine sebep olabilir.
• Şişlik bölgesinde belirgin iltihap: Şişkinlik olan bölgede iltihap olma ihtimali çok yüksektir. Diş apse yapmış olabilir veya yumuşak dokunun etrafında farklı bir sebepten dolayı iltihap toplanmış olabilir. Bu durumda iltihap akıtılmamalı ve gerekli ilaç tedavisine hızlı bir şekilde başlanılmalıdır.
• Sıcak ve soğuğa karşı hassasiyet: Gün içerisinde tüketilen çay, soğuk su veya asitli içecek gibi ürünler bölgenin uyuşmasına veya ağrımasına sebep olabilir. Diş etinde veya damak bölgesinde hassasiyet hissedebilirsiniz. Şişkinlik olan bölgenin diş eti zayıflamış ve ısıya dayanıklılığını yitirmeye başlamış olabilir.

Damak şişmesi ile beraber yukarıdaki belirtilere sahipseniz ciddi bir kılcal damar veya diş eti probleminiz olabilir. Ağız son derece hassas bir bölge olup yumuşak dokular basit yaralanmalar sonucu şişebilir. Fakat belirtilerin bir veya birkaçına sahip olmanız olası bir iltihap durumuna işaret edebilir ve bu durumda ilaçla tedavi şarttır.

Damak Şişmesi Nedenleri Nelerdir?

Üst damak şişmesi genel olarak yemek yerden alınan ufak yaralar sonucu oluşabilmektedir. Yenilen herhangi bir sert cisim üst damağı çizebilir ve çizilen bölgenin etrafında ufak şişlikler görülebilir. Diş damak şişmesi durumunda diş etinde bir sorun olabilir. Şişlikler bir veya iki gün içerisinde geçmiyor ve ağrılar artıyorsa durum basit bir yaralanmadan daha farklı olabilir. Ağız bakımı bu tip durumlarda büyük rol oynamaktadır. Ağız hijyenine büyük önem verilmesi bu tarz durumların yaşanmasını engelleyebilir. Ağız içerisinde yer alan çeşitli bakteriler ve yemek sonrası kalan kalıntılar diş ağrısı damak şişmesi gibi durumlara sebebiyet verebilirler.

Damak şişmesinin başlıca nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Gebelik: Hamilelikte damak şişmesi oldukça sık görülen bir durumdur. Gebelik sebebi ile vücudun hormonal dengesi değişir. Bu hormonal değişim sonucunda diş etlerinde bir takım hasarlar oluşabilir. Aynı zamanda hamilelikte damak şişmesinin bir diğer sebebi de diş etlerinde artan kan basıncı olabilmektedir. Kan basıncının artması diş etlerinin tahriş olmasına sebebiyet verir. Bu durum da şişkinliklere davetiye çıkartabilir.
• B ve C vitamini eksikliği: Gün içerisinde tükettiğimiz besinlerden yeterli miktarda vitamin aldığımızı düşünsek de zaman zaman bu vitaminler bedenimize yetersiz gelebilir ve vitamin takviyesi gerekebilir. Diş etlerinin kuvvetlenmesi ve şişkinlik gibi durumların önlenmesi için yeterli düzeyde B ve C vitamini almak gerekir.
• Bakteriler, Virüsler ve Mantarlar: Ağzımız gün içerisinde devamlı farklı besin maddelerine maruz kalır. İçtiğimiz içecekler ve yediğimiz yiyeceklerden kalan artıklar ağız içerisinde bakteri ve mantar oluşumuna sebebiyet verebilir. Bu durumda damak şişkinliği ön plana çıkacaktır. Aynı zamanda virüsler ve vücuda bulaşan bir takım hastalıklar diş etlerini yüksek ölçüde etkileyerek zarar görmesine sebep olurlar.
• Yetersiz fırçalama: Damak şişmesinin en yaygın sebeplerinden biri hastanın ağız hijyenine yeterli önemi vermemesidir. Dişlerin gün içerisinde besin tüketimlerinden sonra düzenli olarak aksatılmadan fırçalanması çok önemlidir. Ağız hijyenine dikkat eden bireylerin genelinde diş eti rahatsızlıkları çok daha az görülmektedir.
• Yanlış fırçalama: Dişlerin sık sık fırçalanması ne kadar önemli olsa da doğru fırçalanması da çok önemlidir. Diş fırçalarken diş etlerinin zarar görmemesi için yuvarlak ve yumuşak hareketler uygulanmalıdır. Diş etlerine fazla baskı uygulanır veya ters yöne fırçalama yapılırsa etler hasar görebilir ve şişkinlik meydana gelebilir.
• İltihap: Diş diplerinde oluşan iltihaplar damak şişmesine sebebiyet verebilir. Bu tip durumlarda antibiyotik tedavisi uygulanması veya dişin tamamen çekilmesi gerekebilir. Aynı zamanda dişlerde oluşan çürükler de iltihaplanmaya sebebiyet verebilir.
• Kılcal damar hasarı: Ağzımızdaki yumuşak ve sert dokuların altı kılcal damar bakımından son derece zengindir. Diş diplerindeki kılcal damarların herhangi bir sebepten dolayı gördüğü hasar şişkinliğe sebebiyet verebilir.
• Pamukçuk: Bebeklerde damak şişmesi ebeveynlerde paniğe yol açabilir. Fakat her damak şişmesi çok ciddi rahatsızlıklara işaret değildir. Özellikle bebeklerde çok sık görülen pamukçuk sorunu bu durum için en basit ve bilinen örneklerden biridir. Bu tip durumlarda bebeğin ağzının düzenli olarak temizlenmesi ve tükürüklerin silinip ağzın kuru tutulması gerekmektedir.
• Herpes Virüsü: Herpes virüsü dişlerde iltihaplanmaya yol açabilir ve bu iltihaplar dişin şişmesine sebebiyet verebilir. Ciddi şişliklerde bu durum göz önünde bulundurulmalı ve dikkate alınmalıdır. Bazı şişlikler ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir.

Yukarıda belirtilen sebepler haricinde hastanın bedeninde damak ve diş eti şişmesine sebebiyet verebilecek farklı faktörler gelişmiş olabilir. Ağrı ve şişliklerin devamı durumunda doktor kontrolü gerekebilir.

Damak Şişmesi Teşhisi

Damak ve diş eti şişlikleri, kendilerini başta yanma ve kızarıklık ile belli edebilirler. Çok ciddi bir şişlik veya ağrı olmayan durumlarda ilk 24 saat şişliğin geçmesi beklenebilir. Tıbbi müdahale gerekecek durumlar 24 saati aşkın süredir şişliğin ve ağrıların devam ettiği durumlardır. Teşhis için elinizi iyice yıkadıktan sonra damağınıza veya diş etinize hafifçe dokunabilir ve o bölgede ağrı olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Aynı zamanda sık sık oluşan diş eti kanamaları ve etlerde yanma veya çekilme gibi durumlar da teşhis için önemlidir.

Damak Şişmesi Tedavisi

Damak ve diş etindeki şişlikler 24 saatten fazla süredir devam ediyorsa uzman bir hekime başvurmak gerekir. Şişliğin pek çok farklı sebebi olabileceği gibi ufak ve basit yaralanmalar sonucunda da şişlikler meydana gelebilir. Tedavi süresince hekimin vereceği ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.

• İlaç Tedavisi: Hekime başvurulduktan sonra diş etinde bir iltihap veya apseye rastlanırsa antibiyotik tedavisi uygulanması gerekebilir. Bu tip durumlarda hekimler 10 gün sürecek bir tedavi prosedürü uygulamaktadırlar. Antibiyotiğin etkisini göstermesinin ardından iltihap kurur ve şişlik olan bölgeye müdahale edilebilir.
• Gargara: Damak ve diş eti şişkinliklerinin tedavisinde gargara her zaman ilk seçenektir. Günde iki defa düzenli gargara kullanımı diş etlerinin kendini toparlaması ve bakterilerin ölmesinde etkilidir. Bu sebeple dişi fırçaladıktan sonra şişe bitene kadar gargarayı düzenli bir şekilde uygulamak gerekir.
• Soğuk Kompres: Ağızda oluşan şişlikler aynı bedenin diğer bölgelerinde oluşan şişlikler gibi soğuk kompres uygulanarak tedavi edilebilir. Şişlik olan bölgeye belli aralıklar ile soğuk kompres yapmanız hem bu bölgedeki ağrının azalmasını hem de şişliğin yavaş yavaş inmesini sağlayacaktır.

Damak Şişliği Tedavi Edilmezse

Damak şişmesi tedavi edilmediği takdirde hastanın ağız hareketlerinin kısıtlanmasına sebep olabilir. Konuşurken veya yemek yerken rahat hareket edememe veya ağzı istenilen düzeyde açamama gibi sorunlar meydana gelebilir. Özellikle 20lik diş damak şişmesi gibi durumlarda şişlik tedavi edilmezse dişlerde kayma ve bozulma meydana gelebilir. Bebeklerde damak şişmesi tedavi edilmezse bebeğin ağız sağlığının bozulması ve daha sonrasında bedende başka rahatsızlıklara yol açması mümkündür.

Damak Şişmesine Ne İyi Gelir?

Damak veya ağızdaki yumuşak dokularda oluşan şişliğin giderilmesi için hastanın ağzını çok zorlamaması ve dişini fırçalarken son derece dikkatli olması gerekir. Diş fırçalama esnasında hasar görmüş dokunun üzerine baskı uygulanmaması gerekir. Bunun için yumuşak bir diş fırçası tercih edilmelidir.

Damak Şişmesine Ne İyi Gelmez?

Aşırı sıcak veya soğuk besin veya sıvılar şişlik olan bölgeyi sızlatabileceğinden dolayı bu süreç boyunca tüketilmemelidir. Sert kıllara sahip diş fırçalarının kullanımından kaçınmak gerekir. Dişlerde taş var ise bu taşlara el ile müdahale edilmemesi gerekir. Şişliğe sebebiyet veren şey bir bakteri veya virüs olabilir bu sebeple hastanın hekime başvurmadan kesinlikle ilaç kullanmaması gerekir. Hekime başvurmadan kullanılan ilaçlar daha sonrasında farklı sorunların yaşanmasına ve iyileşme sürecinin uzamasına sebebiyet verebilir. Şayet şişliğin sebebi 20lik diş ise bu bölgeye dil veya el ile herhangi bir müdahalede bulunmamak çok önemlidir.

Damak Şişmesi İlaçları

Tıbbi müdahale gerektirmeyen şişliklerde herhangi bir ilaç tedavisi uygulanmamaktadır. Ancak diş etinde iltihap veya kılcal damarlar ile alakalı farklı bir soruna rastlanırsa ilaç tedavisine başvurulabilir. Zaman zaman 20lik dişler damakta şişliğe sebep olabilmektedir. Bu tip durumlarda diş çekimden önce olası bir apseye karşı antibiyotik uygulanması gerekmektedir.

Olası bir iltihap durumunda diş hekimlerinin ilk tercihi antibiyotik olmaktadır. Genellikle amoksisilin içeren antibiyotikler tercih edilir. Kas gevşetici ve ağrı kesici ise kemik ve diş ağrılarında çok etkili olduğundan dolayı ağrısı olan hastalara bu tip ilaçlar verilmektedir. Diş eti problemlerinin hızlı bir şekilde düzelmesi ve diş etlerinin kendini toparlayabilmesi için ise gargaralar kullanılmaktadır.

Hamilelikte Damak Şişmesi

Gebelik dönemi bayanlar için oldukça zorlu bir süreçtir. Tüm bedende bir değişim söz konusudur. Özellikle hormonlar bu dönemde yüksek oranda arttıkları için vücudun çeşitli bölgelerinde farklılıklar gözlemlenebilir. Hamilelik döneminde artan hormonlardan dolayı bayanlarda diş eti damak şişmesi görülebilir. Hamilelik döneminde diş ağrısı damak şişmesi şikayeti olan bayanların diş hekimlerine görünüp rahatsızlıklarını dile getirmeleri gerekir. Böylelikle basit bir ilaç tedavisi veya hekimin önereceği bitkisel bir tedavi yöntemi ile şişlik giderilebilir.

Çocuklarda Damak Şişmesi

Çocuklar oyun esnasında ağızlarına farkı cisimler soktuklarından dolayı ufak çizilme ve şişlikler görülmesi muhtemeldir. Bu tip durumlarda ağzın iyice temizlenmesi ve bölgenin temiz tutulması gerekir. Yaşı ilerleyen çocuklarda çeşitli diş eti ve damak rahatsızlıkları oluşabilir. Şişlik üzerine baskı uygulanmaması gerekir. Çocuklar şiş bölgeye dilleri veya elleri ile müdahale etmek isteyeceklerinden dolayı direkt olarak bir hekime gidilip şişliğin sebebinin öğrenilmesi en doğru seçenek olacaktır.

Bebeklerde Damak Şişmesi

Bebeklerde damak şişmesi genellikle pamukçuk adı verilen ve neredeyse tüm bebeklerde görülen rahatsızlık sebebi ile olmaktadır. Bu tip durumlarda bebeğin ağzını sürekli olarak temizlemek, tükürüklerin birikmesini engellemek gerekir.

Damak Şişmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Damak sismesi ilerlediği takdirde ciddi ağzı ve sızılara sebep olabilecek bir rahatsızlıktır. Rahatsızlığa basit etkenlerin sebebiyet verebileceği gibi aynı zamanda ciddi etkenler de bu durumun oluşmasında rol oynayabilir. Damak şişmesinin bir veya iki gün içerisinde geçmemesi veya diş etinde ciddi kanama, kızarıklık veya iltihaplanmalar görülmesi durumunda uzman bir diş hekimine başvurulması gerekir.

Hastanelerin diş polikliniklerinden veya diş hekimlerinin özel muayenelerinden randevu alabilir ve uzman bir hekime görünebilirsiniz. Şişkinliğin kemik yapınızla alakalı bir sorundan kaynaklandığı tespit edilirse uzman bir çene cerrahından yardım alabilirsiniz.