Hamilelikte Stres

Hamilelikte Stres Nedir?

Stres, vücuttaki organizmanın tehlikeli bir durum ile karşılaşması sonucu ruhsal ve bedensel olarak zorlanmasıdır. Vücuttaki mekanizma gerek duygusal olarak gerekse de zihinsel olarak bir bütün içerisinde çalışmaktadır. Stresin faktörü vücuttaki bu bütünlüğün bozulmasına sebep olmakta ve dolayısıyla vücuttaki uyum içerisinde çalışmayı etkilemektedir. Hamilelik dönemindeki değişimler de stres oluşumunu tetiklemektedir.

Hamilelik döneminde kadınların vücutlarında gerek hormonal gerekse de fiziksel birçok değişiklik meydana gelmektedir. Hamilelik ve sonrasında yaşanan duygular, vücudun şekli, ailesel davranışlar ve yaşam tarzı gibi birçok değişiklik ile karşı karşıya kalınmaktadır. Gebelikte stres oluşması aslında normal bir durumdur. Ancak hamilelikte aşırı stres hamilelerde oldukça rahatsızlık veren bir durumdur. Hamilelik döneminde kişiden kişiye farklılık gösteren stres hafif, orta veya şiddetli olarak gelişebilmektedir. Stresin hafif olarak geçirilmesi bile hamilelik ve sonrası için bebeklerin psikolojik veya fizyolojik olarak gelişimlerine etki edebilmektedir.

Hamilelikte Stres Belirtileri Nelerdir?

Hamilelik döneminde her kadın farklı sorunlar ve problemler ile karşılaşmaktadır. Hamile kişinin yaşamış olduğu çevresel ve aile sorunları veyahut yaşadığı sağlık sorunları hamilelik stresine sebep olabilmektedir. Hamile kadınlar yaşadıkları değişimlere ayak uydurma sürecinde oldukları için yaşadıkları stresi fark etmeyebilirler ve stresin doğuracakları sonuçları göremeyebilirler.

Gebelikte stres yaşayanlar genel olarak şu belirtileri göstermektedir:

• Öfke ve panik nöbetleri
• İlişkilerde devamlı olarak çatışma
• Uyku düzeni bozukluğu
• Kendilerini yetersiz ve değersiz hissetmek
• Depresyon ve anksiyete belirtileri
• Çok sık olumsuz düşünceler içerisinde olmak
• Aşırı kaygı
• Kişisel beklentilerin yükselmesi

Hamilelikte Stres Nedenleri Nelerdir?

Hamilelikte stresin nedenleri her kadının başına farklı şekillerde ve farklı şiddetlerde gelmektedir. Stresin yaşanma sebepleri de kadınlardaki stresin şiddetini değiştirmektedir. Stres vücutta mekanizmayı etkileyen bir faktördür. Hamilelik de aynı şekilde vücuttaki mekanizmanın değişmesine ve kadınlarda fizyolojik ve fiziksel değişimlere sebep olmaktadır. Bu nedenle stres ve hamilelik kadınlarda aynı anda yaşandığında hayat koşulları kadınlar için oldukça bir güç hale gelmektedir. Hamilelikte stresin yaşanmasının ise farklı sebepleri vardır.

Bunlar şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Gebelik testlerinin yaptırılması, jinekolojik muayene kadınlar için rahatsızlık edici bir durumdur. Bu nedenle kadınlar gebelik kontrollerinden önce stres yaşayabilmektedir.
• Gebeliğin ve bebeğin iş koşullarına etkisi de kadınlar için oldukça zor bir süreçtir. Özel sektörde çalışan kadınların izin sürelerinin kısa olması, maddi hayat koşulları, bebeğin geleceğini düşünme gibi faktörler kadınlarda büyük strese sebep olmaktadır.
• Değişen hamilelik hormonlarının ruh haline etkisi de yine kadınları ikili ve çevresel ilişkilerde zorlamaktadır. Hamilelik döneminde daha alıngan ve kırılgan bir yapıya sahip olabilen hamile kadınlar varken, daha sinirli ve hırçın hamile kadınlara da denk gelinebilmektedir. Gebelik hormonlarının kadınlar üzerindeki etkisi kadınların günlük yaşamlarını zorlaştırmakta ve bu nedenle strese sebep olmaktadır.
• Kusma, bulantı, halsizlik, kabızlık, sırt ağrısı yorgunluk gibi rahatsızlıklar hamilelik boyunca farklı aylarda farklı şiddetlerde görülen rahatsızlıklardır. 9 ay süresince farklı rahatsızlıklar gören hamile kadınlarda bu rahatsızlıkların günlük yaşamını etkilemesinden dolayı strese girmektedir.
• Daha önceki hamileliklerinde olumsuz sorunların yaşanması ve hamilelik kayıpları da yine hamile kadınları strese sokabilmektedir. Daha önce yaşamış olduğu dış gebelik, düşük yapılması, düşük riski taşıması, hamileliğin aşırı bulantılı ve ağrılı geçmesi gibi sorunlar da hamilelik döneminde kadınların tekrar yaşama korkusuna ve stresine sebep olmaktadır. 
• Doğum yapma ve bebek bakım süreci için oluşan kaygılar da hamilelik döneminde kadınları olumsuz etkilemektedir. Özellikle ilk defa doğum yapacak olan kadınlarda bebek bakma ve doğum yapma daha önce yaşamadığı bir deneyim olduğu için strese sebep olmaktadır.
• Zor hayat koşullarının beklenmedik bir hamilelikle daha zor hale gelmesi hamile kadınlar için oldukça güç bir süreçtir. Hayatında yaşamış olduğu maddi veya manevi sıkıntıların üzerine bir de beklenmedik bir hamilelik gelince kadınlar stres olmakta ve hamileliği etkilenmektedir.

Hamilelikte Stres Teşhisi

Hamilelikte büyük bir değişime maruz kalan kadınlar da farklı sebeplerden stresler yaşayabilmektedir. Gebelik stresi kadınların doğum sürecini etkileyebildiği gibi doğumdan sonra bebeğin bedensel ve ruhsal sağlığını da etkileyebilmektedir. Bu nedenle hamilelikte aşırı stresten kaçınmak veya varsa teşhisinin konulması ve tedaviye gidilmesi gereklidir. Hamilelikte stresin teşhisinin konulması için hem kadın hastalıkları ve doğum uzmanı hem de psikiyatri uzmanına başvurarak yardım alınabilir. Teşhisin konulması diğer sağlık sorunlarında olduğu gibi kan ve idrar tahlili gerektirmez. Soru ve cevap şeklinde oluşan sözlü muayene sonrasında doktorlar hamile kadınların yaşamış olduğu stresin şiddetine ve sebebine teşhis konabilmektedir.

Hamilelikte Stres Tedavisi

Gebelikte stres indirekt olarak bebeğin sağlık durumunu etkilemektedir. Hamilelikte aşırı stresin bebeğe zararları alerji, astım, davranışsal bozukluklar, huysuzluk, bağlanma zorlukları, immün sistem zayıflığı, erken doğum sebebiyle düşük ağırlıklı bebek gibi sıralanabilmektedir. Bu nedenle hamilelikte stresin tedavisi oldukça önemlidir. Özellikle hamilelikte aşırı stres yaşayan veya anksiyete ve depresyon yaşayan kadınlar için eğer gerekli görülürse psikiyatri ilaçları da başlanabilmektedir.

Strese ek olarak çeşitli sorunlar yaşayan anne adaylarının süreci daha rahat atlatabilmeleri için psikoterapi yöntemlerinden yararlanmaları mümkündür. Bu sayede hamilelik stresi azalırken, strese yol açan faktörlerin de tamamen ortadan kalkması sağlanır.

Anne adaylarının bu süreçte çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri yapması gereklidir. Bu nedenle uzman doktor tarafından çeşitli öneriler yapılmaktadır. 

Hamilelikte Strese Ne İyi Gelir?

Hamilelikte stresten uzak durmanın yolları için yapılabilecek bazı yöntemler vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Gebelik sürecinde yaşanan problemlerin geçici olduğu bilinmelidir.
• Aile ve arkadaşlar ile daha fazla vakit geçirilmelidir.
• Hobi ve sevilen işler ile uğraşılmalıdır.
• Rahatlatıcı müzikler dinlenmeli, resim ve spor gibi aktiviteler yapılmalıdır.
• Düzenli egzersizler yapılmalı ve sağlıklı beslenilmelidir.
• Arkadaş, eş ve dostlar ile yaşanılan hamilelik stresleri paylaşılmalıdır.

Hamilelikte Strese Ne İyi Gelmez?

Hamilelikte strese iyi gelmeyecek faktörler kişiden kişiye değişmektedir. Hamilelikte iş ortamı veya ev ortamında farklı sorunlar ile başa çıkmak gerekebilir. Eğer iş ortamında veya ev ortamında sorunlar yaşanıyorsa ve günlük hayatı etkiliyorsa hamilelikte stresi artırabilmektedir. Hamilelik döneminde stres için alkol ve sigara kullanmak da hamileliğe iyi gelmemektedir. Özellikle stresin sigara ile azalacağını düşünen hamile kadınlar bebeklerine daha çok zarar verebilmektedir. Bu nedenle hamilelik döneminde alkol, sigara, kişiyi strese sokan iş ortamlarından ve ev ortamlarından uzak durmak gerekir.

Hamilelikte Stres Tedavi Edilmezse

Gebelik boyunca yaşanılan farklı hayat koşulları kadınların yaşamlarını daha da zorlaştırmaktadır. Stresin hamilelik üzerindeki etkisi tam olarak belirlenen bir durum değildir. Ancak bazı stres hormonları hamilelik üzerinde komplikasyonlara sebep olabilmektedir. Özellikle uzun ve ciddi stresler hamile kadınlarda immün sistemi etkileyebilmektedir. İmmün sistemin etkilenmesi ile vücudun enfeksiyona açık hala gelmesi, rahim içinin enfeksiyon alması ve buna bağlı olarak da erken doğum riskinin artması gözlenebilmektedir. Bu nedenle hamilelikte stresten uzak durmanın yolları aranmalı ve ciddi bir stres yaşanıyorsa gerekli tedavi yapılmalıdır.

Hamilelikte Stres için Hangi Doktora Gidilir?

Hamilelikte yaşanılan stres çok şiddetli ise ve artık vücuttaki karın kaslarının etkilendiği düşünülüyorsa mutlaka en kısa zamanda doktora başvurulmalıdır. Hamilelikte yaşanılan stresin kaynağına göre doktora gidilmelidir. Eğer sadece hamilelik ve doğum stresi ise yaşanılan stresin kaynağı hastanelerin Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü kısmına gidilmesi de yeterlidir. Ancak kaygının şiddeti büyük ise veya hamilelik stresi dışında manevi ve maddi kaygılar da yaşanıyorsa hastanelerin Psikiyatri Bölümüne başvuru yapılmalıdır.