Kalp Muayenesi Nedir?

Oldukça kapsamlı bir şekilde yapılan kalp muayenesi (kardiyolojik muayene), birçok hastalığın erken tanısını koymada önemli bir yere sahiptir. 40 yaşını geçmiş herkesin düzenli olarak yılda bir kez rutin kalp muayenesi yaptırması gereklidir. Kalp damar hastalıklarının çoğu hiçbir belirti vermeden geliştiği için erken tanı ve tedavinin uygulanması kalıcı problemleri ve ölüm riskini en aza indirmektedir.

Elektrokardiyografi (EKG), efor testi, ritim holter (kalp ritim bozukluğunu ölçen cihaz), tansiyon holter, ekokardiyografi ve birçok laboratuvar tetkikleri olmak üzere farklı teknikler kullanılarak yapılan kardiyoloji muayenesi risk faktörü yüksek olan kişiler için önemlidir.

Kimler Kalp Muayenesi (kardiyolojik muayene) Yaptırmalıdır?

• Genetik faktörler etkili olduğu için ailesinde kalp hastası olan kişiler
• 1. derece aile yakınlarında sebebi bulunamayan ani ölüm yaşayan kişiler
• Obezite hastaları
• Diyabet hastalığı olanlar (şeker hastası)
• Hipertansiyonu olanlar
• Kolesterolü yüksek olan kişiler
• Yoğun spor yapan sporcular
• 40 yaş üstü kişiler
• Sigara ve alkol kullananlar

Kalp Muayenesi Nasıl Yapılır?

• Öncelikle hastanın şikayetleri dinlenerek doktor muayenesi yapılır.
• Hastanın sigara ve alkol kullanma durumu ile sahip olduğu hastalıkları göz önünde bulundurularak doğru tetkiklerin yapılması sağlanır.
• Kalp check-up ya da EKG yapılır.

Kardiyoloji Muayenesinde Neler Yapılır?

Elektrokardiyografi (EKG)

Kalbin çalışmasında etkili olan elektriksel aktivitenin ölçülüp analiz edilmesi işlemidir. Uygulaması pratik, ağrısız ve acısız bir şekilde yapılan EKG, kalp ritim bozukluğu, kalp krizi gibi problemlerin gözlenmesini  sağlar. Bayılma, çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi, hızlı kalp atımı ve göğüs ağrısı şikayeti olan kişilere yapılan EKG ön göğüs bölümüne, el ve ayaklara elektrotların bağlanması ile yapılır. Tespit edilen sorunlar hastanın durumuna göre ilaç tedavisi, kalp pili ya da anjiyo yapılarak çözülür.

Elektrokardiyografi (EKG) ile Tespit Edilen Hastalıklar

• Kalp krizi veya önceden geçirilmiş kalp krizi
• Kalp ritim bozukluğu
• Atriyal fibrilasyon (Düzensiz ve hızlı kalp atımı)
• Hipertrofik Kardiyomiyopati (Kalp kasının kalınlaşması)
• Yüksek tansiyon nedeniyle oluşan kalp sorunları
• Kalp kası hastalıkları
• Kalp büyümesi
• Kalbin yetersiz beslenmesine bağlı hastalıklar
• Potasyum, kalsiyum eksikliği ya da fazlalığının yol açtığı sorunların tespitinde
• Kalp pilinin çalışma durumunun kontrolünde

Ekokardiyografi

Ekokardiyografi bir diğer adıyla EKO sayesinde  ses dalgaları kullanılarak kalbin iç yapı fonksiyonları değerlendirilir. Kalbin gücü, kalp kaslarının çalışması veya kalbin vücuda gönderdiği kanı nasıl pompaladığı izlenir. Ekokardiyografi halk arasında kalp ultrasonu olarak da bilinir. Ses dalgaları kullanıldığı için radyasyon riski yoktur. Hamilelerde ve çocuklarda da güvenle kullanılabilir.

Ekokardiyografi ile Teşhis Edilebilen Hastalıklar

• Doğumsal kalp hastalıklarının tanısında
• Koroner damar hastalığı ya da kalp kapakçığında oluşan hastalıkların tespitinde
• Yüksek tansiyon ile oluşan kan basıncının kalbe etkisinin incelenmesinde
• Kalpten çıkarak vücudun diğer taraflarına doğru yayılan damarlardaki işlevsel bozuklukların tespitinde
• Kalp ameliyatı öncesinde kalp kapaklarına nasıl bir uygulama yapılacağına karar verilmesi aşamasında 

Kalp Muayenesinde Hangi Testler Yapılır?

1. Rutin EKG: Hastanelerin poliklinik, acil servis ve kliniklerinde kalp ağrısı şikayeti ile gelen herkese uygulanan kısa süreli yapılan genel bir tetkiktir.
2. Ritim Holter EKG: Uzun süreli kontrollerin yapılmasında fayda gösteren ritim holter EKG küçük bir cihazdır. Kişi 24-72 saat boyunca taşıyarak kesintisiz kalp kontrolü sağlar. Sürekli olmayan günlük yaşamda hastanın stres ya da yorgunluk seviyesine göre kalp ritimlerinde artış gösteren durumların tespitine yardımcı olur. Ayrıca kullanılan ilaçların nasıl tepki verdiği izlenir.
3. Efor (Stres) Testi: Ergo Bisiklet ya da koşu bandı üzerinde hareket eden kişinin kalp ritimlerinin kontrol edildiği bir tetkik türüdür. Atardamarlardaki tıkanıklık ya da darlığın tespitini sağlar. 
4. Tansiyon Holter: 24 saat ya da daha uzun süre hastanın tansiyonunu izleyen taşınabilir bir tansiyon cihazı sayesinde tansiyonun kalp üzerindeki etkileri araştırılır. Doktor yanında yapılan tansiyon ölçümleri, gece uyku esnasında tansiyon ölçümü, kullanılan ilaçların etkilerinin tespitinde, şeker hastalığı, kolesterol gibi sorunların kalbe uyguladığı kan basıncının değerlendirilmesinde etkili bir yöntemdir. 
5. Ekokardiyografi: Kalbin iç yapısının ve fonksiyonlarının izlenmesini sağlayan ekokardiyografi birçok hastalığın kolayca teşhis edilmesini sağlar. 

Laboratuvar Tetkikleri

1. Total kolesterol (Trigliserid): Damar kireçlenmesi (ateroskleroz) ve şeker hastalığının tespitinde yapılır.İyi(HDL) ve kötü huylu(LDL) kolesterol çeşidi vardır. Kandaki yağ oranını tespit eden bu tetkikler ile olası riskler hesaplanarak doğru tedavinin uygulanması sağlanır. 
2. Açlık Kan Şekeri: Hasta açken alınan kan örneğinin incelenmesi ile yapılan açlık kan şekeri testi ile şeker hastalığı tanısı konulur. 
3. Hemogram: Kandaki değerlerin ölçümü ve  kanama bozukluğu, kansızlık (anemi), enfeksiyon gibi hastalıkların teşhisinde etkili bir yöntemdir. Kan örneğinin incelenmesi ile yapılan bu yöntem ile olası vitamin eksikleri de tespit edilebilir. 
4. Kreatin: Sistemik hastalıkların böbrekleri nasıl etkilediğini izleme ve farklı böbrek hastalıklarının teşhisinde yardımcı bir testtir.

Bebeklerde Kalp Muayenesi Ne Zaman Yapılır?

Anne karnından başlayarak çocuğun 18 yaşına gelinceye kadar kalp hastalıkları ile çocuk kardiyolojisi ilgilenir. Kalp gelişimi, doğuştan gelen anormal durumlar, genetik ve çevresel faktörlerin etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla anne karnında, bebeklerde ve çocuklarda kalp muayenesi yapılır.

Doğumsal Kalp Hastalıklarının Nedenleri

• Genetik Faktörler: Kromozomlarda oluşan kırık ve kopmaların neden olduğu genetik kalp hastalıkları yeni doğan bebeklerin %9 ‘unda görülür. 
• Metabolik Hastalıklar: Anne ve babada bulunan şeker hastalığı gibi rahatsızlıkların bebeğe geçmesi durumudur. Şeker hastası olan annelerin çocuklarında da şeker hastalığı ve kalp hastalıklarının görülme oranı çok daha fazladır.
• Teratojenik Etkenler: Anne adayının gebelik döneminde sağlığına dikkat etmemesi nedeniyle çocukta oluşan kalp hastalıklarıdır. Anne adayı gebelik döneminde uyuşturucu madde, sigara, alkol kullanmış ise, güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmışsa, kimyasal ürünleri yoğun bir şekilde kullanmışsa ya da bazı tehlikeli ilaçları kullanmışsa çocukta kalp hastalıklarının görülme riski artacaktır. 

Kadınlarda Kalp Muayenesi Nasıl Yapılır?

Kadınlarda özellikle östrojen hormonunun etkisini azalttığı menopoz dönemlerinde kalp hastalıkları daha fazla yaşanmaktadır. 40 yaş sonrası menopoz dönemi ile birlikte yüksek tansiyon, diyabet ya da kolesterol gibi hastalıklarında görülmesi kalp damar hastalıkları riskini artırmaktadır. İstirahat halindeyken göğüs, çene ve boyun ağrısı, çabuk yorulma ve kalp çarpıntısı gibi şikayetlerin olması halinde kalple ilgili bir sorun olduğu akla getirilmelidir. Bu durumda hastanelerin kardiyoloji bölümlerine giderek kardiyoloji muayenesi yapılması gereklidir.