Pelvikaliektazi

Pelvikaliektazi Nedir?

Bir tür böbrek terimi olarak ele alınan pelvikaliektazi, böbreğin idrarı toplayan kısmı olarak tanımlanmaktadır. Sıklıkla bu bölgede oluşan daralmalar veya normalden fazla genişlemeler (hidrofenez) olarak da ele alınabilmektedir. Pelvikaliektazi, özellikle bebeklerde görülen böbrek fonksiyonlarında meydana gelen gelişimsel bir problem olarak göz önüne gelmektedir. Bu durum doğum öncesi anne karnında gerçekleşebildiği gibi doğum sonrasında da görülmektedir.

Pelvikaliektazi Belirtileri Nelerdir?

Pelvikaliektazi, bebeklerde oldukça sık rastlanan bir tür böbrek fonksiyon rahatsızlığıdır. İdrar yollarının genişlemesi ya da tam tersi olacak şekilde daralması ile karakterizedir. Bu noktada pelvikaliektazinin belirtileri ele alınabilir.

Doğum öncesi meydana gelen pelvikaliektazi ya da anne karnında bebeğin böbreklerinin büyümesi ultrason tetkikleri ile anlaşılabilmektedir. Bu noktada ultrasonda bebeğin organları gelişimsel açıdan incelendiğinde böbreklerde pelvikaliektazi bulgusuna rastlanır.

Doğum sonrası meydana gelen pelvikaliektazi ise genellikle bebekte;

• Çok sık ya da çok nadir olacak şekilde idrar yapma,
• Ateş,
• Huzursuzluk ve huysuzluk,
• İştahsızlık,
• Halsizlik,
• Bacaklarda şişlik,
• İdrar renginde farklılaşmalar gibi birçok belirti ile kendini göstermektedir. 

Bu belirtilerden en önemlisi ise ateş ve idrarda meydana gelen değişikliklerdir. Tüm bu belirtiler baş gösterdiğinde bebek doktora götürülmelidir ve gerekli tetkikler yapılmalıdır.

Pelvikaliektazi Nedenleri Nelerdir?

Pelvikaliektazi, böbrek yollarında meydana gelen bir tür sorundur. Özellikle gebelik döneminde anne karnında bebeğin böbrek büyümesi veya idrar yolları fonksiyonu ile alakalıdır. Pelvikaliektazinin nedenleri birçok etmene bağlıdır.

Bu faktörleri ele alacak olduğumuzda ise;

• Üreteropelvik Bileşke Darlığı: Pelvikaliektazinin en sık görülme nedenlerinden biridir. Oluşum nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte böbrek pelvisinde genişleme yaratan bir durumdur ve genellikle kendiliğinden geçmektedir.
• Vezikoüreteral Reflü: Üreter ile mesane arasındaki kapağın işlevini yerine getirememesinden kaynaklanır. Bu durum pelvikaliektaziye zemin hazırlar ve böbrek yapısına zarar verir.
• Posteriyor Üretral Valf ve Üretra Darlıkları: Anne karnında amniyon sıvısının azalmasından kaynaklanır. Bu durum böbrek pelviksinde darlıklar meydana getirir. Genelde kendiliğinden gelişim ile birlikte geçer.
• UPJ yani böbrek çıkışında darlık,
• Multikistik displastik böbrek (doğuştan kistik böbrek),
• Üretoresel idrar kesesi içinde keseleşme
• Anne karnında bebeğin içinde bulunduğu amniyon sıvısının azalması, 
• Genetik faktörler,
• Bebekte meydana gelen çeşitli sistem rahatsızlıkları gibi birçok durum bebeklerde pelvikaliektazi oluşumuna neden olabilmektedir.

Pelvikaliektazi Teşhisi Nasıldır?

Pelvikaliektazi öncelikle doğumdan önce anne karnında bebeğin böbreğinin fonksiyonel olarak birtakım sorunlara sahip olduğunu göstergesidir. Bu sorunun teşhisi ise ilk olarak anne karnında çekilen ultrasonografi (USG) yöntemi ile teşhis edilmektedir. Özellikle 4. aydan sonra bebeğin organları gelişip belirginleşince çekilen USG ile bebeğin böbreklerinde pelvikaliektazinin olup olmadığı anlaşılabilir.

Doğumdan sonra ise genellikle bebeğin doğumundan sonra ilk aylardan itibaren 2-3 yaşına kadar takip edilmesi gereken bir durumdur.

Pelvikaliektazi bebeğin doğumundan sonra;

• Ultrason,
• İdrar testleri,
• İdrar kültürü, 
• Kan testi,
• Sistografi: Mesaneye yerleştirilen kateter ile mesaneye gönderilen kontrast maddenin takip edilmesi ile böbrekte saptanan fonksiyon farklılıkları ve pelvikaliektazi incelenerek ve tanı konulur.

Pelvikaliektazi Tedavisi Nasıldır?

Pelvikaliektazi hem doğumdan önce hem de doğumdan sonra bebeğin böbreklerinde meydana gelen genellikle bebek gelişimi ile birlikte yavaş yavaş ortadan kalkan bir durumdur. Bu noktada tedavi gerektirmez fakat kesinlikle durumun takibi belli aralıklarla doktor tarafından yapılmalıdır. Ancak özellikle ilerlemiş, bebeğin hayatında tehlike yaratacak bazı ciddi durumlarda pelvikaliektazi kesinlikle tedavi edilmelidir.

Pelvikaliektazide sıklıkla kullanılan tedaviler ise;

• Bebeğin yaş ve fizyolojik yapısına uygun gelişimsel tedaviler,
• Dengeli beslenme,
• Diyaliz,
• Cerrahi işlemler,
• Böbrek nakli, pelvikaliektazi tedavisinde kullanılır. 

Özellikle diyaliz veya böbrek nakli Pelvikaliektazi ciddi bir boyuta ulaştığı ve böbrek fonksiyonunu yerine getiremediği zaman kullanılan yöntemlerdir.

Pelvikaliektazi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Pelvikaliektazi genellikle birçok bebekte ortaya çıkan böbrek fonksiyonları bozulması, anne karnında bebeğin böbrek büyümesi yaşaması, böbrek üreter yollarında tıkanıklık ve genişlikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğumdan önce ya da sonra görülen bu durum çoğu zaman ciddi kabul edilmez ancak her zaman takip isteyen bir durumdur. Bu durumda genellikle grade 1 pelvikaliektazi (başlangıç derecesi) ya da grade 2 pelvikaliektazi (orta dereceli) olacak şekildedir.

Ancak 3 grade pelvikaliektazi diğerlerine göre daha ciddidir ve mutlaka geciktirmeden tedavi edilmelidir. Pelvikaliektazi tedavi edilmez ise böbrek fonksiyonlarında ağır hasarlar, böbrek nakli ya da diyaliz zorunluluğuna kadar bireyi itebilmektedir.

Pelvikaliektaziye Ne İyi Gelir?

Pelvikaliektazi genellikle bebeğin büyüyüp gelişmesi ile doğru orantılı olacak şekilde zamanla geçmektedir. Ancak bu süreci hızlandıracak çeşitli yöntemler de mevcuttur.

Pelvikaliektaziye;

• Dengeli beslenme,
• Düzenli bir şekilde üriner sistem muayenesi,
• Tuvalet eğitiminin bebeğe verilmesi,
• Doktorun varsa uyguladığı tedaviyi aksatmadan uygulama,
• Aşırı asit, şeker türevi maddelerin bebeğe verilmemesi gibi birçok durum bebeğin yaşadığı pelvikaliektazi oluşumunun azalmasına yardımcı olabilmektedir.

Pelvikaliektaziye Ne İyi Gelmez?

Bebeğin doğumdan önceki durumunda meydana gelen pelvikaliektazi için iyi gelen şeyler genellikle annenin yeme içmesi ile doğru orantılı olabildiği gibi amniyon kesesi ile ilgili de olabilmektedir. Ancak pelvikaliektaziye bazı noktalar iyi gelmemektedir.

Bunlar;

• Yetersiz beslenme,
• Şeker, tuz asit içeren her türlü besinden uzak durmamak ve sıklıkla kullanmak,
• Geciktirilmiş tedavi,
• Uygun olmayan bir şekilde tuvalet eğitimi almak, gibi çeşitli etmenler de pelvikaliektaziye iyi gelmemektedir. 

Pelvikaliektazi için Hangi Doktora Gidilir?

Pelvikaliektazi durumu genellikle gebelik döneminde bebeğin doğumundan önce meydana gelen bir durumdur. Genellikle iyileşen ve zaman içinde bebeğin gelişimine bağlı olacak şekilde ortadan kaybolan bir sorundur. Aynı zamanda doğumundan sonra da bu sürecin devam edebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle de bebekte belirtiler görülmeye başlanıldığı andan itibaren doktora gidilmeli ve tedavi olması sağlanmalıdır. Pelvikaliektazi için özellikle çocuk nefrolojisi veya pediatrik üroloji doktoruna gidilmesi gereklidir.