Batı Nil Virüsü

Batı Nil Virüsü (Batı Nil Ateşi, West Nile Fever) Nedir?

Batı Nil Virüsü Hastalığı isminden de anlaşılacağı üzere Batı Nil Virüsü’nün (West Nile Virus) sebep olduğu viral bir enfeksiyon hastalığıdır. 

Batı Nil Virüsü hastalığı insan yaşamını doğrudan tehdit edebilen bir hastalıktır. Hastalığa neden olan Batı Nil Virüsü bir RNA virüsüdür. Hastalığın çeşitli dönemlerde ve konumlarda sık sık salgınlara yol açabildiği bilinmektedir. Virüs yapısı itibariyle açık dış ortamlarda yaşamaya uygun bir yapıda değildir. 

Ancak Batı Nil Virüsünün insandan insana veya bir konaktan başka bir konağa taşınabilmesi bir taşıyıcı (vektör) aracılığıyla olabilmektedir. Bu vektör colex sivri sineğidir.

Batı Nil Virüsü hastalığını insanlara bulaştırdığı bilinen culex cinsi sivrisinekler hastalığı ısırma ve sokma sonucu bulaştırmaktadır. Hastalığın insandan insana direkt bulaşma yolu olmadığı bilinmektedir. 

Hastalığın bulaşmasına sebep olan sivrisineklerin genellikle bataklık benzeri kirli sularda ve kanalizasyon atıklarının biriktiği bölgelerde yaşadıkları bilinmektedir. Bu sivrisinekler ülkemiz dahil benzer özelliği taşıyan her bölgede yaşamlarını sürdürmektedirler. 

Batı Nil Virüsü hastalığının bulaşmasını sağlayan sivrisinekler geceleri insandan insana kan aracılığıyla virüsü de taşımaktadır. Hastalığın insanların yanı sıra aynı sivrisinekler vasıtası ile atlara da bulaşabildiği ve atlarda da görülebildiği bilinmektedir.

Batı Nil Virüsü Belirtileri Nelerdir? 

Batı Nil Virüsü hastalığı nedeniyle oluşacak olan belirtiler virüsün kişinin vücuduna girmesini takip eden iki hafta içerisinde ortaya çıkmaktadır. 

Bu iki haftalık süre virüsün vücuttaki kuluçka süresidir. Virüsün vücuttaki kuluçka süresi kişinin bağışıklık durumuna göre iki haftadan daha uzun veya kısa olabilmektedir.

• Batı Nil Virüsü hastalığı bulaştığı kişilerin çoğunda hiçbir belirti göstermeyebilmektedir. (asemptomatik)
• Ateş, aniden görülen ateş yükselmeleri atakları şeklinde görülmekte olup Batı Nil Virüsü hastalığının en belirgin en sık görülen ve en önemli belirtisidir.
  
• Baş ağrısı, hafif veya şiddetli şekilde Batı Nil Virüsü hastalığı geçiren kişilerde görülebilmektedir.
• Sırt ve bel ağrıları Batı Nil Virüsü hastalığı sırasında kişilerde görülebilen bir şikayettir
• Bulantı ve kusma Batı Nil Virüsü hastalığı sırasında iştahsızlıkla birlikte görülebilmektedir.
  
• Deride döküntüler Batı Nil Virüsü hastalığı sırasında benek şeklinde kızarıklık ve kaşıntılı döküntüler şeklinde görülmektedir.
  
• Halsizlik
  
• Kas seyirmeleri dışarıdan görülecek şekilde olabilmektedir.
  
• Lenf bezlerinde şişme Batı Nil Virüsü hastalığı sırasında lenfadenopati adı verilen lenf dokusunun vücuttaki bir enfeksiyona tepki olarak büyümesi şeklinde görülebilmektedir. Boyunda, ensede, koltuk altında, kasıkta veya benzer şekilde lenf bezlerinin bulunduğu yerlerde şişlikler görülebilmektedir.
  
• Uyuşukluklar ve uykuya meyil Batı Nil Virüsü hastalığını ağır geçiren ve genelde kronik hastalıkları bulunan ileri yaştaki hastalarda görülebilmektedir.
  

Batı Nil Virüsü Nedenleri Nelerdir?

Batı Nil Virüsü hastalığının temel sebebi isminde de geçen Batı Nil Virüsüdür (West Nile Virus). Virüs insanlara sivrisinekler aracılığıyla bulaşmaktadır. 

Virüsü bulaştırmakta olan sivri sineklerin Culex türü sivrisinekler (dişi/erkek) olduğu bilinmektedir. Sivrisinekler aracılığıyla bulaşan bu virüsün bilinen ana konağı ise kuşlardır. 

Kuşlardan sivrisineklere bulaşmakta olan Batı Nil Virüsü (West Nile Virus) bu bulaş aracılığıyla hastalık yapmaya daha yatkın hale gelmektedir. 

Batı Nil Virüsü hastalığı memeli hayvanlardan insanlara bulaşmamaktadır. Kişiden kişiye damlacık yoluyla veya temasla bulaşmamaktadır. 

Batı Nil Virüsü hastalığının anneden bebeğe emzirme veya doğum yoluyla geçebildiği bilinmektedir.

Batı Nil Virüsü hastalığı kan, doku veya organ nakli ile de kişiden kişiye bulaşabilmektedir.

Batı Nil Virüsü Teşhisi

Batı Nil Virüsü hastalığı teşhisi için öncelikle şikayetlerinizin doktorunuz tarafından detaylıca dinlenmesi ve tıbbi geçmişinizin öğrenilmesi gerekmektedir. 

Batı Nil Virüsü hastalığı geçirilen bir bölgeye olan seyahat öykünüz ve/veya sivrisinek ısırığı hikayesi olması gibi durumlar şikayetlerinizin Batı Nil Virüsü hastalığına yöneltilmesine olanak sağlamaktadır.

Batı Nil Virüsü hastalığı için tanı konulurken bazı tetkikler istenmektedir. Bu tetkik sonuçları ve muayene bulgularınız sonucunda teşhis konulmaktadır.

• Kan Testleri:Kolunuzdan alınacak birkaç tüp kan ile uygulanacak bu testlerde kan hücrelerinin sayılarına göre vücudunuzun aktif bir viral enfeksiyon geçirip geçirmediği anlaşılmaktadır. CRP, lökosit gibi değerlerin yüksekliği doktorunuz tarafından dikkate alınmaktadır.
  • Ayrıca bazı özel labortuvarlarda Batı Nil Virüsü hastalığı için vücudun virüse karşı oluşturmuş olduğu savunma hücrelerinin varlığı tahlil edilebilmektedir. Bu testi yapan laboratuvarların bulunduğu sağlık merkezlerine doktorunuza danışarak ulaşabilirsiniz.
• Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) incelenmesi ender durumlarda, ileri yaşta ve kronik hastalıkları olan hastalarda veya çocuk ve bebeklerde halsizliğin ilerlemesi, kişinin uykuya meyilinin artması, koma gibi tabloların oluşması sonucu Batı Nil Virüsü hastalığının beyin omurilik bariyerini geçerek enfeksiyona neden olup olmadığını anlamak amacıyla yapılan bir işlemdir.

Batı Nil Virüsü Tedavisi

Batı Nil Virüsü hastalığı için özel olarak uygulanan bir tedavi protokolü veya hastalığa özel virüs karşıtı bir ilaç bulunmamaktadır. 

Hastalığın seyri sırasında görülen şikayetlere göre onlara yönelik bir tedavi yaklaşımı uygulanmaktadır. Ağrı kesici ilaçlar vb gibi destek tedavileri Batı Nil Virüsü hastalığı tedavisinde temeldir.

Batı Nil Virüsü hastalığı için geliştirilmiş bir aşı veya hastalıktan korunmak için (profilaksi) bir ilaç bulunmamaktadır.

Batı Nil Virüsü Tedavi Edilmezse

Batı Nil Virüsü hastalığı hastalığı tedavi edilmezse kendiliğinden iki ile dört hafta arasında tamamen iyileşmektedir.

Hastalık ilerleyip Pankreatit, Karaciğer yetmezliği, menenjit gibi tablolara çok nadir de olsa sebep olabilmektedir.

Bu durumda ilgili organlarda organ yetmezlikleri görülmektedir.

Batı Nil Virüsü Ne İyi Gelir?

Batı Nil Virüsü hastalığı için istirahat etmek bol sıvı tüketmek ve ağrılarınız için doktorunuzun önereceği türden bir ağrı kesici almanız önerilmektedir. 

Hastalığın sivrisinek aracılığıyla çevrenizdeki insanlara bulaşmaması için Batı Nil Virüsü hastalığı (Batı Nil Ateşi, West Nile Fever) hastalığı geçirdiğiniz dönemde sinek kovucu losyonlar, tül perde kullanımı ve ilaçlama gibi kovucu yöntemlerle sivirisinek ısrıklarının önlenmesi önerilmektedir.

Yaşadığınız yerin çevresinde sivrisineklere uygun yaşam koşulu sağlayan her türlü çiçeklik, süs havuzu ve benzeri ortamı çevrenizden uzaklaştırmanız önerilmektedir. Hastalığın salgın şeklinde görülmemesi için özellikle bataklık ve dere yatağı gibi alanların da belediyelerce ıslah edilmesi önerilmektedir.

Batı Nil Virüsü Ne İyi Gelmez?

Batı Nil Virüsü hastalığını önlemenin en etkili yolu, sivrisinek ısırıklarını engellemektir. Sivrisineklere uygun yaşam alanı sağlanmış ortamlarda konaklanması önerilmemektedir. 

Bu alanlarda yapılacak her türlü kamp, turistik gezi ve konaklama faaliyetinden uzak durmanız önerilmektedir.

Hastalığınız sırasında düşük de olsa kanama süresinin uzaması yani kanınızın pıhtılaşmasının azalması ihtimali bulunmaktadır. Bunun için kullandığınız ağrı kesicileri ve kullanmakta olduğunuz ilaçları muhakkak doktora danışmanız önerilmektedir. Aspirin, ibuprofen içeren ağrı kesiciler kesinlikle önerilmemektedir. 

Batı Nil Virüsü İlaçları

Batı Nil Virüsü hastalığı için kullanılabilecek spesifik bir ilaç bulunmamaktadır. Hastalığın yönetimi tamamen destek tedavisine ve sivrisineklerden korunmaya yöneliktir.

Sivrisinek kovucular: Sivrisineklerden korunmak için kullanılacak olan böcek kovucu spreyler. DEET, IR3535, OLE (oil of leumon eucalyptus) , PMD, Picardin

İlaç yan etkileri: Bulantı, kusma, konuşmada bozukluk, halsizlik, dalgınlık 

Bu kovucular vücuda sıkıldıktan sonra üzerlerine güneş koruyucu losyon ve krem uygulanması iyi gelmemekte ve spreylerin etkinliğini azaltmaktadır.

Kovucuların ağız, burun ve gözle temasından kaçınılmalıdır.

Özellikle küçük çocuklara çok az miktarlarda uygulanmalıdır.

Hamilelikte Batı Nil Virüsü

Gebelikte Batı Nil Virüsü Hastalığı geçirildiğinde bebekte gebelik sırasında bulaş da doğum sırasında bulaş da mümkündür. 

Batı Nil Virüsü hastalığına bağlı olarak gebelik sırasında kalp sorunları, ritim bozuklukları, kalp büyümesi gibi durumlar görülebilmektedir. 

Anne adaylarında kalp, pankreas ve diğer organ yetmezliklerine kadar ilerleyen bir tablo oluşabilmektedir.

Batı Nil Virüsü açısından riski bulunan bölgelerde konaklama, kamp veya seyahat öyküsü bulunan ve sivrisinek ısırığı riski olan doğurganlık çağındaki her kadın muhakkak çok daha tedbirli ve dikkatli davranmalıdır.  

Çocuklarda Batı Nil Virüsü

Çocuklarda Batı Nil Virüsü Hastalığı hiç belirti vermeden geçirilebileceği gibi organ yetmezlikleri, kalp hasarları ve kardiyolojik problemlerle birlikte de seyredebilmektedir. 

Çocukluk döneminde seyahat ve sivrisinek ısırığı öyküsü sonrası geçirilen menenjit, ensefalit ve meningoensefalit gibi beyin ve beyin zarı iltihaplanmalarında Batı Nil Virüsünün sebep olabildiği bilinmektedir. 

Bu nedenle Batı Nil Virüsü hastalığı çocuklarda ölümcül seyredebilmekte olan bir hastalıktır.

Bebeklerde Batı Nil Virüsü

Bebeklerde Batı Nil Virüsü Hastalığı anneden doğum yoluyla veya gebelik sırasında bulaş sayesinde olabilmektedir. Batı Nil Virüsü hastalığı anneden bebeğe emzirme ile de geçebilmektedir. 

Bebeklerde Batı Nil Virüsü Hastalığı hiç belirti vermeden geçirilebileceği gibi organ yetmezlikleri, kalp hasarları ve kardiyolojik problemlerle birlikte de seyredebilmektedir. 

Yaşamın ilk zamanları ve yeni doğan döneminde seyahat ve sivrisinek ısırığı öyküsü sonrası geçirilen menenjit, ensefalit ve meningoensefalit gibi beyin ve beyin zayı iltihaplanmalarında Batı Nil Virüsünün sebep olabildiği bilinmektedir. 

Bu nedenle Batı Nil Virüsü hastalığı bebeklerde ölümcül seyredebilmekte olan bir hastalıktır.

Batı Nil Virüsü için Hangi Doktora Gidilmeli?

Batı Nil Virüsü hastalığı genellikle kendiliğinden hiçbir şikayet ve semptoma neden olmaksızın iyileşebildiği için temas şüphesinde ve/veya varlığın da hastaneye başvurmaya gerek görülmemektedir. 

Ancak belirtilerin varlığında ve kişinin seyahat öyküsü olması, çevrede Batı Nil Virüsü hastalığı tanısı almış kişilerin olması ve sivrisinek ısırığı öyküsü gibi durumlarda şikayetlere doğru müdahale edilebilmesi hastalığın seyrinin takibi ve iyileşme için hastaneye başvurulması önerilmektedir. 

Batı Nil Virüsü hastalığı için hastanelerin Enfeksiyon Hastalıkları polikliniğine başvurmaları gerekmektedir. Enfeksiyon Hastalıkları uzmanı bulunmayan hastanelerde hastalar Dahiliye / İç Hastalıkları polikliniğine de başvurabilirler.