Dudak Kanseri
Dudak kanseri, farklı nedenlerden dolayı hücre yapısının değişmesi sonucu dudakta görülen kanser çeşidi olup hastaya uygun tedavi yöntemi seçilerek uygulanır.
Dudak Kanseri Nedir?
Dudak kanseri, dudak bölgesinde çeşitli faktörler nedeniyle normal hücre yapısının farklılaşması sonucu meydana gelen bir hastalıktır.
Dudak kanserine en sık alt dudakta, dudak sınırında rastlanır.
İyileşme oranı en iyi olan oral kanserlerden birisidir. Orta yaşlı bireylerde ve özellikle erkeklerde daha sık izlenir.
Üst dudakta görülen kanserler daha nadirdir. Ancak kanser üst dudakta görüldüğünde daha agresif seyreder.
Dudak Kanseri Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
Dudak kanserleri, dudak bölgesinde;
- Kontrolsüz bir şekilde büyüme
- Dudakta ağrı, renk değişikliği
- Konuşma sırasında problemler,
- Yutkunma sırasında problemler
- Solunum sırasında problemlerle
kendini gösterir.
Genellikle, aktinik ve solar chelititis olarak bilinen kanserleşebilecek yaralardan kaynak alarak ülserli bir yara halinde başlangıç gösterdiğinden bu yaralarda belirtiler olarak kabul edilebilir.
Dudak Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Dudak kanserine neden olabilecek birçok faktör vardır.
Güneş ışığına maruziyeti nedeniyle ultraviyole (UV) radyasyona uzun süre maruz kalınması en büyük neden olarak görülmektedir. Bunun yanı sıra sigara kullanımı, tütün kullanımı, alkol kullanımı, açık tenli bireyler, yaşlı ve beyaz tenli erkeklerde daha sık karşılaşılan bir tablodur.
Beyaz tenli bireylerde güneş yanığı gibi özellikle alt dudakta görülen sürekli tekrarlayan yaralar varsa birey bu konuda dikkatli olmalı ve bu konuda bir hekimle görüşmelidir. Çünkü bu yaralar kansere neden olabilecek kanser öncesi görülebilen bir tablodur.
Dudak Kanseri Teşhisi
Deri kanserleri ve ağız bölgesinde görülen kanserlerden başka göz ile incelenerek şüphe duyulan ve hatta tanı konulabilecek başka bir kanser türü yoktur. Dudak kanserleri de bu kanserlerden biridir.
Ancak bu kanserler her ne kadar görülür alanda da olsalar çoğu kez erken tanı alamazlar. Erken tanı kanser hastalarında sağ kalım süresini en çok etkileyen faktörlerin başında da gelse çoğu kez hastalar hekime başvurmakta geciktiklerinden ve nadiren de olsa kanserin erken dönem görüntüsünün hekimin dikkatinden kaçması nedeniyle tanı gecikebilir.
Üç haftadan fazla zamandır var olan teşhis konmamış her kitle ve ülser kanser şüphesi uyandırmalı ve incelenmelidir. Tümörden insizyonel (wedge, ince iğne aspirasyonu veya punch) veya eksizyonel biyopsi alınır.
Fırça biyopsisi ile tam kesin tanı konulduğuna dair tartışmalar sürse de tanı konulabilir.
Dudak Kanseri Tedavisi
Dudak kanseri tedavileri kanser evrelerine göre farklı yöntemler ile tedavi edilmektedir.
Tümörün büyüklüğü arttıkça tekrarlama ihtimalinin arttığı unutulmamalıdır.
Erken evre dudak kanserlerinde elektrokoagülasyon, kriyocerrahi ile eksizyon ve radyoterapi uygulanabilmektedir. Erken evre tümörlerinden patolojik örneklerin alınamaması ve tümörün tamamen yok edilip edilmediğinin anlaşılamaması asıl problemdir. Erken evre tümörlerinde radyoterapi başarılıdır ancak lenf nodu tutulumu olduğunda başarısı tartışmalı bir hal alır. Lenf nodu tutulumu görüldüğünde cerrahi tercih edilmesi gereken tedavi şeklidir.
İleri evre dudak kanserlerinde alt çene ve ağız tabanı tutulumu kısmı olarak alt çenenin çıkarılması ile birlikte boyun diseksiyonu düşünülebilir.
Dudak kanseri cerrahisinde lenf yolları ve yayılım sıklığı önemlidir. Kanserin yerleşim yerine göre yayılım yapacağı lenf nodları bellidir. Tedaviden önce bu lenf nodlarının da incelenip tedavinin bulgulara göre şekillendirilmesi önemlidir.
Sonuç olarak, dudak kanserleri hangi evrede olursa olsun tedavilerine ciddi bir şekilde ve acil olarak başlanmalıdır. Tedavi esnasında onkolojik prensiplerden ödün verilmemeli, yeterli sağlam sınır bırakılarak cerrahi tedavi önerilmelidir. Kanserin tekrarlaması genellikle yetersiz cerrahi tedavi sonucu görülmektedir. Kanserin tekrarlaması durumunda tedavi için zaman kaybedilmemeli, tedavi planı belirlenir belirlenmez uygulamaya konulmalıdır. Uygulanacak tedavi protokolleri hastanın sağ kalım süresini yüksek oranda etkilediğinden oldukça önemlidir.
Dudak Kanseri Tedavi Edilmezse
Dudak kanseri tedavi edilmediği takdirde kanser tüm ağız içi dokuları kaplayarak ölümcül bir tablo ortaya koyabilir. Erken tanı ve tedavi tüm kanserlerde olduğu gibi dudak kanserleri için de oldukça önemlidir. Hekim böyle bir durumu tespit eder etmez yetkinliği varsa müdahale etmeli yoksa hastayı daha yetkili bir kişiye yönlendirmelidir.
Hastaya tablonun ciddiyeti ve bir an önce müdahale gerektiği anlatılmalıdır. Tedavi olmadan kendi kendine ortadan kalkabilecek bir hastalık olmadığı anlatılmalı ve hastanın tedaviye istekli olması konusunda bilinçlendirmeler yapılmalıdır.
Dudak Kanserine Ne İyi Gelir?
Dudak kanseri hastanın evde uygulayacağı yöntemler ile tedavi edilebilecek bir hastalık değildir. Hasta mutlaka bir hekim gözetiminde olmalı ve tedavi tıp yöntemleri ile sürdürülmelidir. Hasta eğer alkol, tütün ve sigara kullanıyorsa bunları terk etmeli ve etken olduğu düşünülen diğer şeylerden uzak durmalıdır.
Dudak kanseri tedavisinde hastanın motivasyonu ve isteği çok önemlidir. Hasta eğer motivasyon konusunda yetersiz görülüyorsa bir psikiyatri kliniğine yönlendirilmeli ve aile, hasta desteği konusunda bilinçlendirilmelidir.
Dudak Kanserine Ne İyi Gelmez?
Hastanın tedaviyi kabul etmemesi, isteksiz ve inançsız olması gibi psikolojik faktörler hastalığın seyrini olumsuz etkileyecektir. Hasta ve ailesi bu konuda bilinçlendirilmelidir.
Hastanın sigara, alkol ve tütün çiğneme gibi alışkanlıklarına devam etmesi kanserin agresifleşmesine ve yayılmasına neden olacağından mutlaka bırakılmalıdır.
Dudak Kanseri İlaçları
Dudak kanserinin tedavisinde ilaç kullanımı yöntem olarak çok tercih edilmez. İlaçların kanserin yayılımını ve agresifliğini önlemede çok bir katkısı olmadığından bu konuda kullanılan spesifik ilaçlar bulunmamaktadır.
Hamilelikte Dudak Kanseri
Dudak kanseri genellikle orta yaşlı erkek bireylerde görüldüğünden hamilelikte dudak kanseri tablosuyla karşılaşılma ihtimali çok düşüktür. Hamilelik durumunun neden olduğu bir kanser tablosu tanımlanmamıştır. Hormonal dengelerin değişmesine bağlı olarak ağız içinde değişiklikler görülmesi normaldir ancak dudak kanseri ile karıştırılıp bu konuda panik yapılması hem bebeğin hem de annenin sağlığı açısından tehlikelidir. Anne gebelik durumu nedeniyle ağız içinde yaralar, kanamalar görüldüğünde bir hekime başvurmalı ve kanser düşüncesine kapılmamalıdır. Ancak çok düşük bir olasılık bile olsa bireyde dudak kanseri ile karşılaşılmış olabilir bu durumda hekimle birlikte zaman kaybedilmeden tedaviye başlanılması gerekir.
Çocuklukta Dudak Kanseri
Dudak kanseri genellikle orta yaşlı erkek bireylerde görüldüğünden çocukluk döneminde dudak kanseriyle karşılaşılması ihtimali çok düşüktür. Bu konuda belirlenen vakaların çoğunun alkol ve sigara bağımlısı olduğu ve kansere bu etkenlerin zemin hazırladığı düşünülürse çocuklarda böyle bir bağımlılık söz konusu olmadığından hastalığın görülme ihtimali yok denilebilecek kadar azdır.
Genetik olarak fanconi anemisi ve diskeratozis konjenitalı (genetik bir hastalık) çocuklarda oral kanserlerin riskini arttırdığı bildirilmiştir. Özellikle ailesinde bu hastalıkların öyküsü bulunan ebeveynler çocuklarının sağlığı açısından daha dikkatli olmalıdırlar.
Böyle bir tabloyla karşılaşıldığında ebeveynler bilinçli olmalı ve bir hekime başvurmalıdırlar. Tedavi için zaman kaybetmemeli ve tanıdan hemen sonra tedaviye sürecini başlatmalıdırlar.
Dudak Kanseri için Hangi Doktora Gidilir?
Dudak kanserinin tanısı “Oral Diagnoz ve Radyoloji” ve “Oral Patoloji” uzmanları tarafından konulmaktadır. Tedavisinde ise “Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi” uzmanları yer almaktadır.
Erken evredeki kanserlerde tedavi sonrası sağ kalım süresi uzun olduğundan dolayı erken tanı çok önemlidir. Kendinde böyle bir durum varlığından şüphe eden birey vakit kaybetmeden bir hekime başvurmalıdır.
Dudak kanseri ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Sigara Dudak Kanseri Yapar Mı?
Sigara içindeki çeşitli kanserojen maddeler nedeniyle her türlü kansere neden olabilecek bir maddedir. Özellikle dudak bölgesiyle birebir temasta bulunan sigaranın bu bölgede kansere neden olması kaçınılmaz olacaktır. Sigara kanser görülmeden önce geç olmadan terk edilmelidir. Kanser teşhisi konulmuş hasta mutlaka sigara kullanımına son vermelidir. Aynı şekilde tütün ve alkolünde kansere neden olduğu bilindiğinden bu maddelerde mümkünse kanser teşhisi alınmadan bırakılmalıdır.
Dudak Kanseri Kaç Yaşında Görülür?
Dudak kanseri genellikle orta yaşlı erkek bireylerde görülmektedir. Hastaların genelinin yaş ve cinsiyet ortalamasına bağlı olarak saptandığından yalnızca bu bireylerde görülür cümlesi yanlış olacaktır. Dudak kanseri her yaştan bireylerde ve her iki cinsiyette de görülebilir ancak sıklıkla orta yaşlı erkek bireylerde görülür. Çocuklarda görülme sıklığı nispeten daha azdır.