Gebelikte Yapılan Testler

Gebelikte Yapılan Testler Nelerdir?

Hem anne adayının hem de bebeğin sağlığı için hamilelik döneminin çok düzenli bir şekilde takip edilmesi gerekir. Bu dönemde gebelikte yapılan testler, takip için birçok veriyi ortaya çıkarır.

Gebelik süreci içinde yapılan testlerle bebeğin nörolojik sağlığından fiziksel gelişimine kadar her türlü durumu hakkında detaylı bilgi elde edilebilir. Anne adaylarının hem gebelik dönemi öncesinde hem de gebelik döneminde yaptırması gereken farklı testler bulunmaktadır.

Gebelikte belirli aylarda yapılması gereken testler ile sürecin titiz bir şekilde takip edilmesi sağlanabilir. Ebeveynler doktor tarafından önerilen testi zamanında yaptırmalı ve bebeğin gelişimini bu süreçte titizlikle takip etmelidir.

Gebelik döneminde yapılan testler genel olarak şöyledir;

Beta HCG Testi

Gebelik döneminde ilk yapılması gereken testtir. Bu test gebelik oluşumu sonrasında kanda artan HCG hormonu miktarını tespit etmek adına yapılır. Gebeliğin kesin olduğunu ortaya koyacak testtir. Alınan kan örneğinde gebelik hormonu olarak da bilinen beta HCG hormonu olup olmadığına bakılır.

Tiroid Uyarıcı Hormon Testi (TSH)

Gebelikte yapılan testler ve zamanları hakkında net bilgi uzmanlar tarafından çiftlere verilmektedir. Gebelik sürecinde TSH incelemesi ile tiroid bezi hormonlarının yeterli miktarda salgılanıp salgılanmadığı görülebilir. Yeterli hormon salgılanmaması durumunda anne adayının metabolizması yavaş çalışır. Her anne adayında yapılması gereken bir testtir.

Serbest T4 Testi

Bu test de anne adayında tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesi için uygulanan bir test türüdür. T4 tiroid bezi tarafından üretilen bir hormondur ve vücuttaki enerji miktarını kontrol eden bir testtir. Anne adaylarına önerilen bir testtir.

Tam İdrar Testi

Tam idrar testi anne adaylarının idrarında gebelik hormonu olan beta HCG seviyesine bakmak için kullanılabilir. Ayrıca anne adayında gizli idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığına bakılır. Gizli idrar yolu enfeksiyonu olması durumunda erken dönem düşük, erken doğum olasılığı ve erken su gelişi gibi durumlar yaşanabilir.

Tam Kan Sayımı Testi

Tam kan sayımı testi kişinin genel sağlık durumunu ortaya koymak için yapılan testler arasında yer alır. Anemi, enfeksiyon, kanama bozukluğu gibi kan hücrelerine yönelik hastalıkları tanımlamak amacıyla yapılabilir. Hamilelikte yapılan tam kan sayımı testi ile bebeğin gelişimi için anne adayının kan değerleri takip edilebilir. Bu test ile anne adayına takviyeler verilebilir.

Tam kan sayımı testi anne adayının damarından veya parmak ucundan kan örneği alınarak yapılmaktadır. Alınan kan örneği laboratuvarda incelenir ve kan değerlerine bakılır. Tam kan sayımı testi aç veya tok olarak yaptırılmaktadır. Bu testle beyaz kan hücreleri, trombositler, kırmızı kan hücreleri incelenebilir.

Birinci Trimester Tarama Testi (Ense Kalınlığı Testi)

Hamilelik dönemi içinde bebeklerin kromozomal anomali olup olmadığını erken dönemde belirlemeye yönelik yapılan bir testtir. Bu test gebelik sürecinin 11-14. haftaları arasında yapılmaya uygundur. Bebeklerde Down sendromu ve Trizomi 18 isimli kromozom anomalilerinin olup olmadığı saptanabilir. Ultrasonografi incelemesi sırasında bebeğin baş ve popo su arasındaki mesafe ile ense saydamlığı incelenmektedir. Test yüksek çıktığında anomali olduğunun kanıtı değildir. Ayrıca düşük çıkarsa bebeğin tamamıyla sağlıklı olduğuna yönelik bir garanti olmaz.

Enfeksiyon Tarama Testi

Bu test hamilelik döneminde anne adayına geçebilecek bir anomali hastalığının anne adayı tarafından gebelik öncesinde geçirilip geçirilmediğine yönelik yapılan bir testtir. Bu test ile anne adayının bebeğe geçirebileceği bazı durumlar kolayca anlaşılabilir.

Şekerli Su Testi

20 haftalık gebelikte yapılan testler arasında şekerli su testi de bulunmaktadır. Gebelik dönemi içinde her 10 anne adayından bir tanesinde gebelik şekeri bulunmaktadır. Bu yüzden anne adayında gebelik şekeri olup olmadığını saptamak adına şeker yükleme testi olarak da bilinen bu testin tüm anne adaylarına yapılması önerilmektedir.

Serbest Fetal DNA Testi

Bebeklerin hücrenin dışında bulunan DNA’sı anne karnına plasenta üzerinden geçer. Anne adayının karnında yer alan DNA ile bebeğe yönelik bir genetik inceleme yapma şansı bulunur. Bu test annenin karnından enjektörle alınan kan örneği üzerinden yapılan bir incelemedir.

Üçlü ve Dörtlü Tarama Testleri

16 haftalık gebelikte yapılan testler üçlü ve dörtlü tarama testleridir. Bu testler yüksek riskli olarak çıktığında öncelikle kesin tanı koyabilmek adına gebelik haftası da dikkate alınarak koryon villus biyopsisi, amniyosentez veya kordosentez yapılması gerekiyor.

İndirekt Coombs Testi (Kan Uyuşmazlığı Testi)

Hamilelik döneminde anne baba arasında kan uyuşmazlığı olması durumunda Indirekt Coombs testine başvurulur. Bu test ile birlikte bebeğin RH + kan grubu karşısında oluşan antikorları test edilmektedir. Testin olumsuz çıkması durumunda kan uyuşmazlığı olan çiftlerde kesinlikle gerekli önlemler alınmalıdır. Bu durumda doktor kan uyuşmazlığı iğnesi yaparak durumu kontrol altına alabilir.

Grup B Streptokok Taraması

Gebelikte yapılması gereken testler arasında Grup B Streptokok taraması da yer almaktadır. Bu tarama sonucunda anne adayının vajen ve rektumunda bakteriyel bir enfeksiyon olup olmadığına bakılır. Tarama sonucu pozitif çıkan anne adayları taşıyıcı olarak nitelendirilir. Taşıyıcı olan anne adaylarının doğum sırasında bu durumu bebeklerine bulaştırma oranları %0.5 oranındadır. Bu tarama 35-37. haftalar arasında yapılmaktadır.

Non Stress Testi

Bu test fetal kalp atım hızı kontrolü olarak da isimlendirilmektedir. Özellikle gebeliğin son döneminde bebekle ilgili bir şüphe olduğunda bebeğin sağlığını kontrol etmek adına yapılır. Doğum öncesinde yapılan çok yaygın bir kontrol testidir. Test sırasında bebeğin belirli hareketlere karşı verilen tepki incelenir ve bebeğin kalp hızı süreç boyunca izlenir.

Gebelik Dönemi Testleri Nasıl Yapılır?

Gebelikte yapılan testler farklı şekillerde uygulanmaktadır. Bu testlerin uygulanış biçimleri şu şekilde sıralanabilir;

Beta HCG Testi

Beta HCG testi anne adayından alınan kan örneğinin laboratuvar ortamında incelenmesine dayalıdır. Bu testte gebelik şüphesi olan kişilerin kanındaki beta hcg hormonu seviyesine bakılır. Bu test sonrasında kesin hamilelik tanısı konulabilir.

Tiroid Uyarıcı Hormon Testi (TSH)

Bu test anne adayının dirseğinin iç bölümündeki damardan kan alınmasıyla yapılır. Kişide tiroit hormonları seviyesi güç içinde değişmektedir. Bu yüzden doğru tanı koyabilmek adına testin sabah erken saatlerde yapılması gerekir. Test öncesinde anne adayının aç olması gerekmiyor.

Serbest T4 Testi

Serbest T4 testi de anne adayından alınan kan örneği üzerinde yapılan inceleme sonucunda gerçekleştirilir. Bu test de doğru sonuçlar için sabah erken saatlerde yapılmalıdır.

Tam İdrar Testi

Tam idrar testi için laboratuvar tarafından verilen idrar kabına anne adayı idrarını yapmalıdır. Alınan idrar örneği laboratuvarda incelenir. Örnek alınırken steril olan kabın iç bölümüne dokunmamak gerekir. Ayrıca kapak dikkatli şekilde kapatıldıktan sonra örnek görevliye teslim edilebilir.

Tam Kan Sayımı Testi

Tam kan sayımı testi için damardan ya da parmak ucundan kan alınır. Alınan kan örneği için özel bir hazırlık olması gerekmez. Anne adayının düzenli olarak kullandığı bir ilaç varsa mutlaka doktorlara belirtilmelidir.

Birinci Trimester Tarama Testi (Ense Kalınlığı Testi)

Bu testte bebeğin baş ve poposu arasındaki mesafe ölçülür ve kayıt altına alınır. Daha sonra bebeğin ense kalınlığı da ölçülerek kayıt altına alınır. Söz konusu test ultrason incelemesi ile yapılır. Daha sonra anne adayından kan örneği alınarak belirli anormalliklere yönelik risk hesaplaması yapılmaktadır.

Enfeksiyon Tarama Testi

Enfeksiyon tarama testi için anne adayından kan örneği alınır. Alınan örnek üzerinden anne adayında bir enfeksiyon riski olup olmadığına bakılır. Bakılacak enfeksiyon türüne göre farklı test süreci ve değerlendirme süreci söz konusudur.

Şekerli Su Testi

Şeker yükleme testi olarak da bilinen bu testin uygulama süreci çok pratik ve kolaydır. Bu testin yapılması son derece kolaydır. Genellikle aynı gün sonuçlar alınabilir. Bu test sırasında anne adayına 50 gr glikoz verilir. Test sırasında anne adayının kolundan plastikle kaplı olan bir iğne yapılır ve kan alınır. Söz konusu iğne 2-3 saat kadar kolda kalmaktadır. Anne adayına glikoz verildikten bir süre sonra kan şekeri ölçülerek test sonucu belirlenir. Kan şekeri 140 altında olduğunda normal kabul edilmektedir.

Serbest Fetal DNA Testi

Bu test sırasında anne adayının koluna bir enjektör bağlanarak kan alınır. Alınan kan örneği laboratuvarda NGS teknolojisi ve biyoinformatik yöntemler ile genetik analize sokulur.

Üçlü ve Dörtlü Tarama Testleri

Bu testte anne adayından kan örneği alınır. Anne adayından alınan kan örneği üzerinde beta HCG, alfa feto protein, estriol (E3) ve inhibin A incelemesi yapılmaktadır. İkiz gebelikte yapılan testler arasında bu test de bulunmaktadır. Anne adayından alınan kan örneğindeki değerler bilgisayar ortamında detaylı olarak incelenmektedir.

İndirekt Coombs Testi ( Kan Uyuşmazlığı Testi)

Bu test anne adayından alınan kan örneği ile yapılmaktadır. Anne adayının kolundan belirli bir miktarda kan alınarak gerekli değerlendirmeler yapılır. Bu test düzenli olarak yapılır ve test sonucunda kan uyuşmazlığı varsa kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanır.

Grup B Streptokok Taraması

Bu test anne adayının vajen ve rektumundan alınan örnek üzerinden yapılmaktadır. Anne adayından kültür çubuğu kullanılarak bir örnek alınmaktadır. Test sonucu pozitif çıkması durumunda anne adayı taşıyıcı olarak kabul edilmektedir.

Non Stress Testi

Non Stress testi bebeğin hareketlerinin incelenmesine yönelik yapılan bir testtir. Anne adayının el üstünde bir düğme şeklinde çubuk yer alır. Burada bebeğin her hareket etmesi durumunda anne adayının düğmeye basması istenmektedir. Bu işlem sırasında 15-20 dakika boyunca bebeğin kalp atışında ortaya çıkan değişiklikler cihaz tarafından bir kağıda aktarılır. Test sonucunda elde edilen kağıt ise NST ismiyle bilinmektedir.