Kalp Duvarı Kalınlaşması

Kalp Duvarı Kalınlaşması Nedir?

Kalp, hiç durmaksızın, dakikada ortalama 90 defa akciğerlerden aldığı temiz kanı vücudumuza pompalayan organımızdır.

Kalbimizin 4 odası bulunur. Akciğerler ve vücudun geri kalanından gelen kanı toplayan bölümlere kulakçık, tıbbi ismi ile atrium denir. Akciğerlere ve vücuda kan gönderen yani pompalayan bölümler ise karıncıklar ya da ventriküllerdir.

Kalbimizin sağ tarafı kirli kan, sol tarafı ise temiz kan ile muhatap olur.

Sağlıklı bir insanda bu 4 odacık belli bir hacme sahiptir. Bu hacim içerisine dolan kan ilgili bölümlerden geçerek gitmesi gereken vücut bölümüne ulaşır.

Kalpte duvar kalınlaşması tanım olarak bu bölmelerin hacimlerinin odacığın duvarının kalınlaşması nedeniyle küçülmesidir.

Klinik olarak en sık sol ventrikül kalınlaşması görülür. Buna neden olarak sol ventrikül yani sol karıncığın en yoğun ve yüksek basınçta kana maruz kalan bölüm olması gösterilebilir.

Kalp duvarında kalınlaşmanın tek bir nedeni olduğunu söylemek doğru olmaz. Hakeza kalp duvarı kalınlaşmasına neden olan tek bir mekanizma da yoktur. Birçok etken ya da sebep nedeniyle kalpte duvar kalınlaşması görülebilir. Toplumda sık görülen rahatsızlıklardan tansiyon hastalığı kalpte duvar kalınlaşması ile seyredebilen bir rahatsızlıktır.

Kalpte duvar kalınlaşması çoğu zaman sadece duvardaki basit bir kalınlaşma olarak kalmaz ve kalp ile ilgili diğer başka birçok soruna da neden olabilir.

Kalp Duvarı Kalınlaşması Belirtileri

Kalp duvarında kalınlaşmanın belirtileri genellikle ani olarak ortaya çıkmazlar. Süreç içinde gelişen etkilenime bağlı olarak yavaş yavaş gelişen şikayetler ve bulgular söz konusu olmaktadır.

Kalp duvarında kalınlaşmanın ortaya çıkaracağı şikayetler genellikle bu duruma sebep olan nedene bağlı olarak gelişmektedir. Dolayısıyla çoğu zaman hastaların şikayetleri değerlendirilirken bunlar değerlendirilir ve bu nedenlerin kalpte duvar kalınlaşmasına neden olacağı göz önüne alınır.

Kalp duvarı kalınlaşmasında görülebilen bazı şikayet ve belirtiler şunlardır:

• Egzersiz ile çabuk yorulma
• Çarpıntı
• Uzak doku ve organların kanlanmasının bozulması
• Ani bayılma atakları geçirmek
• Sürekli olarak halsiz ve yorgun hissetmek
• Her kalp atışında kalbi hissetmek
• Nefes darlığı
• Öksürük

Kalp kapağı kalınlaşması durumunda görülen bu şikayetler çoğu zaman bu duruma özgü yakınmalar değildirler. Her türlü kalp ve akciğer hastalığı durumunda rastlanabilecek şikayetler olduğundan ilk etapta kalp duvarı kalınlaşması düşünülmeyebilir.

Şüphe üzerine yapılacak ileri tetkikler bu noktada tanıya ulaşmada önem arz eder.

Kalp Duvarı Kalınlaşması Nedenleri

Kalp duvarında kalınlaşmanın birçok nedeni olabilir. Bu hastalığın altında yatan temel sorun kalp duvarını oluşturan ve miyokard ismi verilen kalp kası hücrelerinin üzerlerine binen kan yükü veya basınç nedeniyle büyümesi, gerilmesi ve duvarın bu suretle kalınlaşmasıdır.

Kalp duvarında kalınlaşmanın nedeni olabilecek bazı durumlar:

• Hipertansiyon (Tansiyon hastalığı)
• Aritmiler (Ritim bozuklukları)
• Doğuştan gelen ya da bazı genetik bozukluklar nedeniyle sonradan ortaya çıkan kalbin yapısal hastalıkları (Kardiyomyopatiler)
• Kullanılan bazı ilaçlar (Çoğunluğu kemoterapi ilaçlarıdır)

Hipertansiyonda kanın dolaşım sistemi içerisinde olması gerekenden daha yüksek basınçla dolaşması durumu söz konusudur. Bu noktada bu yüksek debi veya basınçtan aynen damarlar gibi kalp de etkilenir. Kalbimiz hiç dur durak bilmeden her an her saniye çalışan bir pompadır ve bu pompanın sürekli olarak basınç yüküne maruz kalıyor olması duvarda kalınlaşma ile sonuçlanır.

Kalbin ritim bozuklukları demek olan aritmiler de kalbin pompalama yeteneğine zarar vererek duvar kalınlaşmasına neden olabilirler.

Doğuştan gelen bazı genetik anormallikler de gerek erken çocukluk gerekse ilerleyen yaşlarda kişilerde kalp duvarının kalınlaşmasına neden olabilir.

Birtakım ilaçların da özellikle uzun dönem etkileri arasında kalp duvarının kalınlaşması vardır.

Kalp Duvarı Kalınlaşması Teşhisi

Kalp duvarında kalınlaşmanın teşhisinde ilk ve en başlıca nokta şüphe üzerine yapılan fizik muayene ve öykü alınmasıdır.

Hastanın şikayetleri ve fizik muayene bulguları tipik olarak kalp duvarı kalınlaşması düşündürecek özellikler taşıyor ise hekim tarafından ileri tetkikler istenir ve değerlendirme yapılır.

Bu noktada kullanılan teşhis yöntemleri:

• Düz akciğer grafisi
• Ekokardiyografi
• EKG
• Kalple ilgili ve kalbin büyümesine işaret edebilecek bazı değerlerin kanda bakılması

Düz akciğer grafisi hem pratik hem de hızlıca sonuç veren bir değerlendirme yöntemidir. Burada kalp gölgesinin büyümüş olarak görülmesi kalbin ve dolayısıyla kalp duvarının kalınlaşması anlamına gelebilir.

Ekokardiyografi kalp ile ilgili patolojilerde çoğu zaman en doğru sonucu veren yöntemdir. Ses dalgalarının yardımıyla kalp dokusu etraflıca incelenir ve hem duvarlar hem de kalbin odacıklarının boyutları ölçülebilir. Ekokardiyografi için kalbin ultrasonu demek yanlış olmaz.

Kalp ile ilgili en doğru ve net veriyi sağlayan görüntüleme yöntemidir.

EKG kalbin elektriksel aktivitesini ölçen ve yine pratik bir şekilde kalp hakkında fikir veren tanı araçları arasında yer alır. Kolay uygulanımı nedeniyle kalp şikayetleri ile başvuru yapan hemen hemen her hastada ilk olarak istenen tetkiktir.

Kan analizleri de kalp duvarı kalınlaşmasında yardımcı olabilecek tanı gereçlerindendir. Özellikle kalp yetmezliği gibi altta yatan bir neden varsa kan analizi bunun ortaya konmasında yardımcı olur. Çoğu zaman görüntüleme yöntemleri ile beraber kalp duvarı kalınlaşması şüphesi olan hastalarda istenir.

Kalp Duvarı Kalınlaşması Tedavisi

Kalp duvarı kalınlaşmasında tedavi biraz meşakkatli bir konudur.

Kalbimizi oluşturan hücreler yenilenebilir hücreler değillerdir. Kalbin duvarının kalınlaşması da çoğu kez yeni hücrelerin oluşması suretiyle değil ancak mevcut hücrelerin büyümesi şeklinde gerçekleşir.

Bu bilgiler ışığında eğer kalp duvarının kalınlaşması hali hazırda söz konusu olmuş ise bunu geri çevirmek mümkün değildir. İlaçlar, hayat tarzı değişiklikleri ve bazen de cerrahi müdahale ile hastada komplikasyon gelişmesinin önlenmesi amaçlanır ve kalp duvarının daha da fazla kalınlaşmasını engelleyici önlemler alınır. Tedavide temel felsefe budur.

Tedavi başlıca yöntemler:

• Cerrahi: Kalpte kalınlaşmanın olduğu bölge eğer kanın vücuda dağılımını engelleyecek yerlerde ise kalp ameliyatı ile buralar kesilir ya da ablasyon denilen yöntemle yakılır. Bu suretle kalınlaşma gösteren ve kan akımını olumsuz yönde etkileyen dokular çıkarılmış ve akım rahatlatılmış olur.
• İlaç tedavisi: Kalpte kalınlaşma hücrelerin büyümesi suretiyle gerçekleşir. Bu noktada ilaç tedavisi ya da diğer adıyla farmakolojik tedavi ile amaçlanan şey hücrelerin büyümesine yol açan bu nedenlerin ortadan kaldırılması ya da zayıflatılmasıdır. Örneğin tansiyon hastalığı olan bir bireyde tansiyonun kontrol altına alınması kalp duvarı kalınlaşmasının önlenmesini sağlar. Ya da kalp yetmezliği olan bir hastada vücudun sıvı yükünün hafifletilmesi hastayı da kalp dokusunu oluşturan kasları ve duvarları da rahatlatır.
• Hayat tarzı değişiklikleri: Hastanın hayat tarzına yönelik bazı öneriler genel kalp sağlığı açısından olumlu olacak ve kalbe dair komplikasyonları önleyecektir.

Kalp Duvarı Kalınlaşması Tedavi Edilmezse

Kalp duvarı kalınlaşmasından şüphe edilmesi durumunda derhal tedaviye başlanmalıdır.

Kalp duvarında kalınlaşma her ne kadar akşamdan sabaha gelişen ani bir durum olmasa da gelişme sürecinde ve geliştikten sonra tedavisiz bırakılır ise ciddi sorunlara yol açabilir.

Tedavi edilmeyen kalp duvarı kalınlaşması ritim bozuklukları, kalp yetmezliği, tansiyon yüksekliği gibi sorunlar ve bunlara bağlı gelişen komplikasyonlara neden olabilir. Hatta bazı kalp duvarı kalınlaşması türlerinin genç yaşta ani ölümlere neden olduğu bilinmektedir.

Ortaya çıkaracağı sonuçlar açısından ciddi bir durum olan kalp duvarı kalınlaşması teşhis edildiği andan itibaren tedavi gerektiren önemli bir durumdur.

Kalp Duvarı Kalınlaşmasına Ne İyi Gelmez?

Kalp duvarında kalınlaşma olan kişiler aşırı egzersizden kaçınmalıdır. Her ne kadar sağlıklı yaşam için hareket faydalı da olsa bu hasta grubunda bu dikkat ve titizlik içerisinde yapılmalıdır.

Kalp duvarında kalınlaşma olan kişiler mutlaka tansiyon ve kalp damar sistemine ait diğer rahatsızlıklarını kontrol altında tutmalıdır. Bu hastalıkların kontrolsüz ve tedavisiz olması kalp duvarı kalınlaşmasına hem neden olur hem de hali hazırda gelişmiş ise seyrinin hızlanmasına neden olur.

Kalp duvarında kalınlaşma saptanan kişiler bazı ilaçlardan uzak durmalıdır. Özellikle bazı kemoterapi ilaçlarının kalbe zararlı (toksik) olduğu bilinmektedir. Eğer bu ilaçların kullanımını gerektiren durumlar ortaya çıkarsa alternatif ilaçlara yönelmek gerekmektedir.

Kalp Duvarı Kalınlaşması İlaçları

Kalp duvarı kalınlaşmasında izole olarak bu duruma yönelik ilaç yoktur. Ancak duvar kalınlaşmasına neden olan birçok durum söz konusu olduğu için bunlara yönelik tedavi ve tedbirler kalp duvarı kalınlaşmasına yönelik tedavinin de bel kemiğini oluşturur.

Bu noktada bazı tansiyon ilaçları şunlardır;

• Metoprolol
• Carvedilol
• Enapril
• Kaptopril

Yine örneğin eğer şeker hastalığı olan birisinden bahsediyor olursak kullanılan şeker ilaçları da hem kalp damar sistemini koruyucu hem de kalp duvarı kalınlaşmasında seyri yavaşlatıcı etki gösterecektir.

Kullanılan ilaçlar hastanın kendi kararı ile değil mutlaka hekim tavsiyesi ve reçetesi ile kullanılmalıdır. Bu ilaçlar kalp damar sistemine olumlu olmakla beraber başka sistemlerde bazı yan etkileri olabilecek ilaçlardır.

Örneğin Metoprolol iletim bozuklukları olan hastalarda kullanılmaz. Hakeza Carvedilol ve benzeri grup ilaçların öksürük gibi bir yan etkisi mevcuttur. Dolayısıyla hekim hastasını değerlendirir ve hasta özelinde en doğru ilacı reçete eder.

Kullanılan ilaçlar mutlaka hekim takibinde kullanılıyor olmalıdır.

Kalp Duvarı Kalınlaşması Ameliyatı

Kalp duvarında kalınlaşmanın saptanması durumunda hastanın ve kalınlaşmanın durumuna göre ameliyat bir seçenek olarak düşünülebilir.

Özellikle kanın vücuda dağıtımının yapıldığı aort damarını tıkayıcı vasıftaki kalınlaşma durumlarının tedavisinde ilk önce düşünülen yöntem cerrahi yöntemdir.

Kalp duvarı kalınlaşmasında cerrahide büyümüş olan bölge kalbin işleyişini bozmayacak şekilde çıkarılır ve akım rahatlatılır. Bu sayede kalp üzerine binen basınç yükü de azalmış olur.

Kalp duvarında kalınlaşmanın tedavisinde cerrahi tedavi çoğu zaman ilaç tedavisinden daha sonra ve ilaç tedavisine yanıt alınamadığı durumlarda gündeme gelir.

Çocuklarda ve Bebeklerde Kalp Duvarı Kalınlaşması

Kalp duvarında kalınlaşma çocuk ve bebeklerde karşılaşılması nadir olan bir sorundur. Bilinen ve bir sebebe bağlı kalınlaşmalarda uzun yılların geçmiş olması gerekirken eğer bebek ve çocuklarda görülen bir kalınlaşma varsa bu durumda akla doğuştan olan genetik bazı problemler gelmelidir.

Birtakım gen mutasyonlarının kalp kası ve dolayısıyla kalp duvarının yapısını olumsuz etkileyerek kalınlaşmasına neden olması mümkündür.

Özellikle diyabet (şeker hastalığı olan) annelerin bebeklerinde görülen ve yenidoğanın geçici miyokard hipertrofisi denilen bir durum mevcuttur.

Bu durumda annesinde şeker hastalığı olan bebeklerde doğumdan sonra 6 aya dek varlığını sürdürülebilen ancak nihayetinde kendi kendine gerileyen ve normale dönen geçici bir kalp duvarı kalınlaşması söz konusudur. Selim bir tablodur ve tedavi gerektirmez.

Kalp Duvarı Kalınlaşması için Hangi Doktora Gidilir?

Kalp duvarında kalınlaşma düşündüren nefes darlığı, çarpıntı, bayılma atakları, yorgun ve halsiz hissetmek gibi şikayetlerin varlığında ilk başvurulması gereken bölüm Kardiyoloji bölümüdür.

Kalp ve kalple ilgili bütün hastalıklar Kardiyoloji tarafından değerlendirilir. Daha sonraki süreçte eğer gerekli görülür ise Kardiyoloji tarafından danışılacak ve sürece müdahil olacak başka bölümler de olabilir. İlk başvuru ise her zaman ve şüphe ortaya çıktığı andan itibaren ivedi bir şekilde Kardiyoloji olmalıdır.