PUPP Hastalığı

PUPP Hastalığı Nedir?

PUPP Hastalığı, Pruitric Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy adı verilen durumun ilk harflerinin birleştirilerek oluşturulması sonucunda oluşmaktadır. Pruitric kelimesinin Türkçe karşılığı “kaşıntılı” iken, urticaral papules and plaques kelimelerinin Türkçe’deki tam karşılığı “ürtikeryal papül ve plaktır.” 

Türkçe karşılığı Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığının ortalama olarak 150 gebelikte 1 olduğu tahmin edilmektedir. Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığının kesin nedeni ilgili alanlarca net olarak belirtilmemekle beraber, cildin veya derinin gerilmesi bir sebep olarak gösterilmiştir. Cildin veya derinin gerilmesine ek olarak, gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığında kızarıklığa neden olacak birtakım dış faktörlerin de etkisi olabileceği gösterilmiştir. 

Papül Nedir? Plak Nedir?

Papül derinin elementer lezyonlarından bir tanesi olmakla beraber, deriden kabarık olması ve sınırlarının belirgin olmasıyla diğer lezyonlardan ayırt edilebilmektedir. Papül adı verilen lezyonlar ortalama olarak 1 mm – 1 cm arasında bir çapa sahiptirler. Papül adı verilen yapıların içerisinde herhangi bir sıvı bulunmamaktadır. Tepesi düz bir şekilde görülen papüller daha sıklıkla Liken Planus adı verilen sistemik hastalıkta karşımıza çıkmakta iken, kanamış veya beslenmesi bozulmuş papüller daha sıklıkla damar iltihabı olarak da bilinen vaskülit durumlarında gözlemlenebilmektedir. 

Plak lezyonu da tıpkı papül gibi derinin elementer lezyonlarından bir tanesidir. Plak 2 cm’den daha büyük olan, ciltten kabarık lezyonlara verilen isim olmakla beraber, papüllerin birleşmesinin bir sonucu olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Bu duruma örnek olarak sedef hastalığında görülen plaklar gösterilebilmektedir. 

PUPP Hastalığına Eşlik Eden Belirtiler Nelerdir?

Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığı genellikle gebeliğin son 3 ayı olarak bilinen, üçüncü trimester döneminde ortaya çıkmaktadır. Hamileliğin son 3 aylık döneminin özellikle son 5 haftasında bu hastalığın ortaya çıkması daha muhtemeldir. Bu duruma sebep olarak bebeklerin büyüme hızının daha fazla bir şekilde artması gösterilebilmektedir.  

Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığı genellikle karın veya tıbbi adıyla batın bölgesinde başlamaktadır. Karın bölgesinde başlayan Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığı, birkaç gün içerisinde diğer ekstremitelere veya uzuvlara yayılmaktadır. 

• Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığında görülen deri lezyonu, pembe bir yapıya sahiptir. Pembe sivilce benzeri bir lezyon olarak başlayan bu hastalık, sıklıkla kurdeşen hastalığı ile karıştırılabilmektedir. Hastalık ilerledikçe, ilgili döküntüler bir araya gelmektedir. Bir araya gelen pembe sivilce benzeri lezyonlar, geniş, kırmızı bir yapıya bürünerek plak halini almaktadır. Plak halini alan bu yapı gebeler için birtakım kozmetik problemlere sebebiyet verebilmetrdir.
• Karın bölgesinde başlayan bu kızarıklıkların çevresinde birtakım lezyonlar oluşabilmektedir. Bu lezyonların başında, karın çevresinde oluşan deri kabarcıkları gelmektedir. Karın çevresinde oluşan bu kabarcıklar vücudun çeşitli yerlerine yayılabilmektedirler. Bu yerlere örnek olarak kalça ve uyluk kemikleri örnek olarak gösterilebilmektedir. Kalça ve uyluk gibi bölgelere yayılan bu hastalığın, göğüs hizasının üzerine yayılması genellikle beklenmemektedir.
• Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığında özellikle geceleri ortaya çıkan kaşıntı hali mevcuttur. Bu kaşıntı, gebelerin göbeklerinin gittikçe büyümesi ile beraber daha da artabilmektedir. Özellikle geceleri daha da şiddetlenen bu durum, gebelerin uyku kalitesini ciddi anlamda etkileyebilmektedir. PUPPP Hastalığında ortaya çıkan bu kaşıntı, lezyonlar daha farklı yerlere ilerledikçe daha da artabilmektedir. Bu dönemlerde gebelerin bu lezyonları kaşımaktan kaçınmaları gerekmektedir. Polikliniklere muayeneye gelen gebelerde, fazla kaşınmaya bağlı olarak ek birtakım tahrişler görülebilmektedir. Bu durum sonucunda gebelerin yaşam kalitesinin daha da düşeceği bir döngüye girilmiş olunmaktadır.

PUPP Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığının kesin bir nedeni bilinmemekle beraber, birtakım faktörlerin bu hastalığa yakalanma ihtimalini arttırdığı bilinmektedir. Özellikle ilk gebeliği olanlar, Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığı açısından oldukça risk altındadırlar. Bunun sebebi olarak, ilk hamilelik sırasında, cildin daha çok gerilmesi gösterilebilmektedir. Aynı şekilde birden çok gebelik olması da yine aynı mekanizma ile PUPPP Hastalığına sebep olabilmektedir. 

Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığının riskinin arttığı birbirinden farklı durumlar da mevcuttur. Bu durumlara örnek olarak Kafkas kökenli bireylerde, bu hastalığın daha sık görüldüğü belirtilmiştir. Bu duruma ek olarak annede yüksek tansiyonun olması durumunda da PUPPP Hastalığının ortaya çıkma ihtimali artmaktadır.  

Bütün bu durumlara ek olarak gebelik dönemindeki kilo değişimleri de PUPPP Hastalığı için tetikleyici bir faktör olabilmektedir. Gebelik döneminde ani bir şekilde ve aşırı kilo alan bireylerde de gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığı görülme ihtimali artmaktadır.

PUPP Hastalığı Teşhisi

Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığının teşhisi için genellikle ek tetkik istemeye gerek kalınmamaktadır. Gerekli fizik muayene ve ayrıntılı hasta öyküsü ile genellikle tanı konulabilen bu hastalık için istenecek olan testler, genellikle diğer birtakım hastalıkların veya enfeksiyonların ekarte edilmesi amacıyla uygulanmaktadır. 

Yeterli fizik muayene ve ayrıntılı hasta öyküsü ile tanı konulabilen bir hastalık olan PUPPP Hastalığı için doktorlar tarafından “tam kan sayımı” testi istenebilmektedir. Bu test ile hastada herhangi bir kanama bozukluğu olup olmadığı, vücuttaki kan rezervi gibi durumlar ölçülebilmektedir. Tam kan sayımına ek olarak “karaciğer fonksiyon testleri” ve “serum kortizol düzeyleri” ilgili hastalıkların ekartasyonu açısından istenebilmektedir.  

PUPP Hastalığı Tedavisi

Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığının nihai tedavisi bebeğin sağlıklı bir şekilde doğumu olacaktır. PUPPP Hastalığı genellikle doğum yapıldıktan ortalama 1 – 2 hafta içerisinde kendiliğinden düzelmektedir. Ancak bazı gebeliklerde bu süre 1 – 2 haftadan daha uzun olabilmektedir.  

PUPPP Hastalığının etkili tek tedavisi, doğum yapmak iken, ek birtakım yöntemlerle de hastalığın belirtileri azalabilmektedir. Bu durum için birtakım nemlendiriciler tedavi yöntemi olarak kullanılabilmektedir. Fakat bu nemlendiricilerin doktor kontrolü altında kullanılması gerekmektedir. Piyasada bulunan çok az nemlendirici anneye ve bebeğe karşı zararsızdır. Dolayısıyla, kontrolsüz bir şekilde kullanılan nemlendiriciler bebeğe zarar verebilmektedir. 

Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığının tedavisinde “topikal steroidler” kullanılabilmektedir. Bu merhemlerin de tıpkı nemlendiriciler gibi doktora danışılmadan kullanılması oldukça tehlikelidir. Yanlış merhem kullanımı veya fazla doz kullanımı bebeğe ciddi ölçüde zarar verebilmektedir. 

PUPP Hastalığı Tedavi Edilmezse 

Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığının etkili tek tedavi yöntemi, gebelerin doğum yapmasıdır. Doğumdan ortalama olarak 2 – 3 hafta sonra düzelecek olan bu hastalık, bazı gebelerde daha uzun bir şekilde bulunabilmektedir.  

PUPP Hastalığının gebelik döneminde yapılan tedavisi tamamen gebenin belirtilerini azaltmaya yöneliktir. Bu dönemlerde doktor kontrolü altında kullanılan nemlendiriciler veya steroidler hastalığı ne yazık ki tamamen ortadan kaldırmazlar. Bu dönemde yapılan tedaviler ile hastaların hayat kalitesinin yükseltilmesi amaçlanmaktadır.  

PUPP Hastalığının tedavi edilmemesi durumunda genellikle ciddi bir probleme yol açması beklenmemektedir. Fakat durumun ne olursa olsun gebelik döneminde ortaya çıkan herhangi bir problemin ilgili hekimlerce muayene edilmesi ve sıkı bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. 

PUPP Hastalığına Ne İyi Gelir? 

Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığında kaşıntının giderilmesi amacıyla birtakım önlemler mevcuttur. Kaşıntı giderici banyolar sayesinde gebelerin bir kısmı rahatlayabilmektedir. Yulaf ezmesi veya kabartma tozu banyosu bazı otoriteler tarafından önerilmekle beraber, bu durumların doktor tavsiyesi olmadan kesinlikle yapılmaması gerekmektedir. 

Kaşıntılı bölgeye hafif soğuk ve ıslak bir bez ile bastırmak da yardımcı olabilmektedir. Zor bir durum olsa da kaşınan bölgelerin, elle kaşınmaması oldukça önem arz etmektedir. İlgili lezyonların daha da kaşınmasıyla beraber, lezyonların yayılma olasılığı artmaktadır. Lezyonların yayılma olasılığının artmasına ek olarak, lezyonların kaşıntısının artma ihtimali de söz konusu olacaktır. 

PUPP Hastalığına Ne İyi Gelmez?  

Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığının en etkili tedavisi, doğum olması iken, gebelik esnasında uygulanacak birtakım önlemlerle beraber hastalığın belirtileri azalabilmektedir. Doktor tavsiyesi altında uygulanacak olan nemlendiriciler kaşıntı gibi rahatsız edici belirtilerin azalmasına fayda sağlayacaktır. Doktor kontrolü altında olmayan nemlendiricilerin kullanılması durumunda ise istenmeyen pek çok belirti ortaya çıkabilir. Özellikle etken maddesi bebek dostu olmayan nemlendiricilerin kullanılmaması gerekmektedir. Etken maddesi bilinmeyen veya etken maddesi bebek sağlığı için uygun olmayan nemlendiriciler bebeklerde geri dönüşümsüz etkilere yol açabilmektedir. 

Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığındaki en önemli belirtilerden bir tanesi de şiddetli gece kaşıntılarıdır. Bu kaşıntılar, gebelerin yaşamlarını ciddi ölçüde etkileyebilmektedir. Bu lezyonların daha da kaşınması durumunda, lezyonların seviyesi ilerleyebilmektedir. İlerleyen lezyonlar daha da kaşıntılı bir hal alarak gebelerin yaşam kalitesini düşürebilmektedir. 

PUPPP Hastalığı İlaçları

Gebeliğin Kaşıntılı Ürtikeryal Papül ve Plağı olan PUPP Hastalığının etkili tek tedavi yöntemi doğumun olmasıdır. Doğum dışında ek birtakım yöntemlerle de hastalığın belirtilerinin azaltılması hedeflenmektedir. Bu durumların başında birtakım nemlendiriciler gelmektedir. Bu merhemler sayesinde kaşıntılar bir miktar azalabilmektedir. Nemlendirici seçimi konusunda doktorunuza kesinlikle danışmanız gerekmektedir. Doktorunuzun tavsiyesiyle bebek dostu nemlendiriciler kullanmanız gerekmektedir. Bebek dostu olmayan nemlendiricilere örnek olarak “salisilat içerikli nemlendiriciler, a vitamini içerikli nemlendiriciler ve retinol içerikli nemlendiriciler” örnek olarak gösterilebilmektedir. Bu içerikli nemlendiricilerin kesinlikle kullanılmaması gerekmektedir! 

Hamilelik döneminde topikal steroidler tedavi açısından kullanılabilmektedir. %1’lik hidrokortizonlar ilgili lezyonlara sürülerek tedavi edilebilmektedir. Steroid merhemleri dikkatsiz veya doktor kontrolünde kullanılmadıkları durumlarda oldukça tehlikeli olabilmektedirler. Bu yüzden ilgili hekimlerce yazılmadığı sürece bu merhemlerin kullanılmaması gerekmektedir. %1’lik hidrokortizon kremleri ile kaşıntının azaltılması sağlanabilmektedir. 

PUPP Hastalığı için Hangi Doktora Gidilir?

Gebeliğin kaşıntılı ürtikeryal papül ve plağı olan PUPP Hastalığı karın bölgesinde deriden kabarık lezyonlar olarak kendini göstermektedir. Özellikle hamileliğin son 3 ayında daha da artan bir sıklıkta karşımıza çıkan bu hastalık için Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanına muayene olmak gerekmektedir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlarının da rahatlıkla tanı koyabileceği bir hastalık olan PUPPP Hastalığı ile Deri ve Zührevi Hastalıkları da ilgilenebilmektedir. Hastalığın kozmetik açıdan rahatsız edici boyutlara ulaşması durumunda, kaşıntının uyku kalitesini bozacak derecede olması durumunda ilgili hekimlere muayene olmak gerekmektedir.