Tırnak Kırılması
Tırnağın herhangi bir nedenden ötürü yüzeyinin zedelenmesine, uçlarının kırılması durumu olup esas tedavisi altta yatan hastalığın tedavi edilmesidir
Tırnaklar hem parmak uçlarını duş etkenlerden koruması; hem de estetik açıdan parmağa güzel bir görünüm kazandırmasından dolayı kadınlar başta olmak üzere tüm insanlar için önemli bir vücut bölümüdür. Keratin adlı sertleşmiş proteinden oluşan tırnakların parmak derisi ile birleşim bölgesine lunula denir. Tırnağın diğer ucu serbesttir ve günde yaklaşık 0,1 mm uzamaya meyillidir. Bu uzama kişiden kişiye, mevsim durumlarına, yaşa ve tırnak bakımı sıklığına göre değişiklik gösterir. Tırnak yüzeyi normal durumda düzgün, pembe renkli ve pürüzsüz bir yapıdadır.
Tırnağın herhangi bir nedenden ötürü yüzeyinin zedelenmesine, uçlarının kırılmasına rastlanabilir. Bu durum tırnağa alınan ufak bir travma sonucu oluşabileceği gibi; çok ciddi hastalıklara bağlı olarak da oluşabilir. Tırnak kırılmasına yol açan esas nedenin bilinmesi; tırnak kırılması tedavisinde esas olarak önem taşır.
Tırnak Kırılması Belirtileri
Tırnak kırılması çoğunlukla altta yatan bir hastalığa yada eksikliğe bağlı oluşur. Tırnak kırılmasına yol açan etkenin ortaya konulması tedavi açısından esastır. Tırnak kırılmasında kırılmaya ek olarak görülen semptomlar;
- Tırnak Derisinin Ayrışması: Tırnak lunula adlı deri parçası ile parmak derisine bağlanır. Tırnak kırılmasına sahip kişilerin bazılarında lunula ile tırnağın ayrışması görülebilir.
- Lunulanın Sertleşmesi ve Soyulması: Parmak derisi ile tırnak arasında bağlantı sağlayan lunula; tırnak kırılması yaşayan kişilerde sertleşip soyulabilir. Bu durum tırnak kökünde kanamalara yol açabilir.
- Tırnak Soyulması: Tırnak kırılması ve soyulması hastaların tırnak şikayetleri arasında en sık görülen semptomlardandır. Tırnak kırılması yaşayan kişilerin çoğunda bu kırılma soyulma ile devamlılık gösterir.
- Tırnakta Renk Değişimi: Tırnak kırılmasına sahip hastaların bazılarında tırnağın renginde sarı-yeşil renk değişimi yaşanabilir. Bu durum genellikle tırnak mantarı nedeniyle oluşan tırnak kırılmasında görülür.
- Tırnak Yüzeyinde Pürüz Oluşumu: Tırnak kırılması yaşayan kişilerin çoğunda tırnakta şerit şeklinde çizgilenmeler oluşur. Bu durum tırnak yüzeyinde pürüz hissi yaratır.
- Tırnakta Beyaz Çizgilenme: Özellikle vitamin eksikliğine bağlı oluşan tırnak kırılmasında bu kırılmaya ek olarak beyaz renkli çizgilenmelere rastlanabilir.
- Tırnakta Uzamama: Normal durumda tırnak günde 0,1 mm kadar uzama gösterir. Tırnak kırılması vitamin, mineral yada protein eksikliğine bağlı oluşuyorsa; bu durumda hastalar tırnakta uzamamadan şikayetçi olabilir.
- Diğer Semptomlar: Tırnak kırılması vücutta gelişen pek çok hastalığın belirteci olabilir. Anemi(kansızlık) nedeniyle oluşan tırnak kırılmasında kırılmaya ek olarak baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, iştahsızlık gibi belirtiler görülürken; vitamin eksikliğine bağlı oluşan tırnak kırılmasında bu kırılmaya yara oluşumu, yaraların geç iyileşmesi gibi semptomlar eşlik eder. Strese bağlı oluşan tırnak kırılmasında hastalarda depresyon, anksiyete bozukluğu gibi belirtiler görülebilirken, cilt hastalıklarına bağlı oluşan tırnak kırılmasında kırılmaya ek olarak ciltte yaralar ve kaşıntı gibi semptomlar görülebilir.
Tırnak Kırılması Nedenleri
Tırnak kırılması çoğunlukla bir hastalık yada eksikliğe bağlı ortaya çıkan bir semptomdur. Ancak bazı durumlarda en ufak travmada bile tırnak kırılması yaşanabilir. Tırnak kırılmasına yol açan etkenin bilinmesi, tedavinin buna yönelik uygulanmasını sağlar.
Tırnak kırılmasına yol açan etkenler;
- Kalsiyum ve Demir Eksikliği: Kalsiyum ve demir tırnağın sert halde kalmasına yardımcı olur. Kalsiyum ve demirin eksikliğinde hastada tırnak kırılması sık yaşanan bir semptomdur.
- Vitamin Eksikliği: Tırnak kırılması çoğunlukla vitamin eksikliğine bağlı oluşan bir semptomdur. Tırnak kırılması hangi vitamin eksikliğinde oluşan bir semptomdur diye sorulduğunda ise özellikle B ve C vitaminlerinin eksikliğinde tırnak kırılmasında dikkat çeker.
- Anemi(Kansızlık): Anemi; tüm vücudu etkileyebildiği gibi tırnakların yapısını da etkileyerek tırnak kırılmasına yol açabilir.
- Yetersiz Beslenme: Özellikle proteinden fakir beslenme tırnağın yenilenmesini ve onarımını aksatır. Bu durum tırnak kırılmasına yol açar.
- Tırnak Mantarı: Mantarlar mikroskobik (çıplak gözle görülemeyen, mikroskopla görülebilen) ve makroskobik (çıplak gözle görülebilen) canlılardır. Bu canlıların tırnakta oluşturduğu enfeksiyona tırnak mantarı denir. Tırnak mantarı çoğunlukla nemli ve düzenli bakımı yapılmayan tırnaklarda görülür.
- Cilt Hastalıkları: Bazı cilt hastalıkları deriyi etkilediği gibi tırnağın da yapısını bozabilir. Bu durumda hastalarda tırnak kırılması sık yaşanır.
- Çok Sık Oje Kullanımı: Ojeler ve tırnak cilaları tırnağın nefes almasını engeller. Bu durum tırnağın hasarlanmasına ve tırnak kırılmasına yol açabilir.
- Aşırı El Yıkama Alışkanlığı: Aşırı el yıkama tırnağın yapısını bozar ve mantar üremesi için ortam oluşturur. Bu durum hastalarda tırnak kırılmasına yol açabilir.
- Kimyasallara Maruz Kalma: Yoğun kimyasal içerikli maddeler ve deterjanlar tırnak kırılmasına yol açabilir.
- Ayağı Sıkan Ayakkabılar Giymek: Özellikle ayak başparmak tırnak kırılmasının nedenleri arasında en sık ayağı sıkan ayakkabılar giymek rol oynar. Bu durum ayrıca ayak tırnağında mantar oluşumuna da yol açabilir.
- Tiroid Hastalıkları: Tiroid bezi ve tiroid hormonları tüm vücudu etkilediği gibi tırnağı da etkiler. Tiroid bezinden az yada fazla miktarda hormon salgılanması tırnak yapısında değişikliğe yol açar. Bu değişiklik tırnak kırılmasına neden olur.
- Böbrek Hastalıkları: Bazı böbrek hastalıkları tırnakta değişikliğe yol açabilir. Bu durum tırnak kırılmasına neden olur.
- Tırnak Yeme: Tırnak yeme hastalarda tırnak yapısının bozulmasına, tırnağın güçsüzleşmesine ve tırnak kırılmasına neden olur.
- Takma Tırnak Kullanımı: Çok fazla zaman takma tırnak kullanımı alttaki gerçek tırnağın yapısının bozulmasına ve tırnak kırılmasına yol açabilir.
- Yanlış Törpüleme: Özellikle tırnağın kenarlarının yanlış ve düzensiz törpülenmesi tırnak kırılmasına yol açabilir.
Tırnak Kırılması Teşhisi
Tırnak kırılması semptomuna sahip kişiler mutlaka tırnak kırılmasına yol açan altta yatan hastalığı teşhis ettirmeli ve tedavi ettirmelidir. Tırnak kırılmasının teşhisinde esas olarak kullanılan yöntem Anamnez ve Fizik Muayene yöntemidir. Anamnez hastanın hastalığı hakkında var olan şikayetlerini dile getirmesi durumudur.
Tırnak kırılmasına sahip hastalar sıklıkla tırnakta pürüz oluşumu, tırnak etinde ayrışma, tırnakta lekelenme, tırnakta beyaz çizgilenme gibi semptomlardan şikayet ederler. Hekim hastanın şikayetlerini dinler, bu şikayetlerin ne zamandır var olduğunu, şikayetleri arttırıp azaltan etkenleri, takma tırnak kullanımı ve oje kullanma sıklığını, hastada var olan diğer semptomları(baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk, depresyon, anksiyete bozukluğu gibi semptomlar) sorgular. Ardından fizik muayeneye geçer.
Fizik muayenede hekim hastanın tırnaklarını, tırnak etlerini, parmaklarını inceler. Bunun dışında hekim hastada vitamin eksikliği yada anemi(kansızlık) gibi bir durumdan şüphelenirse Kan Tahlili yaptırarak hastanın vitamin ve kan değerleri hakkında fikir edinir. Tanı çoğunlukla bu tetkik sonrası konur.
Tırnak Kırılması Tedavisi
Tırnak kırılmasının esas tedavisi altta yatan hastalığın tedavi edilmesi ile olur. Hastalarda altta yatan böbrek hastalığı yada tiroid hastalığı varsa; buna yönelik medikal veya cerrahi tedavi uygulanabilir(Bu durum hastalığın çeşidine göre farklılık gösterir ve bu tedavi sonrası tırnak yapısı düzelmeye başlar).
Tırnak kırılması beslenme yetersizliği, vitamin ve mineral eksikliği, anemi(kansızlık) gibi nedenlere bağlı oluşmuşsa; bu durumda hastada altta yatan bu nedenler medikal tedavi ile düzeltilmelidir.
Hastalarda yanlış ayakkabı seçimi, kimyasallara maruziyet, aşırı el yıkama alışkanlığı ve çok sık oje kullanımı gibi nedenlerden dolayı oluşan tırnak kırılmasında yaşam şekli değişikliği bu durumun tedavisinde yer edinir.
Tırnak yeme alışkanlığına bağlı tırnak kırılmasında gerekli durumlarda psikolojik yardım alınabilir.
Tırnak Kırılması Tedavi Edilmezse
Tırnak kırılması altta yatan pek çok hastalığın semptomu olabildiği için tanı konulduğunda mutlaka altta yatan hastalığın teşhis edilmesi ve tedavi edilmesini gerektiren bir belirtidir. Hastalarda tırnak kırılması tedavi edilmediğinde; sürekli tırnak kırılması tırnakta ve parmakta enfeksiyon gelişimine ve tırnağın kaybına yol açabilir.
Tırnak kırılması altta yatan yetersiz beslenme nedeniyle oluşuyorsa; bu durumda hastalarda yetersiz beslenmeye bağlı anemi(kansızlık) vitamin ve mineral eksiklikleri görülebilir. Bunun sonucunda hastada baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, kaslarda uyuşma, görme problemleri, ağız içi ve deride yara oluşumları gerçekleşebilir.
Tırnak Kırılmasına Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?
Tırnak kırılmasında kırılmaya yol açan etkenin ortaya konulması ve bu etkenin tedavi edilmesi esastır. Hastalarda bunun dışında uygulanabilecek bazı davranışlar kırılmanın önüne geçilmesini sağlar.
Tırnak kırılmasını önlemek için yapılması gerekenler;
- Ayak tırnak kırılmasını(özellikle ayak başparmak tırnak kırılması) önlemek için ayağı sıkan ayakkabıları giymekten kaçınılmalıdır.
- Eller kimyasallardan uzak tutulmalı, kimyasal kullanılacağı durumlarda eldiven takılmalıdır.
- Elleri çok sık yıkamak; mantar enfeksiyonu gelişimi için risk oluşturur. Bu davranıştan kaçınılmalıdır.
- Ellerin ve tırnakların temizliğine özen gösterilmelidir.
- Tırnak kenarlarının dikkatsiz ve özensiz törpülenmesi kırılmaya yol açar. Bu davranıştan kaçınılmalıdır.
- Takma tırnak kullanımı sınırlandırılmalı, kullanılacak ise temiz ve özenli bir şekilde bakımı yaptırılmalıdır.
- Tırnak kırılması yaşayan kişiler belli bir dönem oje ve tırnak cilalarından uzak durmalıdır.
- Tırnak yeme rahatsızlığına sahip kişiler bunun için acı oje ve bunun gibi çözüm yöntemlerine başvurabilir. Ancak buna rağmen tırnak yeme alışkanlığı devam ediyorsa psikolojik yardım alınmasında fayda vardır.
- Tırnak kırılmasına sahip kişilerde veya tırnak kırılmasını önlemek isteyen kişilerde zeytinyağı ve birkaç damla limon suyu, E vitamini damlası ile yapılan karışım günde bir kez tırnağa uygulandığında tırnakta oluşan düzelme dikkat çekicidir. Ancak burda altta yatan hastalık tedavi edilmezse bir süre sonra bu karışımın da hiçbir faydası görülmez.
Tırnak Kırılması İlaçları
Tırnak kurulmasının tedavisinde altta yatan hastalığa göre pek çok yöntem kullanılabilir. Bu yöntemlerden biri de medikal tedavidir. Tırnak kırılması semptomunun medikal tedavisinde kullanılan ilaçlar;
- B ve C Vitamini Takviyeleri: Tırnak kırılması çoğunlukla beslenme yetersizliğine bağlı oluşan vitamin eksikliği nedeniyle oluşur. Bu durumda hastalarda tedavi için vitamin takviyelerine başvurulur. Bu takviyeler içerik olarak biotin ve askorbik asit adlı maddeleri içerir. Bu ilaçların yan etkileri arasında çok fazla alımında bulantı ve kusma semptomları, uzun süreli alımında ise böbrek taşı oluşumu riski taşır. Bu yüzden bu ilaçlar doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
- Demir Tedavisi: Tırnak kırılması yaşayan hastaların bazılarında anemi(kansızlık) görülebilir. Bu durumda hastalara demir tedavisi uygulanarak kan hücresi üretiminin artışı sağlanıp kansızlığın önüne geçilmesini sağlar. İçerik olarak Demir 3 hidroksit polimaltoz adlı maddeyi içeren bu ilaçların yan etkileri arasında ilacın fazla alınması durumunda ishal, mide ağrısı, kabızlık ve kusma gibi şikayetler görülebilir. Bu şikayetler hastayı rahatsız edecek düzeye ulaştığında ilaca ara verilmeli ve mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
- Antifungal İlaçlar: Tırnak kırılması hastalarda tırnak mantarından kaynaklı oluşmuşsa; tedavide antifungal ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar içerik olarak amfoterisin B, ketokonazol, itrakonazol, flukonazol, flusitosin gibi maddeler barındırır. Bu ilaçların yan etkileri arasında ateş, titreme, bulantı, kusma, iştahsızlık gibi semptomlar görülebilir. Bu semptomlar hastayı rahatsız edecek düzeye ulaştığında ilaca ara verilmeli ve mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
Gebelikte Tırnak Kırılması
Gebelik dönemi pek çok hastalığın görülme sıklığının arttığı, birçoğunun da azalıp iyileştiği bir dönemdir. Anne adayının bu dönemde vitamin, mineral ve demir ihtiyacı artacağı için gebelik döneminde vitamin eksikliği ve anemi(kansızlık) gibi durumlar ortaya çıkıp tırnak kırılması semptomuna yol açabilir. Ancak tırnak kırılmasından daha önemli olan şey bebeğin anne karnındaki gelişiminde bu vitamin, mineral ve demire ihtiyaç duymasıdır. Bu yüzden hastalar tırnak kırılması gibi semptomlar yaşamasan önce vitamin ve mineral miktarına baktırıp gerekli ise bunları takviye ettirmelidir.
Bebek ve Çocuklarda Tırnak Kırılması
Bebek ve çocuklarda tırnak kırılması çok sık olmasa da rastlanılabilen bir semptomdur. Çocuklarda tırnak kırılması genellikle travmalara bağlı oluşurken; bebeklerde tırnak kırılması genellikle bebeğin ilk tırnağının yumuşak olması dolayısıyla kendiliğinden oluşur. Ancak bazı vitamin ve mineral eksiklikleri, depresyon, stres, anksiyete bozukluğu gibi durumlar, tiroid ve böbrek hastalıkları da tırnak kırılmasına yol açabilir. Bu semptoma yol açan nedenlerin ortaya konması ve tedavi edilmesi şarttır.
Tırnak Kırılması için Hangi Doktora Gidilmeli?
Tırnak kırılması ve diğer tırnak hastalıkları ile esas olarak ilgilenen; hastalığa tanı koyan ve tedavi uygulayan bölüm Deri ve Zührevi Hastalıkları (Dermatoloji) bölümüdür. Hekim hastanın şikayetlerini dinler ve gerekli muayeneleri yapar.
Tırnak kırılmasına sahip hastalardan bazıları İç Hastalıkları(Dahiliye) bölümüne başvurabilirler. Dahiliye uzmanı hastanın gerekli muayenesini yapıp tırnak kırılmasına yol açan etkeni teşhis edip tedavi edebilir.
Hastalar tırnak derisinin ayrışması, lunulanın sertleşmesi, tırnakta renk değişimi, yüzeyinde pürüz oluşumu, tırnakta beyaz çizgilenme gibi semptomlar yaşadığında mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
Tırnak Kırılması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Tırnak kırılması nasıl önlenir?
Tırnak kırılması pek çok hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Bu hastalıkların tedavisi; tırnak kırılmasının esas tedavisini oluşturur. Bunun dışında tırnak kırılmasının önlenebilmesi için bazı davranışlar benimsenebilir. Bu davranışlar; tırnağa ve tırnak etine nemlendirici uygulama, yeterli ve dengeli beslenme, oje ve takma tırnak gibi maddelerden uzak durma gibi davranışlardır.