Tırnak Morarması

Tırnak Morarması Nedir?

Tırnak morarması, el ve ayak tırnaklarının altında kan toplanmasıdır (hematom). Tırnak yatağının hasar alması halinde tırnak altındaki dar bölgede kanama başlar. Kanama, tırnağın altında birikerek kırmızı, kahverengi, mavi veya gri/siyah renkte bir değişikliğe yol açar. Biriken kan, tırnak altında bir baskıya yol açarak insanların tırnak altında zonklama şeklinde bir ağrı yaşamasına neden olur.

Tırnak morarmaları problemsiz bir şekilde iyileşebilir; ancak bazı vakalarda enfeksiyon gelişme riski vardır. Tırnak altında biriken kan kabarcık şeklinde basıncı oluşturarak el veya ayak tırnağının tırnak yatağından ayrılmasına (onikoliz) neden olabilir; ancak tırnak yatağında iz kalmaması veya tırnaklarda bir deforme oluşmaması için tırnak çekilmemelidir. Tırnaklardaki renk değişimi birkaç ay sürebilir.

Tırnak plağı yaralanmalarının bir sonucu olarak tırnaklar kalınlaşır (onychauxis) ve daha kırılgan hale gelebilir. Deforme olmuş tırnak, birkaç ay içinde yavaş yavaş büyür ve yerine sağlıklı tırnak gelmiş olur. 

Tırnak Morarmasının Belirtileri

Etkilelen tırnak çevresinde şiddetli ağrı: Kişiler el veya ayak tırnakları altındaki kan damarlarına yaralanma sonrasında zarar verdiklerinde etkilen tırnak etrafında zonklama şeklinde bir ağrı hissederler. Zonklama, kalp atışı gibi tırnak bölgesinde etkili olur. Kişiler bazen ağrı nedeniyle etkilenen el veya ayak parmağını kullanmak istediklerinde zorlanabilirler. Parmaklara dokunmak veya parmakları hareket ettirmek çok zorlaşır. Tırnak altındaki hasarın zamanla iyileşmesine paralel olarak yaşanılan ağrıdahafiflemektedir.

Hassasiyet ve şişme: Tırnak bölgesinde meydana gelen herhangi bir travma ya da yaralanma neticesinde tırnak ve parmak çevresinde hassasiyet ve şişlik yaşanır. Etkilen parmağı gün içinde kullanmak acı verici olmaktadır. Tırnak altında gelişen kanama ve inflamasyona bağlı olarak gelişen şişlik, cildin esneme payından büyük olduğu sürece parmak hassasiyeti ve ağrısı devam edecektir.

Tırnak altında koyu renk değişimi: Tırnak altında bulunan kan damarlarının hasar görmesi neticesinde etkilenen tırnağın altında kan birikmeye başlayacaktır. Bunun sonucunda etkilenen tırnağın altında koyu bir renk değişikliği belirir. Renk değişikliği mor, kırmızı hatta siyahın birkaç tonu olabilir.

Tırnak Morarması Nedenleri

Tırnak morarması, parmağın kapıya çarpması veya sıkışması gibi travmatik bir yaralanmadan veya özellikle futbol, basketbol ve tenis gibi spor aktivitelerinde yaşanılan ani hızlanmaların ya da uzun koşuların neticesinde gelişebilmektedir. Özelliklezemine uygun olmayan ayakkabılar eşliğinde yapılan sporlar neticesinde ayak baş parmağında tırnak morarması sıklıkla yaşanmaktadır.

Ayak baş parmağının ayakkabı içerisinde iç astarauzun süre sürtünmesi veya darbe alması neticesinde “koşucu tırnağı” veya “siyah tırnak“olarak da bilinen tırnak morarması meydana gelebilir. Bu durumdan sıklıkla muzdarip olanlar maraton koşucuları (özellikle amatör olarak ilgilen kişiler) olmaktadır. Ayak tabanını tam olarak desteklemeyen ayakkabılar nedeniyle düşük eğimli yollarda yürürken veya egzersiz yaparken ayak parmakları ayakkabının ön kısmında sıkışabilir. Ayakkabı içinde sıkışan parmaklarda tırnak morarması görülebilir.

Ayrıca ayak parmakları, ayakkabıların uç (burun) kısmında yeterli boşluk olmadığındaayakkabının iç kısmına sürtünerek tahriş veya yara olabilir. Gün boyunca ayakkabı içinde uzun süre kalan ayaklar şişer ve ayakkabının iç yüzeyine daha sık temas eder. Özellikle ayak baş parmağı, ayakkabı içinde dikey pozisyonda geniş bir alana ihtiyaç duyar. Şişmiş ayak baş parmağının özellikledar ayakkabı içerisinde hasar alması kolaylaşırve bunun sonucunda ayak baş parmak tırnağı altında ciddi morarmalar görülebilir.

Düzenli yapılmayan ayak tırnak bakımları nedeniyle uzun tırnaklar ayakkabı içinde baskı altında kalabilir. Gün içinde baskı nedeniyle gelişentırnak ezilmesi veya kırılmasına bağlı olarak tırnak altlarında morarma götürülebilir. Dikkatsiz şekilde taşınılan eşyaların ayak baş parmak üstüne düşmesi veya kapı ya da mobilya köşelerine parmakların çarpması sonucundatırnak altlarında morarma yaşanması çok sıktır.

Soğuk havalarda parmakların ve tırnakların morarması özellikle kadınlarda Raynaud Fenomeni hastalığını akıllara getirir. Deriye yakın damarların soğuk havada büzüşmesinden dolayı el ve ayak parmaklarında renk değişikliği görülür. Doğumsal kalp hastalığı olan çocuklarda ağız çevresinde veya tırnak diplerinde görülen morluklar kalp hastalığının belirtisi olabilir.

Tırnak Morarması Teşhisi

Tırnak morarmasının altta yatan nedenlerinin teşhisi, morarmanın nasıl göründüğü ve hastanın şikayetleri ile netleşmektedir. Özellikle hastanın vereceği hasta öyküsü tırnak morarmasının altında yatan nedenin bir travma ya da yaralanma veyahut başka bir hastalığın belirtisi olduğunun netleştirilmesinde önemlidir. 

Travmaya bağlı gelişen akut tırnak morarması vakalarında tırnak plağı, kırmızı renk değişimi ve ağrı ile karakterize olmaktadır. Bunun aksine kronik tırnak morarması vakalarında tırnak plağı koyu mavi, mor veya siyah renk değişikliği ve dokunulunca hassasiyet göstermeyen bir klinik ile karakterizedir.

Ayrıca tırnak yatağındaki yırtılmanın tespiti, hasarlı tırnağın cerrahi bir şekilde çıkarılması ile mümkündür. Tırnak morarması gelişen parmakta kemik kırığını ekarte etmek için hastalardan röntgen istenilebilir.

Uzun süreli tırnak morarması yaşayan kişilerde altta yatan nedenin ayrıntılı incelenmesinde biyopsi yapılarak cilt kanserinin (melanoma) ayrıcı tanısı yapılabilir.

Tırnak Morarması Tedavisi

Ciddi olmayan ve travmaya bağlı tırnak morarması vakalarında tıbbi bir tedaviye gerek duyulmadan evde yapılacak basit uygulamalar ile iyileşme desteklenebilir.Özellikle evde uygulanması kolay olan standart tedavi; RICE tedavisi olarak bilinmektedir. RICE tedavisi; ‘rest (dinlenme)’ , ‘ice (buz)’ , ‘compression (baskı uygulama)’ ve ‘elevation (yükseltme)’ şeklinde detaylandırılır.

Dinlenme: Hasar alan veya etkilenen el ya da ayak tırnağı yoğun aktiviteden uzak tutulmalı ve sık sık dinlendirilmelidir. 

Buz uygulaması: El veya ayak tırnağı çevresinde gelişen şişliği ve ağrıyı hafifletmesi için bu bölge üzerine buz torbası uygulanabilir. Yaralanmadan sonraki 24-48 saat içinde buz uygulaması yapılabilir. Etkilenen tırnak üstüne her 4 saatte bir 15-20 dakika boyunca buz uygulaması tekrar edilir. Buz uygulaması 20 dakikadan fazla yapılırsa bölgede soğuk ısırması denilen rahatsızlık gelişebilir.

Baskı uygulama: Bu uygulamanın genel amacı tırnak bölgesinde gelişecek şişmeyi önlemek için etkilenen tırnağın elastik bandaj ile sarılmasıdır. Dikkat edilmesi gereken nokta; yapılan sargının çok sıkı olmamasıdır.

Yükseltme: Özellikle ayak baş parmağındaki tırnak morarmalarındaetkilenen ayağınkalp hızasının üstünde tutulması ile tırnak bölgesindeki ağrı ve şişme şikayetlerinde azalma yaşanacaktır. 

İlaç tedavisi: Tırnak morarması vakalarında hastalar, tırnak bölgesinde zonklayan bir ağrı, şişlik ve ısı artışından şikayet ederler. Bu belirtilerin semptomatik tedavisinde ağrı kesici veya inflamasyon azaltıcı ilaçlar reçete edilebilir.

Tırnak yatağının %25-50’sini etkileyen morarma vakalarında tırnağın kısmen veya tamamen çıkarılmasıyla tedavi uygulanabilir. Bu sayede tırnak yatağındaki olası bir yırtılmayı tespit etmek daha da kolaylaşmış olur. 

Ayrıca bazı metal veya iğneler vasıtasıyla tırnak üzerinden açılan delikler(trepanasyon delikleri, ventriküler ponksiyon)ile tırnak altındaki kan boşaltılabilir. Bu işlem sonrasında bölgenin enfeksiyondan korunması için bir hafta boyunca pansuman uygulanır. 

Tırnak Morarması Tedavi Edilmezse

 Ciddi vakalarda tedavinin geçikmesi veya altta yatan bir kemik kırığı söz konusu olduğunda tırnak morarması vakalarında komplikasyonlar gelişebilmektedir. Tırnak morarması vakalarında uzun dönemde, etkilenen tırnağın kısmen veya tamamen çıkarılmasını gerektirecek olası tırnak yatağı yırtılması görülebilir. Doktorlar, uzun süren tırnak morluklarında hastaların etkilenen el ya da ayak tırnağını çıkararak tırnak yatağındaki hasarı cerrahi yöntemler ile tedavi etmek zorunda kalabilirler.

 Tırnağın tırnak yatağından ayrılması ve çeşitli tırnak şekil bozuklukları tırnak morarmasının potansiyel komplikasyonları arasında yer alır. Ayrıca tırnağı ciddi olarak etkileyen morarmalarda hijyen eksikliği ve diğer problemler nedeniyle enfeksiyon gelişimi mümkün olmaktadır.

Tırnak Morarmasına Ne İyi Gelir?

 • Ayak parmaklarının ayakkabı içinde rahat hareket edebilecek alana sahip olması

• Koşu ya da yürüyüş ayakkabıları ayakların ayakkabıiçerisindehafif bir şekilde kaymasına izin verecek ölçüde boylamasına geniş olmalı ve ayakkabı astarı veya iç tabanbu eylemi desteklemeli

• Ayakkabı içerisinde ayakların fazla hareket etmesi ile oluşabilecek tırnak hasarını önlemek için ayakkabıların uygun şekilde bağlanması

• Özellikle yokuş yukarı veya yokuş aşağı yapılan spor faaliyetlerinde ayakkabının ayağı en yüksek düzeyde desteklemesi

• Tırnakların düzenli aralıklarla kesilmesi ve tırnak veya tırnak etlerinin yenmemesi 

Tırnak Morarmasına Ne İyi Gelmez?

• Küçük beden ya da dar ayakkabı tercih etmek

• Ayakların ayakkabı içerisinde öne doğru kaymasına izin verecek kadar geniş ve ayağı desteklemeyen ayakkabıların tercih edilmesi

• Topuk bölgesini ve genel olarak ayağın ayakkabı içinde dengeli bir şekilde tutulmasını sağlayacak sıkılıkta bağcıkların bağlanmaması

• Ayak tırnaklarının çok uzun olması ve gerekli bakımların yapılmaması

• Riskli iş sahalarında koruyucu ekipmanların giyilmemesi

• Tırnak yeme hastalığı 

• Uygun olmayan ayakkabılar ile sert ve engebeli zeminlerde yürümek ya da egzersiz yapmak

• Çıplak ayak ile yürümek ya da koşmak

Tırnak Morarması İlaçları

Parasetamol: Tırnak morarmasına bağlı gelişen ağrı ve lokal ısı artışının hafifletilmesinde sıklıkla kullanılan ilaçlardır. Özellikle doktor kontrolünde belli dozajlarda alınması gereklidir. Dozaj aşımı sonucunda karaciğerde hasar meydana gelebilir.

Steroid olmayan antiinflamatuarilaçlar (NSAİİ): Etkilen tırnak bölgesindeki şişliği, ısı artışını, ağrıyı ve genel ateşi kontrol etmede etkili ilaç grubudur. Bazı kişilerde mide kanamasına ve böbrek problemlerine yol açma riski olduğundan doktor kontrolünde tedaviye eklenmelidir. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerde bu grup ilaçlar çok dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır. 

Gebelikte Tırnak Morarması 

Hamilelik döneminde hormonların etkisi ile tırnaklarda yapısal değişiklikler görülmektedir. Tırnaklar daha hızlı uzar ve incelerek zayıf hale gelebilir. Hormonal değişimler ile yapısı bozulan tırnaklar daha kolay kırılma yaşar. Bu dönemde tırnakları korumak çok önemlidir. Bulaşık ya da temizlik yaparken eldiven giymek veya destekleyici bakım ürünleri ile tırnak bakımını yapmak yeterli olmaktadır.

Hamilelik sırasında görülen tırnak morarmaları çoğu zaman korku yaratacak ciddi belirtiler değildirler. Parmakların bir yere sıkışması ya da çarpması nedeniyle ağrılı tırnak morlukları görülebilir. Evde alınacak önlemler ile tedavi sağlanmaktadır. 

Soğuk havalarda parmak uçlarının renk değiştirmesi veya tırnak altlarının mor görünmesi Raynaud Fenomeni olarak bilinen hastalıktan kaynaklanır. Soğuk havada damarların büzüşmesi ile damarlardaki kan akımı azalır ve parmak uçları renk değişimine uğrar. Bu hastalığa neden olabilecek hastalıklar özellikle romatolojik hastalıklar dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.

Çocuklarda Tırnak Morarması

Tırnak morarması çocuklarda yaygın ve ağrılı bir yaralanmadır. Tırnak altında oluşan morarmalarda çocuklar, etkilenen parmaklarında zonklayıcı ağrı hisseder ve tırnak altına yayılan kan miktarı artıkça ağrının şiddeti de artar. Ağrı, geceleri çocukları rahatsız edebilecek şiddette olabilir. Travmanın olduğu parmakta kemik kırığı ya da tırnak yatağında ciddi yaralanma söz konusu değilse tırnak morarmaları endişe verice değildir.

Ciddi olmayan travmalarda tırnak morarmaları tıbbi tedavi gerekmeden kendiliğinden geçebilir. Ciddi yaralanmalarda hasarlı tırnak yerinden çıkarılır. Tırnak hasarı olmayan ciddi tırnak morarmalarında tırnak üstünden açılacak küçük delik vasıtasıyla (trepanasyon delikleri, ventriküler ponksiyon)içerdeki kan boşaltılabilir. Kanın boşaltılması ile tırnak altındaki baskı azalır ve ağrı hızlı bir şekilde hafifler.

Tırnak Morarması İçin Hangi Doktora Gidilmeli?

Tırnak morarması genel olarak bir darbe sonucu veya parmakların sıkışması nedeniyle meydana gelmektedir. Hastalar, tırnak morarmasının fiziksel travma nedeniyle oluştuğundan emin oldukları zaman evde alacakları basit önlemler ile şikayetleri zamanla azalacaktır. Tedavi süresi genel olarak el tırnakları için 2-3 ay, ayak tırnakları için ise süre 9 aya kadar uzayabilmektedir.

Tırnak altındaki morarmalar daha ciddi bir durumda ise evde alınacak önlemler yeterli olmayabilir. Tırnak bölgesindeki önemli bir yaralanma, tırnağı kırabilir veya tırnak altındaki kemik oluşumuna zarar verebilir. Tırnaklarında şiddetli bir ağrı ve geniş bir morarma şikayeti olan kişiler öncelikle aile hekimlerine başvurabilirler. Aile hekimi, muayene sonucuna göre hastalarını hastanelerin cildiyle, dahiliye veya genel cerrahi bölümlerine olan sevklerini gerçekleştirebilir.

Ayrıca aşağıdaki belirtilere sahip olan kişilerindoktor tarafından muayene olması gereklidir:

• Tırnak bölgesindeki şişme, ağrı ve kızarıklık önlemlere rağmen iyileşme göstermiyorsa 

• Tırnak bölgesinde irin ya da kötü bir kokudan rahatsızlık duyuluyorsa

• El veya ayak tırnakları üzerinden başlayıp cilde doğru uzanan kırmızı çizgiler varsa

• Tırnak bölgesinde ciddi kanama veya ciddi hasar söz konusuysa 

• Tırnak bölgesinde gelişenzonklama tarzındaki ağrıda azalma olmuyorsa

• Tırnak morarması şikayetine ek olarak gelişen yüksek ateş ve halsizlik varlığında