Bebeklerde Göz Kanlanması

Bebeklerde Göz Kanlanması Nedir?

Bebekte göz kanlanması gözün beyaz kısmının (sklera) kan damarlarına bağlı kırmızı-pembe renk alması durumudur. Pembe göz olarak da adlandırılan bu durum tıbbi olarak konjonktivit olarak ifade edilmektedir. Genellikle skleralar ile birlikte göz kapaklarının alt kısımlarını da kapsayan bir durumdur. Tek gözde veya çift taraflı olarak ortaya çıkabilir. 

Konjonktivit özellikle yenidoğanlarda ciddi sorunlara sebep olabilmektedir. Ebeveynlerin bebeklerini yakından takip etmesi sorunun erken dönemde fark edilmesine yardımcı olacaktır.

Bebeklerde Göz Kanlanması Belirtileri Nelerdir?

Gözlerde zaman zaman kızarıklıklar görülmesi normaldir. Ancak yaygın ve uzun süreli bir kanlanma özellikle yaşamın ilk yıllarında tedavi edilmesi gereken bir sorun niteliği taşır. Yaygın olarak göz damarlarında belirginleşme ve gözün beyaz kısmında kırmızı-pembe renk görülmektedir. 

Bebeklerde konjonktivit diğer belirtileri şu şekildedir:

• Göz kapaklarında kabarıklık
• Gözlerde sulanma artışı
• Gözden beyaz-sarı sıvı gelmesi
• Alerji nedenli gözlerden lifli akıntı gelmesi
• Kabuklanma
• Gözleri ovuşturma
• Işığa karşı hassasiyet
• Sık göz kırpma
• Göz kapaklarında yapışıklık
• Göz kapaklarında yara
• Huzursuzluk ve ağlama
• İştahsızlık
• İshal

Bazı belirtiler göz ile ilişkili olmayabilir. Gözdeki ağrı ve rahatsızlığı dile getiremeyen bebeklerde ağlama ve huzursuzluk görülebilir. Ayrıca olası bir enfeksiyon tüm vücutta etkilere yol açabilir.

Bebeklerde Göz Kanlanması Nedenleri Nelerdir?

Özellikle yenidoğan bebekler açısından önemli sorunlardan biri olan göz kanlanması gözdeki iltihabi bir durumun göstergesidir. İltihaplanmanın en önemli sebebi enfeksiyonlar olmakla birlikte tek sebebi bu değildir. 

Bebeklerde göz kanlanması (kırmızı göz) nedenleri şu şekildedir: 

• Enfeksiyonlar: Yaşamın ilk anından itibaren bebekler mikroorganizmalarla karşı karşıya kalır. Özellikle bağışıklık sistemi normal doğum yaşına göre daha zayıf olan prematüre bebekler yüksek risk altındadır. Doğum sırasında anne vajinasındaki normal flora bakterileri, cinsel yolla bulaşan bakteriler yenidoğanda kırmızı göz sorununa sebep olabilmektedir. Doğumdan sonra adenovirüs gibi daha çok soğuk algınlığı ile ilişkilendirilen virüslerin gözde enfeksiyona sebep olması yaygındır. Ayrıca streptokok ve stafilokok adı verilen bakteri grupları ciddi cilt ve göz enfeksiyonlarına sebep olabilmektedir.
• Alerji: Bağışıklık sisteminin bazı tetikleyicilere aşırı tepki oluşturması durumunda alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir. Göz iltihaplanmalarının önemli bir kısmını alerjiler oluşturmaktadır. Bireyin özelliklerine göre farklılık göstermekle birlikte en sık toz, hayvan tüyü ve polen göz alerjisine sebep olmaktadır.
• Tahriş: Çeşitli maddeler hassas bebek gözünde tahrişe sebep olabilmektedir. Bebeklerde özellikle doktor tarafından verilen antibiyotik göz damlalarına bağlı kızarıklık yaygındır. Ancak genellikle 1-2 gün içerisinde geçmesi beklenir. Bunun dışında duman (özellikle sigara dumanı) ve uçucu kimyasallar her temasta göz tahrişine sebep olmaktadır.
• Gözyaşı kanalı tıkanıklığı: Göz kapağı ve göz çevresinde bulunan salgı bezlerinden üretilen gözyaşı gözün nemli tutulması ve temizlenmesi açısından hayati önem taşımaktadır. Göz kenarında bulunan kanallar vasıtasıyla burun boşluğuna drene olur (boşaltılır). Bu kanallarda tıkanıklık meydana gelmesi gözyaşı sıvısının gözde birikmesine ve dolayısıyla gözde tahrişe sebep olur.

Bebeklerde Göz Kanlanması Teşhisi

Göz kanlanması veya diğer adıyla konjonktivit tanısı tedavi sürecinin başlaması açısından en önemli basamaktadır. Tanının konması için genellikle belirtilerin varlığı yeterli olmaktadır. Ancak sorunun kaynağının belirlenmesi amacıyla spesifik olmayan bazı testlere ihtiyaç duyulabilir.

• Tıbbi öykü (Anamnez): Bir hastalığın belirlenmesinde en önemli adım öyküdür. Hastanın şikayetleri, şikayetlerin ne zaman ortaya çıktığı sorgulanmalıdır. Gözde akıntı var mı? Varsa akıntının özellikleri tespit edilmelidir. Ayrıca bebeğin yaşı, doğum özellikleri, bilinen diğer hastalıkları, travma veya tıbbi müdahale öyküsü detaylı olarak incelenmelidir.
• Fizik muayene: Hekimin hastayı yakından incelemesine imkan sağlar. Gözdeki kızarıklığın derecesi, akıntının özellikleri, göz çevresi cilt dokusu, kapakların pozisyonu ve durumu, hastanın genel durumu tespit edilir. 

Anamnez ve fizik muayene hastalığın tanısının konması için genellikle yeterlidir. Ancak bazı durumlarda ileri inceleme tetkiklerine ihtiyaç duyulabilir.

• Konjonktival yayma: Gözden alınan akıntının mikroskobik olarak incelenmesidir. Sıvının içeriğine göre sorunun kaynağı hakkında fikir sahibi olunabilir.
• Kültür: Özellikle bakteriyel enfeksiyonların tespit edilmesi amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Gözden alınan örnek sıvı kültür ortamına ekilerek hangi bakterilerin çoğaldığı tespit edilebilir. Bu işlem genellikle birkaç gün veya hafta sürebileceğinden dolayı özellikle araştırma gerektiren vakalarda kullanılır.
• Sitolojik inceleme: Gözden alınan sıvı örneğinin hücresel boyutta incelenmesidir. Gerekli görülmesi durumunda DNA testleri ile virüslere ait materyaller araştırılabilir.

Bebeklerde Göz Kanlanması Tedavisi

Konjonktivit sık görülen ve genellikle basit sebeplere bağlı ortaya çıkan bir sorundur. Tedavisi altta yatan etkene bağlı olarak farklılık gösterebilir. Tedavi sonrasın göz 1-2 gün ile 1 hafta arasında değişen sürelerde düzelecektir.

• Göz temizliği: Gözdeki iltihabi akıntının temizlenmesi tedavinin ilk adımını oluşturmaktadır. Ayrıca bebekteki huzursuzluk ve diğer belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir.
• Antibiyotik Tedavisi: Bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede en etkili yöntem antibiyotiklerdir. Genellikle antibiyotikli göz damlaları ve merhemler tercih edilmektedir. Ancak bazı bakteriyel enfeksiyonlarda sistemik tedavi gereklidir. Bu amaçla klamidya gibi bakterilerin tedavisinde hap veya şurup olarak oral yoldan tedavi; gonokok gibi bakterilerde ise hızlı ve etkili olması açısından damar yoluyla antibiyotik tedavisi tercih edilebilir.
• Diğer ilaçlar: Bakteriyel olmayan göz kanlanmalarında antibiyotikler yetersiz kalacaktır. Bu noktada bebeğin şikayetlerini ortadan kaldırmak amacıyla iltihap giderici ilaçlar, ağrı kesiciler ve alerji ilaçları kullanılabilir.
• Cerrahi: Göz yaşı kanalı tıkanıklığında öncelikle masaj teknikleri tercih edilmektedir. Masaj ile açılamayan tıkanıklıklar bebek 1 yaşına ulaştığında devam ediyorsa cerrahi olarak tedavi edilmelidir.

Göz Kanlanması Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Göz kanlanmasına sebep olan iltihabi durum bazı maddelerin üretilmesi ve bu bölgede etki göstermesi ile karakterizedir. Bağışıklık sistemi aktivasyonuna bağlı kimyasal maddeler bu bölgede birikir. Bu durum vücudun sorunla mücadele etmesinin bir göstergesi iken sürekli bir hal alması durumunda doku hasarı meydana gelir. Kronik olarak hasara maruz kalan doku aslına uygun şekilde onarılamaz ve skar dokusu (yara izi) meydana gelir.  

Gözdeki enfeksiyon kontrol altına alınmadığında iç tabakalara doğru ilerleyebilir. Gözün görme ile ilişkili yapılarının zarar görmesi katarakt ve görme kayıpları gibi sorunlara yol açacaktır. Özellikle bazı enfeksiyonlar göz kayıplarına ulaşan sorunlara yol açabilmektedir.

Göz Kanlanmasına Ne İyi Gelir?

Yeni doğan bebekte göz kanlanması sık karşılaşılan sorunlar arasında yer almaktadır. Sorunun devam etmesi durumunda doktora başvurmak şarttır. Ancak hafif şikayetlerde bebeği rahatlatmak için müdahalelerde bulunulabilir.

• Doğru uygulanan göz temizliği evde uygulanabilecek en etkili yöntemlerden biridir. Kaynatılmış ve ılıtılmış su kullanılmalıdır. Bir parça pamuk veya temizleme mendili ılık su ile nemlendirilerek bebeğin gözü tek seferde nazikçe silinir. Aynı pamuk tekrar kullanılmamalıdır.
• Bebeğe dokunmadan önce ellerin sabunlu su ile iyice yıkandığından emin olunmalıdır.
• Enfeksiyonlar bulaşıcı olabilmektedir. Hasta bireylerle temastan kaçınılmalıdır.
• Bebekler gözlerine sık temas ederler. Bebeklerin el ve sık kullandığı eşyaların temizliğine dikkat edilmelidir.
• Toz, polen gibi maddeler yaygın görülen alerjenlerdir. Bebeğinizin alerjisi olduğunu düşünüyorsanız bu maddelere karşı koruyucu önlemler almalısınız.
• Ev içi kullanılan deterjanlar, temizlik malzemeleri veya kıyafetler için kullanılan temizleyici maddeler bebeklerde tahrişe sebep olabilmektedir. Bu sebepten dolayı kimyasal katkısı az, mümkün olduğunca doğal temizlik malzemeleri tercih edilmelidir.

Bebeklerde Göz Kanlanmasına Ne İyi Gelmez?

• Bebeğin gözünü sabunlu veya tuzlu su ile temizlemeye çalışmak son derece tehlikeli bir davranıştır.
• Bebek göz temizliğinde kaynatılıp soğutulmuş su dışında hiçbir yapay veya doğal katkı maddesi kullanılmamalıdır.
• Bebek veya küçük çocukların bulunduğu ortamda sigara kesinlikle içilmemelidir. Sebep olduğu akciğer sorunlarının yanı sıra göz tahrişinin de en önemli etkenlerden biri sigara dumanıdır. 

Bebeklerde Göz Kanlanması için Hangi Doktora Gidilir?

Bebeklerde göz kanlanması ve çapaklanması sağlıksız bir gözün en önemli belirtileri arasında yer almaktadır. Bebeklerde sık görülen bir sorun olmakla birlikte çeşitli komplikasyonlara sebep olabileceğinden dolayı belirtilerin birkaç gün içerisinde ortadan kalkmaması veya daha da şiddetlenmesi durumunda doktora başvurmak gerekecektir. Huzursuzluğun artması, gözden gelen sarı-yeşil akıntı ve göz kapaklarında yaralanmalar görülmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna müracaat edilebilir. 

Göz sağlığı ile ilgili tüm durumlar göz hastalıkları uzman doktorunun ilgi alanına girmektedir. Bu durumda bebekte göz kanlanması şikayeti ile göz doktoruna başvurulabilir. Ancak çocuk hastalıkları bölümüne başvurarak gerekli görülmesi durumunda oradan göz hastalıklarına yönlendirilebilir.