Bebeklerde Penis Problemleri

Bebeklerde Penis Problemleri Nedir?

Bebeklerde penis problemleri gelişimsel süreçte görülen aksaklıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Doğumsal anormallikler ilerleyen dönemde cinsel veya ürolojik anormalliklere sebep olabilmektedir. Öte yandan doğum anında bebeğin sahip olduğu penis problemleri olası ürolojik anormalliklere eşlik ediyor olabilir. Erken yaşlarda gerekli tedavi uygulandığında başarılı sonuçlar elde edilerek fonksiyon kayıplarının önüne geçilebilir. 

Erkek dış genital ve ürolojik sisteminin bir parçası olan penis, anatomik olarak baş ve gövdeden oluşmaktadır. Penis başı sünnet derisi adı da verilen deri kabartısı ile örtülü olup uç kısmında idrar ve sperm çıkışının gerçekleştiği tek bir açıklık bulundurur.  

Penis gövdesi ise 3 silindirik yapı ve bu yapıları saran zarlardan meydana gelmektedir. Silindirik yapılardan orta kısımda bulunan üretra adı verilen idrar kanalını içermektedir. Sağlı sollu iki adet silindir şeklindeki yapı ise süngerimsi özelliğe sahiptir ve kan damarlarını içerir. Üreme çağındaki bireylerde fizyolojik olarak çeşitli uyarı sistemleri dahilinde bu damarlara kan akımı sağlanır ve ereksiyon ortaya çıkar.

Bebeklerde Penis Problemleri Nelerdir?

Bebeklerde penis problemleri genellikle anatomik yapıdaki şekil değişikliklerini içermektedir.

• Kordi (Penil Kurvatür): Kozmetik ve fonksiyonel sorunlara sebep olabilecek penis anomalisidir. Bebeklerde pipi eğriliği şeklinde kendini gösterebilir. Üretranın gerekenden kısa olması veya penis alt dokusunun esnekliğini kaybetmesi durumunda büyüme ile birlikte peniste kıvrılma ortaya çıkar. Ventral (aşağı), lateral (yan) veya dorsal (yukarı) olarak ortaya çıkabilir. Görülme sıklığı düşük bir anormallik olsa da hafif sorunlu birçok birey hastaneye başvurmadığından dolayı çalışmalara dahil edilmemiştir.
• Epispadias: Üretra açıklığının penis ucunda olması gerekenden daha yukarıda bulunması durumudur. Hafif anormalliklerin yanı sıra üretra açıklığının konumu pubis kemiğine kadar değişiklik gösterebilir. Epispadias varlığında eşlik eden mesane problemleri söz konusu olabilir.
• Hipospadias: Üretra açıklığının olması gerekenden daha aşağıda, penis altına doğru bulunması durumudur. Erkek bebeklerde görülen ikinci en sık anormalliktir. Penis başı ile skrotum arasında farklı bölgelerde bulunabilir. Üretranın penis uç kısmında tam gelişmemesinden kaynaklanır. Açıklığın alt kısımda bulunması sünnet derisinin de az gelişmesine ve olması gerekenden geride konumlanmasına sebep olur. Penis başı açıkta kaldığından dolayı halk arasında doğuştan sünnetli (peygamber sünneti) olarak adlandırılır.
• Aposthia: Sünnet derisi olmadan doğma durumudur. Bu durum halk arasında peygamber sünneti olarak tarif edilmektedir. Patolojik bir durum mu yoksa genetik özelliklere bağlı çeşitlilikten kaynaklanan bir özellik mi olduğu tam olarak açıklığa kavuşturulmuş değildir.
• Gömülü penis: Penis boyunun normal olmasına rağmen çevre dokunun penisi gizlemesine bağlı olarak küçük görülmesi durumudur. Penis boyu yaş grubuna göre normal standartlar içerisinde olup mikropenisle karıştırılmamalıdır. Özellikle pubis bölgesindeki yağ dokusu artışı penis boyunun küçük görünmesine sebep olabilir.
• Penis agenezisi: Doğuştan penis eksikliğidir. Genellikle diğer genitoüriner problemler bu duruma eşlik eder.
• Fimozis: Penis başını çevreleyen sünnet derisinin uç kısmının gerekenden dar olması durumudur. Bu durumda penis başı sünnet derisi içinden çıkamaz. Erkek bebeklerde pipi ucu darlığı olarak ifade edilir. Penis başı tamamen sünnet derisi ile çevrilidir. Bu durumda deri altında beyaz ve yoğun içerikli birikintiler meydana gelir. Bebeklerde pipi ucunda beyazlık olarak da ifade edilebilen bu durum penis başının sünnet derisinde çıkmaya başlaması ile ortadan kalkar.
• Parafimozis: Fimozise benzer şekilde sünnet derisi ucundaki açıklığın normalden dar olması durumudur. Penis başı dışarı çıkabilir ancak tekrar içeri giremez. Sünnet derisi ucundaki açıklık penis başını sıkıştırır. Bu durumda erkek bebeklerde pipide kızarıklık ve şişlik meydana gelir. Penis başının kanlanmasını bozarak doku ölümüne sebep olabilir. Hızlı müdahale edilmesi gereken bir durumdur.
• Penil torsiyon: Penisin uzun ekseni etrafında genellikle saat yönünün tersinde 0 dereceden daha az dönmesi durumudur.

Bebeklerde Penis Problemleri Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde penis problemleri anatomik yapının yaşıtları ile karşılaştırılması sonucu tespit edilebilir. Bazı anormallikler erken dönemde belirti vermeyebilir. Hafif şiddetli bazı problemler ise bebeklik çağında problemlere yol açmadığından dolayı genellikle göz ardı edilir. Ancak ilerleyen yaşla birlikte yapısal problemler daha da ön plana çıkmaya başlar.

Bebeklerde penis problemleri belirtileri şu şekildedir:

• Pipide kızarıklık
• Penis eğriliği
• Küçük penis
• Penis başının seçilememesi
• Sünnet derisi yokluğu
• Penis başında şişlik
• Aşağıya veya yukarıya doğru akan idrar
• Püskürerek idrar yapma
• Damlayarak idrar yapma

Bebeklerde Penis Problemleri Nedenleri Nelerdir?

Erkek bebeklerde penis problemleri çeşitlilik gösterebilir. Çok farklı şekillerde ortaya çıkabilen bu problemlerin net bir sebebi bilinmemektedir. Bebeğin gelişimini etkileyen çeşitli bozukluklar diğer organ ve yapıların yanı sıra penisi de etkileyebilir.

• Genetik özellikler: Birçok doğumsal ve kazanılmış patolojinin genetik yatkınlık ile ilişkisi ortaya konmuştur. Doğumsal penis problemlerinin ortaya çıkması ile ilgili en önemli risk faktörü ise genetik özelliklerdir. 
• Gebelikte kullanılan ilaç ve diğer maddeler: Gelişim sürecini olumsuz etkileyen her türlü etken penis problemlerine sebep olabilir. Bunun en önemli örneği gebelik sırasında kullanılan ilaç ve kimyasal maddelerdir. Birçok madde plasenta yoluyla bebeğe ulaşarak gelişimini olumsuz etkileyebilir.
• Enfeksiyonlar: Doğumdan sonraki erken dönemdeki enfeksiyonlar penis dokusunda hasara ve skar gelişimine sebep olabilir. Penis eğriliklerinin en yaygın sebebi skar (yara izi) dokusu gelişimidir.

Bebeklerde Penis Problemlerinin Teşhisi

Doğumsal penis problemleri genellikle ilk muayenelerde ortaya çıkmakla birlikte sorundan şüphe duyan ailelerin şikayetleri sonucunda araştırılabilmektedir. Penis probleminin teşhis edilmesi tedavinin erken dönemde başlaması ve eşlik eden diğer anomalilerin araştırılması açısından önemlidir.

• Tıbbi öykü (anamnez): Bir sorunun teşhisinde ilk adım doğru ve ayrıntılı anamnezdir. Küçük bebeklerde anamnez aileden alınır ve gebelik sürecini de ayrıntılı şekilde kapsar. Bebeğin sahip olduğu şikayetler, sorunun ne zaman başladığı, eşlik eden durumlar, gebelik ve doğum öyküsü, annenin sahip olduğu hastalıklar ve kullandığı ilaçlar başta olmak üzere detaylı öykü alınmalıdır.
• Fizik muayene: Bebek ve küçük çocuklarda fizik muayene tüm vücudun genel muayenesini kapsamaktadır. Özellikle penis ve ürogenital sorunların tespit edilmesinde fizik muayene altın standarttır. Penis boyu, yapısı, sünnet derisi, üretra açıklığının konumu detaylı olarak incelenir. Çoğu zaman tanı koymak için yeterlidir. 

Fizik muayene sonrasında gerekli görülmesi durumunda ek laboratuvar tetkikleri istenebilir. Genel sağlık durumunun araştırılması ve olası tedavi yöntemlerine kontrendikasyon oluşturacak kriterlerin belirlenmesine yardımcı olabilir. Penis problemlerine spesifik tetkikler değildir.

• CBC (Hemogram): Kan hücre dağılımının belirlenmesi amacıyla kullanılan kan tetkikidir. Hastane başvurularının birçoğunda rutin olarak incelenmektedir.
• Serum biyokimya: Özellikle enfeksiyonların tespit edilmesi açısından sık kullanılmaktadır.
• TİT (idrar incelenmesi): İdrar içeriğinin incelenmesi üretral sistem sağlığının belirlenmesi açısından etkili bir yöntemdir.

Bebeklerde Penis Problemlerinin Tedavisi

Bebeklerde görülen penis problemlerinin birçoğu hafif seyirlidir ve genellikle kişinin hayatını olumsuz etkileyecek durumlara sebep olmaz. Bu sebepten dolayı tedaviye ihtiyaç duymaz. Şiddetli sorunların erken dönemde tedavi edilmesi sağlıklı penis yapısı ve fonksiyonlarını geri kazanması açısından önemlidir.

• İlaç tedavisi: Yapısal anormalliklerin tedavisinde ilaçlar kısıtlı kullanım alanına sahiptir. Çocuğun bazı şikayetlerinin giderilmesinde fayda sağlayabilir. Ayrıca fmozis gibi penis problemlerinin tedavisinde steroidli kremler cerrahi tedaviye duyulan ihtiyacı azaltabilmektedir.
• Cerrahi tedavi: Yapısal penis problemlerinin en önemli tedavisi sorunlu dokunun cerrahi olarak düzeltilmesidir. Hipospadias gibi sık görülen idrar kanalı problemlerinin eşlik ettiği durumlarda dokuların düzenlenmesi ile kanal bütünlüğü sağlanır. Ayrıca geleneksel/dini sebepler ve tedavi amacıyla sünnet erkek penis cerrahi girişimleri arasında önemli paya sahiptir.

Bebeklerde Penis Problemi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Penis problemlerinin birçoğu tedavi edilmese de fonksiyonel problemlere sebep olmaz. Kişi ilerleyen hayatında ürogenital problemler ile karşılaşmaz. Ancak şekil bozukluklarının estetik açıdan sebep olduğu problemler özellikle ergenlik sonrası özgüven düşüklüğü gibi durumlara sebep olabilir. Örneğin erken yaşlarda ihmal edilen pipi eğriliği tedavisi ilerleyen dönemde büyüme gelişme ile estetik sorunların can sıkıcı boyutlara ulaşmasına sebep olabilir.

Ciddi penis problemleri erken dönemde tedavi edilmediğinde işeme ve cinsel fonksiyonlar açısından aksaklıklara sebep olabilir. Özellikle cinsel fonksiyon kayıplarının tespit edilmesi uzun yıllar sürebilir.

Bebeklerde Penis Ameliyatı

Bebeklerde penis anormalliklerinin tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem cerrahidir. Bebeklerde pipi eğriliği ameliyatı, hipospadias ameliyatı, sünnet derisi ameliyatı başlıca tedaviler arasında yer alır.

Diğer penis ameliyatı çeşitleri şu şekildedir:

• Penis yapışıklığı ameliyatı
• Penis kisti çıkarılması
• Kordi ameliyatı
• Gömülü penis ameliyatı

Penis ameliyatı genellikle genel veya lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Hasarlı penis dokusu sorunun şekline göre kesilerek anatomik yapıya göre yeniden şekillendirilir. Ameliyatın süresi yapılacak işlemin türüne göre 30-60 dakika arası sürebilir.

Penis Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ameliyat sonrası peniste ağrı ve hafif kanama görülmesi normaldir. Süresi 5 dakikadan kısa kanamalar temiz bir tampon aracılığıyla kontrol altına alınabilir. Bunun dışında hekim tarafından önerilen ilaçların kullanımına özen gösterilmelidir.
• Ameliyat sonrasında hekimin belirttiği süre boyunca su temasından kaçınma gerekir.
• Ameliyat sonrası pansuman sağlık ekiplerinin tavsiye ettiği şekilde ve sıklıkta yenilenmelidir.
• Yüksek ateş, karın bölgesinde kızarıklık ve şişlik, basınç uygulanmasına rağmen 5 dakikadan uzun süren kanama, kontrol edilemeyen ağrılar ve kusma gibi durumların görülmesi halinde en yakın sağlık kuruluşu ile iletişime geçilmelidir.

Bebeklerde Penis Problemleri için Hangi Doktora Gidilir?

Penis problemlerine erken yaşlarda müdahale edilmesi ileriki yaşamda ortaya çıkabilecek yapısal ve fonksiyonel sorunların ortadan kaldırılması açısından önemlidir. Bebeklerde penis problemleri genel muayene sonucu tespit edilebileceği gibi ebeveynlerin şüphelenmesi de son derece önemlidir. İşeme sorunları başta olmak üzere çeşitli belirtilerin tespit edildiği bebekler muayene için hastanelerdeki pediatri polikliniklerine götürülmelidir. Gerekli görülmesi durumunda pediatri hekimi tarafından yetişkin veya çocuk üroloji uzman hekimlerine yönlendirilebilir.