Bebeklerde Pişik

Bebeklerde Pişik Nedir?

Bebeklerin cildi çok hassastır. Bebek bezinin devamlı ıslak olması ve kapalı kalan derinin hava almaması bebeğin cildinde lezyonlar oluşmasına neden olur. Bu lezyonlara Pişik ismi verilmektedir. Pişiğin diğer isimleri ise Diaper (bez) Rash ya da Napkin Dermatittir ve sık rastlanan bir deri hastalığıdır.  

Bebeklerde Pişik Belirtileri Nelerdir?

Bebeğin bez bölgesinde tahribat ve kızarıklık gözleniyorsa pişik olma ihtimali yüksektir. Pişik farklı belirtilerle kendini gösterebilmektedir:

• İlk olarak kızarıklıklar şeklinde kendini gösteren pişik, zaman geçtikçe su ile dolmuş küçük kabarcıklara dönebilmektedir. 
• Deride kabarıklık ile beraber dokunulduğunda sıcaklık hissedilebilmektedir. 
• Pişik, daha dar bir bölgede pütürleşmiş kızarık noktalar halinde hafif seyredebilir veya önlem alınmadığı durumlarda enfekte olarak bebeğin göbeğine ve kalçasına kadar yayılabilen hassaslaşmış ve kızarık döküntülere de dönüşebilmektedir. 
• Pişik oluşan bölgelerde sızlama ve yanma görülebilmektedir.
• Bazı durumlarda bezin kapladığı alan ve etrafındaki kızarmış pütürlerin çevresi pembe pürüzlerle çevrelenebilmektedir. Bu bebeklerde pişik çeşitlerinden biri olan mantarlı pişiktir. 
• Bebeklerin cildindeki gözenekler yetişkinlere kıyasla daha küçük olduğundan bebeklerin vücutlarından ter atmaları zorlaşmaktadır. Bu durum bebeğin vücudunda küçük su kabarcıkları meydana getirebilmektedir. Bebeklerde sivilceli pişik şeklinde meydana gelen bu duruma yaz mevsiminde daha çok rastlanır. 
• Pişiğin meydana getirdiği kabarcıkların yaraya dönüştüğü ileri durumlarda bebeklerde kanamalı pişik de görülebilmektedir.
• Pişik, çoğunlukla 9 aylık ile 12 aylık arası bebeklerde görülse de yeni doğan bebekte pişik sorununa rastlanabilmektedir.
• Kız bebeklerde pişik, eğer bebek bezinin kapladığı alanlarda gözleniyorsa daha çok genital bölgenin üst kısmı, vajina çevresinde, erkek bebeklerde ise daha çok genital bölgenin alt kısmı, penis çevresi ve testisler ile popoya yakın olan kısımlarda meydana gelmektedir. 
• Pişik, bebeğin bezinin kapattığı bölgelerde daha yoğun görülmekle beraber, genel anlamda vücutta ter bezlerinin olduğu ve özellikle kıvrımlı bölgelerde oluşabilmektedir. Bu durum bebeklerde; kalça, sırt, yanaklar, göz kapakları, boyun, dirsek içleri, koltuk altı pişiği ve kulak arkası pişiği şeklinde olabilmektedir.

Bebek, sorununu konuşma yoluyla ebeveynlerine iletemeyeceğinden genellikle bezi değiştirildiğinde huzursuz hareketler göstererek ve genel anlamda bebeğin iştahında azalma ve ağlama nöbetleriyle problemini anlatmaya çalışabilmektedir.

Bebeklerde Pişik Nedenleri Nelerdir?

Bebek cildinin devamlı ıslak ve havasız kalması durumunda vücutta tepki olarak pişik meydana gelmektedir. 

Deri üzerinde cildin dış etkenlere karşı korunabilmesi için ince bir yağ tabakası bulunmaktadır. Dışkı, idrar ve terin içeriğinde bulunan amonyak gibi maddeler, bu ince yağ tabakasının oluşturduğu koruyucu etkiyi yok ederek cilt üzerinde tahribata sebep olmaktadır.

Bebeklerde pişik oluşumunun birden fazla ve farklı sebepleri olabilmektedir. 

Bu sebepler aşağıdaki gibidir:

• Banyodan ya da terlemeden sonra bebeğin cildinin düzgün kurutulmaması ve uzun süre ıslak kalması,
• Bebek bezinin sık değiştirilmemesi ve uzun süreler kirli bırakılması,
• Tercih edilen bebek bezinin, bebeğin altının temizlenmesinde kullanılan temizleme mendillerinin, sabunların ya da kremlerin içeriklerinde bulunan maddelerin agresif ve alerjen maddeler olması,
• Beslenme şekli, bebeğin tükettiği gıdalar, 
• Anne sütünü takiben ek gıda ve katı gıda geçiş süreci,
• İshal sebebiyle sık sık dışkılama,
• Bakteri ya da mantar enfeksiyonları,
• Bebekte çinko eksikliği,
• Bebeğin cildinin ekstra hassas olması ve egzama benzeri cilt hastalıkları olması,
• Bazı rahatsızlıkların tedavisinde antibiyotik kullanımı,
• Bazı genetik rahatsızlıklar.

Bebeklerde Pişik Teşhisi

Uzmanlar bebeklerde pişiği fiziksel muayene ile teşhis etmektedir. Pişik teşhisi için herhangi bir test ya da görüntüleme yöntemi kullanılmamaktadır.

Uzman doktor tarafından, bebekte oluşan pişiğin altında farklı hastalıkların bulunduğunda şüphelenirse kan testi ve idrar testi gibi laboratuvar incelemelerinden yararlanılmaktadır.

Bebeklerde Pişik Tedavisi

Bebekte pişik bakımı, çoğunlukla tıbbi bakım ya da müdahale gerektirmemektedir. Ancak tedavinin daha karmaşık cilt problemlerine sebep olmasının önlenmesi adına pişik tedavisinin uzmanların önerileriyle yapılması önemlidir. Pişiğin tedavisinin doğru uygulanabilmesi için bebeklerde pişik ve mantar gibi farklı cilt sorunlarının birbirine karıştırılmaması ve doğru teşhisi ile soruna uygun tedavi yönteminin uygulanması gerekmektedir. Burada pişiğin tedavi edilebilmesi için doktorun önereceği yöntem ve reçete esas kabul edilmelidir. Genelde bebeklerde pişik evde tedavi edilmektedir.

Pişik oluşmaya başladığında ilk olarak hafif kızarıklıklar şeklinde görülür. Bu kızarıklıklar zamanla kabarcık formunu alır. Söz konusu kızarıklıklar ve kabarcıklar fark edildiği takdirde ilerlemeden pişiğin tedavi edilmesi gerekmektedir. Pişiğin herhangi bir medikal tedavi yöntemi olmamakla birlikte ilaçla tedavisi mümkündür:

İlaç Tedavisi: Pişiğin bir cilt hastalığı olarak dışarıdan tedavisi mümkündür. Uzmanlar tarafından reçetelendirilen çeşitli medikal kremler pişik tedavisinde kullanılmaktadır. Bu kremlerin etkisini optimum düzeyde gösterebilmesi için bazı önemli noktalar bulunmaktadır:

• Tedavi edici pişik kremlerinin her alt değişiminde ve düzenli aralıklarla tekrarlanarak uygulanması,
• İlerlemiş pişik problemlerinde bakteri ya da mantar kaynaklı enfeksiyon bulunması durumlarında bu enfeksiyonların tedavisi için yine özel kremlerle tedavi uygulanması,
• Pişik önleyici olarak bebek pudrası kullanılmaması, sıklığını ve miktarını doktorun belirleyeceği düzeyde çinko oksit içeren bebek bakım kremlerinin kullanılması.
• Bebeklerde ishal ve pişik birbiriyle çok alakalı iki durumdur. Dolayısıyla bebeğin bağırsak hareketlerinin takibi ve gereken durumlarda yine hekim yönlendirmesi esas alınarak bağırsak hareketlerinin ilaç ile kontrol altında tutulması önemlidir. 

Bebeklerde Pişiğe Ne İyi Gelir?

Bebeklerde tıbbi tedavinin pişik tedavisinde hızlı etki gösterebilmesi için uygulanması önem taşıyan bazı uygulamalar bulunmaktadır. Bunlar:  

• Bebek bezinin sıklıkla değiştirilmesi; özellikle yeni doğan bebekte saat başı, ilerleyen dönemlerde 3-4 saat aralıklarla, gece uyku süresi 10-12 saati bulan bebeklerin uyku süresi içinde en azından bir kere, dışkılama sonrasında ise bezin derhal değiştirilmesi,
• Bebek bezinin doğru seçilmesi; bezin bebeğin vücuduna tam anlamıyla yapışmayacak şekilde tam bedeninde veya uygun bedeninden bir büyük beden ve içerik olarak pişik yapmayan bebek bezinin tercih edilmesi, 
• Zaman zaman bebeğin altının bir çarşaf veya temiz bir örtü üzerinde açık bırakılması ve bezlenmeyerek bebeğin altının hava almasının sağlanması, 
• Bebeğin altının temiz tutulması; bez değişimlerinde kirlenen ve nemli kalan bölgenin alkol içermeyen ve yumuşak yapıya sahip temizleme bezleriyle ya da sadece ılık suyla silinmesi ve dışkı ve idrardan temizlenmesi, sonrasında ise yine yumuşak bir bez ile iyice kurulanması,
• Pişik görülen bölgenin mümkün olduğunca sabunla yıkanmaması,

Bebeklerde pişiğin tedavisi için uzmanlar tarafından önerilen pişik kremlerinin yanında bebeklerde pişik bitkisel tedavi ile de desteklenebilmektedir.

Bebeklerin pişik problemine yardımcı olabilecek bitkisel çözümler arasında birçok opsiyon bulunmaktadır. Fakat bu bitkisel yöntemleri de hekimlere danışmadan uygulamamak gerekmektedir. Bu bitkisel çözüm önerilerinden bazıları şunlardır:

• Bebeklerde pişik için zeytinyağı, E vitamini, badem yağı gibi doğal yağlar pişiğin rahatlaması ve tedavi edilmesi için destekleyici olabilmektedir. Özellikle doğal zeytinyağı bebeğin pişik tedavisinde rahatlıkla kullanılabilmektedir.
• Gül yağı ve şeftali yağı da inceltilerek pişik bulunan bölgeye uygulandığında pişik üzerinde rahatlama sağlayabilmektedir.
• Bunlar dışında yine karbonat, yumurta akı, yoğurt ve adaçayı gibi doğal içerikler de pişik tedavisinde kullanılabilmektedir.

Bebeklerde Pişik için Hangi Doktora Gidilir?

Bebeklerde görülen pişik rahatsızlığı için Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlarına veya Dermatologlara danışılmaktadır. Bebeklerde huzursuzluğa sebep olup uyku ve yeme düzenlerini olumsuz etkilediğinden bebeklerde pişik belirtileri görüldüğü durumlarda henüz belirtiler hafifken bebeğin huzurunun daha fazla bozulmasını engellemek için tedavi amacıyla uzmanlara başvurmakta fayda vardır. Özellikle bebeklerde geçmeyen pişik durumlarında bu cilt rahatsızlığının takibi yine bebeğin huzuru ve sağlığı açısından önemlidir.