Difteri Aşısı Nedir?

Burun ve boğaz bölgesinde bulunan yapılar üzerinde olumsuz etki yapan ve ciddi sağlık problemlerine sebep olan bakteriyel enfeksiyon, difteri hastalığı olarak bilinir. Boğaz ağrısı, lenf bezlerinde şişme, ateş ve halsizlik gibi belirtilere sahip olan hastalık solunum yolunu da olumsuz etkileyen bir özelliğe sahiptir. Halk arasında kuşpalazı olarak bilinen hastalığın tedavisi için antibiyotikler ve aşılar oldukça etkilidir.

Difteri aşısı da difteri hastalığının tedavisinde kullanılan ve özellikle bebeklik çağında 5’li karma aşı olarak bilinen ve bebeğin 2, 4, 6 ve 18. aylarında yapılan aşıdır. Daha sonra ise ilköğretim birinci sınıfta difteri hastalığının daha başlangıç aşamasında önüne geçmek ve hastalığa karşı bağışıklık kazanmak için 4’lü karma aşı ve yine 8. sınıfta ise tetanoz difteri aşısı olarak uygulanmaktadır.

Difteri Aşısı Niçin Yapılır?

Difteri hastalığı oldukça ciddi bir hastalıktır. Difteri hastalığı görülen kişilerde ciddi komplikasyonlar görülmektedir. Bu çerçevede difteri aşısı hem çocuklar hem de yetişkinleri bu hastalıktan korumak ve bu hastalığa karşı bağışıklık kazandırmak için yapılır. Bulaşıcı bir hastalık olan difteri, nefes yoluyla ve öksürük sebebiyle hastanın yaydığı zararlı bakterilerle kişiden kişiye yayılmaktadır.

Bu çerçevede özellikle boğazın arka kısmında değişik ve solunumu da etkileyen bir tabakanın oluşmasına sebep olan difteri tedavisi veya aşısı, yapılmadığı takdirde solunum yetmezliği, kalp yetmezliği, felç gibi problemler yaratarak hastaların hayatlarını kaybetmesine neden olabilmektedir.

Bunun yanı sıra difteri hastalığının tedavisinde oldukça kesin bir çözüm sayılan difteri aşısı yapılmadan önce dünya genelinde her yıl 200 binden fazla insan difteri hastalığından hayatını kaybetmekteydi. Difteri aşısı yapılmaya başlandığından itibaren bu oran neredeyse yok denilecek kadar azalmış ve vakalar %99 oranında düşmüştür.

Difteri Aşısı Nasıl Uygulanır?

• Difteri aşısı bebeklik döneminde, gençlik döneminde ve yetişkinlik döneminde uygulanabilir.
• Bebeklik ve çocukluk döneminde yapılan aşılar bacaktan kas içine doğru yapılır.
• Yetişkin bireylerde ise difteri aşısı koldan kas içine doğru yapılmaktadır.
• Herhangi bir sağlık kurumunda veya aile hekimliklerinde yapılabilen difteri aşısı, hemşire tarafından uygulanmaktadır.
• Aşı yapılacak nokta kolonyalı pamukla temizlenir. 
• Daha sonra şırınga yardımıyla aşı uygulanır. Bu işlem sadece birkaç saniye sürmektedir.

Difteri Aşısı Kimlere Ne Zaman Yapılır?

• Difteri aşısı tek başına uygulanmamaktadır. 
• Bebeklik döneminde tetanoz, difteri ve boğmaca olarak 3’lü karma aşı şeklinde uygulanır. 
• Bu çerçevede difteri aşısı bebeklik çağından başlamak üzere bebek 2 aylıkken difteri, tetanoz, boğmaca (karma aşı) şeklinde uygulanmaktadır.
• Yine 4. ve 6. aylarda üç doz, 18. ayda da tekrar dozu ile toplam dört doz olarak uygulanmaktadır.
• 7 yaşından büyük çocuklar ve yetişkinler için aşılama bir ay ara ile 2 doz, ikinci dozdan sonra ise 6 veya 12 ay içerisinde uygulanan tekrar dozu ile 3 doz olarak önerilmektedir.
• Her 10 yılda bir difteri aşısı ile beslenen koruyucu antikorların azalma göstermesi sebebiyle yetişkinlerde tetanoz difteri aşının yapılması önerilmektedir. 
• Bununla birlikte difteri hastalığını geçiren kişiler de tekrar bu hastalık için risk grubunda yer alırlar. Bu yüzden hastalığı geçirmiş olan kişiler de aşılanabilir.
• Ayrıca seyahatlerde difteri hastalığının görüldüğü yerlere seyahat edenlerin bölgeye gitmeden önce aşı olmaları gerekmektedir.

Tetanoz Difteri Aşısı Yan Etkileri

Sadece tetanoz difteri aşısı için değil herhangi bir sebepten dolayı yaptırılan aşılarda yan etkiler görülebilmektedir. Bu etkiler genellikle hafif bir şekilde atlatılır ve kendiliğinden geçer. Ancak nadir de olsa ciddi durumlar da söz konusu olabilmektedir. Bu çerçevede difteri aşısında görülen yan etkileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Genel olarak difteri aşısı yapılan kişilerde herhangi bir sorun ortaya çıkmamaktadır.
• Difteri aşısı yapıldıktan sonra aşı yapılan bölgede hafif ağrı görülmektedir.
• Yine aşı enjeksiyonunun yapıldığı yerde kızarıklık ve hafif şişme görülmektedir.
• Aşıdan sonra hafif ateşlenme görülebilir.
• Aşı sonrasında baş ağrısı ve halsizlik görülebilmektedir.

Bu etkiler oldukça hafif bir şekilde kendini gösterir ve bir iki güne kendiliğinden geçer. Nadir de olsa devam ettikleri durumda mutlaka doktora başvurmak gerekmektedir. Difteri aşısının yapıldığı bazı insanlarda ise nadir de olsa görülen daha ciddi yan etkiler ise şu şekildedir:

• Baş dönmesi.
• Gözlerde kararma veya bayılma.
• Bazı kişilerde aşının yapıldığı noktada şiddetli ağrı ve kolu hareket ettirmede zorlanma.
• Aşı sonrası ciddi alerjik reaksiyonlar.

Bu gibi durumlarda da herhangi bir ihmale sebebiyet vermeden mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir.