Gebelikte Kolesterol

Gebelikte Kolesterol Nedir?

Kolesterol, kanda bulunan ve özellikle karaciğer tarafından üretilen bir çeşit lipiddir. Ancak kişinin beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak da üretilmektedir. Normal şartlar altında hücrelerin fonksiyonlarını desteklemek için gerekli bir maddedir. Ancak normal değerlerin üzerinde alınması halinde vücuda zarar vermektedir.

Hamilelikte değişen hormon dengesine bağlı olarak trigliserid ve kolesterol düzeylerinde de değişiklikler meydana gelmektedir. Bu nedenle genellikle gebelikte kolesterol düzeyleri normale göre daha yüksek olmaktadır. Total kolesterol ile kötü kolesterol (LDL) hamileliğin sonuna kadar yükselip, doğumdan sonra normal değerlere ulaşmaktadır. İyi kolesterol (HDL) de hamilelik boyunca yüksek olup, üçüncü trimesterde düşüşe geçmektedir.

Hamilelikte kolesterol normal değerleri aşağıdaki gibidir:

• İlk Trimester: 60 – 153 mg/dL
• İkinci Trimester: 77 – 184 mg/dL
• Üçüncü Trimester: 101 – 224 mg/dL

Gebelikte Kolesterol Belirtileri Nelerdir?

Hamilelikte kolesterol yüksekliği, hamile olmayanlarda kolesterol yüksekliğiyle benzer belirtilere sahiptir. 

Hamilelikte kolesterol yüksekliği belirtileri aşağıda belirtilmiştir:

• Yüzde sarı renkli yağ bezeleri
• Halsizlik ve yorgunluk
• Ayaklar ve bacaklarda uyuşukluk
• Baş dönmesi
• Yaraların geç iyileşmesi
• Cildin soluk görünmesi
• Cilt lekeleri
• Vücutta morluklar

Gebelikte Kolesterol Nedenleri Nelerdir?

Hamilelikte kolesterol değerleri doğal olarak yükselmektedir. Bu yükselme ikinci trimesterde başlamakta ve üçüncü trimesterde devam etmektedir. Ancak gebelikte kolesterol yüksekliğine yol açan bazı alışkanlıklar da bulunmaktadır. 

• Hayvansal gıdalar, doymuş ve trans yağlar gibi kolesterol açısından zengin beslenmek
• Ailede kolesterol hastalığı öyküsü olması
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Aşırı kilo
• Metabolizmanın yavaşlaması

Gebelikte Kolesterol Teşhisi

Gebelikte kolesterol belirtilerinin görülmesinin ardından sağlık kuruluşlarına başvuran anne adaylarına aşağıdaki işlemler uygulanmaktadır:

• Hastalık öyküsü: Anne adayının daha önceden yaşadığı hastalıklar ve kullandığı ilaçların yanı sıra belirtilerin ne zamandan beri ve ne kadar sıklıkla görüldüğü uzman doktor doktora bildirilmelidir.
• Lipid Paneli: Bu işlem bir tür kan tahlilidir. Anne adayının kolundan alınan kan örneği, laboratuvar ortamında incelenerek total kolesterol, LDL, HDL ve trigliserid düzeyleri tespit edilmektedir.

Ancak testten doğru sonuçlar elde edilebilmesi için işlem öncesinde 12 saatlik açlık sağlanması gerekmektedir.

Gebelikte Kolesterol Tedavisi

Gebelikte kolesterol yüksekliği, aşırı yüksek olmadığı sürece normal kabul edilmektedir. Anne adayı ve bebek için herhangi bir risk teşkil etmediği sürece tedavi yöntemi kullanılmamaktadır.

Bu aşamada annenin yaşam tarzında yapacağı değişiklikler önem kazanmaktadır. Değişikliklerden en önemlisi beslenme alışkanlıklarında yapılacak olanlardır. Doktorlar ve diyetisyenler tarafından kolesterol diyeti yapılması tavsiye edilmektedir.

Hamilelikte kolesterol diyeti:

• Bisküvi ve pastane ürünlerinin tüketimi minimumda olmalıdır.
• Hayvansal gıdalar az tüketilmelidir.
• Sebze ve meyve tüketimine ağırlık verilmelidir.
• Baklagil ve tahıl açısından zengin beslenilmelidir.
• Süt ve süt ürünlerinin yarım yağlı olmasına dikkat edilmelidir.
• Et, tavuk ve balığın az yağlı olarak tüketilmesi gerekmektedir. 

Kolesterol diyeti ile kolesterol düzeylerinin düşürülememesi halinde ise ilaç tedavisine başvurulmaktadır. 

Gebelikte Kolesterol Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Gebelikte yüksek kolesterol hem anne adayına hem de bebeğe zarar vermektedir. Anne adayında yüksek kolesterol olmasına bağlı olarak bebekte kalp hastalıkları ve zeka geriliği gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Bu nedenle kolesterol değerlerinin çok yüksek çıkması halinde kolesterol diyeti yaparak kontrol altına alınması gerekmektedir. Bunun için de belirtilerin ve kan değerlerinin takip edilmesi önem kazanmaktadır. 

Gebelikte Kolesterole Ne İyi Gelir?

Normal şartlar altında hamilelikte kolesterol yüksekliği için bir tedavi yöntemi kullanılmamaktadır. Bu nedenle günlük hayatta ve beslenme alışkanlıklarında yapılacak değişiklikler önem kazanmaktadır. Yapılabilecek bazı uygulamalarla kolesterol düzeyleri normal değerlere düşürülebilmektedir.

Gebelikte kolesterole iyi gelen uygulamalar aşağıda anlatılmıştır.

• Beslenmede lif oranının arttırılması gerekmektedir. Bu nedenle tam tahıllı ekmekler, yulaf ezmesi, meyve – sebzeler ve bazı bakliyat çeşitleri tüketilebilir.
• Kötü yağlar tüketmekten kaçınılması gerekmektedir. Bunlar; doymuş yağlar, hayvansal yağlar ve trans yağlardır. Bu nedenle kızartılmış besinlerin, margarin içeren besinlerin ve pastane ürünlerinin tüketimi minimuma indirilmelidir.
• Protein seçimine dikkat edilmelidir. Et, süt ve süt ürünleri proteinin yanında kolesterol de içermektedir. Uzakdoğu peynirleri ve somon gibi balık türleri tüketilebilir.
• Fazla kilodan kaçınılmalıdır. Diyetisyen desteği alınarak kilo kontrol altına alınabilir.
• Hareketli yaşam tarzı benimsenmelidir. Düzenli olarak yürüyüş ve hafif egzersizler yapılabilir.
• Yeşil sebzeler ve meyveler açısından zengin beslenilmelidir.
• Hem lif açısından zengin olan hem de sağlıklı yağlar içeren kuruyemişler tüketilebilir.  

Gebelikte Kolesterol için Hangi Doktora Gidilir?

Hamilelikte yüksek kolesterol için hastanelerin kadın hastalıkları ve doğum bölümlerine gidilmesi gerekmektedir. Jinekolog olarak da bilinen kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarına başvurulmalıdır. Gebelikte kolesterol yüksekliği normal bir durumdur. Ancak aşırı yüksek olması beraberinde pek çok sorun getirmektedir. Bu nedenle belirtilerin görülmesi halinde en kısa sürede doktora başvurulması tavsiye edilmektedir.