Kene Isırması

Kene Isırması Nedir?

Keneler, örümceğe benzer hayvanlar olup, akarlar alt sınıfında yer alan hayvanlardır. Kenelerin yaklaşık 5000 civarı türü bulunmaktadır. Akar ve kene kavramları genellikle birbirlerinin yerine kullanılsalar da temel olarak sıcakkanlı hayvanlara bağımlı olarak yaşayan türlere kene adı verilmektedir. Akarlar ise bitkilerle beslenen türlerine verilen isimdir.

Keneler genellikle ilkbahar ve yaz aylarında daha sık görülmektedirler. Özellikle Nisan ve Eylül ayları arasında kene ısırığı vakaları artmaktadır. Keneler sıcakkanlı hayvanlar ve insanlara bağımlı olarak yaşamaktadırlar. İnsanların kanını emerek, yaşamlarını devam ettirmeye çalışırlar. Birçok kene ısırığının pek bir zararı olmasa da bazı durumlarda oldukça ölümcül olabilmektedirler.

Örümceğe benzer yapıda olan kenelerin boyutları oldukça değişkendir. Kalem ucu kadar küçük olabilecekken, bir silgi kadar da büyük olabilirler. Kenelerin gövdesinde kitin adı verilen bir yapı bulunmaktadır. Kenelerde aynı zamanda 4 çift bacak yapısı bulunmaktadır. Kenelerin renkleri türden türe değişebilmekle beraber genellikle kahverengi ve siyah rengine yakın renklerdir. İnsan veya sıcakkanlı hayvanların kanlarını emen keneler, kanın etkisiyle şişebilmekte ve en sonda yeşil veya mavi rengine dönüşebilmektedirler.

Keneler insanları ısırırken özellikle sıcak ve nemli bölgeleri hedef olarak görürler. Dolayısıyla koltuk altı, kasıklar, saçlı bölgeler veya kıl yoğunluğu fazla olan bölgeler oldukça tehdit altındadır. Keneler bu noktalar ulaştıklarında, ısırıklarıyla beraber kan emmeye başlamaktadırlar. Diğer haşere türleri insanları ısırdıktan sonra vücudu terk ederlerken, kene tam aksini yapar. Kene ısırığından sonra vücudu terk etmez ve zehirli birtakım kimyasallar salarak ciddi sinir sistemi sorunlarına yol açarlar.

Kenelerin saldığı kimyasallarla beraber, vücudumuzdaki sinir uyarılarının beyne giden yolunda hasar oluşur. Böyle beyne sinyal iletisi engellenmiş olur. Keneler haşereler gibi vücudu terk etmediğinden dolayı, kene ısırığı görülmediği takdirde bazı belirtiler günler sonra bile ortaya çıkabilmektedir. 10 güne yakın bir zamana kadar kan emebilen keneler, 10 gün sonra vücudu terk edebilmektedirler.

Kene Isırığı Belirtileri

Kene ısırıklarını tanımlamak hekimler ve hastalar tarafından kolay bir süreçtir. Çünkü keneler insan vücudunda 10 güne kadar yaşayabilmektedirler. Genellikle tek bir kene ısırığına bağlı belirtiler görülebilirken, bazı durumlarda çoklu kene ısırıklarına da maruz kalınabilmektedir. Zehirsiz türden olan keneler genellikle belirti vermezlerken, zehirli kenelerde durum ne yazık ki böyle olmayacaktır. Fakat zehirsiz kene ısırmasının sadece gözlem ile tespit edilmesi imkansızdır. Bu yüzden ilgili hekimlerce kenenin gözlenmesi gerekmektedir.

• Kene ısırığına alerjisi olan hastalarda refleks kaybı veya reflekslerin azalması gibi bir durum görülebilir.
• Kene ısırığına alerjisi olan hastalarda kas güçsüzlüğü görülebilmektedir.
• Kenenin ısırdığı bölgede ağrı ve şişlik görülebilmektedir.
• Kene ısırması sonrası kızarıklık oldukça sık bir şekilde görülmektedir.
• Kenenin ısırdığı bölgede yanma hissi ve döküntüler görülebilmektedir.
• Kene ısırığından sonra nefes darlığı görülebilmektedir.

Solunum sistemi ciddi anlamda zarar görmediği takdirde yukarda belirtilen bütün klinik belirtiler düzelebilmektedir.

• Boyun sertliği, halsizlik gibi belirtiler görülebilmektedir.
• Mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler kene ısırığından sonra görülebilmektedir.
• Lenf bezlerinin şişmesi de bir diğer belirtidir.
• Kene ısırığından sonra titreme görülebilmektedir.

Kene Isırığı Nedenleri

Kenelerin bol olarak yaşadığı yerlerde bulunmak kene ısırığının en önemli nedenidir. Özellikle İç Anadolu Bölgesi civarında ve doğa ile iç içe olan bölgelerde korunmasız kıyafetlerle dolaşmak kene ısırığına neden olmaktadır. Bu yüzden doğa ile iç içe olan ortamlarda mümkün olduğunca vücudun her yerini kapatan giysiler tercih edilmelidir. Bu giysiler mümkün olduğunca açık renkli olmalıdır ki, vücuda yapışan herhangi bir böcek veya kene fark edilsin.

Kene Isırığı Teşhisi

Kene ısırığının teşhis edilmesi amacıyla ayrıntılı bir fizik muayene ve hasta öyküsü gerekmektedir. Hastaların çoğu ısırık şikayetiyle geleceği için, vücuttan çıkarılan böceğin kene olup olmadığını hekim gözlem yoluyla anlayabilmektedir. Kene ısırığı çeşitli hastalıklara neden olabileceği için bazı ek tetkikler de gerekebilmektedir.

Kan tetkiki: Kene ısırığı ile birçok rahatsızlık görülebilmektedir. Bunlardan en ölümcül olan hastalık Kırım Kongo Kanamalı Ateşi’dir. Kan örneğinde PCR yöntemiyle virüsün RNA’ sına bakılabilmektedir. ELISA yöntemi de bir diğer kene ısırması sonrası kan testine örnek olarak verilebilmektedir.

Kene Isırığı Tedavisi

Bir kene tarafından ısırıldığını fark eden bireylerin yapması gereken en önemli şey keneyi vücuttan uzaklaştırmaktır. Kenelere özel kitler bulunmaktadır. Bu kitler sayesinde keneyi yapışık oldukları deriden çıkarmak kolay olmaktadır. Eğer ki kene çıkarma kitiniz bulunmuyorsa mümkün olduğunca kısa bir sürede hastaneye başvurmanız gerekmektedir.

Kenenin kaldırılması işlemi sırasında, derinin içerisinden dışarısına doğru bir baskı uygulanması gerekmektedir. Bu işlem sırasında kenenin bükülmemesi veya kırılmaması gerekmektedir. Özellikle kenenin ısırdığı bölge civarında, keneye ait bir parçanın kalıp kalmadığı kontrol edilmelidir. Eğer birtakım parçalar kalmışsa, bu parçaların da o bölgeden çıkarılması gerekmektedir.

Kenenin ısırdığı bölge bol su ve bol sabun tarafından temizlenmelidir. Kene tamamen çıkarıldığında ise, anti – bakteriyal bir sıvıya kenenin konulması ve öldüğünden emin olunduktan sonra bir kaba konulması gerekmektedir. Bu sayede doktora başvurulmamış ise ısıran canlının tespiti yapılmış olunur.

Kene Isırması Tedavi Edilmezse

Kene ısırığı bazı durumlarda vücuda zarar vermeyebilir. Fakat bazı durumlarda ise ölümcül olabilmektedir. Bu durum kene türüne bağlı olarak değişmektedir. Bu kene türünün belirlenmesi için kesinlikle bir hekime görünmek gerekmektedir. Tedavi edilmediği takdirde Lyme hastalığı veya Kırım Kongo Kanamalı Ateşi gibi hastalıklara neden olabilmektedir. Bu durum da ne yazık ki ölümle sonuçlanabilmektedir.

Kene Isırmasına Ne İyi Gelir?

Kene ısırığının önlenmesi için birtakım korunma yöntemleri mevcuttur. Özellikle bağ, bahçe, tarla gibi alanlar keneler açısından riskli bölgeler olduğu için, kenelerin vücuda girişini engellemek amacıyla vücudu tamamen örten giysiler giyilmelidir. Buna ek olarak bu giysilerin açık renkli olması tercih edilmelidir.

Bağ, bahçe gibi kenelerin bol olduğu bölgelerden eve dönüş sırasında koltuk altı, kasık bölgesi, diz arkası ve kulak arkası gibi bölgelerin kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu bölgeler kenelerin ısırmaları için oldukça elverişli bölgelerdir ve fark edilmesi biraz daha zordur. Riskli bölgelerden eve dönüş sırasında bu bölgelerin kontrol edilmesiyle beraber, olası kene ısırığı erken bir şekilde teşhis edilmiş olur.

Kene ısırması sırasında yapılması gerekenlerin en başında, ısıran kenenin çıkarılması gerekmektedir. Fakat keneyi çıkarmakta şüphe içerisindeyseniz veya keneyi doğru bir şekilde çıkarma konusunda bilgi sahibi değilseniz en hızlı derecede hastaneye başvurmak, olası hastalığı önlemek adına en doğru işlem olacaktır.

Kene Isırığına Ne İyi Gelmez?

Kene ısırıklarının en erken sürede tanınması, ileride gelişebilecek istenmeyen durumların önlenmesi açısından oldukça önemlidir. Dolayısıyla tarla, bahçe, köy gibi keneden zengin bölgelere giderken koruyucu kıyafet giyilmemesi kene ısırığı için bir risk taşımaktadır.

Kene ısırığından sonra, keneye olan yaklaşım hayati bir öneme sahiptir. Keneyi nasıl çıkartmasını bilmeyen bireylerin veya kene çıkartmak için herhangi bir ekipmanı olmayan bireylerin keneleri kendi başlarına çıkarmaları oldukça ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Yanlış bir biçimde çıkarılmaya çalışılan keneler, vücutta daha uzun süre bulunacakları için sinir sistemi dahil pek çok sistemi olumsuz yönde etkileyecektir ve hatta ölüme neden olabilecektir.

Kene Isırması İlaçları

Kene ısırması sonrasında o bölgenin olabildiğince hızlı bir şekilde temizlenmesi gerekmektedir. Anti – septik dezenfektanlar bu konuda hayat kurtarıcı olabilmektedir. Fakat kene ısırığı sonrası çeşitli hastalıklar görülebilmektedir. Bu hastalıkların başında Lyme Hastalığı gelmektedir.

Doksisiklin: Erken evrede yakalanılan Lyme hastalığının tedavisinde kullanılan antibiyotiktir. Doksisiklin 8 yaşından küçük olan çocuklarda kullanılmamaktadır. Küçük çocuklarda kullanıldıklarında dişlerde renk değişikliği ve birtakım problemlere yol açabilmektedir.

Amoksisilin veya Sefuroksim: Erken evrelerde yakalanılan Lyme hastalığının bir diğer tedavi yöntemidir. 8 yaşından küçük çocuklarda ve emziren gebelerde kullanılan bir antibiyotik türüdür. Penisilin alerjisi olan bireylerin dikkatli kullanmaları gerekmektedir. Ortalama 14 – 21 gün boyunca kullanılması gerekmektedir. Alerjik reaksiyonlar kullanılan ilaçlara bağlı olarak gelişebileceği gibi, kene ısırması yan etkileri olarak da görülebilmektedir.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi kene ısırığının sonucunda görülebilecek bir diğer durumdur. Vücudun her yerinde kanamaya neden olan bu hastalığın net bir tedavisi yoktur. Hastalığa özgü ilaç bulunmamakla beraber, destek tedavisi uygulanmaktadır. Gerektiği takdirde taze donmuş plazma hastalara verilebilmektedir.

Hamilelikte Kene Isırması

Kene ısırmasının hamilelik döneminde görülmesi oldukça sıkıntılı bir durum yaratmaktadır. Eğer ki zehirli bir keneye denk gelinmiş ise, tedavi daha da zorlaşacaktır. Bu yüzden gebelerin oldukça dikkatli bir şekilde yaşamlarını devam ettirmeleri gerekmektedir. Bu yüzden tarla, bağ, bahçe gibi riskli bölgelere giden gebelerin, kene ısırığından korunmaları için açık renkli kıyafet giymeleri ve vücutlarının her yerlerini kapatacak şekilde giyinmeleri hayati önem arz etmektedir.

Çocuklarda Kene Isırması

Kene ısırması her yaştan insanı, türüne göre ciddi bir şekilde etkileyeceği için, çocuklar da risk altındadır. Çocuklar aynı zamanda normal erişkinlere göre daha hareketli ve dikkatsiz oldukları için çocuklarda kene ısırması ebeveynleri tarafından gözden kaçabilmektedir. Bu yüzden ebeveynlerin de oldukça dikkatli olması gerekmektedir. Tıpkı diğer erişkin bireylerde olduğu gibi, çocukların da keneden korunması için sıkıca giyinmeleri gerekmektedir.

Özellikle çobanlık yapan çocuklar kene ısırığı açısından oldukça risk altındadırlar. Bu yüzden kene ısırığına maruz kalan bu çocukların ortalama 10 gün boyunca takip edilmesi gerekmektedir.

Bebeklerde Kene Isırması

Kene ısırması her yaş grubunu etkileyeceği için az da olsa bebekleri de etkilemektedir. Bebeklerin savunma sistemi, erişkinler kadar gelişmiş olmadığı için, zehirli kene ısırmasının kontrol altına alınması bebeklerde daha zor olacaktır. Bu yüzden tıpkı diğer bireylerde olduğu gibi, bebeklerin de riskli bölgelere seyahat ederken koruyucu ekipman ile kuşanması gerekmektedir. Bebeklerde kene ısırığı sonucu gelişebilecek ateş, halsizlik, baş ağrısı ve bulantı – kusma gibi klinik belirtiler açısından hem hekimlerin hem de ebeveynlerin alarm halinde olması gerekmektedir.

Kene Isırığı için Hangi Doktora Gidilir?

Bazı keneler herhangi bir kimyasal üretmediklerinden dolayı insan sağlığı için olumsuz bir etkiye neden olmazlar. Fakat bazı keneler çeşitli sistematik rahatsızlıklara yol açarak ölüme neden olabilmektedir. Bu yüzden kene ısırığını fark ettiğiniz anda derhal Acil Servise başvurmanız gerekmektedir. Keneyi cımbız ile çıkarmaya çalışmamanız gerekmektedir. Çünkü kenelerin kafaları, insan derisinin içine gömülü vaziyettedir. Cımbızla veya elle çıkarmaya çalıştığınızda kenenin gövdesinin kopmasına neden olarak, kenenin daha da deri içlerine girmesine neden olabilirsiniz.