Kızlık Zarı Zedelenmesi

Kızlık Zarı Zedelenmesi Nedir?

Kızlık Zarı (Hymen); kadında vajinanın girişinin yaklaşık 1.5 cm gerisinde bulunan zarsı bir yapıdır. Bu yapı bağışıklık sisteminin tam anlamıyla gelişmediği çocukluk döneminde vajinayı oluşabilecek enfeksiyonlardan korur.

Yetişkin dönemde bağışıklık sistemi daha da geliştiği için bu işlevini yitirir. Kızlık zarı zedelenmesi bu yapının çocukluk yada erişkinlik döneminde bazı nedenlere bağlı hasarlanmasıdır.

Kızlık zarı zedelenmesi, kızlık zarı yırtılması (bozulması) ile sıkça karıştırılan bir durumdur. Kızlık zarı zedelenmesinde zarın olduğu bölgede kızarıklık, kaşıntı, şişlik, tahriş olur.

Bazen birkaç damla kan da gelebilir. Bu durumda kızlık zarının yırtıldığı düşünülür. Ancak bu durum belli bir süre sonrasında kendiliğinden düzelir, zara zarar gelmez. Yani kızlık zarı zedelenmesi iyileştikten sonra ilk cinsel ilişkide kanama olur.

Kızlık zarı yırtılması ile kızlık zarı zedelenmesi arasındaki fark; kızlık zarı yırtılması durumunda zar tamamen hasarlanır, doku bütünlüğü bozulur, cerrahi girişimle düzeltilmediği sürece eski halini alamaz. Kızlık zarı yırtılması cerrahi müdahale ile düzeltilmezse ilk cinsel ilişki sırasında kanama olmaz.

Kızlık Zarı Zedelenmesi Belirtileri Nelerdir?

Kızlık zarı zedelenmesinde görülen belirtiler pek çok cinsel organ enfeksiyonu (iltihaplanması) sırasında görülen belirtilere benzer. Ancak hastalarda sürekli irritasyona (uyarıma) bağlı kaşıma sonucu hafif bir kanama görülmesi kızlık zarının bozulduğu telaşını beraberinde getirir.

Kızlık zarı zedelenmesi kızlık zarının bozulmasından farklıdır ve tedavi uygulanmasa bile kendiliğinden düzelir.

Kızlık zarı zedelenmesinde görülen belirtiler;

• Kaşıntı: Kaşıntı kızlık zarı zedelenmesinde en sık görülen belirtilerdendir. Genellikle kızlık zarı enfeksiyonu sonucu oluşur. Bu durum kızlık zarı zedelenmesine yol açabilir.
  
• Kızarıklık: Kızlık zarındaki zedelenme sonucu o bölgede enfeksiyonu (iltihap) gelişir. Bu durumda kızarıklık görülebilir. Ancak kızlık zarı vajinanın iç kısmında bulunduğu için hasta bunu fark edemez. Genellikle hekim muayene sırasında kızarıklığı görür.
  
• Akıntı: Kızlık zarı bazı mikroplarla enfeksiyon kaptığında da zedelenebilir. Bu durumda enfeksiyona neden olan mikroplar o bölgede akıntıya sebep olabilir. Bu durum genellikle mantar enfeksiyonlarında görülür.
  
• Ağrı: Enfekte olmuş (iltihaplanmış) kızlık zarında vücut enfeksiyon ile savaşırken belli başlı kimyasal maddeler (prostaglandinler) üretir. Bu maddeler enfeksiyon bölgesinde ağrıya yol açar.
  
• Şişlik: Vücut enfeksiyonla savaşırken enfeksiyon bölgesinde ödem oluşur. Bu durum şişliğe yol açar. Ancak kızlık zarı vajinanın içerisinde bulunduğu için hasta bunu fark edemez. Genellikle muayene sırasında görülen bir bulgudur.
  
• Kanama: Kızlık zarı zedelenmesinde hastaların en çok korktuğu belirtidir. Hastalar genellikle bu belirtiden sonra kızlık zarının bozulduğunu düşünüp telaşa kapılırlar. Ancak bu kanama genellikle şiddetli kaşıntı sonucu kaşınma sonrasında görülen bir bulgudur. Kanama birkaç damlayı geçmez ve kızlık zarı hasarlanmaz.
  

Kızlık Zarı Zedelenmesi Nedenleri Nelerdir?

Kızlık zarı zedelenmesine pek çok etken neden olabilir. Bu durumda hastada bu nedenlerin iyi sorgulanması uygulanacak tedaviyi şekillendirir.

Kızlık zarı zedelenmesi nedenleri;

• Mastürbasyon: Kızlık zarı zedelenmesinin en sık görülen nedenlerinden biri mastürbasyondur. Kişi kendi kendini uyardığı sırada yapabileceği çok sert bir hareketle kızlık zarını zedeleyebilir.
  
• Kaza ve Travmalar: Kızlık zarı zedelenmesinin bir diğer nedeni kazalar ve travmalardır. Bisiklete binme, yere düşme, sivri cisim batması gibi nedenler kızlık zarı zedelenmesine sebep olabilir.
  
• Cinsel İstismar: Cinsel istismar sırasında kızlık zarı zedelenebilir. Bu durum kişinin kendi rızasıyla gerçekleşmediği, zoraki bir cinsel ilişki olduğu için kişinin vajinal kasları kasılır. Vajinal kasların kasılması kızlık zarının da kasılıp kapanmasına yol açar. Kasılmış olan kızlık zarı zorlayarak açılmaya çalışıldığında çoğunlukla zedelenme ile değil kızlık zarının tamamıyla yırtılmasıyla sonuçlanır. Hatta çok ciddi zorlamalarda vajinanın duvarlarında da yırtıklar oluşabilir.
  
• Enfeksiyonlar: Enfeksiyon etkenleri kızlık zarında iltihap ve harabiyete yol açarak kızlık zarı zedelenmesine yol açabilir. Bu duruma enfeksiyon etkenleri arasında en sık mantar enfeksiyonlarında rastlanır. Ancak diğer enfeksiyon etkenlerinde de(bakteri, virüs gibi) bu duruma rastlanabilir. Enfeksiyonun oluşturduğu iltihap kaşıntıya yol açar. Bu durumda kaşınma kızlık zarını zedeleyecek kadar şiddetli olabilir.
  
• Sürtünme: Herhangi bir cismin (pantolon, ped yada seks oyuncağı) sürekli sürtünmesi sonucu kızlık zarı zedelenebilir. Ancak bu durum çok nadiren görülür. Kızlık zarı zedelenmesine yol açan sürtünme nedeni genellikle sürtünme yollu girilen cinsel ilişkidir. Bu durumda penis vajinaya girmez ama kızlık zarına sürtündüğü için kızlık zarında zedelenmeye yol açabilir.
  
• Vajinal Temizlik: Vajinal temizliğin uzun süreli ve sert bir şekilde yapılması, vajinal temizlik ve kozmetik ürünlerinin uzun süreli ve bol miktarda kullanılması kızlık zarı zedelenmesine yol açabilir.

Kızlık Zarı Zedelenmesi Teşhisi

Kızlık zarı vajinanın iç kısmında yer aldığı için kızlık zarı zedelenmesi hastalar tarafından teşhis edilemeyen bir durumdur. Tanıyı kadın hastalıkları ve doğum uzmanı yaptığı muayeneler sonucunda koyar.

Kızlık zarı zedelenmesinin teşhisinde kullanılan yöntem anamnez ve fizik muayene yöntemidir. Anamnezde hasta rahatsızlığı ve şikayetleri hakkında hekime bilgi verir. Bu şikayetler genellikle ağrı, kaşıntı, kanama gibi rahatsızlıklardır.

Hekim hastaya mastürbasyon sıklığını, sürtünme yoluyla cinsel ilişkiye girip girmediğini, kaza ve travmaya uğrayıp uğramadığını sorgular. Ardından fizik muayeneye geçer.

Fizik muayenede hasta jinekolojik muayene masasına uzanır. Hekim bir ışık kaynağı yardımıyla hastanın kızlık zarını kontrol eder. Kızlık zarının zedelenmesi durumunda kızlık zarı genellikle şiş ve dokunmaya duyarlı görülür.

Kızlık zarı zedelenmesi eğer enfeksiyon sonucu oluşmuşsa kızarıklık, akıntı ve kötü koku da eşlik edebilir. Tanı bu şekilde konur.

Kızlık Zarı Zedelenmesi Tedavisi

Kızlık zarı zedelenmesinin tedavisinde yapılacak ilk iş kızlık zarı yırtılması ile kesin olarak ayırt edilmesidir. Zira kızlık zarı yırtılması cerrahi müdahale gerektiren ve kişiyi baskı altında hissettirecek durumlara neden olan (ilk ilişkide kanama olmaması durumu, bekaret kaybı gibi) bir rahatsızlıktır.

Kızlık zarı zedelenmesine tam olarak tanı konulan kişiye tedavi için takip önerilir. Kızlık zarı zedelendiğinde zarsı yapı tam olarak bozulmaz. Zedelenen kısım kendi kendini yenileyebilir. Bu durumda hastanın bir sonraki muayenesinde zardaki zedelenme kaybolmuş olur.

Kızlık zarı zedelendiğinde kendini 24 saat ile 2 hafta arasında yenileyebilir. Bu yenilenme sırasında oluşacak ağrı ve yanmayı engelleyici ilaçlar (lokal anestezikler) kullanılabilir.

Kızlık zarı zedelenmesi eğer mantar enfeksiyonu nedeniyle oluşmuşsa bu durumda bu enfeksiyon tedavi edilmelidir. Mantar enfeksiyonu tedavisinde antifungal (mantar karşıtı) ilaçlar kullanılır.

Kızlık Zarı Zedelenmesi Tedavi Edilmezse

Kızlık zarı zedelenmesine tam olarak tanı konulduğunda tedavi için hasta takip edilir. Kızlık zarı zedelendiğinde doku bütünlüğünü tam olarak kaybetmediği için kendini yenileyip eski halini alabilir.

Kızlık zarı zedelenmesi birçok nedene bağlı oluşabilir. Bunların arasında sık görülen mantar enfeksiyonu kaynaklı kızlık zarı zedelenmesi acil tedavi gerektiren bir durumdur. Çünkü kızlık zarı bölgesinde bulunan bir enfeksiyon rahatlıkla diğer kadın üreme organlarına bulaşıp onları da enfekte edebilir (iltihaplandırabilir).

Kızlık zarı zedelenmesi eğer travma, kaza, mastürbasyon gibi nedenlere bağlı oluşmuşsa bu nedenlerden uzak durulmalıdır. Bu nedenler sık tekrarlarsa kızlık zarının zedelenmesi kızlık zarı yırtılmasına yol açabilir.

Kızlık Zarı Zedelenmesine Ne İyi Gelir?

Kızlık zarı zedelenmesine yol açabilecek esas etkenlerin ortadan kaldırılması zedelenmeyi önleyecek ilk yöntemdir. Bu yöntemlerin zedelenmesi gerçekleşmiş zarda da uygulanması zedelenmenin kızlık zarı bozulmasına dönüşmesini engeller.

Bunun için;

• Mastürbasyon sıklığını azaltın, mastürbasyon sırasında cinsel organlara fazla baskı uygulamayın.
• Genital bölgeyi ve kızlık zarını kaza ve travmalardan koruyun. Kazaya uğradığında bir hekime başvurun.
• Genital bölgeyi enfeksiyonlardan koruyun. Bunun için adet döneminde hijyenik ped kullanın. Islak çamaşır ve mayolarla oturmayın. Pamuklu iç çamaşırı kullanın.
• Vajinal duş uygulamayın. Bu durum hem tazyikli suyun kızlık zarına zarar vermesi nedeniyle, hem de vajinadaki vücuda yararlı bakterilerin sayısının azalmasına neden olarak enfeksiyona yol açıp kızlık zarı zedelenmesine sebep olmasıyla sakıncalıdır.
• Sürtünme yoluyla da olsa cinsel ilişkiye girmeyin. Bu durum kızlık zarına hasar verebilir.
• Vajinal parfüm ve bakım ürünlerini uzun süreli ve fazla miktarda kullanmayın. Bu durum vajinanın doğal ortamını bozarak vajinada enfeksiyon gelişmesine, bunun sonucunda da kızlık zarının zedelenmesine yol açabilir.
  

Kızlık zarı vajinanın iç kısmında bulunduğundan hasta tarafından zedelenip zedelenmediği anlaşılamaz. Endişelenilen yada şüphe duyulan durumlarda hekime başvurulmalıdır.

Kızlık Zarı Zedelenmesi İlaçları

Kızlık zarı zedelenmesine tanı konulduğunda tedavi için hasta takip edilir. Kızlık zarının iyileşmesini hızlandıracak yada zedelenmeyi engelleyecek herhangi bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak kızlık zarı zedelenmesine neden olan yada zedelenme sonucu oluşan bazı belirtileri iyileştiren bir takım ilaçlar vardır.

Bunlar;

• Non Steroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ): Kızlık zarı zedelenmesinde hastada ağrı, yanma, kızarıklık gibi semptomlar görülebilir. Bu semptomları Non Steroid Antiinflamatuar İlaçlar azaltır. Bu ilaçlar içeriğinde parasetamol, ibuprofen, naproksen, diklofenak gibi maddeleri barındırır. Bu maddeler hastada zedelenme sonucu oluşan kimyasalların (prostaglandin) miktarını azaltarak şikayetlerde azalmaya neden olur. Bu ilaçların yan etkileri arasında bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Bu belirtiler hastayı rahatsız edecek düzeye ulaştığında hekime danışılmalıdır.
  
• Lokal Anestezikler: Bu ilaçlar hastada genital bölgede oluşan yanma ve ağrı gibi semptomları önlemeye yöneliktir. İçerik olarak lidokain, artikain, prilokain gibi maddeler barındırır. Bu ilaçlar direkt olarak ağrıyan deri bölgesine uygulandığı için yan etkileri çok nadirdir. Genellikle uygulanan bölgede kaşıntı ve kızarıklık oluşturucu yan etkileri vardır.
  
• Antifungal (Mantar Karşıtı) İlaçlar: Genital bölge enfeksiyonları kızlık zarı zedelenmesine yol açan nedenler arasındadır. Bu enfeksiyon etkenleri arasında en sık mantar enfeksiyonları görülür. Mantar enfeksiyonlarının tedavisinde antifungal ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar içerik olarak mikonazol, amfoterisin, flukonazol gibi maddeleri barındırır. Bu ilaçların yan etkileri arasında bulantı, ishal, baş dönmesi, kanama, deride kızarıklık görülebilir. Bu semptomlar çok ciddi boyuta ulaşırsa mutlaka hekime danışılmalıdır.
  

Kız Çocuklarında Kızlık Zarı Zedelenmesi

Kız çocuklarında kızlık zarı zedelenmesi genellikle travmalara, kazalara, enfeksiyonlara ve yabancı cisimleri vajinaya sokma eylemleri sonucu oluşur.

Çocuklukta vücudu tanıma döneminde kız çocukları erkek çocuklarından farklı olan vücudunu tanımaya çalışır. Bu durumda vajinayla oynama, vajinaya yabancı cisim yada parmağını sokma gibi eylemlerde bulunup kızlık zarını zedeleyebilir.

Kız çocuklarında travmaya bağlı kızlık zarının zedelenmesi genellikle bisikletten düşme, hızlı bir şekilde yere düşme, koltuktan veya yataktan düşme gibi nedenlerden dolayı oluşabilir.

Kız çocuklarında kızlık zarı zedelenmesinde görülen belirtiler erişkin hastadakiyle benzerdir. Bu belirtiler genellikle ağrı, akıntı, kızarıklık, kanama ile kendini gösterir.

Kız çocuklarında kızlık zarı zedelenmesi ile ilgilenen, tanı koyup tedavi uygulayan bölüm Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümüdür. Bu durumda çocuk hasta erişkin hastadaki gibi jinekolojik muayene masasında muayene edilip tedavi altına alınır.

Bu muayene kız çocuğunda bazı psikolojik problemlere yol açabilir. Bu yüzden hekime başvurmadan önce hastaya yapılacak muayene anlatılmalı ve mümkünse muayene sırasında ailenin de hastanın yanında olması sağlanmalıdır.

Kız çocuklarında kızlık zarı zedelenmesine tanı konulduktan sonra tedavi aşaması yetişkindeki gibidir. Hasta belli sürelerle takip edilir. Yaklaşık 1-2 hafta içerisinde zarın iyileşmiş olduğu görülür.

Kız çocuklarında kızlık zarı zedelenmesine yol açacak etkenler ortadan kaldırılmalıdır. Vücudunu tanıma döneminde çocuğa yardımcı olunmalı, herhangi bir yabancı cisim yada parmakla müdahalede bulunmaması konusunda uygun bir dille uyarılmalıdır.

Kaza ve travmalar sonucu kızlık zarı zedelenmesini düşündürecek belirtiler görüldüğünde çocuk hastayı Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanına yönlendirmek gerekir.

Kızlık Zarı Zedelenmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Kızlık zarı zedelenmesiyle esas olarak ilgilenen, muayene eden, tanı koyan ve tedavi uygulayan bölüm Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümüdür.

Tanıda mühim olan hastada kızlık zarının zedelenmesinin kızlık zarı bozulmasından ayırt edilmesidir. Bu durum Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı tarafından ayırt edilir.

Hastalar özellikle kızlık zarı zedelenmesine neden olacak mastürbasyon, kaza, travma, sürtünme ile cinsel ilişkiye girme sonucu yaşadıkları ağrı, şişlik, kanama gibi durumlarda telaş etmemeli ve mutlaka bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanına muayene olmalıdırlar.