LDH

LDH Nedir?

LDH, şeker üzerinden vücudun ihtiyacı olan enerjiyi elde etmede kullanılabilen bir enzim çeşididir. Bu enzim vücutta akciğer, kas dokuları ve karaciğerde yüksek oranda olmak üzere vücudun neredeyse her hücresinde bulunur. Vücuttaki doku ya da organlarda hasar oluşursa bu enzim kana karışmaktadır.

Laktat dehidrogenaz (LDH) vücutta ortaya çıkmış olan doku hasarının oluştuğu bölgeyi ve ortaya çıkan hasarın ilerleme durumunu belirleme amacıyla istenmektedir.  Kişide hücre hasarı, doku hasarı, hücre yıkımı gibi sorunlar olması durumunda mevcut doku ve hücrelerde yer alan LDH enzimi kana karıştığından kandaki seviyesinin arttığı gözlemlenmektedir. Bu enzim değerinin ölçülmesi vücudun bazı hastalıklara yönelik yapılan tedaviye verdiği cevabı tespit etme amaçlı da gerçekleştirilebilir.

Vücuttaki enerji seviyesine bakmada LDH çok etkili bir veridir. Hastanın vücudunun bir bölümünde yaralanma veya darbe oluştuğunda kan aktığında o bölgede LDH seviyesinde artış görülmektedir. LDH izoenzimleri LDH-1, LDH-2, LDH-3, LDH-4 ve LDH-5 olarak adlandırılmaktadır.

Bu izoenzimlerin bulunduğu bölgeler şöyledir;

• LDH-1 kırmızı kan hücresi ve kalpte 
• LDH-2 kırmızı kan hücreleri ve kalpte
• LDH-3 lenf dokusu, pankreas ve trombosit üzerinde
• LDH-4 iskelet kası ve karaciğerde
• LDH-5 iskelet kası ve karaciğerde yüksek miktarda bulunuyor.

LDH Normal Değerleri Kaç Olmalı?

İnsan vücudundan alınan kan örneği içinde her zaman belirli oranda LDH ölçülebilmektedir. Kişide LDH değeri yaş ve cinsiyet gibi özelliklere göre değişmektedir. LDH normal değeri cinsiyet ve yaş aralıklarına göre şöyle değişmektedir;

• 4-18 yaş arasındaki kişilerde 100-250 u/l arasında
• Yetişkin kadınlarda 90250 u/l arasında
• Yetişkin erkeklerde 90-240 u/l arasında normal olarak kabul edilmektedir.

LDH Nasıl Ölçülür?

LDH ölçümü için LDH testi kullanılır. Enzim seviyesi genellikle kanda ölçülmektedir. Bazı durumlarda idrar ya da beyin omurilik sıvısı içinde LDH seviyesinin de ölçülmesi gerekmektedir. Hastaların kullandığı bazı düzenli ilaçlar ve takviyeler testtin güvenilirliğini olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden test öncesinde kullanılan ilaç ve takviyeler uzmanlara belirtilmelidir.

Yüksek oranda C vitamini olması durumunda LDH seviyesi düşük olabilir. Ayrıca alkol, anestezik ve aspirin bu enzimin seviyesini yükseltebilmektedir. Çok yüksek tempolu egzersiz yapıldığında laktat dehidrogenaz seviyesinde artış olur. Testte güvenilir sonuçlar için öncesinde mutlaka doktora danışılması gerekmektedir.

LDH hormonu kanda ölçülürken hastanın kol damarından bir iğne ile örnek alınır. Beyin omurilik sıvısı için ise hastanın sırt bölümünden ince bir iğne kullanılarak incelenecek örnek alınmaktadır. Testten sonra hastada kanama, morarma, enfeksiyon, kan alımı olan bölgede ağrı, kanama, baş ağrısı ya da uyuşma şikayetleri geçici olarak görülebilir.

Hamilelikte LDH Değeri Kaç Olmalı?

Hamilelikte LDH değeri genellikle değişmez ve referans aralıklarında seyreder. İlk zamanlar bu seviyede belirli bir artış olsa da ilerleyen dönemlerde vücuttaki LDH seviyesi normale dönmeye başlar. Hamilelikte LDH yüksekliği olması durumunda gebelik sürecinin sağlıklı devam etmesi hem anne adayı hem de bebeğin konforu için seviyeyi aşağıya çekecek tedaviler uygulanmalıdır.

Bebeklerde LDH Değeri Kaç Olmalı?

Bebeklerde ilk zamanlarda referans değerler yüksekken zaman içinde daha düşük seviyelere gelmektedir.   

Bebeklerde LDH normal değerleri şöyledir;

• 0-1 aylık bebekler için 225-600 u/l aralığında
• 1-12 aylık bebekler için 100-400 u/l aralığında
• 1-3 yaş bebekler için 100-300 u/l aralığında referans değer olarak kabul edilmektedir.

Bebeklerde LDH yüksekliği özellikle ilk yaş için normal olarak kabul edilmekle birlikte ilerleyen dönemlerde belirli bir seviyenin üzerinde olması durumunda doktor müdahalesi şarttır.

LDH Düşüklüğü Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Hastadan alınan kan örneğinin incelenmesinin ardından referans değerlerin altında bir değer ile karşılaşılır ise bu durum LDH düşüklüğü olarak tanımlanır. LDH düşüklüğü kalıtsal özelliklerden gelebileceği gibi bazı fiziksel sorunların ve yanlış beslenme alışkanlığının işareti olabilir. LDH düşüklüğü çok az karşılaşılan bir durumdur.

LDH düşüklüğüne yol açan nedenler aşağıdaki gibidir:

• Aşırı C vitaminin alınması
• Genetik olarak seviyenin düşük olması
• Kas tutulması sorunları
• İlerleyen yaşa bağlı olarak kas kütlelerinin azalmaya başlaması
• Kramp ve kas ağrısı şikayetleri

LDH Düşüklüğü Belirtileri

LDH düşüklüğü belirtileri bazı insanlarda belirgin şekilde ortaya çıkmayabilir. Ancak bu seviyenin düşük olduğu insanlarda genel olarak görülen şikayetler şu şekildedir;

• Sürekli yorgunluk hissi
• Kas ağrısı şikayetleri
• Bitkinlik hissi
• Kaslarda kramp
• Renksiz idrar yapma
• Kas tutulması şikayetlerinde artış
• Kurdeşen
• Fiziksel aktivitelerde çok kısa sürede yorulma şeklinde kendini belli etmektedir.

LDH Düşüklüğü Tedavisi

LDH düşüklüğü genellikle önemli bir sorunun göstergesi değildir. Ancak yapılan testte bu enzimin seviyesinin düşük olduğu gözlendiğinde LDH düşüklüğü tedavisi uygulanmalıdır. Öncelikle hemogram, bilirubinler, sedimentasyon, USG gibi birçok testle birlikte inceleme de yapılır.

Elde edilen sonuçlara göre LDH takviyesi ve ilaç tedavisi uygulanabilir. Genellikle seviyenin normale gelmesi için hastaların askorbik asit alımını azaltmaları önerilmektedir. Basit beslenme değişiklikleriyle vücutta bu enzimin seviyesi istenen aralıklara getirilebilir.

LDH Düşüklüğüne Ne İyi Gelir?

LDH düşüklüğü olan kişilerde beslenme alışkanlıkları değişimi çok önemlidir. Bu durumda uzmanlar C vitamini alımına büyük oranda sınırlanma getirilmesini önermektedir. Genellikle düzenli ve enerji verici bir beslenme alışkanlığı ile LDH düşüklüğü normal seviyelerine geri gelebilir.

LDH düşüklüğü tanısı olan kişilerin kahve, bitter çikolata, kepekli besinler, somon, yumurta, fasulye, koyu yeşil sebzeler ve ceviz gibi besinlerin tüketilmesi önerilmektedir. Ayrıca kişinin kendini halsiz hissetmesi durumunda düzenli olarak su tüketimine yönelmesi gerekmektedir.

Bu süreçte karbonhidrat ağırlıklı beslenildiğinde vücut ihtiyacı olan enerjiyi de aldığı için LDH düşüklüğü zaman içinde normale dönmeye başlar ve halsizlik hissi gibi şikayetlerde de azalmalar görülür.

LDH Düşüklüğü Tedavi Edilmezse Ne Olur?

LDH düşüklüğü, kişinin kendini halsiz ve yorgun hissetmesine neden olarak yaşam konforunu düşürmektedir. Kişi, sosyal hayata katılmakta istekli olmayacağı için farklı konularda olumsuz etkilenebilir. Yine de LDH seviyesi uzun süre düşük olarak gözleniyorsa hemen bir tedavi planı hazırlanmalı ve gerekli yaşam tarzı değişiklikleri hayata geçirilmelidir.

LDH Yüksekliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Sonuçların referans değerlerin üstünde olması durumu LDH yüksekliği olarak tanımlanır. LDH yüksekliği pek çok neden veya hastalık ile ilişkili olabilir. Bunlar:

• Hemolitik anemi ve pernisiyöz anemi,
• Hepatit ya da siroz tarzında karaciğer hastalıkları,
• Kan dolaşımı yetersizliği,
• Kalp krizi,
• Tansiyon düşüklüğü,
• Akciğer enfarktüsü,
• Çeşitli kanser hastalıkları,
• Menenjit,
• Kasların çeşitli sebeplerle zarar görmesi,
• Beyin iltihabı,
• Mononükleoz,
• Kemik kırığı oluşması,
• Böbrek hastalıkları tanısı,
• Doku ölümü yaşanması,
• İnme durumlarının yaşanması,
• Kalp hastalıkları tanısı,
• Testis ve lenfoma kanseri geçirme,
• Kas zedelenmeleri yaşanması,

LDH Yüksekliği Belirtileri

LDH hormonu vücutta birçok dokuda bulunan bir enzimdir. Söz konusu enzimin ortaya çıktığı belirtiler hasarın ortaya çıktığı organ ve dokuya göre spesifik olmayacak şekildedir.

LDH yüksekliği belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Yorgunluk hissi
• Genellikle halsizlik hissi
• Günlük etkinliklerde çabuk yorulma
• Karın ağrısı şikayetlerinde artış
• Mide bulantısı ve kusma problemleri
• Kas ağrısı
• İştahsızlık ve yemek yemede güçlük
• Bağ ağrısı
• Nefes darlığı şikayetleri
• Göğüs bölgesinde oluşan ağrı
• Göğüs bölgesinde sıkışma hissi oluşması
• Öksürük ve balgam şikayetlerinin artması
• İdrar yapmada zorluk ve problemler ortaya çıkması
• Bel ağrısı
• Ciltte sararma 

LDH Yüksekliği Tedavisi 

LDH yüksekliği tedavisi için öncelikle hastalar hastanelerde Dahiliye bölümüne başvurmalıdır. Laboratuvar ortamında yapılan incelemelere göre doktorlar altta yatan nedene bağlı olarak bir tedavi istemektedir. İncelemeler sırasında hemogram değerleri, AST, ALT ve USG gibi farklı testler de yapılabilir.

LDH yüksekliği için özel takviye uygulaması ve basit beslenme alışkanlıkları düzenlemesi yapılabilir. Hastalar alkol ve sigara gibi alışkanlıklarına ara vermelidir. Ayrıca düşük tuz tüketimi ve düzenli egzersiz de LDH seviyesini normale döndürecektir. Altta yatan nedene göre cerrahi işlem ya da ilaç tedavisi de uygulanabilir.

LDH Seviyesini Ne Düşürür?

Vücutta LDH seviyesini düşürmek için sağlıklı ve dengeli beslenmek önemlidir. Öncelikle hastalar C vitamini ağırlıklı beslenerek LDH seviyesini referans aralıklara çekebilirler. LDH enzimi seviyesini düşürmek için portakal suyu, zeytinyağı, kuşkonmaz, barbunya, yaban mersini, domates, avokado, çikolata gibi besinleri tüketilmesi önerilmektedir.

LDH seviyesinin düşmesine yardımcı olan diğer besinler ise bitkisel protein kaynağı olan baklagiller; badem, ceviz gibi kuruyemişler; yulaf ve arpa gibi lif açısından zengin besinler; meyve, sarımsak ve soya gibi seçeneklerdir. Hasta düzenli ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinerek LDH seviyesini kontrol altına alabilir.

LDH Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

LDH yüksekliği her zaman düşüklüğüne göre daha tehlikeli bir durumdur. Hastada LDH seviyesinin uzun süre yüksek seyretmesi ve kontrol altına alınmaması durumunda kalp ve beyin damarları için ciddi tehlike oluşturabilir.

Bu enzimin düşürülmemesi bazı hastalarda damar sertliği problemlerine yol açabilir. Özellikle kalp ve beyin damarlarında hasar meydana gelir. LDH kolesterol kontrol altına alınmadığında kişide karaciğer sorunlarına da yol açabilir. İlerleyen dönemlerde kişide siroz, karaciğer yağlanması ve kanser gibi durumlarda ortaya çıkabilir. LDH seviyesinin yüksek olması yapılan araştırmalara göre siroz riskini %30 oranında arttırmaktadır.