Lomber Spondiloz

33 omurgadan oluşan omurga vücudun dik durmasını, hareketi ve içinde bulunan omuriliği korumayı sağlar. Omurga kireçlenmesi omurlar arasındaki disk ve eklemlerde meydana gelen aşınma sonucu ortaya çıkan deformasyonlar (şekil bozuklukları) olup hareketi ciddi anlamda kısıtlayan bir durumdur. Lomber spondiloz omurganın bel bölgesindeki omurlar arasındaki disk ve eklemlerde meydana gelen aşınmadır. Omurga kireçlenmesi en sık belin en hareketli bölgeleri olan L4 - L5 ve L5 - S1 omurları arasında meydana gelir. 

Lomber Spondiloz Belirtileri 

Lomber spondiloz belirtileri kireçlenmenin meydana geldiği bölgeye ve kireçlenmenin şiddetine göre değişiklik gösterir. Başka bölgelerde meydana gelen kireçlenme ile birlikteliği çok olduğu için bu bölgelerle ilgili de belirtiler oldukça yaygındır. 

• Hastalarda bel ağrısı en yaygın şikâyettir. Yürüme, ayakta durma, geriye doğru eğilme ve sağa sola dönme ile artar.
• Hastalar ağrı sebebi ile bel kaslarını sürekli kasabilir ve bunun sonucunda hareket kısıtlılığı gözlenebilir.
• Bel tutukluğu gözlenebilir. Özellikle sabah kalktıkları zaman bel tutukluğu şikayeti hastalarda oldukça yaygındır.
• Hastalarda bel ağrıları bacağa vurabilir.
• Hastalarda bel ağrılarının kalçaya yayılma şikayeti olabilir.
• Kireçlenme sonucu omurilik kanalında daralma meydana gelirse yürüme mesafesinin azalması, bacaklarda uyuşma ve karıncalanma meydana gelebilir. Bu hastalarda özellikle yokuş aşağı inerken ve merdiven inerken ağrı ve uyuşmalar görülür.
• Eklemlerin bükülmesi ile sesler gelebilir.
• Lomber spondilozun ilerlediği kişilerde idrar yapma sorunları gözlenir.

Lomber Spondiloz Nedenleri Nelerdir?

Lomber spondiloz genel olarak orta ileri yaş kişilerin hastalığı olup yaşlanma sonucu kişilerin omurgaları arasındaki disk ve eklemlerin aşınmasına bağlı oluşur. Genetik temeli olan bir sorun olan lomber spondilozda yasamdaki olumsuz faktörler sonucu kireçlenme daha erken başlayabilir ve daha şiddetli belirtilere sebep olabilir.

• Aşırı kilo bel bölgesine binen yükün artmasına sebep olarak lomber spondiloz gelişmesine neden olabilir.
• Ağır yük kaldırma gibi bele sürekli yük binmesine sebep olan aktiviteler sonucu lomber spondiloz oluşur.
• Futbol, voleybol, kayak ve tenis gibi zorlayıcı sportif faaliyetler bel bölgesi eklemlerine binen yükün artmasına sebep olarak lomber spondilozun gelişmesine ve hızlı ilerlemesine sebep olur.

Lomber Spondiloz Teşhisi

Bel ağrısı, bacaklarda uyuşma, sabah ortaya çıkan bel tutukluğu, bel bölgesinden hareket kısıtlılığı şikayetleri ile doktora başvuran hastalardan detaylı bir hasta öyküsü alınır; şikayetlerin ne kadar zamandır olduğu, hastanın hangi işle uğraştığı, yaptığı sporlar, belirtileri arttırıp azaltan sebepler iyice sorgulanır.

Daha sonraki aşamada fizik muayene yapılarak hastanın hangi durumlarda ağrısı olduğu, hareket kısıtlılığının derecesi incelenir.

Lomber spondiloz şüphesi oluşturabilecek şikayetler ile başvuran hastalarda görüntüleme yöntemleri tanı koymada çok değerlidir.

• Direkt radyografi: Kolay ulaşılabilen ve ucuz bir yöntem olması sebebi ile ilk tercih edilen yöntem olan direkt radyografi ile omurgaları arasında meydana gelen kireçlenmenin gösterilmesinde oldukça değerlidir.

Doğumsal omurga anormalliklerinin, duruş bozukluklarının ve omurga aralıkları arasındaki hasarlanmaların gösterilmesini sağlar.

• Bilgisayarlı tomografi (BT): Bilgisayarlı tomografi farklı acılardan çekilen röntgen görüntülerinin birleştirilmesi ile 3 boyutlu görüntüleme sağlayan bir yöntem olup omurga kireçlenmesinin teşhisinde oldukça değerlidir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Radyo dalgaları kullanılarak yapılan görüntüleme yöntemi omurga ile ilgili hastalıklar için tanı değeri en yüksek olan yöntemdir. Aksiyel manyetik rezonans görüntüleme adı verilen enine MR omurga kireçlenmesinde oldukça kullanışlı bir yöntemdir.

Lomber spondiloza bağlı ortaya çıkan sinir basılarının tespiti için elektromiyografi (EMG) kullanılabilir. Omurga kireçlenmesine bağlı olarak sınır sıkışmaları meydana gelebilir ve elektromiyografi ile sinir potansiyelleri ölçülür.

Lomber Spondiloz Tedavisi

Tedavinin planlanmasında en önemli faktör omurilik kireçlenmesinin derecesidir. Hafif derecede lomber spondiloz hastalarında genelde sinir ve omurilik bası bulguları olmadığı için koruyucu tedavi ön plandadır. Bel bölgesine sıcak uygulama ve soğuk uygulama yapılması ağrıların azaltılmasına yardımcı olur.

Lomber spondiloz egzersizleri hareket kısıtlılığı şikâyeti olan hastalarda rahatlama sağlar. Omurga kireçlenmesi egzersizleri; germe egzersizleri, kuvvetlendirme egzersizleri, NEH (Normal Eklem Hareketi) egzersizleri, çekme – germe egzersizleri, hareketlendirme egzersizlerini içerir ve hafif derece lomber spondiloz tedavisinde oldukça yardımcıdır.

Bazı hastalarda faset eklem enjeksiyonu ile omurgalar arasına kortikosteroid enjekte edilmesi ile ağrının kontrolü sağlanabilir.

Fizik tedavide elektroterapi uygulamaları yapılarak ağrıların kontrol altına alınması sağlanabilir. İlâçla tedavide ağrı kontrolü için ağrı kesici – kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca hem ağrının azaltılmasını hem de iltihabın kontrol altına alınmasını sağlamak için non steroid anti inflamatuar ilaçlar kullanılabilir.

Yeni gelişen tedavi yöntemlerinden birisi de PRP tedavisidir. Bu tedavide kişinin kendisinden alınan kan özel yöntemlerden geçirildikten sonra kireçlenme meydana gelen bölgeye enjekte edilir. 3 – 4 hafta ara ile yapılan enjeksiyonlardan sonra oldukça iyi sonuç alınırken ilk enjeksiyon sonrası bile hastalarda rahatlama gözlenir.

Genelde fizik tedavi ve lomber spondiloz egzersizleri ile kontrol altına alınabilse de bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. 

Lomber Spondiloz İlaçları

Lomber spondiloz bel ağrısı ve bacaklar ile kalçaya yayılan ağrıya sebep olabilir. Bu amaçla kas gevşetici ve ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. 

Bu ilaçlar arasında:

• feniramidol HCl
• Biperiden hidroklorür
• Metil salisilat
• Deksketoprofen trometamol
• Diklofenak sodyum 
• Tiyokolşikosid
• Flurbiprofen
• İbuprofen

Ağrı kesmenin yanında iltihaplanmayı azaltmak için non steroid anti inflamatuvar ilaçlar (NSAİİ) adı verilen ve  steroid olmayan inflamasyon önleyici ilaçlar olarak bilinen ilaçlardan:

• Aspirin
• Diklofenak
• Etodolak 
• İbuprofen
• İndometazin
• Nabumeton
•  Naproksen
•  Proksikam
• Tenoksikam
• Tenidap
• Fenilbutazon
• Azopropazob
• sulindak kullanılabilir.

Antiromatizmal ilaçlar da ağrı kontrolünde faydalı olabilir.

Antiromatizmal ilaçlar arasında:

• Adalimumab
• Azatioprin
•  Klorokin
• Hidroksiklorokin
• Siklosporin
• Sulfasalazin

Mevcuttur.

Lomber Spondiloz Ameliyatı

Lomber spondiloz genelde diğer bel kusurları ile birlikte görülür ve ileri derece olması durumunda cerrahi tek tedavi seçeneğidir. Bu amaçla günümüzde daha ağrısız Bir ameliyat sonrası dönemi geçirilmesi ve daha az yan etkiler olması sebebi ile en çok tercih edilen tedavi yöntemi endoskopik disk cerrahisidir.

Endoskopik disk cerrahisi lokal ya da genel cerrahi altında uygulanabilir. Hastalar özel bir masaya yatırılır ve açık cerrahideki gibi büyük bir kesi yerine bel bölgesinde yarım cm’ lik bir kesi açılır. Bu delikten acılan endoskop yardımı ile belde hareket sağlayan küçük eklemler arasında artan kemik yapısının kesilip çıkarılması ile cerrahi tamamlanır. Hastalar aynı gün eve çıkabilirler ve kesi bölgesi az olduğu için operasyon sonrası ağrı oldukça azdır.

Ayrıca mikrocerrahi ameliyatı ile de lomber spondiloz tedavisi yapılabilir. Genel anestezi altında hastanın sırt bölgesinden açılan küçük delikten mikroskop yardımı ile kireçlenmiş bölgeler kesilerek çıkarılır. Daha sonra hastanın belinin desteklenmesi için platin olarak bilinen titanium içeren özel yamalar yerleştirilir.  Bu uygulama uygun koşullarda yapıldığı zaman hastalarda yeniden kireçlenme görülmüyor.

Lomber Spondiloza Ne İyi Gelir?

Lomber spondiloz belde ağrıya sebep olur ve bunun için ağrı kontrolünün sağlanması önemlidir. Bu amaçla bel bölgesine sıcak uygulama ya da soğuk uygulama yapılması ağrının azaltılmasına yardımcı olur.

Lomber spondiloz egzersizleri ile bel bölgesindeki erken evde bel kireçlenmesinin ilerlemesinin önüne geçilebilir. Bu amaçla esneme, germe ve kuvvetlendirme hareketleri uygulanır.

Lomber spondiloz hastalarına yüzme önerilir. Yüzme bel bölgesinin kuvvetlenmesine ve kireçlenmenin ilerlemesinin önlenmesine yardımcı olur. Düzenli ve belli süre yapılan yüzmenin bel kireçlenmesinin ilerlemesine engel olduğu kanıtlanmıştır.

Lomber Spondiloz Tedavi Edilmezse 

Lomber spondiloz bel ağrısı ve hareket kısıtlılığına sebep olur.  Omurga kireçlenmesi zaman içerisinde ilerleme gösteren bir hastalık olup hafif derecede lomber spondiloz mevcutken teşhis edilmesi durumunda basit önlemler ile ilerlemesi önlenebilir. Erken teşhis edilen ve egzersiz, ilaç tedavisi gibi tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınmayan hastalarda zamanla kireçlenme ilerler ve hastalarda bel ağrıları artar, hareket kısıtlılığının seviyesi artar. Kireçlenme omurga sinirlerinde meydana gelen basıncı arttırarak hastaların uzun vadede felç olmasına neden olabilir. Bu sebeple lomber spondilozun erken evrede tespit edilip tedavi edilmesi önemlidir.

Hamilelikte Lomber Spondiloz 

Lomber spondilozun gelişmesinde bel bölgesinde meydana gelen basınç  artışı önemli bir faktördür. Hamilelik sürecinde bele binen yük oldukça artmaktadır. Bele binen yükün artması ve hamilelik sürecinde meydana gelen hormonal değişiklikler sonucu bağların gevşemesi ile omurga kireçlenmesi Meydana gelebilir.

Hamilelik ile başlayan lomber spondilozun erken evrede teşhis edilmesi ile Lomber spondiloz egzersizlerinin başlanması kireçlenmenin ilerlemesine engel olur. Bele sıcak ve soğuk uygulama yapılması ağrıların azaltılmasına yardımcı olacaktır. Hamilelik sürecinde anne adayları ilaç kullanmayı pek tercih etmemekle birlikte ağrıların dayanılmaz olması durumunda kullanılmak üzere bebeği çok etkilemeyecek ilaçlar doktor kontrolünde kullanılabilir. Hamilelik sürecinde anestezi almak anne adaylarının çok tercih ettiği bir durum değildir. Bu sebeple cerrahi tedavi yöntemleri hamilelik sürecinde ertelenebildiği kadar ertelenmelidir. Ancak kireçlenmenin sinir köklerine yaptığı basıncın artması sonucu kişilerde fonksiyon kaybı ciddi boyutlara ulaşırsa ameliyat yapılabilir.

Lomber Spondiloz için Hangi Doktora Gidilmeli?

Sabah kalktığında bel tutukluğu, sürekli bel ağrısı, belden kaynaklanan hareket kısıtlılığı ve ilerleyen lomber spondiloz hastalarında bacaklara ve kalçalara vuran ağrı mevcut olan hastaların beyin ve sinir cerrahisi bölümünde beyin ve sinir cerrahi uzmanına muayene olmaları gerekmektedir. Gerekli muayene ve görüntüleme yöntemleri ile lomber spondiloz tanısı alan hastalar fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünde fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına yönlendirilebilir.