Kuyruk Sokumu Ağrısı

Kuyruk Sokumu Ağrısı Nedir?

Boyun, sırt ve beldeki omurlar arasında diskler bulunur. Bu diskler sayesinde omurların hareket etmesi sağlanır. Koksiks adı verilen kuyruk sokumu kemiğinde ise bu diskler yoktur ve bu kısım hareketsizdir.

Kuyruk sokumu ağrısı; bu bölgede darbe, tekrarlayan gerilmeler, doğum esnasında travma gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ağrıdır.

Koksiks ağrısı olarak da bilinen bu ağrı;

• Kadınların hareket yeteneğini azaltan ve bu bölgenin daha fazla hasara maruz kalmasına neden olan daha geniş bir leğen kemiği yapısına sahip olması,
• Kadınların otururken kuyruk sokumuna daha fazla ağırlık verecek şekilde oturması,
• Doğum esnasında travmalar meydana gelmesi,

Sebebiyle kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Kuyruk sokumu ağrısının en erken fark edilen belirtisi sert bir yere otururken kuyruk sokumu ağrısı hissedilmesidir. Bunun yanında;

• Kuyruk sokumu bölgesinde derin ağrı
• Kuyruk sokumunun kenarlarına parmak ucuyla bile dokununca hassasiyet
• Bacakta keskin ağrı
• Oturma pozisyonunda ayağa kalkarken duyulan keskin ağrı
• Bağırsak hareketlerinde ve dışkılama sırasında ağrı
• Cinsel ilişki esnasında ağrı
• Kadınlarda adet döneminde kuyruk sokumu bölgesinde ağrı

Şeklinde belirtiler ile kendini gösterebilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Kuyruk sokumu ağrısının birçok sebebi olabilir. Bunun tespit edilip ona göre tedavi uygulanması uygun olacaktır.

• Darbe / İncinme: Kuyruk sokumu veya kuyruk sokumu bölgesindeki kasların hasarlanması sonucu ortaya çıkabilir. Spor etkinlikleri ya da egzersiz esnasında bel kemiğinin alttan darbe alınması, kuyruk sokumu üzerine ya da sırt üstü düşme ile hasarlanma, trafik kazalarında kuyruk sokumunun bir kısmının çıkması durumunda kuyruk sokumunda ağrı ortaya çıkabilir.
• Oturmak: Doğru oturma tekniklerinin çocukluk çağında öğrenilmesi gerekir. Yanlış oturma pozisyonlarında uzun süre durma sonucunda kuyruk sokumunda baskı oluşarak ağrıya sebep olabilir. Çok oturmaktan dolayı kuyruk sokumu ağrısı görülmesi de bazı mesleklerde yaygın görülür.
• Aşırı zayıf / aşırı kilolu olmak: Aşırı kilo kuyruk sokumu bölgesine binen yükü arttırarak kuyruk sokumu ağrısına sebep olurken, aşırı zayıf insanlarda da kuyruk sokumu bölgesinde kasların güçsüz olması ve bu bölgedeki yağ dokusunun az olması darbelere açık hale getirdiği için kuyruk sokumu ağrısına zemin hazırlayabilir.
• Tekrarlayan gerilme hasarı: Özellikle ata binme, bisiklet sürme gibi kuyruk sokumuna sürekli darbeye sebep olan sporlarla ilgilenen insanlarda kuyruk sokumunda sürekli esneme oluşur. Ayrıca bu sürekli zorlama kuyruk sokumu kemiğinde zedelenmeye de neden olarak kuyruk sokumu ağrısına neden olur. Kuyruk sokumu bölgesi kaslarının gerilmesine neden olan mekik çekme gibi hareketler esnasında kuyruk sokumu ağrısı görülebilir.
• Doğum esnasında meydana gelen travmalar: İlk doğum, iri bebek, psikolojik olarak doğuma hazır olmamak gibi durumlarda doğum esnasında ciddi travmalar meydana gelebilir. Böyle travmatik doğumlardan sonra kuyruk sokumu ağrısı gözlenebilir.
• Pelvik taban disfonksiyonu: Tuvalete gitmeyi erteleme, doğum gibi durumlar sonucunda pelvik taban kaslarının fazla kasılması alışkanlık haline gelebilir ve bunun sonucunda da kuyruk sokumu bölgesinde ağrı oluşabilir.
• Levator ani sendromu: Levator, ani kas grubu kuyruk sokumu bölgesini destekler. Bu kas grubunun aşırı kasılması sonucunda özellikle kadınlarda şiddetli kuyruk sokumu ağrıları ortaya çıkabilir.
• Proktalgia fugaks (Anorektal gece ağrısı): Ani, gece ortaya çıkan ve uykudan uyandıran bir ağrı şeklinde başlayan levator ani sendromuna benzeyen bir ağrıdır.
• Hemoroid: Anüs bölgesindeki damarların genişleyip şişmesi ile ortaya çıkar. Bu durumda kuyruk sokumu bölgesinde basınç artışı olarak ağrıya sebep olur.
• Bel fıtığı: Bel fıtığı kuyruk sokumu ağrısına sebep olabilir. Bel fıtığının kontrol altına alınmaması durumunda kuyruk sokumu bölgesine kadar yayılan ağrılar gözlenebilir.
• Omurga sinirlerinin sıkışması: Doğum esnasında ya da kabızlık gibi durumlarda fazla ıkınma sebebiyle sinir köklerinde baskı oluşarak kuyruk sokumunda ağrıya sebep olabilir.
• Yaşlılık: Yaşın ilerlemesi ile kas ve iskelet dokusunda yıpranma ve aşınma miktarı artar. Bunun sonucunda kıkırdak ve kemikler hasara daha açık hale gelir. Hasarlanmalar arttıkça kuyruk sokumu ağrısı da artar.
• Kemik çıkıntısı: Kemik dokusunun olması gerekenden fazla şekilde dışa büyümesi ile ortaya çıkan kemik çıkıntısı kuyruk sokumu ağrısına neden olur.
• Tümör: Omurgada kuyruk sokumu hizasında gelişen tümör kitlelerinin yaptığı basınç kuyruk sokumu bölgesinde ağrıya sebep olur.
• Kemik kanseri: Kemik dokuda yoğun tahribat meydana getiren kötü huylu tümörlerdir. Kuyruk sokumu bölgesini tutması durumunda bölgede ağrı, şişlik ve iltihap ile kendini gösterir.
  
• Enfeksiyonlar: Tüberkülozun kemik tutulumu ve osteomiyelit adı verilen kemiklerin iltihaplanması durumunda kuyruk sokumu bölgesinde ağrı ortaya çıkabilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Teşhisi

Kuyruk sokumu ağrısı ile doktora başvurulması durumunda detaylı bir hasta öyküsü alınması gerekir; kadın hasta ise önceki gebelikler ve doğum esnasında yaşananlar, başka sistemik hastalıkların varlığı, ağrının başlangıç zamanı, ne zamandır ağrının olduğu, ağrıyı arttıran ve azaltan hareketlerin sorgulanması önemlidir. Daha sonraki aşamada fizik muayene yapılması gerekmektedir. Ele gelen kitle, şişlik, morluk gibi belirtiler varsa gözlenir, pelvik ve rektal muayene yapılması önemlidir. Sonraki aşamada radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılarak ileri inceleme yapılmalıdır.

• Röntgen: Darbe sonucu oluşan çatlak ve kırıkların görüntülenmesi, anormal kemik çıkıntılarının görüntülenmesi için ilk tercih edilen görüntüleme yöntemidir.
• Kan testleri: Enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkan kuyruk sokumu ağrısının tespitinde kullanılabilir. Enfeksiyona yanıt olarak gözlenen bazı kan değeri değişiklikleri ortaya çıkabilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Kemik kırıklarının, kemik tümörlerinin ve kuyruk sokumu bölgesindeki enfeksiyonların görüntülenmesinde kullanılabilir. Vücudun farklı açılardan görüntülenmesini sağlayarak 3 boyutlu görüntüleme imkanı sunar.
• Elektromiyografi (EMG): Bel fıtıklarının tespitinde kullanılır. Hangi sinir köklerinin fıtıktan etkilendiğinin gösterilmesini sağlar.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Radyo dalgaları kullanılarak görüntüleme sağlayan yöntemdir. Kuyruk sokumu bölgesinde oluşan enfeksiyonların, tümörlerin görüntülenmesini sağlar.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Tedavisi

Kuyruk Sokumu ağrısının tedavi hedefleri arasında öncelikle ağrının etkilerini ortadan kaldırmak daha sonra ise altta yatan nedene yönelik tedavi yapılmasıdır.

• Doğru duruş tekniklerini bulma: Yanlış duruş şekilleri, yanlış oturma alışkanlıkları sebebi ile ortaya çıkan kuyruk sokumu ağrısında ilk alınacak önlem bu alışkanlıkların düzeltilmesidir.
• Oturma minderi: Kuyruk sokumu ağrısından şikâyetçi olan hastaların en yaygın şikâyetleri sert bir yere otururken hissedilen ağrılardır. Kuyruk sokumu ağrısı için minderler üretilmiştir. Doktora danışarak uygun minderin seçilmesi önemlidir.
• Sıcak baskı uygulama: Kuyruk sokumu ağrısında sıcak su torbası ile sıcak uygulama yapılması ağrıların azalmasını sağlayabilir. Yüzüstü uzanarak gün içinde 4 - 5 kere sıcak uygulama yapılması ağrıların azalmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca sıcak suya oturmanın da düzenli uygulandığı durumlarda tedavi edici özelliği vardır.
• Fizik Tedavi: Manuel tedavi, kuyruk sokumu ağrısı şikayetleri yeni başlayan hastalarda etkilidir. Bunun yanında fizik tedavi uzmanının önerdiği kuyruk sokumu ağrısı egzersizlerinin fizyoterapist eşliğinde yapılması rahatlama sağlayacaktır. Kuyruk sokumu kemiğinin yerinden çıktığı durumlarda manipülasyon yöntemi ile yerine oturtulması da ağrıyı tedavi yöntemlerindendir.
• Ağrı kesici ilaçlar: Naproksen, ibuprofen, asetaminofen, sulindak gibi ağrı kesici ilaçların kullanılması ağrıların azaltılmasını sağlar.
• Yüzeyel Enjeksiyon: Ağrının olduğu bölgelere kortizon enjeksiyonu ağrıyı geçici süreli dindirse de etkisinin kısa süreli olması ve bağları zayıflatması sebebiyle çok tercih.
• Radyofrekans sinir yakma tedavisi (RFNA): Kuyruk sokumu ağrısı tedavisinde kullanılan bir yöntem de o bölgedeki sinirlerin bloke edilmesidir. Özel bir ultrason eşliğinde girilen iğne ile kortizon ya da başka anestezik ilaçların enjekte edilmesiyle uygulanan yönteme ganglion impar blokajı adı da verilir. Yüzeyel enjeksiyon göre daha uzun etkili olması avantajıdır.
• Epsom tuzu banyosu: Hemoroid, levator ani sendromundan kaynaklı kuyruk sokumu ağrılarında sıcak suya eklenen epsom tuzuna oturmak faydalı olabilir.
• Cerrahi yöntemler: Kuyruk sokumu ağrısının tümör nedenli olması durumunda tümör odağının çıkarılması gerekebilir. Ayrıca kuyruk sokumu kemiğinin darbelerle yön değiştirmesi ya da aşırı büyümesi sonucunda ağrı ortaya çıkıyorsa kuyruk sokumu kemiği düzeltilebilir ya da çıkarılabilir. Bel fıtığı sebebiyle ortaya çıkan ağrıların tedavisinde ise platin ameliyatı, füzyon ameliyatı veya enstrümantasyon ameliyatları uygulanabilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Tedavi Edilmezse

Kuyruk sokumu ağrısı hem kendisi hem altta yatan sebeplerle hayatı çok etkileyen bir durumdur.

Tedavi edilmemesi durumunda kişilerin hayatını kısıtlar ve hareketten kaçınmalarına neden olur. Altta yatan nedenler kanser ve tümör kadar ciddi olabileceği için bunların tespit edilip tedavi edilmesi gerekmektedir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı İlaçları

Kuyruk Sokumu ağrısının azaltılması için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlardan olan ibuprofen, naproksen, asetaminofen kullanılabilir. Bu ilaçlar ile ağrının kesilmemesi durumunda opioid analjezikler olarak bilinen morfin, kodein, fentanil gibi narkotik ağrı kesiciler kullanılabilir.

Ağrı bölgesine direkt enjekte edilen kortizon, lidokain, mepivakain, prilokain, gibi lokal anestezikler de ağrı kontrolünde tercih edilebilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Ameliyatı

Kuyruk sokumu ağrısında cerrahi yöntemler son seçenek olarak görülür. Kuyruk sokumu kemiğinin yerinden hareket ettiği veya fazla büyüdüğü durumlarda cerrahi yöntemle küçültme ya da tamamen çıkarma işlemleri uygulanabilir.

Bel fıtığı sebebiyle kuyruk sokumu ağrısı tedavisinde ise çeşitli cerrahi yöntemler kullanılabilir. Bunlar arasında en bilineni füzyon, platin ya da enstrümantasyon ameliyatı olarak bilinen yöntem olup fıtıklaşmış bölgenin tamiri sonrası platin adı verilen vidalarla omurlar birbirine sabitlenmesi yöntemidir.

Hamilelikte Kuyruk Sokumu Ağrısı

Hamilelik döneminde ortaya çıkan fiziksel ve hormonal değişiklikler anne adayında bazı ağrılar görülmesine neden olur. Bu değişikliklere adapte olma aşamasında hamileliğin ilk haftalarında kuyruk sokumu ağrısı hissedilebilir. Hamileliğin ilerlemesi ile bebeğin kuyruk sokumuna yaptığı basınç artar ve ağrılar da artar. Ayrıca progesteron ve östrojen hormonu da gebelik sürecinde artarak pelvik bölgesi kaslarının gevşemesini sağlayarak annenin doğuma hazırlanmasını sağlar. Kasların gevşemesi ile de ağrılarda artış gözükür.

Halk arasında yaygın inanışlardan birisi de hamilelikte kuyruk sokumu ağrısının cinsiyet ile ilişkili olması durumudur. Erkek bebeklerin vücudun arka kısmına doğru yerleşim göstererek kuyruk sokumu ağrısına, kız bebeklerin ise öne doğru yerleşerek kasık ağrısına sebep olduğu düşünülür. Bununla ilgili kanıtlanmış bir bilgi yoktur.

Hamilelik sürecinde bu ağrıların azaltılmasını sağlamak için düzenli egzersiz ve yürüyüş yapılması, ani hareketlerden kaçınmak önemlidir.

Bu önlemlerle kontrol altına tutulamayan ağrılar için ağrı kesici kremler ya da gebeliğe zarar vermeyecek ağrı kesici ilaçlar kullanılması tavsiye edilebilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Kuyruk Sokumu Ağrısı

Bebeklik döneminde kuyruk sokumu ağrısı en çok travmatik doğumlar ve makat gelişler sebebi ile oluşur. Doğum esnasında ilk önce baş bölgesi doğmalıdır. Tersi durumda kuyruk sokumu bölgesinde darbeler oluşabilir. Bunun sonucunda bebeklik döneminde ağrılar görülebilir. Bebeklik döneminde vücut kendini çok hızlı yenilediği için genelde müdahale edilmesine gerek kalmadan ağrılar kendiliğinden geçer.

Bir diğer sebep ise kalça çıkıklığı olup bu durumun en erken zamanda tespit ve tedavisi önemlidir. Bebeklerde ilk 6 ay içerisinde yapılan kalça ultrasonografisi ile kalça çıkığı tespit edilir. Tespit edildikten sonra ise uygun tedavi yöntemleri planlanarak tedavinin yapılması gerekir.

Çocukluk döneminde kuyruk sokumu ağrısının en yaygın sebebi ise darbeler sonucu oluşan çatlak ve kırıklardır. Çocukluk dönemi çok hareketli olunan bir dönem olduğu için darbelere de çok açık olunan bir dönemdir. Böyle durumlarda hareket kısıtlaması ile çatlak ve kırıkların kendini onarmasını beklemek ilk yaklaşım olmalıdır.

Kuyruk Sokumu Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?

Kuyruk sokumu ağrısı kişilerin hayatını olumsuz etkileyen, hareket yeteneğini kısıtlayan bir durumdur. Ağrının kısa süreli olması zorlamalar nedeniyle olabilir, uzun süredir devam eden ağrıların altında ise başka nedenler yatabileceği için incelenmesi ve araştırılması gerekir. Kuyruk ağrısı çeken hastaların ilk başvurması gereken doktor "Ortopedi ve Travmatoloji" uzmanıdır. Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı incelemesi sonrası uygun bölüme yönlendirebilir.