Omuz Düşüklüğü

Omuz Düşüklüğü Nedir?  

Omuzların pozisyonu vücudumuzla ilgili birçok fikir vermektedir. Normal bir omurga yapısına sahip, herhangi bir hastalığı olmayan insanlarda omuzlar simetrik konumda ve baş boyun mesafesine belli bir uzaklıktadır. 

Omuzların normal konumundan daha aşağıda olması ya da bir omuzun diğer omuza göre daha aşağıda kalmasına omuz düşüklüğü adı verilir. 

Omuz Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?

Omuzların normal konumuna göre daha aşağıda gözükmesi sonucu ortaya çıkan omuz düşmesi tablosu çeşitli sebeplere bağlı ortaya çıkabilir.

• Genetik: Bazı ailelerde omuz düşüklüğü kalıtımsal olabilir. Omuz Düşüklüğü ailede birden fazla kişide varsa kalıtımsal olma ihtimali yüksektir.
• Kasların güçsüz, gergin ya da kısalmış olması: Omuz bölgesinin doğru pozisyonunda durmasını sağlayan kasların kuvvetsiz ya da kısalmış ve gergin olması sonucu omuz düşüklüğü gelişebilir. 
• Ağır eşyaların uzun süre taşınması: Uzun süreli ağır eşya taşınması sonucu omuzlarda düşüklük görülür. Özellikle kadınlarda omuz çantası taşıma sebebi ile tek taraflı omuz düşüklüğü görülür. Toplumda sağ eli ve kolu kullanma daha sık olduğu için sağ omuz düşüklüğü görülmesi durumunda akla ilk gelmesi gereken durum çanta taşınmasıdır.
• Doğumsal problemler: Doğum esnasında meydana gelen travmalar nedeni ile omuz düşüklüğü sorunu ortaya çıkabilir.
• Kalça çıkığı: Kalça çıkığı omurganın duruşunda ciddi sorunlara neden olan bir hastalık olup kalça çıkığı görülen hastalarda sağ ya da sol omuz düşüklüğü tek taraflı olarak kendini gösterebilir.
• Skolyoz (omurga eğriliği): Omurganın belli bölümlerinin daha ya da sola eğrilmesi sonucu tek taraflı omuz düşüklüğü görülür. Omurganın S ya da C şeklini alması ile kendini gösteren skolyoz genelde çocukluk döneminde fark edilir.
• Osteoporoz (kemik erimesi): Daha çok kadınlarda görülen kemik erimesi, kemiklerdeki kalsiyum ve mineral dengesinin bozulması sonucu kemiklerin daha kolay kırılabilir hale gelmesi ile omuzlarda düşüklüğü neden olabilir.
• Tortikollis (eğri boyun hastalığı): Kas kaynaklı bir sorun sonucu ortaya çıkan eğri boyun hastalığı genelde bebeklik döneminde görülen omuz düşüklüğünün sebepleri arasındadır.
• Kanat skapula: Yüksek skapula olarak da bilinen kanat skapula hastalığı omuz ekleminin yapısının ve fonksiyonun bozulmasına neden olarak karşı omuzda omuz düşüklüğüne neden olur. 

Bunlar dışında omuzların kötüye kullanılması ya da aşırı kullanılması, yanlış uyku pozisyonları ve duruş bozuklukları da omuz düşüklüğüne neden olabilir. 

Omuz Düşüklüğü Teşhisi

Omuz düşüklüğü şikayeti ile doktora başvuru yapan hastalardan hasta öyküsü alınarak bu durumun ne zamandır olduğu, herhangi bir kaza ya da travma geçirilip geçirilmediği, eşlik eden ağrı, şişlik gibi şikayetlerin olup olmadığı sorgulanır. 

Fizik muayene yapılarak hastanın omuz düşüklüğünün iki taraflı olup olmadığı, tek taraflı ise düşüklük seviyesinin ölçülmesi, omurga eğriliğinin olup olmadığının tespiti yapılır.

Omuz düşüklüğünün altında yatan nedenin tespit edilmesi için radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

• Direkt röntgen grafi: Direkt röntgen grafi en çok tercih edilen radyolojik görüntüleme yöntemi olup hem omuz bölgesindeki herhangi bir hasarın görüntülenmesini hem de kalça çıkığı ya da omurga eğriliği gibi durumların tespit edilmesini sağlar.  
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Görüntüsü alınan bölgenin 3 boyutlu incelenmesine olanak sağlayan bilgisayarlı tomografi ile hem kalça çıkığı, omurga eğriliği gibi omurga sorunlarına bağlı omuz düşüklüğünün tespit edilmesi hem de omuz bölgesinin 3 boyutlu görüntülenmesi sağlanır.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Yumuşak dokuların görüntülenmesinde en değerli görüntüleme yöntemi olan manyetik rezonans görüntüleme ile omuz düşüklüğünün altındaki neden tespit edilebilir.

Omuz Düşüklüğü Tedavisi

Omuz düşüklüğünün tedavi planlaması omuz düşüklüğüne neden olan soruna göre yapılır. Omuz düşüklüğü gündelik aktiviteler esnasında yanlış hareketlere bağlı olarak, omuz çantasının sürekli tek taraflı kullanılması sonucu ve omuz eklemini tutan kasların güçsüz kalmasına bağlı olarak ortaya çıkabileceği için öncelikle bunlara yönelik düzenlemeler yapılmalıdır. 

Omuz düşüklüğü şikayeti olan hastalara fizik tedavi programı başlanarak omuz düşüklüğü egzersizleri önerilmektedir. Bu hastalarda omuz düşüklüğü için egzersizler kasları kuvvetlendirme ve esnetme egzersizleri olarak iki grupta toplanabilir. Omuz kaslarını güçlendirmek ve göğüs bölgesi kaslarını esnetmek için omuz düşüklüğü hareketi programları oldukça önemlidir.

Skolyoza bağlı olarak tek taraflı omuz düşüklüğü tespit edilen hastalarda tedavi için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu durumda tedavinin cerrahi dışı yöntemlerden oluşan konservatif tedavi seçenekleri ile mi yoksa cerrahi tedavi seçenekleri mi olacağına eğriliğin açısına göre karar verilir. Eğriliğin belli bir derecenin altında olduğu omurga eğriliği hastalarında fizik tedavi uygulanması, korse takılması ve ağrı şikayeti olan hastalarda ise ağrı kesici ilaçlar olarak bilinen analjezik ilaçlar ile tedavinin planlaması yapılabilir. Eğriliğin belli açının üstünde olduğu skolyoz hastalarında ise cerrahi tedavi seçenekleri daha etkili bir yöntemdir. 

Kalça çıkığı da tek taraflı omuz düşüklüğünün sık karşılaşılan nedenlerinden biridir. Yetişkinlerde en sık travmatik kalça çıkığı ile karşılaşılır. Bu hastalarda kalçayı yerine oturtmak amacı ile çeşitli kalça yerine oturtma manevraları uygulanabilir. Ayrıca kalça çıkığı için cerrahi seçenekler de mevcut olup kalça yerine cerrahi yöntem ile oturtulabilir. Bazı hastalarda protez kalça ameliyatı gerekli olabilir. Cerrahi ya da manevra ile yerine oturtulan kalçanın bir süre kalça çıkığı egzersizleri yardımı ile tam olarak eski fonksiyonuna dönmesi hedeflenir. 

Ayrıca özellikle ileri yaşta ortaya çıkan omuz düşüklüğünün altında osteoporoz adı verilen ve kemik erimesi olarak bilenen durum da yatabilir. Bu durumun tespiti halinde; östrojen hormonu adı verilen kadınsal hormonun kemikler üzerindeki etkisini taklit ederek kemik yoğunluğunu korumaya yardımcı olabilecek selektif östrojen reseptör modülatörleri (SERM), kemiğin parçalanma hızını azaltmak amacı ile bifosfonadlar, kemikte kemik yoğunluğunu arttırmak ve kalsiyum yoğunluğunu dengelemek amacı ile paratiroid hormonu enjeksiyonu, D vitamini ve kalsiyum takviyesi tercih edilebilir.

Omuz Düşüklüğü Ne İyi Gelir?

Omuz düşüklüğü hem altta yatan herhangi bir hastalığın habercisi olması sebebi ile hem de kozmetik açıdan kötü bir görüntüye sebep olmasına bağlı olarak müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Tek taraflı ya da iki taraflı omuz düşüklüğü fark edilen hastaların en kısa sürede doktora başvuru yapması ve altındaki nedene göre tedaviye başlanması oldukça önemlidir. 

Omuz düşüklüğü için egzersizlerin evde ya da bir fizik tedavi merkezinde uygulanması omuz bölgesi kaslarının kuvvetlenip esnemesini sağlayarak omuz düşüklüğünün tedavi edilmesine faydalı olur. 

Omuz Düşüklüğü Tedavi Edilmezse

Omuz düşüklüğü hem kozmetik sorunlar hem de altta yatabilecek hastalıklar sebebi ile kişilerin hayatını oldukça etkileyen bir sorun hâline gelebilir. Kişilerde omuz düşüklüğü nedeni ile görüntü sorunları ortaya çıktığı için psikolojik olarak sorunlar ortaya çıkabilir.

Ayrıca omuz düşüklüğü omuz eğriliği ya da kalça çıkığı gibi ciddi durumların belirtisi olabileceği için bu hastalıkların tespit edilip tedavi edilmemesi kişilerin hayat kalitesinde ciddi düşüşlere neden olmaktadır.

Omuz Düşüklüğü İlaçları

Omuz düşüklüğü bazı durumlarda şiddetli ağrılara sebep olabilir. Bu durumda analjezik ilaçlar adı verilen ağrı kesici ilaçlar ile ağrı kontrolü sağlanabilir. Ağrı kesici ilaçlar:

• İbuprofen
• metin salisilat
• diklofenak sodyum
• Flurbiprofen
• tiyokolşikozid 

Şeklinde sıralanabilir.

Kemik erimesi sebebi ile ortaya çıktığı tespit edilen omuz düşüklüğünde tedavi için kemik parçalanma hızını azaltan bifosfonadlar tercih edilir. Bifosfonadlar:

• Alendronat
•  İbandronat
•  Risedronat
• zoledronik asit

Şeklinde sıralanabilirken;

Kemik yoğunluğunu korumak amacı kadınlık hormonu olarak bilinen ile selektif östrojen reseptör modulatörlerinden (SERM):

• Klomifen sitrat 
• Tamoksifen
• Raloksifen 

Kullanılabilir. 

Omuz Düşüklüğü Ameliyatı

Omuz düşüklüğünün altında omurga eğriliği tespit edilmesi durumunda eğriliğin belli bir açının üstünde olduğu da tespit edilirse cerrahi tedavi uygulanması gerekebilir. Bu amaçla farklı cerrahi seçenekleri mevcuttur.

• Hemivertebrektomi: Genelde doğuştan olan ve herhangi bir omurun gelişimini tamamlamamasına bağlı olarak ortaya çıkan omurga eğriliklerinin tedavi edilmesinde tercih edilebilen bir yöntemdir. Genel anestezi verilerek uyutulan hastaya uygulanan hemivertebrektomi ameliyatında yüzüstü yatırılan hastanın sırt bölgesinden kesi açılarak hemivertevra adı verilen tam gelişmemiş omurun çıkarılması sonrası tam gelişmeyen omurun altındaki ve üstündeki omurga kemiklerinin kaynaştırılması sağlanır. Bu işlem sonrası sırtta açılan kesi kapatılır. Hastaların bu ameliyattan sonra 3 – 6 ay boyunca gövde alçısı ile omurgasının sabitlenmesi sağlanır.
• Enstrümantasyon, füzyon ve osteotomi: Omurga eğriliğinin 70 – 80 derece gibi çok fazla olduğu omurga eğriliği hastalarında omurun çıkartıldığı osteotomi ameliyatı tercih edilir. Bazı durumlarda ise enstrümantasyon yöntemi tercih edilerek omurlar özel vidalar ve çubuklar yardımı ile sabitlenir ve omur çıkartılmasına gerek kalmaz. Füzyon ameliyatı adı verilen yöntemde ise eğriliğin önüne geçmek amacı ile omurların büyümesinin durdurulması amaçlanır. 

Hamilelikte Omuz Düşüklüğü

Hamilelik döneminde meydana gelen hormonal değişiklikler fiziksel değişikliklere neden olmaktadır. Hormonların etkisi ile kaslar ve bağlarda zayıflamalar meydana gelir ve bunun sonucunda ise omuz düşüklüğü görülebilir. 

Hamilelik döneminde gevşeyen kaslar ve bağların kuvvetlenmesi amacı ile omuz kaslarını güçlendirme ve esnetme egzersizlerinin yapılması çok önemlidir. Ayrıca ağrıları çok olan hastalarda doktor kontrolünde ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Omuz Düşüklüğü

Bebeklerde ve çocuklarda omuz düşüklüğü karşılaşılabilen bir durumdur. Omuz düşüklüğünün bu dönemde tespit edilmesi durumunda altta yatan neden mutlaka araştırılmalıdır.

Bu dönemde görülen bu sorunun altında tortikollis adı verilen eğri boyun hastalığı, doğumsal kalça çıkığı ve skolyoz adı verilen omurga eğriliğinin yatma ihtimali çok yüksektir. Altta yatan hastalığın gerekli görüntüleme yöntemleri ile tespit edilmesi sonucu hastalığa yönelik tedavi planlaması yapılabilir.

Omuz Düşüklüğü için Hangi Doktora Gidilir? 

Omuz düşüklüğü kişilerin dış görünüşünü bozarak psikolojik olarak kötü etkilenmelerine neden olabilen bir hastalıktır. Bunun dışında omuz düşüklüğünün altında yatan nedene bağlı olarak ağrılar, hareket bozuklukları gibi şikayetlere neden olabilir. Omuz düşüklüğü şikayeti olan hastaların fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünde fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına muayene olmaları uygun olacaktır.