Pulmoner Stenoz

Pulmoner Stenoz Nedir?

Pulmoner stenoz, kalpte bulunan pulmoner kapakçığın darlığı durumudur. Kalpte bulunan odacıklar arasında ve odacıklar ile damarlar arasında açılıp kapanabilen kapakçıklar bulunmaktadır. Bu kapakçıkların görevi odacıklardaki kanın dolum esnasında veya boşaltım esnasında gitmemesi gereken bölüme kaçışını engellemektir.

Kalpte bulunan kapakçıklardan biri de pulmoner kapaktır. Bu kapak sağ ventrikül ile pulmoner arter arasında bulunmaktadır. Sağ ventrikül kirli kanın (oksijensiz kanın) kalpte dolduğu yer olup içinde bulunan kanı pulmoner arter vasıtasıyla akciğere gönderir. Pulmoner arter akciğere kanı getiren damardır. Sağ ventrikül ve pulmoner arter arasında bulunan kapakçığa pulmoner kapakçık denir. Sağ ventriküle kanın dolması gerektiği zaman pulmoner kapak kapanır ve kan pulmoner artere kaçmamış olur. Kanın akciğere gitmesi gerektiği zaman ise pulmoner kapak açılır ve kan sağ ventrikülden pulmoner artere ilerler. Pulmoner kapakta darlık olması sonucunda bu fonksiyon yeterince yerine getirilemez ve kişide sorunlar ortaya çıkar.

Pulmoner stenoz hastalığı kapak darlığının konumuna göre sınıflandırılabilir. Kapağın kendisinde, kapağın üzerinde ve kapağın altında olmak üzere üç çeşit darlık tipi vardır. Ayrıca damar yapısıyla alakalı olup periferik darlık olarak da adlandırılan bir darlık tipi de bulunmaktadır. Bu tipler içinde en sık görülen tip kapağın kendisinde oluşan darlıktır.

Pulmoner Stenoz Belirtileri

Pulmoner kapak darlığı kalpte bulunan kalp kapakçığında meydana gelen daralma nedeniyle oluşur. Pulmoner stenozun oluşturacağı şikayetler kalp yetmezliği ve kalp kaynaklı sorunlarda oluşan şikayetlerdir. Darlığın derecesine göre kişide belirti oluşturup oluşturmaması da farklılık gösterebilir. Hafif dereceli darlıklarda belirti oluşmaz. Orta seviye ve ağır dereceli darlıklarda ise belirtiler görülebilir. Belirtilerin oluşma esnası da farklılık göstermekte olup genellikle efor sırasında gelişir.

Pulmoner darlık belirtileri kalp kaynaklı belirtilerdir. Egzersiz yapılması sırasında kişide nefes darlığı oluşabilir. Kişide göğüs ağrısı meydana gelebilir. Kişi günlük hayatında kendini yorgun hisseder. Darlık derecesi ciddi seviyelerde ise kişide bayılma, bilinç kaybı gibi belirtiler de oluşabilir. Bu belirti önemli bir belirti olup kişinin tedavi olması gerekliliğini gösterir.

Doktor muayenesi esnasında kalbin stetoskop yardımıyla dinlenmesi ile kalpte anormal sesler duyulur. Pulmoner kapaktaki darlık sebebiyle oluşan bu anormal sese üfürüm denilmekte olup kişide kalp kaynaklı bir sorun olduğunu gösterir.

Pulmoner Stenoz Nedenleri

Pulmoner stenoz, kalpte meydana gelen bir anormalite sonucu pulmoner kapakta darlık meydana gelmesidir. Pulmoner darlık genellikle doğumdan önce anne karnında iken meydana gelir. Genellikle doğumdan önce meydana gelmesi nedeniyle pulmoner stenoz rahatsızlığı doğumsal kalp anormallikleri arasında kabul edilmektedir.

Anne karnında kişide neden kaynaklı pulmoner stenoz geliştiği tam olarak bilinmemektedir. Fakat bazı genetik sendromlar ve annenin geçirdiği bazı enfeksiyonlar pulmoner stenoza neden olmuş olabilir.

Noonan sendromu olarak bilinen özel bir sendroma sahip hastalarda pulmoner stenoz görülür. Bu sendromdaki pulmoner stenoz kapak kaynaklıdır. Kapaklar normal esnekliğine sahip olmayıp daha serttir.

Alagille sendromu ve Williams sendromu gibi sendromlarda da kişide pulmoner stenoz rahatsızlığı oluşabilir. Kişi anne karnında iken annenin kızamıkçık enfeksiyonu geçirmesi sonucunda kişide kalp ve kapak rahatsızlıkları oluşabilir.

Pulmoner Stenoz Teşhisi

Pulmoner stenoz rahatsızlığı kalpte meydana gelen bir rahatsızlıktır. Hastalığın oluşma süreci genellikle doğumdan öncedir. Kapaktaki darlığın derecesine göre kişide belirtiler oluşur. Hastalığın tespiti çocukluk çağında olmaktadır fakat bazı vakalar yetişkinlik döneminde tespit edilmektedir.

Pulmoner kapak darlığının teşhisi için hasta öyküsü alınmalı, fizik muayene yapılmalı ve görüntüleme yöntemleri kullanılmalıdır.

• Hasta Öyküsü: Hastanın yaşı, hastada var olan belirtiler ve bu belirtilerin oluşma zamanı sorulmalıdır. Hastanın var olan başka hastalıkları ile ilgili sorular sorulmalı ve incelenmelidir.
• Fizik Muayene: Fizik muayene pulmoner stenoz rahatsızlığı konusunda önemli bir tanı aracıdır. Genel bir fizik muayene yapılmalıdır. Özellikle kalbin dinlenilmesi ve üfürüm varlığı araştırılmalıdır. Hastada var olan üfürümün şiddeti incelenmelidir. Fizik muayene sonrasında daha detaylı tetkikler yapılmalıdır.
• EKG: EKG (Elektrokardiyografi) kalpte oluşan elektriksel aktiviteyi tespit eden tıbbi cihazdır. Kalbimiz kasılabilmesi için kendi kendine uyarı oluşturup görevini yerine getirir. Çeşitli rahatsızlıklar sonucunda kalbin elektriksel aktivitesinde sorunlar çıkabilmektedir. Bu durumun tespiti için EKG testi yapılmalıdır.
• Ekokardiyografi (EKO): EKO, kalbin gelişmiş ultrasonografi cihazlarıyla görüntülenmesi işlemidir. EKO cihazı sayesinde kalpte var olan anomaliler tespit edilebilmektedir. EKO testi sayesinde pulmoner stenoz varlığı tespit edilir. Ayrıca bu test sayesinde darlığın derecesi ve tipi de öğrenilebilmektedir. Bu durum tedavinin planlanması için önemlidir.

Pulmoner Stenoz Tedavisi

Pulmoner stenoz hastalığının tedavisi kalpte var olan anomalinin düzeltilmesi işlemidir. Bu işlem kalp kateterizasyonu yöntemi ile veya açık kalp ameliyatı ile yapılır. Tedavi şekli hastadan hastaya değişmektedir. Tedavi planı hastaya göre planlanır.

Pulmoner stenoz var olan hastanın tedavi sürecinde kişideki darlığın derecesi önemlidir. Hafif dereceli darlıklarda tedavi gerekliliği olmayıp hasta takibi yapılır. Orta ve ciddi dereceli darlıklarda ise kateter yöntemi veya cerrahi yöntemle tedavi yapılır.

Kalp kataterizasyonu yöntemi ile kişinin kasığında bulunan bir damardan tel ve tüp vasıtasıyla giriş yapılır, damar yolu boyunca ilerleme gerçekleştirilir. Kalpte istenilen yere gelince cihaz vasıtası ile darlık bölgesi balon yardımı ile genişletilir. Balon valvüloplasti olarak da adlandırılan bu yöntem genellikle risksiz olup kişide herhangi bir şikayet oluşturmaz.

Açık kalp ameliyatı yöntemi kişide var olan darlık kateter yöntemi ile tedavi olamayacak durumda ise yapılır. Darlık seviyesi kapak seviyesinin aşağısı veya üstünde ise bu yöntem tercih edilir. Bu yöntem sayesinde kişide var olan diğer kalp anormallikleri de tedavi edilebilir.

Pulmoner Stenoz Tedavi Edilmezse

Pulmoner stenoz hastalığı bir kalp rahatsızlığı olması nedeniyle kişide kalp ile ilgili sorunlar oluşmakta olup tedavi edilmediği takdirde hayatı tehdit edici kalp problemlerine sebebiyet verebilmektedir. Pulmoner kapak darlığının derecesi hastada komplikasyon oluşup oluşmamasını etkilemektedir. Hafif dereceli darlıklarda genellikle bir sorun ortaya çıkmamaktadır. Fakat ciddi dereceli darlıklarda hastada bazı önemli sorunlar ortaya çıkabilir.

Pulmoner stenoz rahatsızlığı bulunan kişilerde enfektif endokardit gelişme riski bulunmaktadır. Enfektif endokardit kalbin iç dokusunda enfeksiyon gelişmesi durumudur.

Ciddi dereceli pulmoner stenoz varlığı bulunan hastalarda kalbin pompa görevinde sorunlar oluşabilmektedir. Sağ ventrikülün çıkışında bulunan pulmoner darlık kanın kalpten pompalanmasında zorluk oluşturur. Bu zorlanma sonucunda sağ ventrikülün duvarında kas kalınlaşması oluşur. Sağ ventrikülde büyüme meydana gelir ve zamanla kalp fonksiyonunu yerine getiremez. Sağ ventrikül yeterince iyi çalışmadığı takdirde kişide kalp yetersizliği oluşur. Bu durum da vücutta genel sorunlara sebebiyet verip hayatı tehdit eder.

Pulmoner stenoz kalp yetersizliğine sebebiyet vermesinin yanında kişide düzensiz kalp atımlarına da neden olabilir. Bu durumun da önemli sonuçları olabilmektedir.

Ortaya çıkacak belirtiler ve komplikasyonlar hastadan hastaya fark etmektedir. Bu nedenle hastaların muayene olmaları ve gerekliliği takdirde tedavi olmaları gerekmektedir.

Pulmoner Stenoz için Ne İyi Gelir?

• Pulmoner stenoz rahatsızlığı bir kalp rahatsızlığıdır. Bu nedenle kişide kalp kaynaklı sorunlar oluşabilmektedir. Bu tür sorunların meydana gelmemesi için hastaların bazı eylemlerde bulunması faydalıdır. Hastanın yaşına ve sağlık durumuna uygun olarak, doktor tavsiyesi ile birlikte düzenli egzersiz aktivitelerinde bulunması faydalıdır.
• Hastalarda aşırı kilo durumu varsa bu durum kişide kalp sorunlarının artmasına neden olabilmektedir. Var olan şikayetlerin de artmasına neden olabilir. Bu nedenle hastaların uygun bir şekilde kendi sağlıkları için kilo durumlarını düzenlemeleri gereklidir.
• Pulmoner stenoz rahatsızlığı ortaya çıkardığı belirtiler hastadan hastaya farklılık gösterebilmektedir. Hafif dereceli darlıklarda kişide sorun oluşmayabilir fakat ciddi dereceli darlıklarda kişide sorun oluşma ihtimali yüksektir. Hafif dereceli darlıklarda kişilere tedavi uygulanmayıp hasta takibi yapılabilmektedir. Bu tür duruma sahip kişiler düzenli doktor takiplerine devam etmeleri ve aksatmamaları gerekmektedir.

Pulmoner Stenoz için Ne İyi Gelmez?

• Pulmoner stenoz rahatsızlığı bir kalp rahatsızlığı olup kalp ve vücut sağlığına zarar verici alışkanlıklardan uzak durulması gerekir. Sigara da bu tür alışkanlıklardan biridir. Pulmoner stenoz rahatsızlığına sahip kişilerin sigara alışkanlığını bırakmaları hem kalp hem de genel vücut sağlıkları için faydalıdır.
• Kalp sorunları yaşayan hastaların beslenme durumlarına dikkat etmeleri gerekir. Hem yaş hem de sağlık durumlarına uygun olarak düzenli bir beslenme programını uygulamaları hasta sağlığı için faydalıdır.

Pulmoner Stenoz Ameliyatı

Pulmoner stenoz rahatsızlığı kalpte meydana gelen bir anomali olup tedavide bu anomalinin düzeltilmesi yatmaktadır. Darlığın derecesine ve tipine göre tedavi planlaması farklılık göstermektedir. Kapak seviyesinde bulunan darlık tiplerinde genellikle kalp kateterizasyonu yöntemi kullanılmakta olup cerrahi işleme göre daha risksiz bir işlemdir.

Kapak seviyesinden aşağıda veya üstte bulunan işlemler ve katater yöntemi ile düzeltilemeyen işlemler açık kalp ameliyatıyla düzenletilir. Cerrahi işlemlerin barındırdığı kanama, kan pıhtısı, enfeksiyon gibi riskler bulunmakta olup genellikle hastada herhangi bir sorun oluşmadan hasta sağlığına kavuşur.

Çocuklarda ve Bebeklerde Pulmoner Stenoz

Pulmoner stenoz rahatsızlığı doğumdan önce meydana gelen bir rahatsızlıktır. Kişi anne karnındayken henüz tam olarak bilinmeyen nedenlerden ötürü kalbinde bir anormalite meydana gelir. Hastalık kalpte meydana gelmesi nedeniyle oluşturduğu belirtiler kalp kaynaklı belirtilerdir. Hastadan hastaya belirti oluşma durumu fark edebilmektedir. Bunun sebebi darlığın derecesi ve darlık tipidir. Hastalarda oluşan belirtiler nefes darlığı, göğüste ağrı, bayılma gibi belirtilerdir.

Pulmoner stenoz doğumsal bir hastalık olması nedeniyle hastalığın tanısı genellikle çocukluk döneminde alınabilmektedir. Hastanın durumuna göre tedavi planlaması yapılıp hasta sağlığına kavuşur. Bazı vakalar ise yetişkinlik döneminde belirti verip ileri yaş grubunda tanı alabilmektedir.

Pulmoner Stenoz için Hangi Doktora Gidilir?

Pulmoner stenoz rahatsızlığı bir kalp rahatsızlığıdır. Kalp kapakçıklarından pulmoner kapakçıkta veya o bölgedeki geçiş yerinde darlık olması durumudur. Hastalık kişideki darlığın derecesine göre kişide şikayet oluşturup oluşturmayabilir. Genellikle belirtiler çocukluk çağında ortaya çıkar. Ya da çocukluk çağında yapılan muayeneler esnasında tespit edilebilir. Böyle bir durum varlığında hasta yakınlarının Çocuk Kardiyolojisi bölümüne başvurması gerekir.

Hastalık ilerleyen yaşlarda da tespit edilebilir. Böyle bir durum varlığında hastanın Kardiyoloji bölümüne başvurması gerekir.

Hastalık bazı kişilerde belirti oluşturmazken bazı kişilerde ciddi şikayetler oluşturabilir. Bu durumun sebebi kişide var olan pulmoner kapak darlığının derecesidir. Kişide göğüs ağrısı, nefes darlığı, bayılma, bilinç kaybı gibi belirtiler oluşuyorsa kişi bu belirtilerin kaynağının araştırılması için hastaneye başvurmalıdır. Bu belirtiler ciddi kalp sorunları olup hasta erken dönemde tanı almalı ve tedavi başlanmalıdır.