Spinal Anestezi Nedir?
Spinal anestezi, doğum yapacak anne adaylarında belden aşağısını hissetmemesi ve acı hissetmemesi için yapılmaktadır.
.jpg)
Anestezi, bir cerrah işlem veya ameliyat gibi operasyonlar sırasında vücuda verilen bazı ilaçlar sayesinde hastanın ağrı hissetmemesini sağlar. Lokal veya genel anestezi diye 2 grup altında incelenir. Hasta vücudunun tamamının uyuşturulması genel, sadece müdahale edilecek kısmın uyuşturulması lokal anestezidir. Spinal anestezi ise bir tane enjeksiyon ile vücudun uyuşturulmasına denir.
Spinal anestezi için kullanılan enjeksiyon iğnesi ile hastanın omuriliğinden girilir. Spinal anestezide hasta oturur pozisyonuna getirilir. Bel bölgesi steril edildikten sonra omurgada bulunan lumbar 3 ve 4 arası boşluk veya lumbar 4 ve 5 arası boşluk seviyelerinden omurilik sıvısına iğne yardımıyla girilip ilaç verilir. Özellikle vücudun alt bölgesi bu iğneden sonra bir şey hissetmez.
Spinal anestezi genellikle doğum yapacak olan anne adaylarında uygulanmaktadır. Bu anestezi yolu ile birlikte anne adayı belden aşağısını hissetmez. Hamile kadınlarda doğumdan sonra bir takım yan etkileri olsa da doğum anının acısının büyük bir bölümünü almasından dolayı tercih edilmektedir.
Spinal Sezeryan
Sezeryan doğumda Spinal anestezi iğnesi kullanılması sık kullanılan bir yöntemdir.
Spinal anestezi ayrıca annenin uyumadan geçirdiği bir operasyon olduğu için bebeği ile hemen temas etmesini sağlanır. Bebekler için son derece önemli olan anne sütü de temas ile birlikte hemen sağlanmış olur.
Spinal Anestezi Yan Etkileri
Spinal anestezi yan etkileri çok sık görülen şeyler değildir. Ancak yine de görüldüğü zaman semptomlar doktora danışılması gereken bir durumdur. Spinal anestezi riskleri olarak bilinen ve nadir görülen yan etkileri şunlardır:
- Bel ve Sırt Ağrısı: Spinal anestezi sonrasında bel ve sırt bölgesinde ağrı oluşumu gözlemlenebilir. İğne omurlar arasından yapıldığından dolayı burada bir iki gün sürecek ağrı oluşumu normal karşılanır. Ancak uzun süredir devam eden ağrıların sebebi spinal anestezi olmayabilir. Bu nedenle böyle bir durumda bir doktora başvurulmalıdır.
- Baş Ağrısı: Anestezi verilmesi sırasında iğne ile girilen yerde omurilik sıvısının sızıntı yapması ve buna bağlı olarak bu sıvıda azalma görülebilir. Bu nedenle baş ağrısı ortaya çıkabilir. Ağrı ayağa kalkarken artabilir. Ancak baş ağrısı dayanılmaz bir hale gelir ve şiddeti çok artar ise mutlaka doktora başvurulmalıdır.
- Felç: Spinal anestezi sonrası felç durumu çok nadir olarak görülebilen bir durumdur. Ancak tecrübeli bir doktor tarafından yapılan Spinal anestezi felç riski ile karşılaşma ihtimali hastanın 5000’de bir gibi bir orana denk gelmektedir.
- Bacak Ağrısı: Doğum süreci ardından bacak ağrısı ortaya çıkabilir. İlk iki gün ile sınırlı olacak şekilde Spinal anestezi sonrası bacaklarda uyuşma da gözlenebilir. Bu durumlar son derece normal kabul edilir. Ancak Spinal anestezi sonrası bacak ağrısı görülse de varis ve diğer problemler için doktora müracaat edilmelidir. Düzenli bir şekilde yürümek, varis çorabı giymek, buz ile ayağa masaj yapmak ve soğuk veya ılık duş almak bu duruma iyi gelir.
Kimi hastalarda Spinal anestezi sonrası ayak şişmesi görülebilmektedir. Bu durum ayakta toplanan ödemler nedeniyle gerçekleşir. Böyle bir rahatsızlık ile karşılaşan hastalar;
- Ayakları yukarı kaldırmalı veya yüksekte tutmalı,
- Bol sıvı tüketmelidirler .
Omurilik Ağrısı: Spinal anestezi sonrası omurilik ağrısı hastalarda görülen durumlardan bir tanesidir. Kısa bir süreliğine de olsa omurlara giren iğnenin etkisi ile omurilikte ağrı meydana gelebilir. Ancak bu birkaç saatin ardından sonlanır.
İdrar Problemi: Spinal iğnesi vücudun alt bölgesini uyuşturmak için yapılır. Uyuşma sonrasında bazı fonksiyonların yerine getirilmemesi normaldir. Bu durum gelip geçici olmakla birlikte iğnenin etkisi azaldıkça idrar yapamama problemi de ortadan kalkar. Ancak bu şikayet geçmez veya daha da artarsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Spinal anestezi bağırsak işlevlerini etkilemez.
Tansiyon: Spinal anestezi sonrasında tansiyon yükselmesi veya düşmesi görülebilir. Bu durum hastadan hastaya değişmektedir. Anestezi öncesi kişide bulunan hipertansiyon veya hipotansiyon durumları hakkında bilgi alınmalıdır. Bu durum hastanede yatma sürecinde doktorlar tarafından takip edilip tedaviyle düzenli hale getirilir.
- Kulak Uğultusu: Doğum sonrasında hastalarda tansiyonda oynama görülebilmektedir. Tansiyon yükseldiğinde akla farklı semptomlar gelirken bunun belirtisi ise kulak uğultusu, kulak çınlaması, baş ağrısı gibi semptomlar olabilir.
Spinal Anestezi Sonrası
Spinal iğne yapıldıktan sonra hasta alt bölgesini hissedemez. Bu durum iğnenin etkisi geçmeye başladıkça bazı yerlerin hissedilmesi ile geçmeye başlar. Yavaş yavaş hareketlenen bacaklar, önce karıncalanır sonrasında ise iğnelenmeler yaşayabilir. Bu durum sonucu anestezinin etkisinin geçtiği anlaşılmalıdır.
Spinal anestezi sonrası yapılması gerekenler vardır. Bunlarla birlikte iğnenin omurlarda dağılması ve etkisini bir an önce gidererek başka semptomları göstermemesi için şunlar yapılmalıdır:
- Spinalden sonra en azından 1 veya 2 gün yatak istirahati yapılmalı ve hasta ani hareketlerden kaçınmalıdır.
- Doktor izni ile birlikte hasta bol bol sıvı besinler almalıdır. Bunlar;
- Su
- Meyve suyu
- Çay
- Kahve
- Çorba
- Hastanın belini zorlayabilecek olan davranışlardan kaçınılmalı ve yan dönüşler mümkün olduğunca yavaş yapılmalı / yapılmamalıdır.
- Spinal anestezi sonrasında operasyondan dolayı ağrılar hissedilmeye başlanabilir. Bu durumda anestezinin etkisi geçmeye başlayıp ayaklarda karıncalanma görülünce doktora veya hemşireye haber verilmeli ve gerekirse ağrı kesici ilaçlar alınmaya başlanmalıdır.
Spinal Anestezi ve Epidural Anestezi Farkı
Spinal ve epidural anestezi genellikle birbirleri ile karıştırılmaktadır. Bu iki anestezi türünden sadece bir tanesi uygulanabileceği gibi ikisi birlikte de uygulanabilir. İkisinin birlikte uygulandığı durumlara kombine epidural Spinal anestezi ismi verilir.
Spinal anestezi ile epidural anestezi arasındaki fark aşağıda belirtilmiştir.
- Spinal anestezi uygulamasında ilaç omurilik zarı delinerek direkt omurilik sıvısına enjekte edilir. Ancak epidural anestezi de omurilik zarı delinmez ve ilaç bu zar etrafına dağılacak şekilde enjekte edilir.
- Epidural direkt olarak omurilik sıvısına gönderildiğinden uyuşma 1 – 2 dakika içerisinde başlar. Ancak epiduralda uyuşmanın başlaması ortalama 10-15 dakika sürer.
- Epidural anestezi bazı durumlarda tekrar enjekte edilebilir. Ameliyatın veya doğum süresinin uzadığı durumlarda bu uygulama tekrarlanır. Ancak Spinal sadece bir kere yapılır ve tekrarlanmaz.
- Epiduralda anne adayının belinde katater denilen bir tüp bulunur. Bu tüp gerektiğinde ek doz ile tekrar doldurulur. Ancak spinalde bu tüp bulunmaz. Çünkü spinale ek doz işlemi uygulanamaz.
- Epidural anestezi normal doğum anında da kullanılabilir. Ancak Spinal anestezi kullanılmaz.
Genel hatlar itibari ile Spinal anestezi ve epidural anestezi farkı bunlardır. Anne adayı doktor ile konuşarak kendisi için en uygun olanı seçebilir.
Spinal Sezaryen Doğum
Spinal Sezaryen doğum anında anne adayının uyanık olarak bebeği anında görebilme şansı veren bir anestezi türüdür. Spinal Sezaryen sonrası bebeğin anne ile ilk buluşma yaşaması mümkündür. Bunun gibi diğer avantajları ise şu şekildedir:
- Genel anestezi ile doğum yapan kişiler geç uyanabilmekte ve uyandıklarında bazı semptomlar gösterebilmektedir. Bundan dolayı kimi zaman bebekler ilk anne sütünü almak yerine hazır gıdalar ile beslenebilirler. Ancak Spinal sezaryen doğumda anne devamlı uyanık olduğu için bebeğin ilk ağzına aldığı şeyin anne sütü olması sağlamak mümkündür.
- Spinal sezaryen doğum annede kusma, mide bulantısı gibi belirtilerin daha az görülmesini sağlar.
- Genel anestezi sonrasında anne yaşananları hatırlamazken Spinal Sezaryen sonrası anne yaşananları net bir şekilde hatırlar.
- Spinal sezaryen doğum yapan bebeklerini hemen kucaklarını alabilirler.
Spinal anestezi ile normal doğum birlikte yapılır ve dünya genelinde en çok tercih edilen anestezi türüdür. Uzman bir doktor tarafından yapıldığında hastada belirti görülmesi nadirdir.
Spinal Anestezi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Spinal anestezi nedir?
Spinal anestezi, özellikle doğum yapan anne adayları tarafından sıklıkla tercih edilir. Belin alt kısmını uyuşturan bir anestezi türüdür. En önemli özelliği doğum anında annenin uyumamasını ve doğumu canlı olarak görmesini sağlar. Bu sayede normal doğumun acısı biraz olsun azaltılabilir.
Spinal anestezi sadece doğum için değil, genel anestezinin uygulanmayacağı ve belin altında yapılacak olan operasyonlarda da tercih edilir. Diz kapağı, eklem ameliyatları / operasyonları bu anestezi türü ile yapılır.
Spinal sezeryan nedir?
Spinal Sezeryan hamile bireylere yapılan ve bir Spinal Sezeryan iğnesi ile vücudun belden aşağı tarafının uyuşturulması işlemidir. Sezeryan doğum için gerekli olan annenin uyanık kalması ancak bu sayede mümkün olabilir. Genel anesteziye göre yan etkileri daha az görülebilmektedir.
Ülkemizde doğum anında %80 ve üzeri bayanlar Spinal iğnesini tercih ederler. Bu iğne ile birlikte bebeğin ilk dünyaya gelme anını anne adayı canlı olarak görebilir ve ona ilk anne kokusunu o an verebilir.
Spinal anestezi etkisi ne kadar sürer?
Spinal anestezi için genellikle doktorlar 4 saat içerisinde etkisinin azalmaya başladığını söylerler. Ancak bu durum kimi zamanlarda anestezi iğnesine eklenmek zorunda kalınan ilaçlar sonrasında artabilmektedir.
Genel olarak 4 saat sonra ayakların karıncalanması ile başlayan etki azaltış süreci, bir müddet sonra alt bölgede ağrı ameliyatın etkisinin hissedilmesiyle devam eder. Uyuşma süresi geçtikçe ağrı hissedilmeye başlanır ve bu durum doktora bildirilerek ağrı kesici verilmesi ile sonuçlanır.
Spinal anestezi ne demek?
Spinal Anestezi, vücudun sadece alt kısmının uyuşturulmasını sağlayan bir anestezi türüdür. Bu anestezide önemli olan hastanın uyanık tutulmasıdır.
Ülkemizde çoğu zaman doğum için kullanılan Spinal anestezi, bazı zamanlar ise sırttan aşağı gerçekleştirecek hasta ile doktorun konuşmasını gerektiren durumlarda da kullanılabilir.
Spinal anestezi sonrası baş ağrısı nasıl geçer?
Her anestezi sonrasında bazı semptomların görülmesi normaldir. Spinal anestezi sonrasında da baş ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkacaktır. Bu durum doktorun verdiği reçetedeki ilaçlar ile geçirilebilir.
Hasta bol miktarda sıvı tüketmelidir. Bu sıvılar içerisinde suyun yanı sıra kafein içeren kahve türleri de bulunabilir. Kafeinin bu ağrıyı azaltıcı etkisinden faydalanılır.
Spinal anestezi nasıl yapılır?
Spinal anestezi, hastanın doktor tarafından yönlendirilerek uygun pozisyon alması ile başlar. Spinal iğnesini hazırlayan doktor hastanın öne doğru biraz eğimli bir pozisyon alması ve derin nefes alması ve hareketsiz durmasını ister. Uygun görülen iki omur arasından iğne yardımıyla anestezi ilacı verilir.
İğne vücut içerisinde ilerlerken omurilik zarını deler ve omurilik sıvısına boşaltılır. Sıvı içine boşaltılan iğne etkisini 1 – 2 dakika gibi kısa bir sürede bacak ve kalçada uyuşma ile gösterir.
Spinal anestezi sonrası boyun ağrısı nasıl geçer?
Spinal anestezi sonrası boyun ağrısı genellikle karşılaşılan durumlardan değildir. Ancak ameliyat sonrası komplikasyon ve semptomlardan dolayı hasta boyun ağrısı şikayetlerinde bulunabilir. Bu durumda anesteziyi yapan veya hastanın durumunu takip eden doktora başvurulması gerekir. Doktor tarafından reçete edilen ilaçlar içerisinde ağrı kesici bulunuyorsa doktorun izni ile kullanılması mümkündür.
Spinal anestezi kimlere uygulanmaz?
Spinal anestezi uygulanabilmesi için hastada bazı şeylerin olmaması aranır. Bu anestezi türünün hastada uygulanmadığı durumlar şu şekildedir:
- Yakın zamana kadar kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler,
- Kanama bozukluğu denilen ve akan kanın durmaması hastalığı bulunan kişiler,
- İğnenin yapılacağı kısımda enfeksiyon belirtisi gösteren hastalara,
- Bel fıtığı vs. gibi nedenlerle daha önceden operasyon geçmişi olan kişilere uygulanmaz.
Spinal anestezi felç yapar mı?
Spinal anestezi, ülkemizde yaygın olarak yapılan bir anestezi türüdür. Genel anesteziye göre büyük avantajları bulunsa da nadirde olsa hastaları felç etmesi gibi durumlar ile karşılaşılabilir. Genel anestezi de hiç uyanmama olarak görülen kötü senaryo, Spinal anestezi de felç ile biten bir başarısız operasyon olarak görülebilir. Uzman bir doktor tarafından yapıldığında Spinal anestezi de felç kalma ihtimali 5000’de birdir.
Sezeryan doğumda genel anestezi mi spinal anestezi mi?
Genel anestezi ve Spinal anestezi arasında önemli farklar bulunur. Bu farklar:
- Genel anestezi alan hasta bebeği kucağına alamaz, ancak spinal anestezide anne doğum anında bebeği kucağına alan ilk kişi olabilir.
- Bebek, genel anestezi de anne kokusunu alamaz, ancak Spinal anestezide anne kokusunu alabilir.
- Genel anestezi sonrasında ameliyatın semptomları daha çok ve şiddetli görülebilir. Ancak Spinal anestezi de bu semptomların sayısı ve şiddeti daha azdır.
Bu farklar nedeniyle Spinal anestezi Sezeryan veya normal doğumda en çok tercih edilen anestezi türüdür. Ancak doktorun genel anestezi altında işlemi gerçekleştirmeyi uygun görebildiği durumlar olabilir.
Spinal anestezi acı verir mi?
Vücuda omurilikten giren ve omuriliği delen bir iğne elbette acı verir. Ancak bu çok büyütülecek bir acı değildir. Normal kola yapılan aşının acısı kadar bir acı hissedilir.
Spinal anestezi kısa bir süre acı verse de bu durum anne ve bebek için en sağlıklı olanıdır. Ülkemizde ve hatta dünyada gerçekleşen doğumların çoğunun Spinal anestezi yöntemi ile gerçekleştirildiği düşünüldüğünde doğum hissi ile alınan acının pekte bir önemi bulunmadığı anlaşılmalıdır.
Spinal anestezi iğnesi acıtır mı?
Spinal anestezi iğnesi, normal aşı veya ağrı kesici için iğne olurken duyulan histen daha fazla acı vermez. Özellikle doğuma dakikalar kala yapılan bu iğne, annenin karışık duygular yaşadığı ana denk geldiği için iğne acısı genellikle hissedilmez.
Spinal anestezi sonrasında hasta uzun süre ağrı ve acı hissetmeyeceği için sinek ısırığı denilen bir acının o an hiçbir önemi yoktur. Ancak daha az acı hissetmek için doktorun tarif ettiği pozisyonun düzgün alınması önemlidir.
Spinal anestezi nereye yapılır?
Spinal anestezi omuriliğe yapılır. Bel bölgesi steril edildikten sonra omurgada bulunan lumbar 3 ve 4 arası boşluk veya lumbar 4 ve 5 arası boşluk seviyelerinden omurilik sıvısına iğne yardımıyla girilip iğne içerisindeki ilaç enjekte edilir. Birkaç dakika içerisinde hastanın belden aşağı bölgesinde uyuşmalar görülür.
Spinal anestezi vücuttan nasıl atılır?
Vücuttan atılırken genellikle kendisini belli etmeyen bu anestezi türünde hasta küçük birkaç semptom görebilir. Ameliyatın ardından ilk 7 gün içerisinde ilacın vücutta kalan her şeyi dışarı atılmış olur. Bu sayede hastanın semptomları da bu süreç içerisinde geçer.
Spinal anestezi yan etkileri nasıl geçer?
Her anesteziden sonra hastada bir takım yan etkiler görülür. Ancak Spinal anestezi bu yan etkilerin en az görüldüğü anestezi türüdür. Ancak hastalar ameliyata veya başka sebeplere bağlı olan semptomları da spinalden bilmektedirler. Bu yan etkilerin geçmesi için doktor ile iletişime geçilmelidir. Eğer ki ağrı ve sızı gibi yan etkilerden bahsediliyorsa doktor kontrolünde ağrı kesiciler kullanılabilir.
Spinal anestezi sonrası uyuşukluk ne zaman geçer?
Spinal anestezi 1 – 2 dakika gibi bir süreçte etkisini gösteren bir anestezi türüdür. Etkisini geçmesi ise ortalama 4 saati bulmaktadır. Uyuşukluğun geçtiği şu belirtiler ile anlaşılabilir:
- Ayakta karıncalanma hissi uyuşukluğun geçmeye başladığını gösteren ilk belirtidir.
- Sırt bölgesi altında özellikle ameliyat bölgesinde ağrı veya sızı görülmeye başlanması,
Bu belirtilerin akabinde hastanın anestezi sürecini sağlıklı bir şekilde atlattığı düşünülür.