Bacak Ağrısı
Bacak ağrısı, farklı nedenlerden dolayı bacakta yaşanan ağrı olup, hastalık değil bir belirtidir. Bu nedenle altta yatan neden göre tedavi yöntemi uygulanır.
Bacak Ağrısı Nedir?
Bacak ağrısı, birçok farklı neden kaynaklı ortaya çıkabilecek bir belirtidir. Bacak ağrısına neden olan hastalığa veya duruma bağlı başka semptomlar da görülebilir.
Bacak ağrıları çoğunlukla aşırı egzersiz gibi nedenlerden dolayı görülse de ciddi olabilecek ve müdahale gerektirecek durumlar da olabilmektedir.
Altta yatan nedene göre yürürken bacak ağrısı, istirahat halinde bacak ağrısı veya aşırı egzersizden sonra bacak ağrısı hissedilebilir.
Bacak ağrıları akut yani kısa süreli veya kronik yani uzun süreli olabilmektedir. Akut bacak ağrıları daha çok ani hareket gibi basit sebeplerden veya aniden meydana gelen bir damar tıkanıklığı gibi ciddi bir nedenden dolayı görülebilir.
Kronik bacak ağrılarında da neden basit veya ciddi olabilir. Geçmeyen bacak ağrıları veya sürekli bacak ağrıları daha çok kronik bir durumun göstergesidir.
Bacak ağrısının şiddeti hastalığa bağlı veya kişinin acıya duyarlılığına bağlı değişebilmektedir. Ancak genelde akut durumlarda şiddetli bacak ağrısı hissedilir ve şiddet kronik ağrılara göre daha fazla olmaktadır.
Altta yatan nedene bağlı hasta tarafından sağ bacak ağrısı veya sol bacak ağrısı hissedilebilir. Tek taraflı ağrılarda genelde ağrının sebebinin o tarafta olduğu düşünülür.
Kol ve bacak ağrısı birlikte görüldüğünde genelde tüm kasları etkileyen hastalıklar ve tüm vücudu çalıştıran yoğun egzersizler sebep olarak tespit edilir.
Gece bacak ağrısı veya istirahat halinde oluşan bacak ağrıları daha çok huzursuz bacak sendromu denen bir hastalıktan kaynaklanır. Ayrıca bazı kadınlar ilişkiden sonra bacak ağrısı hissettiğini ifade edebilmektedirler.
Bu durum genelde kasıkta hissedilen ağrının bacağa yayılması şeklinde olur. Adet öncesi bacak ağrısı da hastalar tarafından tarif edilen durumlardan biridir.
Bundaki sebep de aynı şekilde hormonlara bağlı görülen kasıl bölgesindeki ağrının bacakta hissedilmesidir.
Anjiyo gibi hekimlerin uyguladığı işlemlerde de, bacak damarlarından işleme girildiği için bu bölgelerin travmatize olmasıyla bir süre bacak ağrısı görülebilmektedir.
Hiçbir sebebe bağlanamayan psikolojik bacak ağrılarının da nadir olsa da olabileceği unutulmamalıdır.
Bacak ağrısının tedavisinde en önemli olan buna neden olan durumu ortaya koymaktır. Ağrının nedeni basit ise müdahale edilmeden sadece ağrı kesicilerle tedavi mümkünken, ciddi durumlarda ileri tedavi yöntemleri gerekebilmektedir.
Bacak Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Bacaklardaki ağrı, kemikleri, eklemleri, kasları, kasların kemiklere bağlanma yeri olan tendonları, kan damarlarını, sinirleri veya cildi etkileyen herhangi bir durumun veya hastalığın sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bacak ağrısı ayak, ayak bileği, diz, diz arkası, uyluk gibi bacağın herhangi bir yerinde hissedilebilir.
Nedene bağlı olarak gece, uyurken, yürürken, koşarken veya egzersiz yaparken ortaya çıkabilir ve tek bacakta veya her iki bacakta hissedilebilir.
Bacak ağrısına eşlik edebilecek diğer belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Kaslarda zayıflık
- Karıncalanma hissi
- Uyuşma hissi
- Zonklama
- Kramp
- Bacakta şişme
- Bacakta renk değişikliği
- Yürürken dinlenme ihtiyacı
- Bacakta ülser (yara) oluşumu
- Bacakta ısı artışı
- Bacakta his kaybı
Bacak Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
Bacak ağrısının çok farklı nedenleri olabilir. Bu nedenler basit olabildiği gibi ciddi olup ağır tedaviler de gerekebilir. Bu nedenle hekim tarafından bacak ağrısının nedeni ortaya konmalı ve durum anlaşılmalıdır.
Kas Gerginliği
Kas gerilmesi veya kas gerginliği günlük hayatta bacak ağrısının yaygın bir nedenidir. Kas gerilmeleri hafif olabileceği gibi bazen de bir yırtılmaya yol açabilecek kadar aşırı olabilmektedir.
Bu aşırı gerilmelerdeki ağrı çok daha şiddetlidir ve daha ciddi müdahaleler gerektirebilmektedir. Kas gerginliği daha çok baldır kası olarak da adlandırılan gastroknemius kasında görülür. Bu da arka bacak ağrısına neden olur.
Kas gerilmeleri genellikle hafif ağrıya neden olurken, özellikle gerginlik ani veya şiddetli ise, ciddi kramplar yaşanabilir veya hasta keskin bir yırtılma hissi duyabilir. Ağrıya ek olarak, etkilenen kas üzerinde şişme ve morarma da ortaya çıkabilir.
Kas gerilmeleri genelde bacaktaki kasları etkileyen ani travmaların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Alt bacağın aşırı kullanımı da kas gerginliğine neden olabilir. Daha spesifik olarak, tenis veya basketbol oynarken olduğu gibi ani bir yön değişikliği kas gerilmelerinin sık nedenlerindendir.
Medial Tibial Stres Sendromu
Shin splints veya koşucu bacağı sendromu gibi diğer isimleri de bulunan medial tibial stres sendromu, kasların veya tendonların aşırı zorlanması sonucu tibia adı verilen kaval kemiğinde o bölgede ve periost denilen kemik zarında iltihap ve ödem oluşması durumudur.
Medial tibial stres sendromunda hissedilen ağrı keskin veya donuk bir şekilde olabilir ve daha çok kaval kemiğinin iç ve arka kısmı boyunca hissedilir.
Genellikle, ağrı istirahat döneminde değil fiziksel aktivite sırasında ve sonrasında hissedilir.
Koşucu bacağı sendromu daha çok koşucuları ve sprint, atlama gibi sporlarla ilgilenenleri etkileyen, egzersize bağlı yaygın bir yaralanmadır.
Ek olarak bu hastalık, ayak bileğinde aşırı pronasyon denilen bir hareketin yapıldığı durumlarda ve ayak kemiklerindeki anormallik durumlarında daha sık görülür ve hastalığın şiddetini arttırabilirler.
Özellikle spor yaparken giyilen yanlış veya eskimiş ayakkabılar da hastalığın oluşma olasılığını arttırmaktadır.
Tendinit
Tendinit sık görülen genelde aşırı spor yapmayla ilişkili olan bir hastalık olsa da aktivite durumu normal olan kişileri de etkileyebilecek bir durumdur.
Tendinit, kasların kemiklere bağlanma noktası olan yerler olan tendonların ve bunun etrafını çevreleyen yapılan iltihabına verilen isimdir. Ayak bileği bölgesi çevresinde dizden aşağı bacak ağrısına neden olacak yaygın tendinit türleri aşil tendiniti ve posterior tibial tendinittir.
Tendinit, ayak ve bacak ağrısına aynı anda neden olabilir.
Tendinit, etkilenen tendonun aktivitesi veya gerilmesi ile artan ağrıya neden olur. Diğer belirtiler, gün ilerledikçe aktivite ile kötüleşen şişlik, tendonun kalınlaşması ve sabahları hareket etmede zorluk olarak tanımlanan sabah sertliği olarak sayılabilir.
Baldırın veya topuğunun arkasındaki ani bir ağrı, aşil tendonu yırtığı veya rüptürünü gösterir. Bu durumda, hemen tıbbi yardım alınmalıdır.
Düşme veya fiziksel aktivitenin yoğunluğu veya sıklığındaki ani artışlar gibi travmalar, tendon oluşturan liflerde küçük yırtılmalara neden olabilir.
Daha spesifik olarak, travma ve aşırı zorlayıcı hareketlere ek olarak, aşil tendiniti gibi bacakları etkileyen tendinitlerin oluşma olasılığını arttıran diğer faktörler şunlardır:
- Düz tabanlık veya yüksek ayak kemerleri gibi ayak yapısındaki anormallikler
- Baldır kaslarında gerginlik
- Bacak uzunluğu uyuşmazlığı
- Uygunsuz ayakkabı giymek
Derin Ven Trombozu
Bacak ağrısının ciddi ve potansiyel olarak hayatı tehdit eden bir nedeni derin ven trombozudur. Derin ven trombozu, bacaklarda bulunan derin ven yani toplardamarlarda oluşan pıhtıları tanımlayan bir hastalıktır.
Derin ven trombozu olan kişilerin belli bir kısmında akciğere pıhtı atar ve pulmoner emboli denilen bir durum oluşur. Pulmoner emboli de hayatı tehdit edebilir.
Hastaların bir kısmında pıhtılar gittikçe artar, bir kısmında pıhtı erir ve bir sorun oluşturmaz, bir kısmında ise kronik venöz yetmezlik denilen durum yani varis oluşumu görülür. Pıhtının gittikçe ilerlemesi özellikle üst bacak ağrısına neden olur.
Derin ven trombozunda bacak ağrısına ek olarak bacakta şişme, renk değişikliği, ısı artışı gibi semptomlar da görülür.
Derin ven trombozunun oluşumunda damar yaralanmaları, kan akımında kısıtlama ve pıhtılaşma sistemindeki bozukluklar ana risk faktörleridir.
Kanser, gebelik, uzun süre hareketsiz kalma, ameliyat gibi durumlar pıhtılaşmaya eğilimi arttırır.
Periferik Arter Hastalığı
Periferik arter hastalığı, bir veya daha fazla bacak arterinde yani atardamarında kan akışının bozulmasıyla karakterize bir hastalıktır.
Periferik arter hastalığı vücuttaki herhangi bir periferik arteri etkileyebilse de çoğunlukla bacaklardaki damarlar için kullanılan bir terimdir.
Periferik arter hastalığı, belirgin olarak çok yürüdükten sonra bacak ağrısına neden olur ve aktivite ile baldır gibi bölgelerde alt bacak ağrısı, uyluk gibi bölgelerde üst böcek ağrısı, kalça gibi bölgelerde kramp benzeri ağrılar oluşur ve bu ağrı dinleme ile geçer.
Hatta hastalar yolda dururken birden durup dinlenmek zorunda kaldığı için bu duruma vitrin hastalığı da denmektedir.
Bacak ağrısına ek olarak, bacakta ısı kaybı, solukluk, iyileşmeyen yaralar, ayak tırnağı değişiklikleri, parlak cilt ve bacağın etkilenen bölgesi yakınında kıl dökülmesi gibi semptomlar görülebilir.
Periferik arter hastalığının en sık nedeni damar duvarında yağ birikmesiyle daralması yani aterosklerozdur.
Bir kişide periferik arter hastalığı oluşma ihtimalini arttıran durumlar şunlardır:
- Sigara içmek
- Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve şeker hastalığı
- Erkeklerde 45 kadınlarda 55 yaş üstü
- Hareketsiz bir yaşam tarzı
- Diğer bölgelerde bilinen ateroskleroz
Lumbosakral Radikülopati
Lumbosakral radikülopati, halk arasında siyatik olarak adlandırılan durum, omurganın alt kısmından bacağa giden bir veya daha fazla sinirin sıkışması veya tahrişi için kullanılan bir terimdir.
Lumbosakral radikülopati genelde bel ve bacak ağrısına, kalça ve bacak ağrısına birlikte neden olur.
Bel, bacak, kalça gibi bölgelerde elektrik veya şok benzeri bir hisse neden olur. Uyuşma, karıncalanma veya yanma hissinin yanı sıra bacaktaki kaslarda güçsüzlük de olabilir.
Lumbosakral radikülopati, fıtıklaşmış bir omurilik diskinden veya piriformis sendromunda görüldüğü gibi gergin bir kastan kaynaklanabilir.
Hastanın omuriliğinin etrafındaki alanın daraldığı durum olan spinal stenoz, alt omurgada sinir sıkışmasına neden olabilir.
Daha az yaygın olarak, bir enfeksiyon veya tümör lumbosakral radikülopati nedeni olabilmektedir.
Bacak Ağrısı Teşhisi
Bacak ağrısının teşhisi altta yatan duruma göre değişmektedir. Basit nedenlerin teşhisi genelde ileri araştırmalara gerek kalmadan hızlıca konulurken, bazı durumlarda daha ayrıntılı araştırmalar yapmak gerekebilmektedir.
Bacak ağrısına sık neden olan durumlardan biri olan kas gerginliğinin teşhisinde hastadan alınan öykü ve yapılan fizik muayene yeterli olsa da ciddi kas gerilmeleri sonrasında oluşabilecek herhangi bir kemik kırığı gibi bir durumu tespit etmek için röntgen gibi yöntemler kullanılabilir.
Medial tibial stres sendromunun teşhisi için de genelde hastadan alınan tıbbi öykü ve fizik muayene yeterli olmaktadır.
Ancak özellikle sporcularda görülen tibia kırığı, kasların kemiklere bağlanma yeri olan tendonların iltihaplanması durumu yani tendinit gibi diğer durumları dışlamak için röntgen gibi ek tetkikler isteyebilir.
Tendinit teşhisi de hekim tarafından alınan tıbbi bir öykü ve yapılan fizik muayene ile tanı konabilen hastalıklardandır. Ancak kesin tanıyı koymak, tanıyı doğrulamak veya tendinitin şiddeti hakkında fikir sahibi olmak için manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi görüntüleme testleri kullanılabilir.
Derin ven trombozu teşhisi öykü ve fizik muayene ile başlar. Ancak tanı için ek testler gerekmektedir. Özellikle tanıda doppler ultrason denilen yöntemle damarlardaki pıhtılar görülmeye çalışılır.
Ayrıca yine pıhtıyı görmek için venografi denilen yöntemlerle toplardamarlar incelenebilir. Ayrıca D-dimer denilen molekülün kan testlerinde tespit edilmesi de tanıda yardımcıdır.
Hekim öykü ile periferik arter hastalığından şüphelendiğinde öncelikle bacak nabızlarını ve tansiyonunu fizik muayene ile kontrol eder. Ayak bileğinin tansiyonunun ölçümü önemli bir tanı yöntemidir.
Ek olarak koldan da tansiyon ölçülerek bunlar karşılaştırılır. Buna ayak bileği-brakiyal indeks (ABI) adı verilir. Ayrıca anjiyografi, ultrason gibi yöntemlerle de bacak damarları incelenir.
Lumbosakral radikülopati de tıbbi öykü ve fizik muayeneye ek olarak tanıyı doğrulamak veya radikülopatinin arkasındaki nedeni tespit etmek için MR, tomografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Görüntüleme testleri durumu açıklayamazsa veya başka bir sebeple ihtiyaç duyulursa elektromiyografi (EMG) denilen bir yöntemle sinir iletimleri incelenebilir.
Bacak Ağrısı Tedavisi
Bacak ağrısının tedavisi altta yatan duruma göre değişiklik göstermektedir. Yapılan tedavi ağrının şiddetine ve kişinin özelliklerine göre de farklılık gösterebilir.
Ancak günlük hayatta yaşanan ve özellikle gençlerdeki bacak ağrıları basit yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak yaşlılarda ve ek olarak başka semptomlara neden olan bacak ağrılarında bir hekimin durumu görmesi ve tanıyı koyması hayati olabilecek kadar önemli olabilmektedir.
Kas Gerginliği
Kas gerginliği günlük hayatta özellikle aşırı aktif spor hayatı olanlarda sık görülen bir bacak ağrısı nedenidir. Kas gerginliğinin tedavisinde R.I.C.E adı verilen bir tedavi protokolü önerilmektedir.
Bu protokole göre basit düzeyde tedavi, kasın dinlendirilmesi, ağrılı bölgeye günde birkaç kez buz uygulanması, kasın elastik bir bandajla sıkıştırılması ve şişmeyi azaltmak için alt bacağın kalbin üzerine yükseltilmesi ile yapılmaktadır.
Ek olarak özellikle ciddi kas gerilmelerinde oluşan inflamasyon durumunu yani o bölgede ağrıya, şişmeye neden olan durumları kontrol altına almak için hekim steroid olmayan bir anti-enflamatuar ilaç (NSAID) denilen ilaç türlerini reçete edebilir.
Gerektiğinde uygulanan fizik tedavi yöntemleri de duruma yardımcı olabilmektedir.
Medial Tibial Stres Sendromu
Bu hastalık, yaşayan kişi için hayat kalitesini oldukça etkileyebilir. Ancak tedavisi de basit önlem ve yöntemlerle mümkün olabilmektedir.
Koşucu ayağı sendromunu tedavi etmek için yapılabilecek şu şekilde sıralanabilir:
- Genellikle en az birkaç hafta olmak üzere hastalığa yol açan aktiviteyi durdurmak ve o egzersiz yerine bacağa daha az yük bindiren yüzme gibi daha yumuşak bir egzersiz yapmak
- Bölgeye günde birkaç kez olmak üzere ortalama 20 dakika boyunca, soğuk uygulamak veya bir havluya sararak cilde direkt temas etmesini engellemek koşuluyla buz uygulamak
- Özellikle şişme olduğu durumlarda ödemi azaltmak için bölgeyi elastik bir bandajla sıkıştırmak
- Alt bacak kaslarını çok hafif bir şekilde germe
- Ağrıyı hafifletmek ve iltihabı azaltmak için doktor tarafından reçete edilen ilaçları kullanmak
Tendinit
Tendinit tedavisinde, şişmeyi azaltmaya ve yaralanmayı desteklemeye yardımcı olmak için 2 ila 3 gün boyunca R.I.C.E. terapisi olarak bilinen protokol uygulanır.
Bu protokole göre hasta kendi iyi hissedene kadar egzersizden ve aktivitelerden uzak durur. Yaralanan bölgeye, hasta kendini iyi hissedene kadar 2 ila 3 saatte bir 20 dakika boyunca buz torbası konur.
Tendinit bölgesini desteklemek için bir bandajla sarılır ve özellikle ödem için yatar pozisyondayken bacak yukarı kaldırılıp desteklenir.
İlk 2-3 gün içinde şişmeyi önlemeye yardımcı olmak için, aşağıdakilerden kaçınılmalıdır:
- Sıcak banyolar
- Alkol
- Bölgeyi tahriş edici masaj
Tendinit bölgesi, ağrı kesmeden hareket ettirilebildiğinde, tendonun sertleşmemesi için hafif şekilde hareket ettirilebilir. Gerektiğinde ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Ancak ağrı kesici ilaçları yaralanma sonrasındaki 48 saatten sonra kullanmak iyileşme açısında daha doğrudur.
Derin Ven Trombozu
Derin ven trombozunda damarlarda oluşan pıhtıyı eritmek için ve yenilerinin oluşumunu engellemek için antikoagülan denilen ilaçlar kullanılır.
Öncelikle en az 5 gün süreyle heparin veya düşük moleküllü heparin denilen ilaç kullanılır ve peşine oral antikoagülan denilen ilaçlar eklenir.
Bu tür ilaçların kullanılamadığı durumlarda yeni nesil oral antikoagülan denilen ilaçlar kullanılabilir.
Derin ven trombozunda oluşan pıhtılar bacağın proksimalinde yani vücuda yakın kısımdaysa ve aşırı fazlaysa kateter trombolizis denilen yöntemle damar içine girilerek pıhtı eritici ilaçlar uygulanabilir.
Ayrıca çok nadir durumlarda uyluk venlerindeki pıhtılar için femoral trombektomi denilen ameliyatlar yapılabilir.
Derin ven trombozundaki en büyük risklerden biri pıhtının akciğere atması olduğundan dolayı bu durumu engellemek için vena cava denilen vücuttaki ana toplardamarlardan birine filtreler yerleştirilebilir.
Periferik Arter Hastalığı
Periferik arter hastalığının tedavisi çok faktörlüdür ve öncelikle yaşam tarzı değişiklikleri ile başlar. Hastalığa neden olabilen ve ilerletebilen durumlar engellenmeye çalışılır.
Bunlar arasında sigarayı bırakmak, günlük bir yürüyüş programına başlamak, alkol alımını kısıtlamak, dengeli beslenmek sayılabilir.
Ayrıca var olan daralmayı açmak için aspirin veya klopidogrel kan sulandırıcı ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi altta yatan tıbbi durumlar da ilaçla kontrol altına alınmaya çalışılır.
Daha ciddi vakalarda, damar içindeki tıkanıklık şişirilmiş bir balonla açılır (anjiyoplasti) ve ardından o arteri açık tutmak için o bölgeye bir tüp (stent) yerleştirilir.
Tıkanmış artere yeniden kan akışını sağlamak için vücuttaki başka damarları o bölgeye yerleştirme işlemi yani bypass ameliyatı da düşünülebilir.
Lumbosakral Radikülopati
Lumbosakral radikülopati tedavisi genellikle aşağıdakilerin kombinasyonları ile yapılır:
- Ağrı kesici ilaçlar
- Kas gevşeticiler
- Ağrıyı arttıran ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınma
- Epidural steroid enjeksiyonu
- Fizik tedavi
Ameliyat genellikle kalıcı, hayatı etkileyen semptomları olan veya mesane, bağırsak sorunu olan, cinsel işlev bozukluğuna sebebiyet veren nadir fakat çok ciddi bir lomber, sakral sinir hastalığı olan cauda equina sendromu olan kişiler için uygulanmaktadır.
Ancak bu tedavilerin kararı hastaya göre değişebilmektedir ve hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Bacak Ağrısı Tedavi Edilmezse
Spor yaralanması gibi basit nedenler kaynaklı bacak ağrıları çoğu zaman tedavi gerektirmez ve tedavi edilmediğinde bir sorun oluşturmaz. Ancak ileri derece yaralanmalar kalıcı sorunlara yol açabilmektedir.
Derin ven trombozuna bağlı bacak ağrısı tedavi edilmediğinde pulmoner emboliye sebep olarak kişide nefes darlığı, kanlı balgam gibi semptomlara neden olabilir hatta ölüme sebebiyet verebilmektedir.
Diğer bacak ağrısı türlerinde de tedavisiz kalınan dönemde kişi oldukça fazla ağrı hissedebilir ve devamında durum kronik bir sürece yani uzun süreli bir döneme dönüşebilir.
Hamilelerde Bacak Ağrısı
Sabah bulantısı, yorgunluk ve sırt ağrısı hamilelik sırasında sık görülen şikayetlerken, özellikle son trimesterde yani son 3 ayda hamilelerde bacak ağrısı, yürüyememe de yaygın olarak görülür.
Hamilelik döneminde oluşan bacak ağrıları, doğum ile birlikte genellikle kaybolmaktadır. Hamilelik döneminde bacak ağrısına neden olabilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Hamilelik Sırasında Ödem
Artan hormon seviyeleri kadınların hamilelik sırasında su tutmasına neden olur, bu da bacaklarda şişkinliğe yol açar.
Bunun sonucunda da basınç artışına bağlı bacak ağrısı görülebilir. Bu su miktarının artışı normal bir durumdur ve herkeste görülmektedir.
Şişlik genellikle endişe kaynağı olmasa da, bulanık görme, şiddetli veya sürekli baş ağrıları ve günde bir kilodan fazla kilo alımı ile birlikte yüz ve el bölgesinde aşırı şişkinlikler bir hekime başvurmayı gerektiren durumlardır.
Bunlar yüksek tansiyon ile karakterize ciddi bir tıbbi durum olan preeklampsi yani gebelik zehirlenmesinin belirtileri olabilir.
Kas Krampları
Özellikle hamilelik dönemindeki bazı kadınlarda sıklıkla bacakta kramplar meydana gelebilmektedir. Bu kas kasılmaları genelde baldırda olur ve geceleri, yorgunluk sonrası görülme eğilimindedirler.
Bu kramplar değişen derecelerde bacak ağrısına neden olabilmektedir. Kas kramplarının nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da kalsiyum eksikliği ve aşırı fosfor içeren diyetin bir neden olabileceği düşünülmektedir.
Bacak krampları olan kadınlar da potasyum eksikliği de olabilmektedir. Bu durumların hepsi bir hekimin incelemesi sonrasında ortaya çıkmaktadır.
Kas kramplarını engellemek için yapılabilecek beslenme değişikliklerinin yanı sıra, akşamları 15-20 dakika civarında yapılan hafif yürüyüşler duruma yardımcı olabilmektedir.
Ayrıca aynı pozisyonda uzun süre ayakta durmak veya sürekli oturmak da kaçınılması gereken durumlardandır.
Damar Varisleri
Gebelerin yaklaşık yüzde 20'sinde artan basınç nedeniyle bacaklarda mavi, şişmiş damarlar yani varis gözükebilmektedir.
Hamile kadınların dolaşım sistemlerinde normal insanlara göre daha fazla miktarda kan bulunur ve bu ekstra kan damar duvarlarındaki basınç miktarını artırarak damarların gerilmesine neden olur, böylece toplardamar kapakçıkları düzgün kapanamaz.
Hatalı kapanan kapaklar da kanın damarlarda birikmesine neden olarak varisleri oluşturur. Aşırı kilo almak, gün boyunca uzun süre ayakta beklemek veya ailede varis varlığı, varis oluşum riskini arttırır.
Damarlarda varisleşme sonrası gebe kadınların birçoğunda bacak ağrısı, ağırlık hissi, yorgunluk görülebilir. Bu semptomlar genellikle hamilelikten sonra azalsa da, her yeni bebekle kötüleşme eğilimindedir.
Diğer bacak problemlerinde olduğu gibi, dolaşımın arttırılması, rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilmektedir. Yapılabiliyorsa her gün yürüyüş gibi düşük enerji harcanan egzersizler yardımcı olabilmektedir.
Yürüyüş gibi durumlar mümkün değilse bir sandalye üzerinde bacakların ileri geri hareket ettirilmesi bile yeterli gelebilmektedir.
Çocuklarda Bacak Ağrısı
Çocuklarda da tıpkı yetişkinler gibi bacak ağrıları görülebilmektedir. Ancak bacak ağrısını nedenleri erişkinlerle benzer olabileceği gibi bazı noktalarda ayrılmalar bulunmaktadır.
Kas spazmları (kramplar) ve aşırı kullanıma bağlı kas gerilmeleri, çocuklardaki bacak ağrılarının ana nedenlerinden biridir. Kas krampları genelde 1 ila 15 dakika süren kısa süreli kas kramplarından kaynaklanmaktadır.
Ayak veya baldır kasları özellikle spor sırasında meydana gelen kramplara eğilimlidir. Bu ağrılar çocuğu uykudan bile uyandırabilmektedir.
Aşırı kas kullanımına bağlı kas gerilmeleri genelde kendine göre aşırı spor yapan çocuklarda gözlenmektedir. Ayrıca oynarken çok fazla koşan veya atlayan çocuklarda da görülebilir.
Bu ağrı türü birkaç saat sürebileceği gibi 1 hafta gibi uzun süreler boyunca da hissedilebilmektedir. Kas ağrısı, bir gün gibi kısa bir süre önce meydana gelen unutulmuş bir yaralanmadan da kaynaklanabilir.
Sağlıklı çocukların yaklaşık % 10'unda ara ara gelen ve giden zararsız bacak ağrıları görülür. Bunlar büyüme ağrıları olarak adlandırılır. Büyüme ağrıları genellikle baldır ve uyluk kaslarında görülür. Genellikle bir tarafta değil, her iki tarafta da görülürler ve günün geç saatlerinde ortaya çıkarlar.
Düşük kalsiyum ve D vitamini seviyeleri küçük kemik ağrılarına neden olabilir. Ağrı esas olarak bacaklarda ve kaburgalarda hissedilir. Yeterli miktarda süt içmeyen çocuklar risk altındadır.
İnfluenza yani grip gibi viral enfeksiyonlar sonucunda genel halsizlik durumuna ek olarak her iki bacakta da kas ağrıları görülebilir.
Kırıklar, derin ven trombozu (bacakta kan pıhtısı), nevrit (sinir enfeksiyonu) ve septik artrit (eklem enfeksiyonu) gibi ciddi durumlar da bacak ağrısına neden olabilir ve bunlar bir hekim tarafından görülmelidir.
Bacak Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?
Bacak ağrısı için gidilmesi gereken bölüm altta yatan hastalığa bağlı olarak değişebilmektedir. Tendinit, spor yaralanması gibi durumlar için gidilmesi gereken bölüm Ortopedi ve Travmatolojidir.
Periferik arter hastalığı, derin ven trombozu gibi hastalıklarda ise Kalp Damar Cerrahisi bölümüne başvurulmalıdır. Lumbosakral radikülopati durumunda ise Nöroloji veya Beyin Cerrahisi bölümüne gidilmelidir.
Bacak ağrısı genellikle spor yaralanmaları, kramp gibi basit nedenler kaynaklıdır. Bu gibi durumlarda doktora gidilmeden de evde kas gevşetici kremler, ağrı kesicilerle durum kontrol altına alınabilir.
Uzun süren durumlarda ise doktora gidilmelidir. Ancak derin ven trombozu, periferik arter hastalığı gibi durumlar ölümcül veya hayatı oldukça etkileyebilen durumlar olduğu için kesinlikle hekime başvurulmalıdır.
Bu durumlarda hasta aşırı ağrı hissettiği için veya hayatı önemli ölçüde etkilendiği için genellikle doktora başvurmaktadır.
Bacak ağrısı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Belde Düzleşme Bacak Ağrısı Yapar Mı?
Belde düzleşme yani omurganın doğal eğriliklerinin bozulması sonucunda bacak ağrısı görülebilir. Belde düzleşme asıl olarak bel ağrısına neden olur. Ancak bazı durumlarda bu bölgedeki kasların, tendonların ve sinirlerin etkilenmesiyle ağrılar bacak bölgesine yayılabilmektedir.
Spiral Bacak Ağrısı Yapar Mı?
Spiral adı verilen rahim içi araç, istenmeyen gebelikleri engellemek için kullanılan bir doğum kontrol yöntemidir. Spiral özellikle ilk takıldığı zamanlarda kasık bölgesinde ağrı yapabilir. Ancak kasıl bölgesinde ağrı aşırı şiddetli olduğunda hastalar bunun bacak ağrısıyla karıştığını hissedebilmektedir.
Gebeliğin İlk Haftalarında Bacak Ağrısı Olur Mu?
Gebelik döneminde görülen bacak ağrıları daha çok son trimester yani son 3 ayda görülmektedir. Çünkü bu dönemde hem çocuğun büyümesi hem de alınan kilolar artan bir basınca neden olur. Bu durumda kişi bacak ağrısı hissedebilir. Ancak ilk haftalarda bu ağrıların görülmesi biraz daha nadir bir durumdur.