Akciğer Temizliği Nedir?

Halk arasında akciğer temizliği olarak bilinen yöntem, tıpta akciğer lavajı olarak adlandırılmaktadır.  Akciğer lavajı, tedavi yönteminin olmasının yanı sıra aynı zamanda bir tanı yöntemi olarak da kullanılmaktadır. Akciğer temizliği sırasında hastaların bronşları da temizlenmektedir. Bronkoskopi tekniği kullanılarak yapıldığı için bronş lavajı olarak da adlandırılmaktadır. Lavaj terimi tıpta, bir organa su verilerek yıkanması ve temizlenmesi anlamına gelmektedir.  

Akciğer temizliğinin en önemli avantajlarından birisi, endoskopik incelemelerden faydalanıldığı için, bronşlarda herhangi bir şüpheli oluşum mevcut ise teşhis edilmesidir. Böyle durumlarda işlem anında hastalara biyopsi yapılabilmektedir. Akciğer temizliği sayesinde, hiç belirti vermeyen ve farkına varılmayan akciğer kanseri gibi önemli hastalıkların erken teşhisi yapılabilmektedir. Çünkü bazı durumlarda bu hastalıklar röntgende dahi görüntülenememektedir. 

Akciğer Temizliği Hangi Durumlarda Uygulanır?

Akciğer temizliği, başlıca solunum yolları ve akciğeri ilgilendiren hastalıkların tedavisi amacıyla uygulanmaktadır. Akciğer lavajı hastalarda; kronik öksürük, kanlı balgam ve ses kısıklığı problemlerinin oluştuğu durumlarda uygulanmaktadır. Akciğer temizliği özellikle iki hastalıkta sıklıkla yapılmaktadır;

KOAH 

• Akciğer temizliği, KOAH şikayetlerini %30 ile %40 oranlarında azaltmaktadır. 
• Tedavi ile hastaların daha rahat nefes alması sağlanmaktadır. 
• Tedavi ile hastaların yaşam kaliteleri yükselmektedir. 
• KOAH ile birlikte damar sertliği, diyabet ya da kalp hastalıkları gibi farklı hastalıklar da bulunuyorsa, akciğer temizliği sayesinde bu hastalıkların da daha etkili bir şekilde tedavi edilmesi sağlanmaktadır. 
• Akciğer temizliği, KOAH hastalığının bir derece gerilemesinde yardımcı olmaktadır. Yani tedavi sonrasında hastanın şikayetlerinde gözle görülür oranda azalma yaşanmaktadır. Bu sayede hastaların hayati riskleri de mümkün olduğu oranda azaltılmış olmaktadır. 
• Özellikle KOAH hastalığının erken evrelerinde yapılan akciğer temizliği, hastalığa neden olan sebeplerin azaltılmasını sağlamaktadır. 

Kronik Bronşit

• Kronik bronşit, farklı hastalıkların ve faktörlerin etkisiyle üst solunum yolu hastalıklarının (sinüzit, farenjit, rinit vb.) akciğer hava kanallarına yani bronşlarına yerleşmesi neticesinde oluşmaktadır. 
• Kronik bronşite çocukluk döneminde sıklıkla geçirilen bronşit, zatürre ve tüberküloz hastalıkları neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra fazla sigara tüketimi de hastaların nedenleri arasında yer almaktadır. 
• Akciğer temizliği, kronik bronşitin ortaya çıkardığı sorunların giderilmesinde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu sayede hastaların şikayetleri büyük oranda ortadan kaldırılmaktadır. 
• Kronik bronşit olan hastaların, akciğer temizliği yaptırması ile yaşam koşullarının iyileşmesi sağlanmaktadır.
• Hastaların yaşadığı nefes darlığı sorununda büyük oranda azalma olmaktadır. 

Akciğer Temizliği Öncesi Yapılması Gerekenler 

Akciğer temizliği öncesinde dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir;

• Akciğer temizliğinden önceki gece hafif yiyecekler tüketilmelidir. 
• Operasyondan önce en az 8 saat hiçbir şey tüketilmemelidir. 
• Epilepsi, yüksek tansiyon ya da kalp hastalığı gibi kronik rahatsızlıkları olan ve ilaç kullananlar operasyon öncesinde hekime bilgi vermelidir. 
• Tıbbi öyküsünde alerji bulunan hastalarda konu ile ilgili uzman hekimi bilgilendirmelidir. 
• Akciğer temizliği operasyonunda önce hastalara rahat giysiler giymeleri önerilmektedir. 
• Hastalara operasyona giderken mücevher ve takı takmaları önerilmez. Ayrıca kontakt lens ve diş protezi kullanan hastalar, bu malzemeleri işlemden önce çıkarmalıdır. 
• Hastaların operasyona mümkünse bir refakatçi ile gitmeleri önerilmektedir. 

Akciğer Temizliği Nasıl Yapılır?

Akciğer temizliğinde bronkoskopi teknikleri ile görüntüleme sağlanmaktadır. Sonrasında ise hastalara lavaj yani yıkama ve temizleme işlemi uygulanmaktadır. Akciğer temizliği şu aşamalar ile uygulanmaktadır;

• Hastaya işlem öncesinde gerekli tetkikler yapılır. 
• Bronkoskopi işlemi hastalara genel anestezi altında uygulanmaktadır. Bu nedenle hasta anestezi uzmanı tarafından operasyon başlamadan uyutulur.
• Anestezi işleminin ardından ince ışık kaynağı ve küçük bir kameranın yer aldığı bronkoskopi cihazı anestezi tüpü içerisinden yerleştirilir. Cihazın akciğer kanallarına ulaşması sağlanır. 
• İşlem anında öncelikli olarak görüntülenebilen tüm hava yolları yani bronşlar gözlemlenir. Bu sayede hastada var olan herhangi bir olumsuz durum tespit edilmiş olur. Tümör benzeri bir yapı ile karşılaşıldığında, bu aşamada biyopsi yapılabilmektedir. 
• Gözlemleme işleminden sonra hava yolları içerisindeki iltihap ve fazla balgam aspire edilerek temizlenir. 
• Bu aşamadan sonra ise bronşları genişleten ilaçlar ve serumlar uygulanır. Böylelikle hava yolları yıkanır, yani akciğer temizliği yapılmış olur. 
• Son olarak hastalara anestezi aygıtından yararlanılarak pozitif oksijenli hava verilir. Bu sayede bronşlar ve kapalı hava kesecikleri açılmış olur. Aynı zamanda verilen fazla oksijenin kan dolaşımına da katkısı bulunmaktadır. 

Akciğer Temizliği Komplikasyonları 

Akciğer temizliği sırasında kullanılan bronkoskopi tekniği güvenli bir işlemdir ancak yine de her tıbbi müdahalede olduğu gibi belirli riskleri bulunmaktadır. Akciğer temizliğinden sonra ortaya çıkabilecek olan komplikasyonlar şu şekildedir;

• Ateş 
• Kanlı balgam 
• Nefes darlığı 
• Göğüs ağrısı
• Ses kısılması 
• Boğazda gıcıklanma 
• Boğazda yanma 
• Uyuşukluk hissi

Bu komplikasyonların kendiliğinden kaybolması beklenmektedir. Ağır olmayan komplikasyonların ilk 48 saat içerisinde geçmemesi halinde sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bunun yanı sıra aşırı ateş, yoğun nefes darlığı ve ağızdan fazla kan gelmesi gibi durumlarda zaman kaybetmeden uzman hekime bilgi verilmesi önerilmektedir. 

Akciğer Temizliği Sonrası Yapılması Gerekenler

Akciğer temizliği uygulamasından sonra yapılması gerekenler şu şekildedir; 

• Operasyonun ardından hastalar en az 2 ile 4 saat arasında gözlem altında tutulmaktadır. 
• Akciğer temizliği sırasında verilen ilaçlar nedeniyle hastaların bir gün boyunca araba kullanmamaları gerekmektedir. 
• Operasyondan sonra boğazda bir uyuşukluk hissi oluşmaktadır. Bu uyuşukluk ortalama 3 saat içinde geçmektedir. Bu zaman zarfında bir şey tüketilmemelidir. Çünkü bu süreçte hastaların yutma refleksinde zayıflama meydana gelmektedir.
• Operasyonun ardından boğazda yanma, gıcıklanma, ses kısılması, hafif ateş ve az miktarda kan tükürme gibi problemleri ilk iki gün içerisinde geçmesi beklenmektedir. Bu sıkıntılar 48 saat içinde geçmediyse, mutlaka uzman hekime bilgi verilmesi gerekmektedir. 
• Bu şikayetlerin yanı sıra göğüs ağrısı, nefes darlığı ve çok kanlı balgam gibi problemlerin oluşmasında uzman hekim anında bilgilendirilmelidir. 
• Hastalar taburcu edilmeden önce tansiyon ve nabızları kontrol edilmektedir. Ayrıca uzman hekimin gerekli gördüğü durumlarda akciğer filmi çekilmektedir.