Bebeklerde Kafa Travması

Bebeklerde Kafa Travması Nedir?

Düşme veya çarpma sonucu kafaya alınan darbeye kafa travması denir. Büyük oranla trafik kazalarında görülür. Bunun yanı sıra ilk 7 yaş döneminde çocuğun yürümeye başlanması, hareket fazlalığı ve bebeklerde düşme kafa çarpması sebebiyle oldukça sık görülmektedir. Aile bireyleri ne kadar çocuğu korumaya çalışsa da istenmeyen sebeplerden dolayı çocuk darbe alabilmektedir. Bu darbelerin oldukça önemli olduğu ve olumsuz birçok sonucunun olduğu bilinmelidir. Çocuklarda ölüm ve sakatlık görülmesinin başlıca sebeplerinden biri de kafa travmalarıdır. Özellikle serebral palsi olarak bilinen rahatsızlık da kafa travması sonrası oluşmaktadır.

Bebeklerde Kafa Travması Belirtileri Nelerdir?

Bebek kendi rahatsızlığını dile getiremeyeceği için kafa travması durumunda bakım veren kişilerin gözlemi oldukça önemlidir.

Kafa travmasının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Bilinç kaybı
• Göz kayması
• Denge kaybı
• Ağızdan fışkırır tarzda kusma
• Burun veya kulaktan kan gelmesi
• El, kol, bacak da güçsüzlük görülmesi
• Nöbet geçirme veya vücutta kasılmalar
• Bebeğin sürekli uyku halinde olması
• Emme bozukluğu

Bebeklerde Kafa Travması Nedenleri Nelerdir?

Bebeklerde görülen kafa travması birtakım nedenlere dayanmaktadır.

Bu nedenleri sıralayacak olursak:

• Bebeğin düşmesi
• Ailenin bebeği şiddetli sarsması
• Doğum sırasında oksijen yetmezliği
• Bebeklerde kafa çarpması
• Kafaya sert bir cisimle hasar alma
• Bebeğin alnını çarpması

Bebeklerde Kafa Travması Teşhisi

Aile bebekte kafa travmasının belirtilerini gözlemesinin ardından uygun tedavi sürecine başlanması için teşhis sürecinden geçmelidir. Hekim yapacağı birtakım testler ile travmanın teşhisini koyacak ve sonrasında uygun tedavi yöntemine başlayacaktır.

Bebeklerde kafa travmasının teşhisi için uygulanan yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Fizik Muayene: Olaya şahit olan, bakım veren kişiden travma oluşturmaya sebep olan olayın ne olduğunu öğrendikten sonra hastanın bilinç düzeyini belirlemek için bazı bulguları değerlendirir. Bunlar GKS testi de denilen bilinç değerlendirme testi uygular. Ciltte oluşan çökme, ezilme gibi hasarların kontrolünü sağlar. Gözlerde ödem ya da burundan gelen sıvı bulgusu varlığı gözlemlenir. 
• Bilgisayarlı tomografi: Vücut içini ayrıntılarıyla tarama işlemidir. Farklı açılardan röntgen görüntülerinin elde edilmesi ise kemik ve damar görüntülerini oluşturur. Bu oluşturun görüntüler yardımı ile bebeğin vücudunda hasarlı kemik, damar ve yumuşak doku örnekleri tespit edilir. Kafa travması için uygulanan standart bir görüntüleme yöntemidir. 
• Röntgen: Doku ve kemiklerin görüntülenmesi için kullanılan bir diğer yöntem de röntgendir. Hasarlı kemikleri görüntülenmesine yardımcı olan bu yöntem ile kafa travması teşhisi konulmaktadır.
• Manyetik Rezonans (MR): Manyetik rezonans görüntüleme vücutta ayrıntılı resim oluşturmak için bilgisayarın kullandığı bir testtir. MR ile doku, organ ve iskelet sistemi incelemesi yapılmaktadır. Bu incelemenin ardından hasarlı bölge tespit edilip, tedavi yöntemi için yol çizilebilmektedir. Fakat MR yapılması uzun süreli bir işlem gerektirdiğinden genellikle kaynaklı bilgisayarlı tomografi tercih edilir. 

Bebeklerde Kafa Travması Tedavisi

Travmanın yerine ve şiddetine göre farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Teşhisinin konması durumunda uygun müdahalelerle travma durumu kontrol altına alınabilmektedir.

Bebekte ortaya çıkan kafa travması için uygulanabilecek tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• İlk Müdahale: Bebekte hava yolları, solunum düzeni ve kanamalara acil müdahale uygulanmalıdır. İlk olarak solunum sıkıntısı yaşayan bebeğe oksijen desteği sağlanmalıdır. 
• Damar Yolu Tedavisi: Tansiyonu kontrol altına almak ve oluşan ödemi azaltmak için serum kullanılabilmektedir. Serum ile diüretik ilaçlar (idrar söktürücü) ve tuzlu su verilmektedir. 
• Ameliyat: Kafa travması görülen bebekte beyin ve çevresinde sıvı birikmesi yaşanan yer tespit edilerek durumun düzeltilmesi için ameliyat edilmesi gerekmelidir. Çökme ya da kırık varlığında cerrahi düzeltmenin yapılması gerekmektedir. 
• İlaç Tedavisi: Kafasına aldığı hasar sebebiyle beyin kanaması riski gözlenen bebekte bunun teşhisi konduğu an vakanın durumuna göre ilaç ya da ameliyat uygulanmaktadır. 
• Dikiş Tedavisi: Hafif şekilde gözlenen kafa travmasında, travmaya sebep olan bölgeye dikiş atılabilir. Dikiş atıldıktan sonra ikinci güne pansuman açılır. Pansumanın açılmasının ardından 7. gün civarı dikişler alınır. Dikiş alanında kanama, kızarıklık olması halinde tekrardan acil servise başvurulmalıdır.

Bebeklerde Kafa Travması Tedavi Edilmezse

Bebekte kafa travması tedavi edilmemesi durumunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Kafatasında kırık olması ve beyin zarı ile kemik arasında kanamanın görülmesi bebeği ölüme kadar götürebilecek ciddi sağlık problemleridir.

Kafa travmasının tedavi edilmediği durumda oluşan komplikasyonlara örnek verecek olursak:

• Açık yara gerekli muayeneden geçmemesi sebebiyle enfeksiyon kapabilir.
• Uzun süreli bilinç kaybı, günler hatta haftalar sürebilecek koma hali gözlenebilir.
• Alınan beyin hasarı sebebiyle bebekte epilepsi, sara gibi rahatsızlıklar görülme ihtimali artmaktadır.
• Hastada fizyolojik olarak yürüyüş ve denge problemi ortaya çıkabilir.
• Serebral palsi olarak bilinen insan vücudunun duruşunu, kasların hareketini ve konuşmayı olumsuz etkileyen rahatsızlık gözlenebilir.

Bebek kafa travması belirtileri gösterdiği an yukarıda belirtilen ciddi hastalıklara sebebiyet vermemek için, hiç zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekmektedir.

Bebeklerde Kafa Travmasına Ne İyi Gelir?

Travma süreci içerisinde olan bebek için bazı hususlara aile üyeleri tarafından dikkat edilmelidir. Bebeklerde kafa travmasına iyi gelecek noktaları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Mümkün oldukça az hareket edilmeli.
• Kafada şişlik olup olmadığı kontrol edilmeli.
• Bebek sarsılmamalı ve gerekli olmadıkça hareket ettirilmemelidir.

Bebeklerde Kafa Travmasına Ne İyi Gelmez?

Bebek için ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilecek kafa travması sırasında doktora gidilmeden önce ailenin de dikkat etmesi gereken bazı hususlar vardır. Bu durumların aile dikkat etmeden uygulaması durumunda bebeğe zarar verecek ve tedavi sürecini geciktirecektir.

Bebekte kafa travmasına olumsuz etkisi olan durumları sıralayacak olursak:

• Ağır gözlenen kafa travmasının olduğu bölgede bebeklerde kafa çarpması sonucu şişlik gözlenebilir. Bu şişliğin olduğu bölgede yer alan kanama kesinlikle yıkanmamalıdır.
• Yaraya sebep olan bir cisim var ise kanamanın artış göstermemesi için çıkartılmaması gerekmektedir.
• Bebeğin uyuduğu beşiğin yüksek olması da düşme riski açısından tehlike arz edebilmektedir.
• Düştüğü yerden bilinçsizce kaldırmak da bebeğe zarar verebilmektedir.

Bebeklerde Kafa Travması Ameliyatı

Beyin dokularında oluşan zararı minimuma indirmek için ameliyat gerekmektedir. Aşağıda belirtilen sorunları çözümlemek için ameliyat kullanılabilir:

• Pıhtılaşan kanın çıkarılması: Beynin dışında ya da içinde kanama görülmesi durumunda kitleler halinde birikme oluşmaktadır. Beyni ezecek kanamaların görülmesi durumunda beyin dokusu içinde kitle etkisi oluşturularak oluşan kanamalar ameliyat ile boşaltılmalıdır. Beynin üst katmanlarından dura mater yani sert zar beynin ortaya çıkması için kesilir. Beyinde varlığı olan hematom veya kontüzyon giderilir. Beyin cerrahı bölgenin kanamamasını sağlar. 
• Kafa kırıklarının onarılması: Kafaya alınan darbe sonrası kafatası kırıkları beyine baskı uyguluyor ise ameliyat ile kemikler kaldırılmalıdır. Öncelikle dura mater açılarak kırık görülen bölgeye işlem için hazırlık yapılmaktadır. Cerrahlar açtıkları dura materi kapatmakta, kemiği onarmakta ve kafa derisinin kapanması için uygun işlemleri yapmaktadır. İşlem sonrası hasta gözlem ve gerekli bakımlar için yoğun bakıma yönlendirilmektedir.
• Kafatasında bir aralık açmak: Alınan hasar ve darbe sebebiyle biriken beyin omurilik sıvısını boşaltarak kafatasında veya şişmiş dokular için daha fazla yer sağlamak için bir aralık açılacaktır. Açılan aralık ile kafatasının içerisindeki basınç azalması hedeflenir.  

Bebeklerde Kafa Travması için Hangi Doktora Gidilir?

Bebekte kafa travmasının semptomlarının görülmesi halinde asla bekleme yapılmadan bir sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekmektedir. Kafa travması gözlenen bebekte tedavisinin gecikmesi ya da yapılmaması ciddi sağlık sorunlarına yol açacaktır. Bu sebeple hastanenin acil bölümüne gidilerek hekimlerin yapacağı tanı ve test sürecini bir an önce hızlandırıp iyileşme sürecinin hızlanmasını sağlamalısınız.