Bradikinezi

Bradikinezi Nedir?

Genellikle birtakım ilaçların yan etkisi olarak görülen veya Parkinson Hastalığına bağlı olarak görülmekte olan bradikinezi durumu, bireylerin hareketlerinin olması gerekenden daha yavaş olmasıyla karakterize klinik bir durumdur.  

Bazı ilaçların aşırı dozda kullanılması sonucu görülebilecek olan bradikinezi, Parkinson Hastalığının neredeyse olmazsa olmaz bir belirtisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Normal şartlarda vücudumuz, ilgili komutlar aracılığıyla birtakım hızlı hareketlere sahip iken, bradikinezi durumunda bu komutlara ne yazık ki hızlı bir vücut yanıtı verilememektedir.  

Bradikineziye Eşlik Eden Belirtiler Nelerdir?

Özellikle Parkinson Hastalığının önemli bulgularından bir tanesi olan bradikinezi, vücudun anormal şekilde yavaş hareket etmesi olarak tanımlanmaktadır. Parkinson Hastalarında sıkça karşımıza çıkan bradikinezi durumu bu hastalarda aynı zamanda konuşma bozulmasının da temel nedeni olarak gösterilebilmektedir. Bradikinezi belirtisini gösteren bu bireylerin sesleri gün geçtikçe daha yumuşak bir hal alacaktır. Daha yumuşak seslerin bir sonucu olarak da bazı sözlerin net olarak ağızdan çıkması zorlaşarak, bu bireylerin günlük yaşantıları sıkıntıya girecektir.

• Bradikinezi belirtisini gösteren bireylerde en dikkat çeken özelliklerden bir tanesi, bu bireylerin “yürüyüş esnasında kararsızlıklar yaşaması” veya “kararsız bir şekilde yürümesi” gösterilebilmektedir.
• Bradikinezi belirtisini gösteren bireylerde, hareketlerde yavaşlama olduğu için, yürüme esnasında ayak sürükleme hareketi yapabilmektedirler. Bu bireyler tek veya çift taraflı bir şekilde ayaklarını sürükleyerek yürüyebilmektedirler.
• Bradikinezi belirtisini gösteren bireylerin komutlara yanıtları normal bireylerden daha yavaş bir vaziyette olacağı için, bu bireylerin yüz ifadeleri yok denecek kadar azdır. 
• Bradikinezi belirtisini gösteren bireylerin günlük yaşamda birtakım sıkıntıları yaşaması da muhtemeldir. Bu bireylerin diş fırçalama veya kıyafet giyme gibi basit günlük aktiviteleri yapmaları esnasında bile zorluk çektikleri gözlemlenmiştir.
• Bradikinezi belirtisini gösteren bireylerde hızlı tekrar yapılarak uygulanan hareketlerin yapımında da birtakım sorunlar görülmektedir. Bu sorunlara örnek olarak el çırpmak, alkış tutmak gibi seri tekrar gerektiren hareketler gösterilebilmektedir. 

Bradikinezi Nedenleri Nelerdir?

Bradikinezi normalden daha yavaş hareket edilmesi durumuna verilen klinik isim olarak literatürde yerini almaktadır. Bradikinezinin bilinen en önemli nedeni olarak Parkinson Hastalığı gösterilebilmektedir. Parkinson Hastalığı beyinde dopamin metabolizmasının bozulması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. 

Bradikineziye neden olan bir diğer önemli durum ise bazı ilaçların kullanımı sonucunda oluşmasıdır. Birtakım ilaçların aşırı dozda kullanılması sonucunda yan etki olarak bradikinezi görülebilmektedir. “Anti – Psikotik” etken maddeli ilaçların kullanımı sonucunda yan etki olarak bradikinezi görülebilmektedir. 

Bradikinezi Teşhisi

Bradikinezi belirtisi klinik bir durum olmakla birlikte, bu durumun teşhisi için ek bir görüntüleme yöntemine başvurmaya pek gerek duyulmamaktadır. Bradikinezi belirtisi olan bireylerde ek görüntüleme yönteminin tercih edilmesinin sebebi olarak altta yatan hastalıkların teşhisi içindir. 

Bradikinezi teşhisi için “Bradikinezi – Akinezi Koordinasyon Testi” kullanılabilmektedir. Bu test ile birlikte, hastalardan yaklaşık olarak bir dakika boyunca değişmekte olan parmaklarla klavyede bulunan tuşlara dokunmaları istenmektedir. Bu hastaların test sonucunda alacakları puanlar, teşhis için yeterli olacaktır. Hastanın testten alacağı puan, vurulan doğru tuş sayısına, vurulan yanlış tuş sayısına ve tuşlara basarken geçen toplam süreye göre belirlenmektedir. Bu test genellikle Parkinson Hastalarının hangi evrede olup olmadığının belirlenmesi için kullanılan bir test olarak literatürde yerini almaktadır.   

Bradikinezi Tedavisi

Bradikinezi genellikle Parkinson Hastalığının bir belirtisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Parkinson hastalığında görülen bradikinezinin temel sebebi olarak “dopamin miktarında azalma” gösterilmektedir. Dolayısıyla bradikinezinin tedavisi için vücutta dopamin miktarını arttıracak birtakım medikal tedavilere başvurulabilmektedir. Bu ilaçların başında “L – Dopa” örnek olarak gösterilebilmektedir. L – Dopa etken maddeli ilaçların dışında, Entakapon, Tolkapon, Dopamin Reseptör Agonistleri gibi ilaçlar da bradikinezi tedavisinde kullanılabilmektedir. 

Bradikinezinin tedavisinde bazı durumlarda cerrahi bir prosedür de uygulanabilmektedir. Bu cerrahi işleme Derin Beyin Stimülasyonu adı da verilmektedir. Derin Beyin Stimülasyonu adı verilen cerrahi işlemde beynin birtakım bölgelerine elektrotlar yerleştirilmektedir. Derin Beyin Stimülasyonu adı verilen cerrahi prosedür genellikle medikal tedaviye yeterince iyi yanıt vermeyen bireylerde uygulanmaktadır. 

Bradikinezi Tedavi Edilmezse

Bradikinezi bazı ilaçların yan etkisi olarak görülebileceği gibi Parkinson Hastalığının bir sonucu olarak da görülebilmektedir. Bradikinezi özetle birtakım problemlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla ilaçlara ait aşırı doz kullanımın ilk belirtisi olarak kendini gösterebilen bradikinezi durumunun tedavi edilmemesi durumunda, ilgili ilaçlara bağlı olarak ek belirtiler de ortaya çıkabilmektedir. Bu bireylerde aynı zamanda yavaş hareket etmeye bağlı olarak, tedavi edilmedikleri durumda günlük yaşamlarında da önemli problemler ortaya çıkabilmektedir.

Bradikineziye Ne İyi Gelir?

Bradikinezi normalden daha yavaş bir şekilde hareket etme olarak tanımlanabilmektedir. Bu bireylerde en önemli noktalardan bir tanesi, bu hastalara erken bir şekilde tanı konulmasıdır. Bu hastalarda erken bir şekilde tanı konulmasıyla beraber, ilgili tedaviye yanıt oranlarının daha da artması beklenmektedir. 

Bradikineziye Ne İyi Gelmez? 

Vücudun ilgili komutlara normalden daha yavaş bir şekilde yanıt vermesiyle karakterize klinik bir durum olan bradikinezi belirtisinin olabildiğince erken tespit edilmesi gerekmektedir. Bu bireyler genellikle yaşlı bireyler oldukları için, bu bireylerin etraflarında, bu bireyleri sürekli bir şekilde gözlemleyen birilerinin olması gerekmektedir. Sürekli gözlem altında bulunmayan yaşlılardaki değişimlerin fark edilmesi ne yazık ki zaman alacaktır. Bu durum sonucunda da daha geç tanı alan bu bireylerin tedavileri daha da güçleşecektir.

Bradikinezi İlaçları 

Bradikinezi durumunda temel olarak kullanılan ilaçların mekanizması birbirine benzemektedir. Bradikinezi gelişmesinden dopamin adı verilen hormon sorumlu tutulmaktadır. Bradikinezi durumunda dopamin adı verilen hormonlar vücutta olması gerekenden daha az bir vaziyette bulunmaktadır. Dolayısıyla bradikinezinin tedavisinde, vücutta dopamin arttıracak medikal tedavi yöntemleri kullanılacaktır. 

L – Dopa: Ön ilaç olarak bilinen L – Dopa, ağız yoluyla verildiğinde kana ve beyne taşıyıcı aracılığıyla taşınmaktadır. Bu ilacın emilimini midenin boşalma zamanı ve midenin asidik yapısı belirlemektedir. Bu ilacın besinlerle birlikte alınması genellikle önerilmemektedir. Bu ilaç besinlerle beraber alındığında daha geç emilmektedir. 

Parkinson Hastalığının olmazsa olmaz ilacı olan L – Dopa, bradikineziye oldukça etkilidir. L – Dopa, Parkinson Hastalığının ilerlemesini ne yazık ki durduramamaktadır. Fakat bu ilaca erken başlanmasıyla birlikte, hastalığın mortalite oranı olarak bilinen ölüm oranını azaltmaktadır.  

L – Dopa etken maddeli ilaçlar genellik tek başına kullanılmamaktadırlar. L – Dopa etken maddeli ilaçlar genellikle “Karbidopa veya Benserazid” etken maddeli ilaçlar ile birlikte kullanılmaktadırlar. L – Dopa ve bu ilaçların kombine bir şekilde kullanılmasının birtakım faydaları bulunmaktadır. Birlikte kullanılan bu ilaçlar sayesinde, L – Dopanın bulantı – kusma, tansiyon düşüklüğü gibi istenmeyen belirtilerinin azalması sağlanmaktadır. 

L – Dopa etken maddeli ilaçların önemli birtakım yan etkileri bulunmaktadır. Bu yan etkilerinin başında bulantı ve kusma gelmektedir. Bulantı ve kusmaya ek olarak, tansiyon düşüklüğü, kalpte ritim bozuklukları gibi birtakım dolaşım problemleri de yan etki olarak kendini gösterebilmektedir. L – Dopa kullanan hastalarda bağımlılık ve halüsinasyon durumu da ne yazık ki görülebilmektedir. Bu ilaçları alan hastaların “MAO – İnhibitörü” ilaçları kullanmamaları gerekmektedir. Aksi takdirde tansiyon ile ilgili acil müdahale gerektiren birtakım problemler ortaya çıkabilmektedir. Şizofren bireylerde, göz tansiyonu olan bireylerde, midesinde ülser olan bireylerde ve deri kanseri olan bireylerde bu ilacın kullanılması kesinlikle önerilmemektedir.

Selajilin / Resalijin / Safinamid: MAO – B adı verilen enzim üzerinden etki gösteren bu ilaçlar, dopaminin yıkılmasını engellemektedirler. Bu ilaçlar da tıpkı L – Dopa gibi bradikinezi üzerinde oldukça etki göstermektedirler. L – Dopa etken maddeli ilaçlar ile birlikte verildikleri vakit, L – Dopanın yan etkilerinin azalmasını sebebiyet veren bu ilaçlar, bulantı – kusma, tansiyon düşüklüğü ve halüsinasyon gibi istenmeyen yan etkilere de sahiptirler. 

Dopamin Reseptör Agonistleri: Dopamin reseptör agonistleri D2 adı verilen reseptörleri uyararak, vücuttaki dopamin sayısını arttırmaya çalışmaktadırlar. Dopamin reseptör agonistleri bradikinezi durumuna, titremeden daha fazla etki göstermektedir. Bu ilaçlara örnek olarak Bromokriptin, Pergolid, Lergotril, Ropirinol, Pramipeksol, Rotigotin ve Apomorfin gösterilebilmektedir. Bu ilaçlardan bromokriptin, pergolid ve lergotril etken maddeli olanların kapak hastalığı olan bireylerde kullanılmaması gerekmektedir. 

Bromokriptin etken maddeli ilaçların önemli yan etkileri arasında bulantı – kusma, tansiyon düşüklüğü, mide ülseri, halüsinasyon ve uykusuzluk yer almaktadır.  

Rotigotin etken maddeli ilaçlar, bradikinezi durumuna karşı etki gösterebilen ilaç türlerinden bir tanesidir. Erken dönem Parkinson Hastalığı tedavisinde deri üzerinden de uygulanabilen bu ilaçların tıpkı diğer ilaçları gibi bulantı – kusma, tansiyon düşüklüğü, mide ülseri ve halüsinasyon gibi yan etkisi bulunmaktadır. 

Apomorfin etken maddeli ilaçlar, bradikinezi durumuna karşı etki gösterebilmektedir. Bu ilaçlar cilt altından uygulanmakla beraber bu ilaçların ciddi anlamda bulantı – kusma yapıcı etkisi bulunmaktadır. 

Amantadin etken maddeli ilaçlar Adenozin A – 2 adı verilen reseptörleri bloke ederek etki göstermektedirler. Bu sayede vücuttaki dopamin miktarını arttırmayı hedefleyen bu ilaçlar, Parkinson Hastalığında görülen bradikinezi durumuna karşı etkilidir. Bradikinezi dışında Parkinson Hastalığında görülen aşırı salgı artışı ve titremeye karşı da etkili olan bu ilacın birtakım yan etkisi bulunmaktadır. Bu yan etkilerinin başında bulantı – kusma gelirken, nadir bir şekilde olsa da “livedo retikülaris” adı verilen klinik duruma da neden olabilmektedir. Livedo retikülaris çeşitli sistemik hastalıkların bir sonucu olarak da görülebileceği gibi, bazı ilaçların yan etkisi olarak da görülebilmektedir. Livedo retikülaris tanım olarak deride kırmızı veya balık ağı şeklinde oluşan görünümü ifade etmektedir.  

Bradikinezi Ameliyatı

Bradikinezi durumunda çeşitli derecede medikal tedavilere başvurulabilmektedir. İlgili medikal tedavilere yanıt verilmediği durumda ise cerrahi yöntemlere başvurulabilmektedir. Medikal tedaviye ne kadar erken başlanırsa, cerrahi gereksinimi de bir o kadar az olacaktır. Bu yüzden bu bireylerin erken bir şekilde hastaneye getirilip, tedavi alması gerekmektedir. Cerrahi olarak Derin Beyin Stimülasyonu adı verilen operasyon uygulanabilmektedir. 

Derin Beyin Stimülasyonu: Parkinson Hastalığı olan bireylerde beynin belirli noktalarına elektrot yerleştirilmesi işlemine Derin Beyin Stimülasyonu adı verilmektedir. Bahsedilen bu elektrotların yerleştirileceği bölgeye karar verilmesi cerrahi öncesinde, hastanın şikayetlerine göre belirlenmektedir. Bu operasyon lokal anestezi eşliğinde yapılmakta olup, titreme, yavaş hareket etme, istemsiz kasılma gibi diğer belirtilere oldukça etki göstermektedir. Bu sayede bireylerin diğer insanlara olan bağımlılıkları azalarak, topluma kazandırılmaları sağlanabilmektedir. 

Bradikinezi için Hangi Doktora Gidilir?

Bradikinezi genellikle Parkinson Hastalığına eşlik eden klinik bir belirti olarak karşımıza çıkmaktadır. Parkinson Hastalığı sıklıkla ileri yaşlarda görülen nörolojik bir hastalıktır. Dolayısıyla ileri yaşlarda yürümede yavaşlama, kararsız yürüyüş, alkışlarken eskisine göre yavaş el çırpma veya yüz mimiklerinde azalmanın fark edilmesiyle beraber uzman bir nörolog tarafından muayene olmak gerekmektedir.