Coxa Vara

Coxa Vara Nedir?

Coxa (koksa) vara tıp literatüründe femur kemiği olarak bilinen uyluk kemiğinde gözlemlenen açısal bir sorundan kaynaklanmaktadır. Coxa (koksa) vara deformitesi femur boynunun femur cismi ile yapmış olduğu açı normal seviyelerinin altına düşmesi suretiyle gelişmektedir.

Coxa (koksa) vara deformitesi birçok sonradan kazanılmış yani edinsel sebeplerle ortaya çıkabileceği gibi doğuştan sebeplerle de meydana gelebilmektedir. Tıp literatüründe klinik olarak üç başlık altında incelenen (gelişimsel, konjenital, edinsel) Coxa (koksa) vara deformitesi çocuklarda süt çocukluğu dönemi ile birlikte çocuğun yürümeye başlaması andan itibaren fark edilebilmektedir. 

Çocuklarda gözlemlediğimiz bu Coxa (koksa) vara deformitesi sıklıkla ilerleyici, gelişimsel özellikler gösterebilen ve farklı radyoloji yöntemlerinde çeşitli bulgular ortaya çıkaran bir hastalık olmasının yanında tıp literatüründe farklı isimlerle de anılabilmektedir. 

Gelişimsel coxa (koksa) vara deformitesi femur boynu ile femur cismi açısından anormal bir azalma ile birlikte femur boynunda kısalığın gözlendiği, buna bağlı olarak da etkilenen uzuvlarda kısalık gelişmesi ile karakterize bir hastalık olup femur boynunda primer kıkırdak defektlerinin ortaya çıktıı gelişimsel bir bozukluk durumudur.

Coxa Vara Sınıflaması Nasıldır?

Coxa (koksa) vara deformitesi birçok sonradan kazanılmış yani edinsel sebeplerle ortaya çıkabileceği gibi doğuştan sebeplerle de meydana gelebilmektedir. Tıp literatüründe klinik olarak Coxa (koksa) vara deformitesi gelişimsel, konjenital ve edinsel olmak üzere üç ana başlık altında incelenebilir. Coxa (koksa) vara sınıflaması şu şekilde yapılabilir ;

• Konjenital Coxa (koksa) vara: konjenital Coxa (koksa) vara deformitesinde hastalarda konjenital (doğumsal) kısa femur ve femur yetmezliğine bağlı olarak ortaya çıkan Coxa (koksa) vara çeşitidir.
• Edinsel Coxa (koksa) vara: Edinsel Coxa (koksa) vara deformitesi birçok farklı sebeple oluşabilir. Edinsel Coxa (koksa) vara alt başlıklarda travma, enfeksiyon, feur başı epifiz kayması ve diğer çeşitli hastalıklara göre sınıflandırılabilmektedir.
• Gelişimsel Coxa (koksa) vara: Gelişimsel Coxa (koksa) vara deformitesi femur boynu ile femur cismi açısından anormal bir azalma ile birlikte femur boynunda kısalığın gözlendiği, buna bağlı olarak da etkilenen uzuvlarda kısalık gelişmesi ile karakterize bir hastalıktır.

Coxa Varaya Eşlik Eden Belirtiler Nelerdir?

Coxa (koksa) vara hastalığına sahip hastalarda sıklıkla belirtiler hangi tip Coxa (koksa) varaya sahip olmalarına göre farklılık göstermektedir. Gelişimsel Coxa (koksa) vara deformitesi gözlemlenen olgularda çocuklar sıklıkla yürümeye başladıklarında aileleri tarafından doktora başvuruda bulunulmaktadır. Doktorlar tarafından bu başvurularda gözlemlenen klinik semptom ve ailenin şikayeti çocuklarda gözlemlenen ve yürüme esnasında ortaya çıkan ağrısız bir aksamanın varlığıdır. Bu aksama semptomunun birçok nedeni olabileceği gibi nedenlerinden biri de Coxa (koksa) vara deformesidir. 

Coxa vara deformitelerine eşlik eden diğer semptomlar şu şekilde sıralanabilir;

• Yapılan fizik muayene sonucunda hastaların uyluk kemiği olan femurun çıkıntı noktası olarak tariflenebilecek olan büyük trokanter bölgesinin olduğundan daha belirgin olması.
• Yapılan fizik muayene sonucunda hastaların uyluk kemiği olan femurun çıkıntı noktası olarak tariflenebilecek olan büyük trokanter bölgesinin normal kalçaya göre daha yakınsal olması.
• Coxa (koksa) vara deformitelerinin artması neticesinde uyluk kaslarının başlangıç ve bitiş bölgelerinin birbirine yakınlaşması.
• Coxa (koksa) vara deformitelerinin artması neticesinde uyluk kaslarında kas yetmezliğinin gözlenmesi.
• Hastalarda gözlemlenen bir diğer bulgu ise kalça hareketlerinde gözlemlenen hareketlerin tüm yönlerde azalmasıdır.
• Yapılan çalışmalarda tüm hastalarda gözlenmese dahi uyluk kemiği boynunun iç tarafında üçgen şekilli kemik parçasının varlığı da Coxa (koksa) vara deformitelerinde gözlemlenen bir diğer radyolojik bulgudur.

Coxa Vara Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?

Coxa (koksa) vara deformitesi femur boynunun femur cismi ile yapmış olduğu açı normal seviyelerinin altına düşmesi suretiyle gelişmektedir. Coxa (koksa) vara deformitesi çeşitli sebeplerle ortaya çıkabilmekte ve bu nedenlere göre klinik olarak Coxa (koksa) vara deformitesi gelişimsel, konjenital ve edinsel olmak üzere üç ana başlık altında incelenebilir.

Coxa (koksa) vara deformitesi normal kemikleşmede yetersizlik, anne karnında gözlemlenen mekanik anomaliler, kısmi damarsal yetersizlikler sebepler sonucunda ortaya çıkabildiği iddia edilmekle beraber Coxa (koksa) vara deformitesine neden olan kesin sebep henüz ortaya konulamamıştır. Ancak ortaya konan varsayımlar ve çalışmalardan en çok kabul edilen görüş uyluk kemiği olarak bilinen femur keniğindeki kemikleşme esnasında bir defekt ortaya çıkmasıdır.

Bunun dışında coxa (koksa) vara deformitesine femur boynunda gelişen kırıklar, travmatik kalça çıkıkları, femur başında gözlemlenen enfeksiyonlar, femur başındaki kayma, D vitavitaminiikliği gibi nedenler sebep olabilmektedir.

Coxa Vara Teşhisi

Coxa (koksa) vara teşhisi çoğunlukla hastanın anamnez, fizk muayene ve radyolojik görüntülemesinin yapılması sonrası konulur. Hasta yukarıda ifade edilen belirtilerle hekime başvuruda bulunduğunda hekim ilk olarak hastanın anamnezi ve fiziksel muayenesini yapmakla hastayı değerlendirmeye başlar. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• Anamnez: Anamnez hastanın şikayetlerini dile getirmesi durumudur. Hasta çoğunlukla yürüme esnasında gözlemlenen ağrısız aksama şikayeti ile hekime başvurur. Hekim hastanın şikayetlerini dinler, bu şikayetlerin ne zamandır var olduğuna dair hasta hikayesini alır Hekim hastaya yürüme esnasında gözlemlenen ağrısız aksama şikayetini ilk ne zaman farkettiğini sorar. Hastanın yaşını, herhangi bir hastalığı olup olmadığını, son zamanlarda bu yürüme esnasında gözlemlenen ağrısız aksamaya neden olacak travmaya uğratma ya da başka bir hastalığının olup olmadığını, hastanın çalıştığı işleri, nerede yaşadığı gibi bilgileri ve ailesinde daha önce böyle şikayetler yaşayanların olup olmadığını sorarak detaylı bir şekilde not eder. Gerekli gördüğü ekstra durumları da anamneze ekler ve ardından hekim fizik muayeneye geçer.
• Fizik Muayene: Hekim hastanın şikayetlerini dinleyip detaylı bir anamnez aldıktan sonra hastaya detaylı bir fizik muayene yapar. Fizik muayenede hastanın ateşi, solunum sayısı, nabzı, tansiyonu, kanındaki oksijen saturasyonu (doygunluğu) değerleri not edilir. Ve ayrıca hastanı boyu ve kilosu da ölçülerek not edilir. Bunun dışında hekim hastanın ;
• Genel durumu, hastanın vücut duruşunu ya da hastalıklı bir görünüm varlığını
• Herhangi bir başka cilt bulgusu olup olmadığını, ciltteki kuruluğu ya da cilt rengini, ödemini inceler
• Detaylı baş – boyun muayenesini
• Batın (karın) muayenesini 
• Akciğer seslerini ve solunumu
• Kalp seslerini
• İlgili uzuvdaki hareketi kontrol ettikten sonra laboratuvar tetkiklerine geçer.
• Laboratuvar Tetkikleri: Laboratuvar tetkiklerinde ise hastadan kan alınır. Laboratuvarda hastanın kan hücresi değerleri, protein ve kan şekeri seviyesinin yanı sıra, böbrek fonksiyon göstergeleri, mineral düzeyleri, enfeksiyon varlığı veya yokluğu değerlendirilir, hormon seviyelerine bakılır ve son olarak kanın periferik yayması yapılarak anemi (kansızlık) gibi durumların tespiti yapılmaya çalışılır. Ayrıca mantar ve bakteri enfeksiyonlarının dışlanabilmesi amacıyla kültür kullanarak bu enfeksiyonlar varsa üretilmeye çalışılır.
• Radyolojik Görüntüleme: Radyolojik görüntüleme yöntemlerinde hekimler hastalarda gözlenen hastalık durumunun tanı ve tedavisinin yapılabilmesi için radyasyon, yüksek frekanslı ses dalgaları, ya da manyetik alan kullan çeşitli görüntüleme aletlerini kullanarak hastalığı tespit etmeye çalışmaktadır. Hekim radyolojik görüntülemede ;
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Bu yöntem, manyetik alan kullanarak görüntünün oluşturulduğu bir görüntüleme yöntemidir. Fizik muayene ve Laboratuvar sonuçlarıyla tam anlaşılamayan durumlarda veya ek bir hastalık varlığını mevcudiyetini saptamak ve ayırıcı tanı yapmak için kullanılabilir. 
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Coxa (koksa) vara teşhisinde başvuruda bulunabilen diğer bir görüntüleme cihazı bilgisayarlı tomografidir. Hekim fizik muayene ve Laboratuvar sonuçlarıyla tam anlaşılamayan durumlarda veya ek bir hastalık varlığını mevcudiyetini saptamak ve ayırıcı tanı yapmak için kullanılabilir.
• Fizik Muayene Testleri: Coxa vara teşhisinde çeşitli fizik muayene testleri uygulanabilmektedir.

Coxa Vara Tedavisi

Coxa (koksa) vara deformitesine neden olan sebepler tam olarak ortaya konamadığı için bu hastalığın biyolojik açıdan bir medikal tedavi yöntemi bulunmamak ile birlikte hastalığın doğal süreci sırasında ortaya çıkabilen ikincil deformitelerin oluşumunun engellenmesi ya da tedavi edilmesi ile ilgili çalışmalar yapılabilmektedir.

Coxa (koksa) vara deformitesinde tedaviye başlamadan önce mutlaka altta yatan herhangi bir patolojik durumun varlığı söz konusu mu ya da başka bir sebep mevcut mu detaylıca araştırılmalıdır. Eğer böyle bir durum söz konusu değilse Coxa (koksa) vara deformitesi tedavisinde ana amaç uyluk kemiği olan femur boynu açılanmasının normal değerlere yaklaştırılmasının sağlanması ve bu sayede hastada görülen semptomların azaltılmasıdır. Bu amaçla uygulanan cerrahi tedaviler mevcuttur.

Coxa Vara Cerrahi Tedavisi

Yapılan çalışmalar neticesinde yılların süregelmesi ile coxa (koksa) vara tedavisinde farklı cerrahi teknikler uygulanabilmektedir. Yapılan cerrahi tedaviler ile hastalardaki uyluk kemiği boynunda yer alan defektlerin greftleme(kendisine ait kan dolaşımına sahip olmayan bir doku parçasının vücutta yer ala bir bölgeden diğer bir bölgeye taşımak için yapılan cerrahi prosedür) yöntemi ve tespit edilmesi bunlara örnek verilebilir. Bunun dışında hastalarda coxa (koksa) vara deformitesine neden olan uyluk kemiğini kısaltma ya da uzatma ya da hizalama şeklinde değiştirmek amacıyla yapılan cerrahi çeşitli osteotomi yöntemleri de mevcuttur.

Coxa Vara için Hangi Doktora Gidilir?

Coxa (koksa) vara deformitesine neden olan şikayetler sonucunda hastaların anamnezini alan, fizik muayenesini yapan ve teşhis – tanı yöntemlerine başvurarak hastalığı tedavi eden asıl bölüm ortopedi ve travmatoloji bölümüdür.

Hastalarda yürüme esnasında ortaya çıkan ağrısız aksama ya da yapılan fizik muayenede büyük trokanter bölgesinin olduğundan daha belirgin olma, büyük trokanter bölgesinin kalçaya olduğundan daha yakınsal olması, uyluk kaslarının başlangıç ve bitiş bölgelerinin birbirine yakınlaşması, kas yetmezliğinin gözlenmesi, kalça hareketlerinde gözlemlenen hareketlerin tüm yönlerde azalması, uyluk kemiği boynu iç tarafında üçgen şekilli kemik parçasının varlığının gözlenmesi gibi semptomların varlığında mutlaka ortopedi ve travmatoloji bölümüne başvurulması gerekmektedir.