Fetal Distres

Fetal Distres Nedir?

Fetal distres, bebeğin sağlığını kaybetmeye ve oksijensiz kalmaya başladığı andan itibaren ortaya çıkmaya başlayan durumların tümüne verilen addır. Acil bir durumdur ve bebeğin ölümü ile sonuçlanabilir.

Fetal distres sendromunda; bebeğin nabzı düşer, iç organları oksijensiz kalır, solunum yavaşlar ve kan pH’ı düşer (asidik hale gelir). Oksijensiz kalınan her dakika bebeğin zarar görmesine neden olur. Bu nedenle müdahalenin gecikmesi kalıcı beyin hasarına sebebiyet verebilmektedir. Fetal distres sendromu belirtileri fark edildiğinde, hızlı bir durum değerlendirmesi yapılır ve tedavi gerçekleştirilir. Aksi halde istenmeyen sonuçlar ile karşılaşılabilir.

Fetal Distres Belirtileri Nelerdir?

Fetal distres, günün her saatinde ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden gebeler, ortaya çıkabilecek belirtileri bilmeli ve kendilerini gözlemlemelidirler. Doktora gitmek için tüm belirtilerin ortaya çıkması beklenmemelidir.

Fetal distres belirtilerinden bazıları aşağıdaki gibidir:

• Vajinal kanama,
• Rahimde kasılma,
• Gebenin yeterince kilo almaması ya da aşırı kilo alması,
• Fetal hareketin azalması ya da hiç olmaması (bebeğin hareket etmemesi),
• Bebeğin nabzında ve solunumunda düşüş.

Fetal Distres Nedenleri Nelerdir?

Fetal distres sendromunun nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Bebek ve annenin sağlıklı olduğu durumlarda da görülebilmektedir. Bu nedenle fetal distresi önceden tahmin etmek mümkün değildir. Ancak bazı durum ve hastalıkların varlığı, riski artırır. Fetal distres oluşması riskini artıran hastalık ve durumlar şu şekilde sıralanabilir:

Gebeye Ait Hastalıklar

• Yüksek tansiyon ve kalp yetmezliği gibi kronik (sürekli) hastalıklar,
• Bazı akciğer hastalıkları.

Bebek ve Rahim ile İlgili Sorunlar

• Gelişim geriliği,
• Amniyon sıvısının az olması (oligohidramnios),
• Amniyon sıvısının fazla olması (polihidramnios),
• Suyun erken gelmesi (erken membran rüptürü),
• Plasentanın erken ayrılması,
• Boyuna kordon dolanması.
• Anormal fetal pozisyon (bebeğin ters durması),

Gebeliğe Özgü Hastalıklar

• Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi),
• Gestasyonel diyabet (gebeliğe bağlı olarak gelişen şeker hastalığı). 

Fetal Distres Teşhisi

Fetal distres belirtileri gebe tarafından fark edilebileceği gibi, rutin kontroller sırasında da fark edilebilmektedir. Fetal distres sendromu oluşması halinde, bebeklerin solunum ve nabızları yavaşlar. Bu nedenle tanı koyma aşamasında bebeğin nabzı, solunumu ve amniyon sıvısının miktarı bir arada değerlendirilir.

Fetal distres teşhisinde kullanılan tetkikler şu şekilde sıralanabilir:

• Nonstress Test (NST): Bu tetkikte, kardiyotokograf adlı özel bir cihazın yardımı ile bebeğin kalp atışları ve rahmin kasılma oranları kaydedilir. Ağrısız bir işlemdir. İki adet prob anne karnına bağlanır. Bunlardan biri bebeğin nabzını algılar, diğeri ise ağrı (kasılma sıklığı) ölçümü yapar. Bu sırada bebek her hareket ettiğinde annenin bir butona basması istenir. Yaklaşık olarak 20 dakika sürmektedir. 32. gebelik haftasından sonra kullanılmaya başlanır. Fakat yüksek riskli gebeliklerde 26. haftadan sonra da kullanılabilmektedir. Radyasyon içermediği için anneye ve bebeğe herhangi bir zararı olmaz.
• Biyofizik Profil (BFP) Testi: Biyofizik profil testinde, NST ve ultrason tetkikleri bir arada kullanılır. NST işlemi bittikten sonra; bebeğin solunumu, amniyotik sıvı miktarı ve bebeğin hareketleri ultrason yardımı ile 30 dakika boyunca izlenir. Sonuçlar 10 puan üzerinden değerlendirilir. 8 ve üzerindeki puanlar bebeğin sağlıklı olduğunu göstermektedir. 4 ve altındaki puanlar, fetal distres’in bir göstergesidir. Acil müdahale gerektirir.

Fetal Distres Tedavisi

Fetal distres, acil müdahale gerektiren bir sağlık sorunudur. İlaç tedavisi çözüm sağlamayacağından dolayı, tek çözüm sezaryen ile doğumdur. Anne ve bebek için iki ayrı sağlık ekibi çalışır. Böylece hem annenin hem de bebeğin tedavisi eş zamanlı olarak yürütülür.

Doğum sonrasında bebeğin ve annenin genel sağlık durumuna uygun ilaç tedavisine başlanır. Ancak doğum sonrasında herhangi bir sağlık sorunu oluşmazsa, ilaç tedavisi uygulanmasına gerek yoktur. Beynin uzun süre oksijensiz kaldığı düşünülüyorsa, bebeğin doğum sonrasındaki gelişimi yakından takip edilmelidir. Böylece serebral palsi gibi bir komplikasyon (yan etki) varsa erkenden teşhis edilebilir.

Fetal Distres Tedavi Edilmezse

Fetal distres sendromu, bebeğin oksijensiz kalması sonucunda ortaya çıkar. Bu nedenle tedavi edilmesi mecburidir. Bazı durumlarda bebek kurtarılsa da serebral palsi (beyin hasarı sonucu oluşan bir hastalık) gibi komplikasyonlar (yan etkiler) görülmesi ihtimali vardır. Bebek, oksijensiz kalmaya başladığı andan itibaren sırasıyla asidoz (kanda asit birikimi) ve asfiksi (hayati organların oksijensiz kalması) yaşar. Bu aşamalarda duruma hala müdahale edilmemiş ise, intrauterin fetal ölüm (bebeğin anne karnında ölmesi) gerçekleşir. Bebeğin oksijensiz kalması halinde, her dakika önemlidir. Mümkün olan en kısa süre içerisinde tedaviye başlanmalıdır.

Fetal Distres Ameliyatı

Fetal distres anında bebeğin hayati tehlikesi vardır. Bu nedenle doğumun bir an önce gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Böyle bir durumda normal doğum yapılamayacağından dolayı tek seçenek sezaryendir.

Sezaryen doğum, ameliyathane ortamında yapılır ve anestezi şarttır. Bu operasyonda, alt karın bölgesine yaklaşık olarak 11-15cm’lik bir insizyon kesisi (cerrahi işlem yapılabilmesi için cildin açılması) yapılır. Daha sonrasında rahim duvarı kesilerek bebek çıkartılır.

Sezaryen sırasında bebek hemşiresi ve pediatri (çocuk sağlığı ve hastalıkları) uzmanı hazır bulunurlar. Bebek çıkarıldıktan sonra direkt olarak sağlık muayenesi yapılır. Eğer bebeğin sağlık durumu yeterince iyi değilse, tedavi ve bakımının yapılabilmesi için yenidoğan yoğun bakım ünitesine alınır.

Fetal Distres için Hangi Doktora Gidilir?

Fetal distres, bebeğin ölümü ile sonuçlanabilen çok ciddi bir sorundur. Bu nedenle bebeğin hareket etmediği fark edilirse vakit kaybedilmeden hastaneye gidilmelidir. Fetal distres teşhisi ve tedavisi, kadın sağlığı ve hastalıkları (jinekoloji) bölümü tarafından yapılmaktadır. Gebeler, belirtileri fark ettiklerinde kendi doktorlarına ulaşamazlarsa, muayene kesinlikle ertelenmemeli, en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Çünkü hayati organların uzun süre oksijensiz kalması, sakatlık ve ölüm gibi sonuçlar doğurabilmektedir.