Gazlı Gangren
Gazlı gangren, kasların işlevselliğini ve bütünlüğünü zedeleyen bir kas nekrozu olup; medikal, cerrahi ve hiperbarik oksijen yöntemleri uygulanarak tedavi edilmektedir.
Gazlı Gangren Nedir?
Kas dokusunda hızla ilerleyen, kasların işlevselliği ve bütünlüğünün bozulduğu, hayatı tehdit eden bir kas nekrozu durumudur. Kas yaralanmaları, travma sonucu oluşan kirli yaralar, kas içi enjeksiyon, safra kesesi ve bağırsak ameliyatlarından sonra ortaya çıkabilen bir tablodur.
Hastalığa etken olan ana etmen Clostridium perfingens’tir. Bu bakteri oksijensiz solunum yapan bakteriler grubunda bulunur. Hastalık gelişimi ve sistemik bir çok bulgu vermesi 1-2 gün gibi kısa süre içerisinde gerçekleşir. Bu hızlı ilerleme bir uzvun kesilmesine ve ölüme dahi gidebilir.
Clostridium perfingens türü bakteriler, oksijen konsantrasyonu düşük olan hasarlı dokuda yaşamlarını sürdürür ve ürerler. Bu bakteriler yaralı doku etrafında ciddi hasarlara neden oldukları gibi zehirli maddeler de salgılarlar ve tüm vücutta ölümcül bozulma görülmesine sebep olurlar.
Gazlı Gangren Belirtileri Nelerdir?
Tıbbi bir acil olan gazlı gangrenin belirtileri özellikle travmadan sonraki 6 saat ile 3 gün içerisinde meydana gelmektedir. Meydana gelen belirtiler hızlı teşhis ve tedavi yöntemleri ile düzeltilebilir.
Gazlı gangren hastalığında meydana gelen belirtiler şunlardır:
- İki-üç gün içerisinde gelişen organ, organ sistemlerini etkileyen ve işlevselliklerini bozan bulgular ile bu bulguların eşlik ettiği ağrı.
- Ağrı zamanla şiddetlenir ve etkisini arttırır.
- Şiddetlenmiş ağrının üstünden çok geçmeden hasta birey düşkün ve bitkin bir hal alır.
- Soluk ve terli bir cilt yüzeyi oluşur.
- Nabız hızlanır, kan basıncında düşme oluşur, böbrek yetmezliği görülür.
- Huzursuz ve apatik bir görünüm oluşur.
- Yara yerinde ödem, hassasiyet, kötü kokulu akıntı ve gangren oluşur.
- İleri dönemlerde hastanın bütün vücudu şişer, koma ve şok tabloları gelişebilir.
- Yaranın olduğu dokuya dokunulduğunda içerisinde gaz fark edilebilir.
- Yaralı doku ve organda siyaha dönen renk değişimleri oluşur.
Gazlı Gangren Nedenleri Nelerdir?
Organ yetmezliğinden, ölüme kadar birçok olumsuz sonucu bulunan ve tıbbi bir acil olan gazlı gangren hastalığının nedenleri şunlardır:
- Clostridium perfringens, 5 farklı tipi bulunan, oksijensiz solunum yapan bir bakteri türüdür. Bu bakteri yaralı doku etrafında ciddi hasarlara neden olup, zehirli maddeler de salgılayarak tüm vücutta ölümcül bozulma görülmesine sebep olur. Genellikle kirli ve kas hasarının olduğu yaralar üzerinde yaşamını sürdürür ve ürer.
- Travma, açık yara ve açık kırıkların oluştuğu vuruk, incinme, sarsıntılardan sonra görülebilen bir tablodur. Etken ile temas gerçekleşmesi kolaylaşır. Etken ile temas gelişmesi sonucu 6 saat ile 3 gün içerisinde etken inkübasyonunu (bulaşma zamanı) tamamlar ve belirtiler oluşmaya başlar.
- Geçirilmiş büyük cerrahi ameliyatlar, ameliyat uygulanan bölgenin kanlanması bozulursa bozulan kanlanma sonucunda organ ve ya doku oksijeni yetersiz kalır ve Clostridium perfingens türü bakteriler için yaşamalarına elverişli bir ortam oluşur.
Gazlı Gangren Teşhisi
Gazlı gangren teşhisi kolay koyulabilen ve hızlı bir tedavi ile çabucak düzelecek bir durumdur.
Gazlı gangren teşhisi su yöntemler ile koyulur:
- Rutin laboratuvar tetkikleri; yapılan basit kan testlerinde özellikle kas dokusu nekrozuna bağlı olarak bu hasarların göstergesi olan CPK, LDH VE K düzeyleri ile Üre ve Kreatin artışlarına bakılır.
- Kültür; bu yöntem ile etken bakteri besiyeri adı verilen kaplarda üretilmeye çalışılır. Üretilen kolonilerin biyokimyasal özellikleri incelenerek tip tayinleri yapılır.
- Radyolojik tetkikler; x ışınlarının kullanıldığı direkt radyografi yöntemleri ile kas ve doku yüzeyinde bozulmalara neden olan hava kabarcıkları gözlemlenir.
Gazlı Gangren Tedavisi
Uzuv kaybından ölüme kadar ilerleyebilen olumsuz sonuçları olan gazlı gangren hastalığı, bir tıbbi acildir ve acilen tedavi gerektirir.
Gazlı gangren tedavi seçenekleri şunlardır:
- Medikal tedavi, bu yöntem ile yara yeri temizlenirken hastaya aynı zamanda antibiyotik ilaç tedavisi uygulanır. Hasta hastane ortamında takip edilir. Seçilen antibiyotik oksijensiz solunum yapan mikroorganizmalara karşı etkili olanlar içerisinden tercih edilir.
- Cerrahi tedavi, bu yöntemde amaç yara yerini en kısa sürede temizlemektir. Yara bölgesinde nekroza uğramış dokuların çıkarılması gerekir. Yara havalanması için açık bırakılır ve yakından takip edilir.
- Hiperbarik oksijen tedavisi, deneyimli ekip ve yeterli ekipman varlığında her yerde uygulanabilir. Amaç dokuda oluşan nekrozu sınırlamak, cerrahi operasyon ile temizlenecek alanı belirlemek ve organ sistemlerinin tutulumunu engellenmektir.
Tüm bu yöntemlere ek olarak hastalara destek tedavisi uygulamak için damar yolu açılır, idrar sondası takılır, tetanos aşısı uygulaması yapılır.
Gazlı Gangren Tedavi Edilmezse
Kas dokusunda hızla ilerleyen, kasların işlevselliği ve bütünlüğünün bozulduğu, hayatı tehdit eden bir kas nekrozu durumudur. Bu durum uzuv ve organ kaybından, şok, koma ve ölüm gelişebilen olumsuzluklar ile sonuçlanabilir. Bu nedenle acil tıbbi tedavi gerektiren tıbbi bir acil durumdur.
Tedavi edilmemiş gazlı gangren durumunda nabız yükselir, kan basıncı düşer ve böbrek yetmezliği gelişir. Azalmış kan basıncı nedeni ile dokuların kanlanması bozulur ve şok tablosu gelişir.
Sonuç olarak tedavi edilmemiş gazlı gangren bireyi hızlı şekilde ölüme götürebilir.
Gazlı Gangrene Ne İyi Gelir?
Tıbbi bir acil olan gazlı gangrene iyi gelecek durumlar şunlardır:
- Gangrene neden olmuş etkene yönelik antibiyotik kullanımı.
- Gangren oluşmuş bölgelerin, dokuların ve organların çıkartılması, alınması ve kesilmesi.
- Yara yeri akıntılı ise, seri pansumanlar yapılması ve hiperbarik oksijen tedavisi uygulanması
- Gangrene neden olan etkenin ortadan kaldırılması
- Düzenli yara bakımı ve yara temizliğinin sağlanması
Gazlı Gangrene Ne İyi Gelmez?
Uzuv kaybına, organ sistemlerinin işlev kaybına, şok, koma ve ölüme kadar ilerleyen bir hastalık olan ve acil müdahale gerektiren gazlı gangren hastalığına iyi gelmeyecek ve daha da ilerlemesini sağlayacak bazı durumlar şunlardır:
- Belirtilere rağmen doktor başvurusunun gecikmesi
- Yanlış ilaç uygulamaları ve tedavi seçenekleri
- Hasta bireyin tedaviye uymaması
- Hasta bireyde Diyabet hastalığının olması
- Hasta bireyde eşlik eden Böbrek yetmezliği bulunması
- Yara yerinin düzenli bakımının yapılmaması
- Yara yeri hijyeninin sağlanmaması
- Yara yeri pansumanının sık ve uygun şekilde değiştirilmemesi
Gazlı Gangren İlaçları
Gazlı gangren hastalığının ilaçlar ile yapılan tedavisinde, oksijensiz solunum yapan bakterilere karşı iş yapan antibiyotikler kullanılır. Bu amaçla kullanılan bazı antibiyotikler birlikte kullanılır.
Birlikte kullanılan bu antibiyotikler şunlardır:
- Klindamisin- Sefriakson
- Penisilin G- Klindamisin- Gentamisin
Bu antibiyotik kombinasyonları, uygun dozlarda oksijensiz solunum yolu ile üreyen bakterileri ortadan kaldırmayı amaçlar.
Gazlı gangren tedavisinde ilaç ile tedavi uygulansa da en temel tedavi seçeneği cerrahi yolla dokuların çıkarılmasıdır.
Olası Yan Etkileri: Alerjik duyarlılık, Karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme, Bulan ve Kusma, Toplardamarlarda iltihap gelişimi ve buna bağlı kan pıhtıları oluşumu
Gazlı Gangren için Hangi Doktora Gidilir?
Gazlı gangren için başvurulması gerekilen bölüm uzmanları, hastanelerin Ortopedi ve Travmatoloji bölümü uzmanlarıdır.
Gazlı gangren hastalığı bir uzvun ve organın kesilmesi ve ya sistemlerin işlevlerini kaybetmesi sonucu koma, şok ve ölüm gibi tablolara sebep olabileceği için tıbbi bir acil durumudur.
Yara bölgesinde gaz hissedilmesi, kötü kokulu akıntı oluşması, şiddetli ağrı ile birlikte koyu yönde ilerleyen renk değişimlerinin olması durumlarında zaman kaybı olmaksızın hastaneye ulaşım sağlanmalı ve ilgili bölüm uzmanları ile görüşülmelidir.
Gazlı gangren ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Gazlı Gangren Nasıl Bulaşır?
Gazlı gangren, özellikle büyük, açık ve kirli yaralar ile açık kırıkların mevcut olduğu travma sonrasında meydana gelen, kas dokusunda hızla ilerleyen, kasların işlevselliği ve bütünlülüğünün bozulduğu, hayatı tehdit eden bir kas nekrozu görülen hastalıktır.
Travma oluşan bölgede kan akımı bozulur ve doku oksijenlenmesi azalır. Azalmış oksijenin olduğu bölgede Clostridium perfingens adı verilen ve oksijensiz solunum yapan bir bakteri türü ürer ve vücut için zehirli maddeler üretir.
Sonuçta açığa nekroz gelişmiş bir doku, organ ve organ sitemi çıkar. Bu doku, organ veya organ sistemi işlevselliğini kaybeder ve hayatı tehdit eden olumsuzluklar meydana gelir.