Hamilelikte Ateş
Vücudun yeni hormonal dengesine bağlı olarak bu belirtilere ateş basması şikayeti eşlik edebilir. Setaminofen, İbuprofen, ateş düşürücü ilaçlar gibi tedaviler uygulanabilir.
Hamilelikte Ateş Yükselmesi Nedir?
Hamilelikte ateş basması veya ateş yükselmesi durumları normal fizyolojik sürecin bir parçası olabileceği gibi anne ve bebek açısından risk taşıyan patolojik bir sorunun da göstergesi olabilir. Bu sebepten dolayı ateş yükselmesi şikayetinin iyi anlaşılması önemlidir.
Yumurtanın spermle buluşmasının ardından anne vücudunda değişiklikler gelişmeye başlar. Özellikle adet döngüsünün kesilmesi, baş ağrısı, baş dönmesi, vajinada lekelenme, mide bulantısı, iştahsızlık önemli gebelik bulguları arasında yer almaktadır. Vücudun yeni hormonal dengesine bağlı olarak bu belirtilere ateş basması şikayeti eşlik edebilir. Ancak gebelik dönemi boyunca 38 dereceyi aşan ateş her zaman tedavi edilmesi gereken bir durum olarak kabul edilmektedir. Ateş yükselmesi altta yatan etkenden bağımsız olarak bebek gelişimi üzerine olumsuz etkilere sebep olabilir.
Hamilelikte Yüksek Ateş Belirtileri Nelerdir?
Hamilelik döneminde vücut sıcaklığının 38 derecenin üzerinde olması yüksek ateş olarak ifade edilmektedir. Ancak kişi vücut sıcaklığını ölçmediği sürece bu durumun farkına varmayabilir. Aksine üşüyor gibi hissedecektir.
Yüksek ateş şikayetine eşlik eden belirtiler genellikle şu şekildedir:
Bu belirtilerin görülmesi durumunda öncelikle ateş ölçümü gerçekleştirilmelidir. Kişi hamile ise en kısa sürede sağlık kuruluşu ile iletişime geçmesi veya doktorun daha önceden önerdiği talimatları uygulaması faydalı olacaktır.
Gebelikte Yüksek Ateş Nedenleri Nelerdir?
Erken gebelikte ateş basması gibi belirtiler normal kabul edilse de 38 dereceyi geçen ateş patolojiktir. Vücuttaki birçok değişikliğe bağlı olarak gebelerin bağışıklık sistemi normal dönemlere göre düşüktür. Bu durum ateş şikayetinin vücuttaki bir enfeksiyon kaynağına bağlı ortaya çıktığı ihtimalini güçlendirmektedir.
Gebelikte ateş yükselmesi nedenleri arasında sık görülen durumlar şu şekildedir:
- İdrar yolu enfeksiyonu: Anatomik yapıdan dolayı normal popülasyonda da kadınlarda sık görülen bir durumdur. Gebelik sürecindeki değişimlere bağlı olarak görülme sıklığı artmaktadır. Her 10 gebenin birinde gebelik süresince en az bir kez idrar yolu enfeksiyonu görülmektedir.
- Grip (İnfluenza enfeksiyonu): Normal bireylerde sık görülen ve rahat atlatılabilen grip gebelerde ciddi sorunlara sebep olabilmektedir. Hamilelerde grip hastaneye yatış ve ölüm sebepleri arasında yer almaktadır.
- Tonsilit (bademcik iltihabı): Bağışıklık sisteminin birer parçası olan bademciklerin enfeksiyonu sık görülen yüksek ateş sebepleri arasında yer almaktadır.
- Pnömoni (zatürre): Akciğer dokusunun enfeksiyonudur. Yüksek ateşin yanı sıra göğüs ağrısı ve öksürük şikayetleri ön plandadır.
- Covid-19: Son dönemlerin en yaygın hastalıkların biri haline gelen Covid-19 bir çeşit viral solunum yolu enfeksiyonudur. İlerlemesi durumunda pnömoniye sebep olabilmektedir. Hastalığın ilk evrelerinden itibaren yüksek ateş yaygın belirtiler arasında yer almaktadır.
- Gastroenterit (bağırsak enfeksiyonu): Sindirim problemlerine ek olarak gebelik döneminde viral bağırsak enfeksiyonları görülebilmektedir. Yüksek ateşin yanı sıra ishal ve kusma gibi şikayetlere, dolayısıyla da vücudun susuz kalmasına (dehidratasyon) sebep olabilir.
- Besin zehirlenmesi: Enfeksiyon dışı ateş sebepleri arasında yaygın görülen bir durumdur. Kişinin tükettiği besinler, yakınlarında benzer belirtiler olması besin zehirlenmesinin belirlenmesinde yardımcı olabilir.
Gebelikte Ateş Teşhisi
Yüksek ateş termometre aracılığıyla vücut sıcaklığının ölçülmesi ile tespit edilebilmektedir. Farklı vücut sıcaklığı ölçüm bölgeleri belirlenmiştir. Alından, ağızdan, kulaktan, koltukaltından veya makattan vücut sıcaklığı ölçümü gerçekleştirilebilir. Ölçüm bölgesine uygun olarak farklı termometre çeşitleri kullanılmaktadır. Geleneksel civalı termometreler sağlık kuruluşlarında pek fazla tercih edilmemektedir. Onun yerine kızılötesi ışınlarla ölçüm yapan elektronik termometreler daha yaygın kullanılmaktadır. Ayrıca sürekli vücut sıcaklığı takibi yapılması gerekenlerde bant termometreler tercih edilebilir.
Vücut yüzeyinden ölçülen sıcaklık değeri 36.5, koltukaltı için 37, makat ölçümü için 37.5 dereceye ulaşabilir. Vücut yüzeyi ölçümünün 37 derecenin üzerine çıkması ateş olarak ifade edilebilir. 38 derecenin üzeri orta dereceli ateş, 39 derecenin üzeri ise yüksek ateş kabul edilir. Gebelik döneminde vücut sıcaklığının 39 derece üzerine çıkmasına izin verilmemelidir.
Hamilelikte Ateş Nasıl Düşürülür?
Gebelikte ateşin hızlı bir şekilde düşürülmesi anne ve bebek sağlığı açısından önemlidir. Tedavi iki basamak şeklinde planlanabilir. Öncelikle ateşin hızlı bir şekilde düşürülmesi gerekmektedir. Bu amaçla asetaminofen grubu ilaçlar kullanılabilmektedir. Doktorunuz tarafından daha önceden önerilmiş, hamile bireylere uygun ilaçlar kullanılabilir. Aksi halde bir uzman onayı olmadan hareket edilmemelidir. Yetişkin ilaç zehirlenmelerinin önemli bir kısmını asetaminofen içeren ilaçlar oluşturmaktadır. Kullanılacak doz konusunda dikkatli olunmalıdır. 38 dereceyi geçen bir ateş söz konusu ve hastaneye ulaşım için daha vakit varsa gebelik dozuna uygun şekilde asetaminofen grubu ilaçlar kullanılabilir.
Toplumda yüksek ateş durumunda sık kullanılan bir diğer ilaç ise NSAİİ grubu İbuprofen’dir. Ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak sık kullanılan İbuprofen’in gebelikte kullanımının güvenilir olduğu kabul edilmektedir. Ancak 34. hafta ve sonrasındaki gebeliklerde İbuprofen ve diğer NSAİ ilaçların kullanımı bebekte sebep olabileceği risklerden dolayı önerilmemektedir.
Tedavinin ikinci aşaması ateşin tekrarlama riskini düşürmek amacıyla altta yatan sorunun ortadan kaldırılmasıdır. Bu amaçla varsa enfeksiyon kaynağının belirlenmesi gerekmektedir. Tam kan sayımı, idrar tetkiki, kan biyokimyası, kültür testleri ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak enfeksiyon odağı tespit edilebilir. Özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotikler önemli yere sahiptir. Viral enfeksiyonlarda ise ateşin kontrol altında tutulması ve istirahat yeterli olacaktır.
Hamilelikte Ateş Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Gebelikte yüksek ateşin sebep olabileceği sorunlar iki kategori altında toplanabilir. Birincisi yüksek ateşe sebep olan durumun yol açtığı diğer sorunlardır. Özellikle enfeksiyon kaynaklı ateşlerde sorunun ilerlemesi durumunda doku hasarı kalıcı hale gelir ve organ yetmezlikleri ortaya çıkabilir. İdrar yolu enfeksiyonları sonrası böbrek hasarı, pnömoni sonrası akciğer yetmezliği en önemli komplikasyonlar arasında yer almaktadır.
Yüksek ateşin sebep olduğu bir diğer önemli problem ise sorunun kaynağından bağımsız olarak, yalnızca yüksek vücut sıcaklığının sebep olduğu sorunlardır. Özellikle gebeliğin ilk 3 ayında anne rahmindeki fetüs hızlı bir gelişme göstermektedir. Hızlı hücre çoğalması ve farklılaşması ile doku ve organ taslakları oluşmaktadır. Yüksek sıcaklık proteinlerin yapısında bozukluklara sebep olmaktadır.
Anne vücut sıcaklığı arttığında fetusta gelişim anormallikleri ortaya çıkabilmektedir. Yapılan çalışmalar hamilelikte yüksek ateşin bebekte kalp ve çene anormallikleri ile ilişkili olabileceğini ortaya koymuştur. Bu sebepten dolayı gebelikte ateşin hızlı bir şekilde düşürülmesi hayati önem taşır.
Hamilelikte Ateşe Ne İyi Gelir?
- Yalnızca gebelerde değil her bireyde yüksek ateşi kontrol altına almada en etkili yöntem ısı kaybını artırmaktır. Bu amaçla ılık bir duş alma en doğru tercihlerden biri olacaktır. Su sıcaklığının yüksek veya fazla düşük olmamasına özen gösterilmelidir.
- Yüksek ateş durumunda vücudun su dengesinin korunması önemlidir. Bol miktarda sıvı alınmalıdır. Ancak sıvını çok sıcak veya çok soğuk olmamasına özen gösterilmelidir.
- İnce ve pamuklu giysiler giymeye özen gösterin. Pamuklu kıyafetler vücudun nefes almasına izin vererek ısı akışını sağlamaya yardımcı olur.
- Ortamın havalandırılması ile vücut neminin hızlı buharlaştırılması sağlanabilir.
- Yüksek ateşe sebep olabilecek bulaşıcı hastalıklardan korunmak amacıyla eller sık sık yıkanmalı, hasta bireylerle temas kesilmelidir. Ayrıca yılın belirli dönemlerinde grip aşısı gibi koruyucu aşılar uygulanabilir.
Hamilelikte Ateşe Ne İyi Gelmez?
- Ateş yükselmesi durumunda kişi üşüme ve titreme atakları geçirebilir. Bu durumda daha sıkı giyinme, ortam sıcaklığını artırma veya battaniyeye sarılma ihtiyacı duyacaktır. Ancak bu uygulamalar ısı kaybının azalmasına ve vücut sıcaklığının daha da artmasına sebep olacaktır.
- Soğuk suyla duş almak vücut yüzeyindeki damarların daralmasına sebep olarak ısı atılımını yavaşlayabilir.
Hamilelikte Yüksek Ateş için Hangi Doktora Gidilir?
Gebelikte ateş ve halsizlik sık görülen şikayetler arasında yer almaktadır. Özellikle 39 derecenin üzerine çıkan vücut sıcaklığına hızlı şekilde müdahale edilmelidir. Ateş düşürücü ilaçlar birinci seçenek olmakla birlikte gebelik döneminde ilaç kullanımı hakkında dikkatli olunmalıdır. Bu sebepten dolayı en doğru karar en yakın hastanenin acil servisine başvurmak olacaktır. Ayrıca gebelikte ateş şikayeti için aile hekimine de başvurulabilir.
Hamilelikte Ateş ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Ateş basması hamilelik belirtisi mi? Hamilelik ateş yapar mı?
Adet gecikmesi hamileliğin en güçlü belirtileri arasında yer almaktadır. Bunun dışında bulantılar, iştahsızlık, baş dönmesi gibi durumlar görülebilir. Erken gebelikte ateş basması hormonal ve fizyolojik değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Ancak vücut sıcaklığı 38 derecenin üzerine çıkmaz.
Hamilelikte ateş basması ne zaman başlar?
Yumurtanın spermle birleşmesinin ardından çeşitli fizyolojik değişiklikler meydana gelmeye başlar. Bebeğin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kan hacminin artması en belirgin değişikliklerden biridir. İlk 6 haftalık dönemde kan hacmi artmaya başlar. Hamileliğin ilk haftalarında ateş basması artan kan hacmine bağlı olarak görülebilir.
Hamilelikte tetanoz aşısı ateş yapar mı?
Cilt bütünlüğünün bozulması durumunda doğal ortamlardan bulaşan C. Tetani bakterisi tetanoz adı verilen, son derece tehlikeli ve ölümcül bir hastalığa sebep olabilir. En etkili korunma yöntemi aşıdır. Tetanoz aşısı yan etkileri arasında ağrı, kızarıklık, şişme, hafif ateş, yorgunluk ve halsizlik görülmektedir. Tetanoz aşısına bağlı ateşin fazla yükselmesi beklenmez. Kısa süre içerisinde kendiliğinden düşecektir. Düşmeyen ateşin tıbbi olarak tedavi edilmesi gerekmektedir.