Kuyruk Sokumu Kırığı

Kuyruk Sokumu Kırığı Nedir?

Kuyruk sokumu kemiği veya koksiks, omurganın alt ucunu oluşturan küçük kemiklerin birleşmesiyle oluşmuş bir grup kemiktir. Kişiden kişiye bağlı olarak değişebilen kuyruk sokumu kemiği üç ila beş omurun birleşmesiyle oluşur. Bu kısa kemik grubu yumuşak bir noktada sona erer. Bu kemik grubunun ilk bölümü hariç omurlar genellikle birbirine kaynaşmıştır. Kuyruk sokumu kemiği, büyük gluteus maksimus (kalça bölgesindeki en büyük kas) kasına ve ayrıca diğer birkaç kas ve bağa bağlanır.

Oturur pozisyonda yere düştüğünüzde bu kemiğin kırılması mümkündür. Bu yere düşmeler bir spor karşılaşmasında veya günlük hayatta merdivenden çıkarken düşme gibi herhangi bir zamanda meydana gelebilir. 

Kuyruk sokumu kemiği bulunduğu bölgede kavisli bir şekilde yer alır ancak eğriliğin derecesi kişiden kişiye değişir. Oturduğunuzda vücut ağırlığınızın bir kısmı kuyruk sokumu kemiğine verilir. Kuyruk sokumunda bir kırılma veya yaralanma, özellikle oturduğunuzda bu sebeple çok acı verici olabilir. 

Kuyruk sokumu kemiği yaralanması, kuyruk sokumu olarak adlandırılan bölgede ağrı ve rahatsızlık ile sonuçlanır ve bu durum tıpta koksidini olarak geçer. Bu yaralanmalar, koksiksde bir çürük, çıkık veya kırılma ile sonuçlanabilir.  

Koksiks yaralanmalarının çoğu kadınlarda meydana gelir çünkü dişi pelvis daha geniştir ve koksiks daha serbesttir. Kadınların, özellikle hamilelik sırasında ve sonrasında kuyruk sokumu kemiği ağrısı yaşama olasılığı erkeklerden beş kat daha fazladır. 

Kişilerde osteopeni (kemik yoğunluğunun azalıp kırılgan hale gelmesi) varlığı kuyruk sokumu kemiğinin kırılma riskini arttırır.  

İyileşmeleri yavaş olsa da, koksiks yaralanmalarının çoğu ihtiyatlı tedavi ile yönetilebilir. Bu tarz yaralanmanın iyileşmesi yaklaşık olarak 4 hafta sürer. 4 hafta sonunda ağrı şikayetleri azalabilir. Buna ek olarak tam iyileşme genellikle 6 ila 12 hafta sürebilir. Bu süreçte oturmak veya tuvalete gitmek zor bir hal alır. 

Kuyruk Sokumu Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Kuyruk sokumu kemiği kırıldığı zaman hastanın hayat kalitesini oldukça etkileyecek bazı belirti ve şikayetlere sebep olabilir. Bu belirti ve şikayetler genelde düşme veya bir araba kazası gibi bir travmadan sonra meydana gelebilir. Bazı osteopenisi olanlarda herhangi sert bir travma olmadan da belirtiler gelişebilir.  

Bu belirti ve şikayetler:  

• Kalçanın hemen üstünde ve daha çok belde neredeyse sürekli olarak bulunan ve azalmayan donuk bir ağrı olabilir. 
• Kişiler otururken ve oturma pozisyonundan ayağa kalkarken bıçak saplanır tarzdan kötüleşen bir ağrı şikayetinde bulunabilirler. 
• Kuyruk sokumu bölgesinde bir kaza veya düşme sonrasın meydana gelen şişlik ve dokunulduğunda acıyla birlikte ağrı hissi kemik sokumu kırıklarında görülen yaygın belirtiler arasındadır. Kuyruk sokumunda morarma da görülebilir.  
• Kişiler dışkılama sırasında yoğunlaşan bir ağrıdan şikayetçi olabilirler. 
• Cinsel ilişki sırasında yoğunlaşan ağrıyla birlikte cinsel ilişki mümkün olmayabilir. 
• Kişilerde kuyruk sokumuna bağlı olarak bağırsak hareketlerinde bozulmalar da görülebilir. 
• Bazı kişilerin kuyruk sokumu kemiğinde kırık geliştiğinde bacaklarında veya ayaklarında karıncalanma veya uyuşma gibi belirtiler görebilir. 

Kuyruk Sokumu Kırığı Nedenleri Nelerdir?

Kuyruk kemiği yaralanmalarının çoğu, koksiks bölgesindeki travmadan kaynaklanır. Aşağıda bu travmalar ve diğer kuyruk sokumu kemiği kırılma sebepleri verilmiştir.

• Kuyruk kemiğine oturmuş pozisyonda, genellikle sert bir yüzeye düşme, koksiks yaralanmalarının en yaygın nedenidir. Bu genellikle basketbol oynarken zıpladıktan sonra oturur pozisyonda düşme veya futbol oynarken oturur pozisyonda düşme gibi durumlarda sıklıkla insanların başına gelir. Bununla birlikte merdivenlerden hızlıca inerken bir anda oturur pozisyonda düşme de kuyruk sokumu kemiğinin kırılmasına sebep olabilir.  
• Temas sporları olarak adlandırılan boks, judo, Amerikan futbolu, buz hokeyi veya güreş gibi branşlarda kişiler spor müsabakası sırasında kuyruk kemiğine doğrudan bir darbe alarak kuyruk sokumu kemiğini kırabilir.  
• Kuyruk sokumu doğum sırasında yaralanabilir veya kırılabilir. Bu diğer sebeplere göre daha az görülse de doğum anına bağlı travmalar ile koksiks kemiği bölgesi zedelenebilir.  
• Kuyruk sokumuna karşı tekrarlayan gerilme veya sürtünme (bisiklet veya kürek çekmede olduğu gibi) koksikse zarar verebilir. Bu süreç genellikle uzun zamanlar boyunca aynı şekildeki hareketleri tekrarlayıp artan gerilim sonucunda kuyruk sokumu kemiğinin kırılması şeklinde ilerler.  
• Bazen koksiks yaralanmalarının nedeni bilinmemektedir. Koksiks zaman içerisinde kendiliğinden travma olmadan kırılabilir.  
• Koksiks yaralanmalarının daha az yaygın nedenleri arasında kemik çıkıntıları, sinir köklerinin sıkışması, omurganın diğer bölümlerinde yaralanmalar, lokal enfeksiyonlar ve tümörler bulunur. 

Kuyruk Sokumu Kırığı Teşhisi

Koksiks hasarının nedeni büyük ölçüde tıbbi geçmişe ve fizik muayeneye dayalı olarak belirlenir. Hastalar yakın zamanda bir spor müsabakasından kaynaklı travma geçirdiklerini veya uzun yıllar boyunca kürek çekme gibi kuyruk sokumu bölgesinde gerilmeye ve yıpranmaya sebep olabilecek bir hobiyle uğraştıklarını bildirebilirler. Bu sayede doktor kuyruk sokumu kırıklarından şüphelenebilir. Buna ek olarak X-ray röntgen grafi değerlendirme ile beraber tanı doğrulanıp, konulabilir. 

Fizik ve Nörolojik Muayene: Doktorlar hastaların şiddetli ağrı şikayetleri sebebiyle tüm omurgayı da inceleyebilir. Buna ek olarak nörolojik bir muayene de yapılabilir. 

Rektal Muayene: Koksiks bölgesine ulaşmak amacıyla rektal muayene de yapılabilir. Bu muayene ile doktor, koksiks bölgesinde hissedilebilecek bir çıkık veya kırık olup olmadığını ve koksikse karşı doğrudan basıncın ağrınızı yeniden oluşturup oluşturmadığını belirlemek için rektumunuzu parmağıyla kontrol eder. Buna rektal tuşe de denir. 

Ağrı ve rahatsızlığın nedeni bilinmiyorsa, ağrının kökeninin kuyruk sokumundan mı yoksa omurganın başka bir kısmından mı kaynaklandığını belirlemek için kuyruk kemiği bölgesine lokal bir anestetik enjekte edilebilir.

X-ray Röntgen Grafi Değerlendirme: Kırık veya çıkık olup olmadığını belirlemek için röntgen çekilebilir. Bununla birlikte, röntgenler bazen bu yaralanmaları ortaya çıkarmayabilir. Bazı doktorlar, bir kırık veya çıkığın varlığını daha iyi belirlemek için hem ayakta hem de oturur pozisyonda röntgen grafi görüntülemesi isteyebilir.  

Kuyruk Sokumu Kırığı Tedavisi

Kırık bir kuyruk sokumu kemiği genellikle ameliyatsız bir şekilde başarıyla tedavi edilir. Bildirilen güvenilir vaka kaynaklarında ameliyatsız tedavi başarılarının yaklaşık olarak %90 civarından olduğu gösterilmiştir. Fizik tedavi ve özel yastıkların kullanımı en yaygın ve etkili tedavi biçimleridir. 

Fizik Tedavi: Fizik tedavi ile kuyruk sokumu kemiğine tutunan bağları geren ve alt omurgayı destekleyen kasları güçlendiren egzersizleri uygulamanız ile koksiks kemiği kırığının iyileşme süresini hızlandırabilirsiniz. Fizik tedavi iyileştirmeyi hızlandırmanın yanı sıra kişilerin ağrısıyla başa çıkmasına da yardımcı olabilir. Ağrıyı azaltmak için masaj veya alternatif olarak sıcak ve soğuk kompres kullanabilirler.  

Fizik tedavi uzmanı kişilerin hızla iyileşmesi için nasıl oturması gerektiği konusunda da hastalara eğitim verirler.  

Koksigeal minderler: Bu minderler kalçayı destekleyen ancak kuyruk sokumu üzerindeki baskıyı hafifletmek için bir bölümü kesik olan özel olarak tasarlanmış yastıklardır. Kuyruk sokumu üzerine ekstra baskı uyguladıkları için dairesel yastıklar tavsiye edilmez.  

İlaç tedavisi: Kırık bir kuyruk sokumu kemiği ile ilişkili ağrıyı azaltmak için steroid olmayan anti iltihabi ilaçlar önerilir. Bu ağrı kesiciler ile kişilerin ağrıları tamamen kesilmez ancak ağrı ile başa çıkmak biraz daha kolaylaşır. 

Aşağıda diğer tedavi yöntemleri verilmiştir ancak her tedavi yöntemi her hastaya uygun değildir. Doktor hastasına uygun gördüğü tedaviyi hastası ile konuşarak ve anlaşarak planlarlar.  

Cerrahi olmayan farklı tedavi seçenekleri aşağıdaki gibi olabilir:

Pelvik Taban Egzersizleri: Bazı özel kuyruk sokumu kırığı egzersizleri ile bu bölgedeki bağlar gevşetilir ve kemiğe uygulanan basınç azaltılır. 

Manuel Manipülasyon ve Masaj: Yine kemik ile ilişkili bölgeye masaj ile baskı azaltılmaya çalışılır. 

Elektriksel Sinir Uyarımı: Ağrı azaltılması amacıyla uygulanabilir.   

Koksiks cerrahisi: Cerrahi sıklıkla kullanılmaz ancak tedaviye yanıt vermeyen kişiler için gerekli olabilir. Cerrahi, kuyruk sokumu kemiğinin tamamen çıkarılmasını (koksigektomi) veya yalnızca bir veya daha fazla segmentin çıkarılmasını içerebilir. Bu cerrahi işlemler kuyruk sokumunun normal insanlara göre çok fazla hareket özgürlüğüne sahip olan insanlarda ve kuyruk sokumu sivri olan insanlarda daha sık uygulanmak zorunda kalınır.  

Kuyruk Sokumu Kırığı Tedavi Edilmezse

Kuyruk sokumu kırığı tedavi edilmezse aşağıdaki durumlara sebep olabilir. 

Bu durumlar:

• Kuyruk sokumu kırığı tedavi edilmediği durumda kişilerin hayat kalitesi çok düşer. Bu durumdan özellikle sosyal ve iş hayatı çok fazla etkilenir. Kişiler herhangi bir masada oturup yemek yerken bile zorlanabilir. Buna ek olarak uzun süre masa başında oturarak çalışan kişiler çok şiddetli ağrı şikayetleri ile verimli bir gün geçiremezler. 
• Bazı durumlarda kırık bölgesinde enfeksiyonlar meydana gelebilir. Enfeksiyonlar da ağrı ve ilgili belirtilerin şiddetlenmesine sebep olabilir. 
• Ameliyat ile birlikte tedavi sonrasında görülen komplikasyonlar arasında da enfeksiyon, rektal yaralanmalar, sinir hasarları ve bağırsak kontrolünün zorlaşması gibi durumlar vardır.  

Kuyruk Sokumu Kırığına Ne İyi Gelir?

Aşağıdaki yöntemler ve davranışlar kuyruk sokumuna bağlı olarak gelişen belirti ve şikayetlerin azaltılmasına yardımcı olur ve hastanın hayat kalitesini arttırarak iyileşmesini hızlandırabilir. 

Bu davranışlar ve yöntemler:

• Bu hastaların gün içerisinde oturması gereken zamanlarda bir yatağa uzanması tavsiye edilir. Yatmak kuyruk sokumu kemiği kırıklarında her zaman oturmaya göre daha iyi hissettirir. Kişilerin ağrılarını azaltmasına ve rahatlamasına yardımcı olur.
• Kuyruk sokumu bölgesine 20 dakikadan fazla olmamak üzere bir buz torbası uygulayabilirsiniz. Bu ilk 24 ila 48 saat boyunca her 1 ila 2 saatte bir yapılabilir. Ağrıyı ve şişmeyi hafifletmek için buz torbalar işe yarayabilir. 
• Kuyruk sokumu kemiği kırıldığı zaman dışkılama zorlaşır. Bu sebeple kişilerin bol lifle beslenmesi gerekir. Lifli gıdalar bağırsak hareketlerinin normalleşmesine yardımcı olabilir. Bu sebeple yulaf ezmesi gibi gıdalar tüketilebilir.  

Kuyruk Sokumu Kırığına Ne İyi Gelmez?

Aşağıdaki yöntemler ve davranışlar kuyruk sokumuna bağlı olarak gelişen belirti ve şikayetlerin artmasına sebep olabilir. Buna ek olarak kişilerin iyileşmesi de gecikebilir.

Bu davranış ve yöntemlerden kaçınmak gerekir. 

Bu davranışlar ve yöntemler:

• Sigara içmek herhangi bir kemik kırığında zararlı olabilir. İyileştirmeyi geciktirmesi ve iyileşmesi gereken dokuya kan akışını zorlaştırması bu durumun sebebidir. 
• Masa başında bir işte çalışan kişiler gün içerisinde çok fazla oturma gereksinimi duyarlar. Bu sebeple tüm gün oturan kişilerin kuyruk sokumu yaralanmalarında ağrı şikayetleri normal insanlara göre oldukça fazladır. 
• Egzersiz yapmayan ve sedanter yaşama sahip kişilerin kuyruk sokumu ağrılarını daha şiddetli yaşadığı bilinmektedir. Kuyruk sokumu kırığına bağlı olarak görülen ağrının azaltılması için bazı gevşetici egzersizler kişiler için faydalı olur. Bu egzersizleri uygulamayan ve sedanter bir yaşam tarzı sürdüren kişiler bu durumu göz ününde bulundurmalıdır.   

Kuyruk Sokumu Kırığı İlaçları

Kuyruk sokumu kırığını tedavi edebilecek bir ilaç yoktur ancak bu ağrılar ile başa çıkmaya yardımcı olabilecek ağrı kesiciler kullanılır.

Bu ilaçlar:

Steroid Olmayan Anti İltihabi İlaçlar: Bu ilaçlar doktorlar tarafından reçete edilmesi sonucunda kullanılması gereken ağrı kesici ilaçlardır. Uzun süre kullanımları sonucunda olumsuz yan etkilere sebep olması gerekçesiyle doktor kontrolü de gerekir. Bu ilaçların etki mekanizması iltihabi reaksiyonlara ve bu reaksiyonlar sonucunda ağrı duyusunun oluşmasını sağlayan vücut yapılarının bloke edilmesidir.  

Bu ilaçlar:

• Asetaminofen
• Naproksen Sodyum
• Flurbiprofen 

Kuyruk Sokumu Kırığı Ameliyatı 

Kuyruk sokumu kırığı görülen her 10 kişiden yaklaşık olarak 1’i ameliyat gereksinimi duymaktadır. Bu ameliyat genellikle kuyruk sokumundaki kemiğin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu cerrahi işleme koksigektomi denmektedir. 

Koksigektomi: Kuyruk sokumu kemiğinin cerrahi olarak çıkarılması işlemine koksigektomi adı verilir. Dinlenme, ağrı kesiciler ve fizyoterapi gibi konservatif tedavi seçeneklerinin başarısız olduğu kuyruk kemiği bölgesinde ağrı (koksidini) ve kırık vakalarında bu cerrahi işlem uygulanabilir. Yapılan çalışmalar ve bildirilen vakalar sonrasında ağrı şikayetlerinin en iyi giderildiği tedavi yöntemidir.  

Bu cerrahi işlem genel anestezi altında yapılmaktadır. Hastanın kuyruk sokumu bölgesine ufak bir kesi yapılır ve kuyruk sokumu kemiği kısmi veya tam olarak doktorun uygun gördüğü üzere çıkarılır. Genellikle hastalar aynı gün içerisinde yürüyebilir. Taburcu olma süresi herhangi bir komplikasyon gelişmediği takdirde 3 ila 5 gündür. 

Bu ameliyata bağlı olarak gelişebilecek komplikasyonlar arasında enfeksiyonlar, sinir hasarı ve ilgili bölgede şişme gibi durumlar görülebilir.    

Hamilelerde Kuyruk Sokumu Kırığı

Hamilelik sırasında gebede kuyruk sokumu yaralanması normal yaşantısındaki bir erkeğe göre yaklaşık olarak 5 kat artmış risk olarak belirtilmiştir. Hamilelik döneminde pelvis (iki leğen kemiği arasındaki bölge) bölgesinde bebeğin rahatça gelişimini sürdürebilmesi ve doğuma uygun anatomik yapının sağlanabilmesi açısından değişim söz konusundur. Bu değişimler yaralanma riskini ve buna bağlı olarak kırılma riskini de arttırır. Buna ek olarak koksidini adı verilen kuyruk sokumu ağrısı da gebelik süresince gebeler için zorluk çıkartan bir diğer problemdir.  

Gebelerde doğum esnasında da kuyruk sokumu kemiğinin kırıldığı bildirilmiştir. Bazı özel aletlerin kullanımı ile doğumun kolay bir şekilde gerçekleşmesi istenirken kuyruk sokumu kemiği zarar görebilir. Bebeğiniz doğum kanalında çok hızlı veya yanlış açıda hareket ederse, kuyruk kemiğinizi zedeleyebilir veya kırabilir. Kadın doğum doktorları bebeği forseps ile doğurması bu durumlarda doğumu kolaylaştırabilir. Ağrı haftalarca veya aylarca sürebilir. Oturduğunuzda, uzun süre ayakta durduğunuzda, tuvaleti kullandığınızda veya cinsel ilişkiye girdiğinizde bu durumun ağrısı kendini belli edebilir.  

Genellikle gebelik sırasında kişilere bu yaralanmaları ve kırıkları önleyebilmek açısından kuyruk sokumu ağrısı olan kişilere oturmaktan kaçınması gerektiği söylenir. Bununla birlikte oturmak için özel ortası boş olan dairesel yastıklar da kullandırılabilir.  

Gebelerde kuyruk sokumu kemiğinin kırığı meydana geldiği zaman tedavi yetişkinlere benzer şekilde yapılır. Tedavi yöntemleri açısından bebeğe en az yan etkisi olacak yöntem seçilmelidir. Genellikle koksigeal yastıklar ile birlikte bebeğe yan etkisi olmayacak ağrı kesiciler seçilir. Hastalara gün içerisinde fazla oturmaması gerektiği anlatılır.  

Genellikle gebelik sonrasında kuyruk sokumuna bağlı olarak gelişen durumlar gerilemektedir.  

Çocuklarda ve Bebeklerde Kuyruk Sokumu Kırığı

Bazen doğum esnasında bebeğin anatomik doğum pozisyonu sebebiyle kuyruk sokumu kemiği travmaları görülebilir. Bunun sonucunda da koksiks kemiği kırılabilir.  

Çocuklarda ise kuyruk kemiği yaralanması genellikle sert bir yüzeye düştüklerinde ortaya çıkar. Çocuklar otururken kuyruk kemiği ağrısından şikayet ediyorsa veya oturdukları zaman ağlamaya başlıyorlarsa o zaman çocuklarda kuyruk kemiği kırığı olabilir. Hatta nadiren de olsa kırıldığı için kuyruk kemiği bölgesinde morarma gözle görülebilir. 

Bebekler ve çocuklar gün içerisinde sürekli düşüp kalktıkları için aileler bu düşüşleri bazen göz ardı edebilir. Meydana gelen şiddetli yere düşmelerde kuyruk sokumu kemiği yaralanabilir veyahut kırılabilir. Genellikle kırılmanın ağrısı saatler içinde yetişkinlerde olduğu gibi kendini gösterir. 

Çocuklarda ve bebeklerde ameliyatsız iyileşme oranı daha yüksek olarak bildirilmiştir. Daha hızlı iyileşmeye yardımcı olabilmek için doktorlar ailelere çocuğunun sürekli yatar pozisyonda olması gerektiğini anlatır. Buna ek olarak oturması gerektiği yemek zamanları gibi durumlarda özel yastıklar ile kuyruk sokumu bölgesine gelen baskı azaltılabilir.  

Şiddetli ağrı çeken çocuklarda steroid olmayan anti iltihabi ilaçlar da tercih edilebilir. Bu ilaçlar doktor kontrolünde ve reçetelendirmesiyle alınmalıdır. Aksi takdirde çocukların midesi ve sindirim sağlığı üzerinde yan etkilere ve olumsuzluklara sebep olabilir.  

Nadiren durum cerrahi bir prosedür gerektirebilir. Genellikle iyileşmeyen ve çocukların çok ağrı çektiği inatçı vakalarda kuyruk sokumu ameliyat ile alınabilir. Bu ameliyatın ileride anatomik bozukluklara sebep olup olmayacağı konusunda doktor ile aile fikir alışverişinde bulunur.  

Kuyruk Sokumu Kırığı için Hangi Doktora Gidilir? 

Aşağıdaki belirti ve şikayetlere sahip kişilerin kuyruk sokumu kırığı yaşıyor olmaları mümkündür. Bu belirti ve şikayetlere sahip kişilerin bir ortopedi ve travmatoloji hastalıkları uzmanı ile görüşmesi gerekir.  

Bu belirti ve şikayetler:

• Bir spor müsabakası veya herhangi bir günlük hayat anında yere düşme veya kuyruk sokumuna darbe alınmasından son saatler içerisinde gelişen şiddetli donuk sırt ve kalça ağrısı kuyruk sokumu kemiğinin kırıldığının en net göstergesidir. Saatler içinde şiddetlenen ağrıya ek olarak kuyruk sokumu bölgesinde morarma ve dokunulduğunda şiddetli ağrı gibi belirtileri de varsa büyük ihtimalle bir koksiks kırığı mevcuttur. 
• Kuyruk sokumu kırığının travma gerçekleşemediği halde kırılabildiği bazı durumlar da mevcuttur. Bu durumlarda genellikle kişiler otururken veya oturur pozisyondan kalkarken kuyruk sokumu bölgesinde şiddetli ağrılar hissederler. Bu ağrıları genellikle bıçak saplama tarzında tanımlarlar. Bu ağrılara sahip olan kişilerin koksiks kırığı sebebiyle bir doktora görünmesi gerekir.