Mide Sarkması

Mide Sarkması Nedir?

Mide sarkması; midenin bulunduğu bölgeden aşağıya doğru kayması, bunun sonucunda da belli başlı semptomlara neden olması durumudur.

Mide; üç katlı kas tabakasından oluşan, genişleyebilme özelliğine sahip, yemek borusu ve on iki parmak bağırsağının arasında bulunan sindirim organıdır. Tüketilen gıdalar; yemek borusu aracılığıyla mideye taşınır ve midede bulunan sindirim enzimleri sayesinde bu gıdalar sindirilir. Sindirilen bu gıdalar emilimin yapıldığı bağırsaklara gönderilir. 

Mide; normal durumda diyafram adlı karın kasının hemen altında bulunan bir organdır. Normal durumda mide karnın sol üst bölgesinde bulunur. Herhangi bir nedene bağlı olarak midenin karnın üst bölgesinden karnın ortasına, aşağısına, hatta leğen kemiğinin olduğu bölgeye kaymasına mide sarkması adı verilir. Bu durum hastalarda belli başlı birtakım problemlere yol açar.

Mide Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Mide sarkmasında; midenin bulunduğu bölgeden başka bir yere kayması hem midenin fonksiyonunun bozulmasına hem de diğer organlara baskı uygulamasına bağlı semptomların gelişmesine neden olur. Mide sarkmasında en sık görülen belirtiler;

• Karına Bakıldığında Gözlemlenen Belirgin Şekil Bozukluğu: Mide; normal durumda karnın sol üst bölgesinde bulunur. Herhangi bir nedenle midenin karnın başka bir bölgesine kayması durumunda çıplak gözle bakıldığında karında şekil bozukluğu göze çarpar. Mide sarkması yaşayanlarda genellikle kişi yemek yediğinde ya da çok sıvı tükettiğinde midenin şişmesi sonucu şekil bozukluğu gözlemlenebilir.
• Hazımsızlık: Midenin bulunduğu bölgeden başka bir yere kayması; midenin sindirim işlevinin bozulmasına neden olur. Bu durumda hastada hazımsızlık şikâyeti ortaya çıkar.
• Mide Yanması: Midenin bulunduğu bölgeden başka bir yere kayması; bu bölgedeki organların mideye baskı uygulamasına neden olur. Bu bölgede bulunan organların mideye baskı uygulaması midenin asit salgısının artmasına neden olur. Artan asit midede yanma semptomu oluşumuna neden olur.
• Kabızlık: Midenin bulunduğu bölgeden aşağıya doğru kayması; midenin bu bölgedeki organlara baskı uygulamasına neden olur. Mide sarkmasında midenin en çok baskı uyguladığı organ bağırsaklardır. Midenin bağırsaklara baskı uygulaması; bağırsak hareketlerinin bozulmasına ve kabızlık gelişmesine neden olur.
• Bulantı ve Kusma: Midenin bulunduğu bölgeden başka bir yere kayması; midede sindirim bozukluğuna neden olur. Midede sindirilemeyen gıdalar bulantı ve kusma semptomu yaratabilir.
• İştah Kaybı ve Kilo Kaybı: Hastalarda midenin aşağıya doğru kayması ve bunun sonucunda gelişen sindirim problemleri; hastanın gıda alımını ve sindirimini zorlaştırır. Bu durumda hastalarda iştah kaybı ve kilo kaybı gözlemlenir.
• Karın Ağrısı: Mide sarkmasına sahip hastaların bazılarında karın ağrısı semptomu oluşabilir. Bu durum midenin diğer organlara baskı uygulaması, çevredeki organların mideye baskı uygulaması ve midenin asit salgısının artmasından dolayıdır. Bu karın ağrısı genellikle karnın orta bölgelerinde hissedilir. Hasta sırt üstü uzandığında ağrı azalır.

Mide Sarkması Nedenleri Nelerdir?

Mide sarkmasında midenin aşağıya doğru kayması gözlemlenir. Bu durum hastada belli başlı bazı semptomların gelişmesine neden olur. Mide sarkmasına en sık yol açan etkenler;

• Karın Duvarı Zayıflığı: Karın duvarı zayıflığı mide sarkmasına yol açan en sık nedenler arasındadır. Karın duvarındaki zayıflık organların yerinde sabit kalmasına engel olur. Bu durum mide sarkmasına yol açar.
• Yetersiz Egzersiz: Yetersiz egzersiz karın duvarında zayıflık oluşmasına; karın duvarı kaslarının zayıflamasına neden olur. Bu durumda mide sarkması daha sık görülür.
• Karın Bölgesindeki Yağın Az Olması: Karın bölgesindeki yağın az olması; karın duvarının zayıflamasına ve mide sarkması gelişmesine neden olur.
• Ani, Aşırı Kilo Kaybı: Aniden, aşırı miktarda kilo vermek; karın duvarının ve kaslarının zayıflamasına, ayrışmasına neden olarak mide sarkması gelişmesine yol açar.
• Karın Kaslarının Fonksiyonunu Kaybettiği Bazı Durumlar: Karın kaslarının bazı durumlarda (felçlik, kanlanma bozukluğu, bel fıtığı gibi) sinirsel uyarımı bozulur. Bu durumda hastada karın kasları kasılamaz. Bunun sonucunda da mide sarkması görülebilir.
• Doğum Öyküsü: Gebelik döneminde büyüyen rahim anne adayının karın derisi ve kaslarının gerilmesine neden olur. Bu durum hastada karın duvarının zayıflamasına ve mide sarkması gelişmesine neden olur. Kişide doğum sayısı arttıkça; mide sarkması gelişme riski artar.
• Karın İçinde Yerleşim Gösteren Tümörün Alınması: Karın içinde büyüyen tümörler hem karın duvarının zayıflamasına hem de karın içi organların yerinin değişmesine neden olur. Bu durumdaki hastadan tümör çıkarıldığında mide sarkması gelişimi gözlemlenebilir.
• Travmalar: Karın bölgesine alınan bazı travmalarda; mide sarkması gelişimi gözlemlenebilir.
• Karın Boşluğunda Bulunan Fazla Sıvının Enjektörle Çekilmesi: Karaciğerin bazı hastalıklarında karın bölgesinde sıvı toplanmasına rastlanılabilir. Bu sıvı karın içi tümörlere benzer şekilde karın içi organların yer değiştirmesine, karın duvarının zayıflamasına; bu sıvının alınması da hastada mide sarkması gelişmesine neden olabilir.

Mide Sarkması Teşhisi

Hastalarda ciddi semptomlara yol açan, karın duvarında belirgin bir görünüm bozukluğu yaratan mide sarkmasının teşhisini hekim çok basit birkaç muayene yöntemi ile teşhis edebilir. Ancak hastalarda mide sarkmasının boyutu pek fazla değilse; bu durumda teşhis zorlaşır. Mide sarkmasının teşhisinde kullanılan yöntemler;

• Anamnez: Anamnez; hastanın hastalığı hakkında yaşadığı şikayetleri dile getirmesidir. Mide sarkması ile hekime başvuran hastalar genellikle karın duvarında oluşan görünüm bozukluğu, bulantı, kusma, kilo kaybı, hazımsızlık, karın ağrısı, mide yanması gibi semptomlardan şikâyet ederler. Hekim hastanın şikayetlerini dinler, şikayetlerin ne zamandır var olduğunu, karında oluşan görünümün yemek ve sıvı alımı ile ilişkisini, hastanın ani ve fazla miktarda kilo kaybı olup olmadığını sorgular. Ardından fizik muayeneye geçer.
• Fizik Muayene: Fizik muayenede hekim hastanın uzanmasını ve ayaklarını uzatmasını ister. Bu durumda hasta karın ağrısının azaldığını belirtir. Hekim hastanın karnının sağ üst tarafından başlayarak en son sol üst bölgesine kadar elle muayene eder. Gerekli gördüğü durumlarda stetoskopla hastanın mide ve bağırsak seslerini dinler. 
• Ultrasonografi (USG): Ultrasonografi; ses dalgalarının dokulara çarpıp görüntü oluşumuna yol açtığı bir görüntüleme yöntemidir. Mide sarkması yaşayan hastalarda midenin karnın orta bölgesine doğru kaydığı ultrasonografi ile tespit edilebilir. Ancak hastadaki sarkma çok büyük değilse ve hekim yeterince tecrübeli değilse bu durum gözden kaçabilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Manyetik rezonans görüntüleme; manyetik alan kullanılarak görüntü oluşturulan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem; hastalarda var olan en ufak bir mide sarkmasında bile oldukça iyi bir şekilde sarkmayı gösterebilir.

Mide Sarkması Tedavisi

Mide sarkmasının tedavisinde; sarkmaya yol açan ve bunun sonucunda hastada semptomların oluşmasına yol açan etkenler ortadan kaldırılmalıdır. Bunun için hastada; ilaç tedavisi (medikal tedavi), korse tedavisi, fizik tedavi uygulamaları yapılabilir.

İlaç tedavisinde hastada oluşan ağrı ve mide yanması semptomlarını rahatlatmaya yönelik medikal tedavi uygulamaları yapılır.

Özellikle karın duvarının zayıflığından dolayı oluşan mide sarkmasında; hastanın karın duvarını güçlendirmeye yönelik fizik tedavi uygulamaları ve egzersizler yapılabilir. Bu uygulamalarda en sık yapılan hareket karın duvarını güçlendirmeye yönelik mekik çekme hareketidir. Bunun için hasta çok yumuşak olmayan bir zemine uzanır, ayaklarını uzatır. Ellerini başının arkasından bağlayarak öne doğru eğilir. Bu hareket düzenli yapıldığında karın duvarı güçlenmiş olur. 

Hastalarda mide sarkması için korse tedavisi bir diğer tedavi yöntemidir. Korse tedavisinde; hastanın karın bölgesini sıkıca saran korsenin gün içinde giyilmesi ve akşam çıkarılması önerilir. Bu uygulama düzenli yapıldığında hastadaki sarkma tedavi edilmiş olur.

Mide Sarkması Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Mide sarkması; sarkma miktarı arttıkça semptomları şiddetlenen bir hastalıktır. Ancak hastalık az miktarda sarkmadan ibaretse; hastada herhangi bir semptoma yol açmaz, başka bir rahatsızlık için yapılan görüntüleme yönteminde tesadüfen tanı konulur.

İleri evre mide sarkması; çok şiddetli semptomlara yol açar, bu semptomlar hastayı hekime başvurmaya zorlar. Hastalık tedavi edilmediğinde hastada sürekli olarak bulantı, kusma, karın ağrısı, mide yanması gibi semptomlar görülür. Hastalık ilerledikçe; midenin hareket ve sindirim yeteneğinde bozulmalar ortaya çıkar. Sonuç olarak hastada mide atonisi (midenin kasılamama durumu) oluşur.

Mide Sarkmasına Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Mide sarkması; erken dönemde herhangi semptoma yol açmayan, tesadüfen tanı alan, ancak ilerleyen dönemde hastada yaşam kalitesini düşürecek semptomlara yol açan bir hastalıktır. Bu hastalığa iyi gelecek uygulama; hastalığın erken tanı konulup tedavi edilmesinin sağlanmasıdır. Bunun dışında uygulanacak bazı uygulamalar; hastada mide sarkması oluşumunun önüne geçer. Bu uygulamalar;

• Hastalar karın kaşlarını güçlendirecek egzersizler yapmalıdır.
• Doğum sonrası anneler; mümkün olduğunca spor ve dengeli beslenme ile kilo vermeli ve karın kaşlarını güçlendirmelidir.
• Hastada semptom oluşumunun önüne geçmek için besinler az ve sık tüketilmeli, gaz yapıcı, asitli ve acı gıdalardan uzak durulmalıdır.
• Hastalarda var olan tümör veya sıvı karın içinden çıkarıldığında oluşan boşluğun mide sarkması yaratmasını engellemeye yönelik egzersizler uygulanmalıdır.

Mide Sarkmasında Kullanılan İlaçlar

Mide sarkmasının medikal tedavisinde; hastada oluşan mide yanması ve karın ağrısı semptomlarını geçirmeye yönelik ilaç tedavisi uygulanır. Buna yönelik kullanılan ilaçlar;

• Ağrı Kesici İlaçlar: Bu ilaçlar; hastada var olan karın ağrısı semptomlarını geçirmeye yöneliktir. İçerik olarak parasetamol, ibuprofen, naproksen, diklofenak, asetaminofen gibi maddeler barındıran bu ilaçların yan etkileri arasında; bulantı, kusma, baş dönmesi, halsizlik gibi semptomlar görülebilir. Bu semptomlar kişiyi rahatsız edecek düzeye ulaşırsa; hekimle iletişime geçilmelidir.
• Proton Pompa İnhibitörleri: Bu ilaçlar; mide sarkması nedeniyle midedeki asit salgısı artan hastalarda; asit salınımını azaltmaya yönelik ilaçlardır. İçerik olarak omeprazol, lansoprazol, pantoprazol, esomeprazol gibi maddeler barındıran bu ilaçların yan etkileri arasında baş ağrısı, baş dönmesi, ishal, kabızlık, deri döküntüsü gibi yan etkiler görülür. Bu semptomlar hastayı rahatsız edecek kasar çoğalırsa; hekime başvurulmalıdır.

Gebelikte Mide Sarkması

Gebelik dönemi pek çok hastalığın görülme sıklığının arttığı, bazı hastalıklarınsa görülme sıklığının azaldığı bir dönemdir. Mide sarkması esas olarak gebelikten sonraki dönemde oluşan ve bu dönemi ilgilendiren bir hastalıktır.

Gebelik döneminde bebekle beraber büyüten rahim; bağırsakları ve mideyi kenara iter. Doğumdan sonra karın içinde oluşan boşluk sonucu midede sarkma yaşanabilir. Bu sarkmanın yaşanmasında anne adayının gebeliğe bağlı gelişen karın duvarı zayıflaması da rol oynar. 

Anne adayları gebelik sonrası mide sarkmasından korunmak için; gebelik döneminde karın kaşlarını güçlendirecek hafif egzersizler yapmalıdır.

Mide Sarkmasında Hangi Doktora Gidilir?

Mide sarkması durumuyla esas olarak ilgilenen, hastalığın gerekli tanı ve tedavi uygulamalarını yapan bölüm Genel Dahiliye (İç Hastalıkları) ya da genel dahiliyenin alt dalı olan Gastroenteroloji bölümüdür. Ancak hastalar bazı durumlarda Genel Cerrahi bölümüne de başvurabilirler. Genel cerrahi hekimi de hastalığa tanı koyup tedavi edebilir.

Hastalar bazen şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma ya da geceleri artan mide yanması nedeniyle Acil Servise de başvurabilirler. Acil servis hekimi hastayı muayene edip gerekli tetkikleri uygular. Mide sarkmasından şüphelendiği durumlarda hastayı iç hastalıkları uzmanına sevk eder.

Hastalar özellikle yemek yedikten sonra beliren karın duvarı görünüm bozukluğu, bulantı, kusma, kabızlık, hazımsızlık, mide yanması, iştah kaybı gibi durumlarda hekime başvurmalı ve tedavi altına alınmalıdır.