Bebeklerde Öksürük

Bebeklerde Öksürük Nedir?

Öksürük, alerjen kaynaklı ya da solunum yollarında meydana gelen enfeksiyon sonucu oluşan bir reflekstir. Öksürük genel olarak öncesinde hafif bir boğaz ağrısı ile başlayacağını belli eder. Bebeklerde de bu durum aynıdır fakat bebekler bunu çevrelerine, çoğu sorunlarını belli ettikleri gibi ağlayarak belli ederler. Bu safhadan sonra bebek kesikli bir şekilde öksürmeye başlar. Biraz ileri süreçlerde ise öksürük türü daha kolay anlaşılabilir. Öksürük kuruysa, öksürürken boğazlardan aynı zamanda bir hırıltı sesi de geliyorsa buna kuru öksürük; şiddetli öksürdüğü takdirde ağzından balgam çıkarıyorsa buna da balgamlı öksürük denir.

Bebeklerde öksürük ve hırıltı beraber görülüyorsa solunum problemlerinin bir işareti olabilir. Bu nedenle, öksürük takibi yapılmalı ve hafife alınmamalıdır.

Bebeklerde Öksürük Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde öksürük ateş, boğaz ağrısı, iştahta azalma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, göz yaşarması, huzursuzluk gibi belirtiler gösterir. Öksürük tehlikeli hastalıkların da belirtisi olabileceği gibi, kısa süreli de görülebilir. Bu nedenle öksürüğün nedeninin bilinmesi oldukça önemlidir. 

Bebeklerde Öksürük Nedenleri Nelerdir?

Çeşitli bakteriler yüzünden meydana geldiğini bildiğimiz enfeksiyonlar, bebeklerde öksürüğün en önemli nedenlerinden biridir fakat bunun yanı sıra bu öksürük çeşitli kronik hastalıkların da belirtisi olabilir. Bu sebeple öksürük görüldüğü süreçte bir hekime danışmak gerekir. 

Bebeklerde belli başlı öksürük nedenlerini sıralayacak olursak:

• Soğuk algınlığı: Alt solunum yollarında veya bronşlarda meydana gelen bakteriyel enfeksiyonlar soğuk algınlığına neden olur. Bunun tıbbi ismi viral bronşittir.
• Bahar Nezlesi: Bahar ayı geldiğinde hem öksürük hem nezleyi beraberinde getirebilen bir hastalıktır. Hayvanların tüylerinden ya da bitki polenlerinden de kaynaklı nezle durumu oluşabilir.
• Reflü: Midedeki asitli sıvının yemek borusuna kadar çıkması ve oradaki yanma hissi öksürüğe neden olur. Bu durum diğerlerine nazaran daha tehlikelidir ve daha çok acı verir. 0-6 yaş arası bebeklerin %60'ında reflü görülebilir.
• Astım: Astım nefes darlığı ile birlikte öksürüğe de sebep olan bir rahatsızlıktır.
• Mukus: Bebekler çok fazla mukus yuttuklarında bu mukuslar boğazın gerisinde birikir ve öksürüğe yol açar.

Bebeklerde Öksürük Teşhisi

Bakteriyel enfeksiyonlarda ilk olarak kuru öksürük bunun ardından da sıvılı öksürük görülür. Fakat her öksürüğün nedeni bakteriler olmayabilir. Bebeğin öksürüğü 2 haftadan çok sürüyorsa bu öksürük kronik bir belirti olabilir. Elbette tek tanı kriteri bu değildir. Tanı konması için bir hekim gözleminden geçmesi gerekmektedir. İlk aşamada fiziksel muayene yapılır.

• Fiziksel Muayene: Bebeğin iç organlarını, nefes alış verişini dinlenir. Bebekte oluşan öksürüğün ne zaman başladığı hakkında aileden bilgi alındıktan sonra steteskopla öğrenilen bilgiler eşliğinde bir tanı süreci başlar. Hekimin muayene sonucu koyduğu tanıya göre bir tedavi izlenir.

Bebeklerde Öksürük Nasıl Tedavi Edilir?

Bebeklerde öksürüğe neden olan tek bir etmen yoktur. Buna istinaden tek bir tedavi yöntemi düşünmek ve uygulamak imkansızdır. Öksürüğe yol açan hastalığa ya da etmene göre yol izlenmeli ve gerekirse ayrı ayrı uzmanlara başvurulmalıdır. 

Bebeklerde öksürük tedavisi:

• Öksürüğe neden olan etmen reflü ise bunun tedavisine gidilir. Bebeklerde reflü tedavisinde genelde cerrahi bir müdahaleye gerek kalmadan, bebeğin beslenme düzenine dikkat edilerek düzeltilebilir fakat bebeğin hiç bir şey yememesi ve komplikasyonların devam etmesi durumunda tekrar bir uzman başvurulabilir ve cerrahi tedavi yoluna gidilebilir.
• Eğer öksürüğe neden olan etmen bakteriyel enfeksiyonlar ise bu da çeşitli ilaçlar ile çözülebilir.

Bunun yanı sıra bebek üç aylıktan küçükse, nefes darlığı ve solunum sıkıntısı çekiyorsa, öksürürken tüm bedenini kullanıyor ve fazla efor sarf ediyorsa kesinlikle ertelenmeden KBB uzmanına başvurulmalıdır. Öksürüğün çeşidine göre tedavi süreci başlatılır.

Bebeklerde Öksürük Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Öksürük sadece tek bir hastalığın belirtisi değildir. Öksürük bir çok sebepten kaynaklanıyor olabilir. Tedavi sürecine geç kalınıp, bebeğin üzerinde kalıcı hasar bırakmadan bir an önce hekime gözükmek gerekir. Özellikle bebeklerdeki öksürük ya da diğer tüm hastalık semptomlarını, yetişkinlere uyarlayarak düşünmek ve bunu geciktirmek oldukça riskli ve tehlikelidir. 

Bebeklerde Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Yetişkinler öksürük tedavisinde (kronik bir rahatsızlık belirtisi olmadıkça) şurup ve antibiyotik kullanabilirler fakat bebekler için antibiyotik ve şurubun yan etkileri fazla gelebilir, zararlı olabilir. Bu nedenle bu yollara zorunlu kalmadıkça başvurulmaz. Bunların yerine doğal yöntemler tercih edilir. 

Bebekler öksürük için doğal yöntemler ve iyi gelen bitkiler şu şekilde sıralanabilir:

• Ayva yaprağı, ıhlamur kaynatmak ve bunları tüketmek boğaz kısmını ve solunum yollarını yumuşatır. Bu yöntem 3-5 aydan büyük bebeklerde görülen öksürük için avantaj sağlar.
• Bal verilmesi öksürük semptomlarını azaltmada oldukça önemlidir
• İki tatlı kaşığı pekmez, bir çay kaşığı karabiberi bir kaba koyup karıştırıldıktan sonra bebeğe içirilmesi faydalıdır. Fakat bu öneri 12 aydan sonraki bebekler içindir.
• İki tatlı kaşığı pekmez, iki çorba kaşığı tereyağı içine bir miktar su ile kaynatıldıktan sonra, ılıtılarak bebeğe içirilebilir. Bu öneri de 6 aydan sonraki bebekler için geçerlidir. 
• Kuru öksürüklerde ise sıvı eksikliği hissedildiğinden, ılık su iyi bir çözümdür ve sık sık tüketilmelidir.
• Bebeğinizi banyo yaptırdıktan sonra yanında onunla beraber kalabilirsiniz. Buhar solunum yollarını yumuşatarak bebeğinize iyi gelecektir.
• Bebekler balgamlarını yetişkinlere göre daha zor çıkarırlar çünkü farenks kısmı daha dardır. Gelişim sürecinin başlarında bebeklerde balgam ve öksürük ayrı ayrı ya da balgamlı öksürük olarak beraber görülebilir. Bu sebeple bebek gece uyurken balgamı daha kolay çıkarsın diye yastığı bir miktar yukarı kaldırılabilir. 

Bebeklerde Öksürüğe Ne İyi Gelmez?

Bebeklerin öksürük sürecini daha rahat atlatabilmesi için uzak durulması gereken şeyler vardır. 

Bunları şu şekilde sıralayabiliriz: 

• Bebeğin fazla katı besin tüketmesi, sıvıları da yine fazla sıcak ya da fazla soğuk tüketmesi öksürüğüne iyi gelmeyecektir.
• Minimalize (toz halinde) besinler de yine nefes borusuna gidebileceği için bunlar da yine tehlikeli olabilir.
• Odanın neminin azalması da öksürüğe iyi gelmeyecektir. Bu nedenle odadaki havanın nem oranı arttırılabilir. 

Bebeklerde Öksürük için Hangi Doktora Gidilir?

Bebeklerde ilk 1 – 6 aylık süreçte herhangi bir solunum yolu hastalıkları yoksa öksürük çok görülmez. Fakat 2 aylık ve 3 aylık bebeklerde öksürük sıkıntısı varsa ciddi bir durumun işareti olabilir. Öksürük 2 hafta sürerse akut denilebilir. Korkulacak bir durum arz etmemekte çünkü geçici bir öksürüktür. Fakat 2 - 4 hafta ya da daha fazla sürdüğünde bu kroniktir. Buna çok dikkat etmek gerekir. 2.haftadan sonra öksürük devam ederse geciktirilmeden Kulak Burun Boğaz polikliniğe götürülmelidir.