Doğum Sonrası Basur

Doğum Sonrası Basur (Hemoroid) Nedir?

Basur; halk arasında aynı zamanda hemoroid ve mayasıl isimleri ile de bilinen, anal kanalın üst kısmında genişlemiş halde bulunan damar topluluğunun – toplardamarların iltihap ile birlikte şişmesi olarak nitelendirilebilir. Bu durum genellikle hamilelik sürecinin son trimesteri olarak adlandırılan 3 aylık döneminde başlar ve doğum sonrası süreçte de devam edebilir. Normal doğum yapmış olan bireylerde daha önceki süreçte hemoroid oluşumu var ise, doğum sonrasında da aynı şiddette sorunlar yaşanması muhtemeldir.

İki farklı türde hemoroid bulunmaktadır. Rektumundaki damarları etkileyen bir durum söz konusu ise iç hemoroid, anüsün çevresinde bulunan deri altında gelişme söz konusu ise dış hemoroid olarak nitelendirilir.  

Doğum Sonrası Basur Belirtileri Nelerdir?

Gebelik sonrası dönemde, özellikle normal doğum yapıldı ise sık sık görülen basur hastalığının belirtileri genellikle oldukça net durumdadır.

Normal doğum sonrası hemoroid (basur); aşağıdaki belirtiler ile kendisini gösterir:

• Makat bölgesinde özellikle dışkılama sırasında görülen kanama ya da parlak renkli kan pıhtıları varlığı
• Makat bölgesinde sürekli olarak kaşıntı hissi
• Makattan dışarıya doğru çıkan bir yumru varlığı
• Özellikle oturma esnasında basıya bağlı bir şekilde şiddetli ağrı hissedilmesi ve rahatsızlık durumu
• Bağırsak hareketlerinin ağrılı bir şekilde gerçekleşmesi
• Genital bölge temizliği yapılırken silme işlemi sonrasında, kullanılan materyalde ya da iç çamaşırı üzerinde mukus varlığı
• Bağırsak hareketi tamamlandıktan sonra, özellikle büyük tuvalet ihtiyacının giderilmesinin ardından yeniden aynı hissin oluşması

Doğum Sonrası Basur Nedenleri Nelerdir?

Hamilelik döneminde görülen hemoroidin nedenleri, doğum sonrasında görülen hemoroidin nedenleri ve normal şartlar altında görülen basurun nedenleri hemen hemen birbiri ile aynıdır.

Bu nedenler;

• Tuvalet ihtiyacı yokken tuvalette (özellikle klozette) uzun süreli bir şekilde oturmak
• Sürekli olarak ıkınmak
• Zorlanarak büyük tuvalete çıkmak
• Anne adayının gebelik döneminde rahminin büyümesi ve pelvis durumlarında oluşan baskı nedeni ile kan akışının hızlanmış olması
• Gebelik döneminde salgılanan progesteron hormonunun düz kaslar üzerindeki etkisinin gevşetici olması
• Gebelik dönemi boyunca genellikle kullanılan demir ilaçlarının daha sonraki dönemlerde kabızlık sorununa sebebiyet vermesi 
• Genetik faktörler
• Lohusalık döneminde beslenme düzenine dikkat edilmemesi
• Su tüketiminin yeterli olmaması
• Aşırı kilolu olma şeklinde sıralanabilir.

Doğum Sonrası Basur Teşhisi

Gebelik sonrası dönemde basur hastalığının teşhis edilebilmesi için mutlak suretle doktora gidilmelidir. Alanında uzman hekim öncelikli olarak fiziksel bir muayene yapar ve böylelikle söz konusu olabilecek nitelikteki diğer hastalıkların eleme işlemi tamamlanır.

Basur hastalığının teşhis edilebilmesi ve net bir şekilde tanımlanabilmesi amacı ile;

• Rektal muayene
• Cihaz yardımı ile iç muayene
• Laboratuvar testleri
• Görüntüleme testleri
• Anoskopi ile muayene yöntemlerinden faydalanılabilir. 

Doğum Sonrası Basur Tedavisi

Doğum sonrasında meydana gelen basurların genellikle tedaviye bile ihtiyaç duyulmadan kaybolduğu bilinmektedir. Ancak bu durum her birey için aynı olmayabilir niteliktedir.

Gebelik sonrası dönemde emzirme durumu söz konusu olduğu için; ilaç kullanımı oldukça dikkatli bir şekilde takip edilmesi gereken ve oldukça zorlu bir süreçtir. Bu sebeple dönemin hassasiyeti de göz önünde bulundurulmalıdır. Hekim kontrolünde basur kremi ya da basur fitili kullanılabilir. Böylelikle; kaşıntı, ağrı ve şişlik gibi durumlar önlenebilir. Özel olarak üretilmiş ve amaca uygun olan dışkı yumuşatıcılar, kremler, fitiller, pomatlar ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Aynı zamanda bitkisel şeylerden de destek alınabilir. Fakat hekime danışmak her zaman için ilk adım olmalıdır.

Doğum Sonrası Basur Ameliyatı

Doğum sonrası süreçte oluşan basur için ameliyat yapılması gerekli ise;

• Eksizyonel hemoroidektomi: Genel anestezi uygulaması altında yapılmaktadır. İşlem yapılırken hemoroidin bulunduğu bölgedeki büzücü göreve sahip kasa zarar verilmemeye çalışılır. Kesin çözümdür fakat ameliyat sonrasında çok şiddetli ağrılar yaşanır. 2 hafta ila 1 ay arasında iyileşme süreci tamamlanır. 
• Tutturulmuş hemoroidioeksi: Geleneksel yöntem olarak nitelendirilen klasik hemoroidektomiye alternatiftir. Genel anestezi ya da lokal anestezi yöntemlerinden faydalanarak yapılmaktadır. Kan akışı kesilir ve bu esnada da dairesel bir cihaz kullanılarak prolaps hemoroid yerine tutturulur. Ameliyat sonrası ağrı durumu oldukça azdır ve iyileşme süreci kısadır. Tekrarlama durumu söz konusudur.
• Doppler kılavuzu ile hemoroid arter ligasyonu: ultrason cihazı yardımı ile yapılmaktadır ve genel anestezi ya da lokal anestezi yöntemi kullanılabilir. Minimal düzeyde kesiler açılır. Ardından kan damarlarının bağlanması ve prolaps dokunun yerine dikilmesi tamamlanır. Herhangi bir doku alınmaz.

Doğum Sonrası Basur Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Lohusalık döneminde hemoroid hastalığı tedavi edilmez ise annenin kendini rahat hissetmemesi durumu söz konusu hale gelebilir. Bu sebeple emzirme konusunda da problemlerin yaşanabileceği unutulmamalıdır. Aynı zamanda yaşam kalitesini de olumsuz yönde etkilenecektir.

• Kanamaya bağlı olarak gelişen kansızlık (anemi) durumu ve hatta kan kaybı
• Aşırı şiddetli halde hissedilen ağrı
• Enfeksiyon sebebi ile ateşlenme durumları meydana gelebilir. 

Doğum Sonrası Basura Ne İyi Gelir?

Doğum sonrası hemoroid sorunu ile karşı karşıya gelindiğinde; yaşam şartlarının daha kaliteli bir hal alması için çaba sarf edilmesi gerekmektedir.

Bu amaçla;

• Kabızlığın önlenmesi ve bu amaçla meyve kurularının tüketilmesi
• Lif açısından zengin nitelikteki yiyeceklerin tüketilmesi
• Yeterli miktarda su içilmesi, dehidre olmaktan kaçınılması (vücudun susuz bırakılmaması)
• Oturma banyosu yapılması (özellikle ılık su içerisinde günde ortalama olarak 15 dakika süre ile)
• Perine bölgesi olarak adlandırılan genital bölgelerin hijyeninin en üst düzeyde tutulması, her tuvalet ihtiyacı giderilmesinin ardından ön taraftan arka tarafa doğru su ile temizleme yapılması
• Kafeinli içeceklerden kaçınılması
• Bir parça pamuğa zeytinyağı (saf olması asidite açısından oldukça önemlidir) damlatılarak problem yaşanan bölgeye zeytinyağı kompresi yapılması
• Dar olmayan rahat kıyafetlerin giyilmesi
• Uzun süreli olarak oturmaktan kaçınılması
• Kegel egzersizlerinin yapılması
• Acı, tatlı, ekşi, baharatlı gibi üst notadaki yiyeceklerden kaçınılması
• Sırt üstü bir şekilde uyumak yerine yan tarafa doğru yatılması
• Oturma esnasında sürekli olarak aynı tarafa oturulmaması, düzenli olarak taraf değiştirilmesi

Doğum Sonrası Basura Ne İyi Gelmez?

Yaygın bir şekilde görülmekte olan doğumdan sonra basur (hemoroid) problemi ile mücadele etmek için yapılmaması gerekenler, yani bu hastalığın daha da şiddetlenmesine zemin hazırlayacak nitelikteki durumlar aşağıdaki gibidir:

• Acı, tatlı, ekşi, baharatlı gibi üst notadaki yiyeceklerin sıklıkla tüketilmesi
• Sırt üstü pozisyonda yatılması
• Dehidre durumuna girme yani vücudun susuz kalması
• Kafein açısından zengin içeceklerin tüketilmesi
• Uzun süreli olarak ayakta durulması ya da oturulması
• Kabızlık durumu ve bağırsak düzenindeki değişimler
• Sürekli olarak aynı tarafa oturulması
• Perine bölgesinin hijyenine özen gösterilmemesi ve genital bölge temizliğinin arkadan öne doğru yapılması 

Doğum Sonrası Basur için Hangi Doktora Gidilir?

Postpartum (doğum sonrası) hemoroidler genellikle basit yöntemler ve ev uygulamaları ile kolaylıkla geçmektedir. Fakat bazen şiddetli ve tekrarlar nitelikte olmasına, sızıntı yapmasına, kendisi ile birlikte titreme ve ateş gibi durumlara sebebiyet vermesine bağlı olarak güçlü ilaçlar ile tedavi edilmesi gerekebilir. Böylesi bir durum söz konusu olduğunda zaman kaybetmeden alanında uzman bir genel cerraha başvurulmalıdır.