Hamilelikte Ayak Şişmesi

Hamilelikte Ayak Şişmesi Nedir?

Hamilelik fizyolojik olarak çokça değişimin görüldüğü bir süreçtir. Bu değişimlerden biri de genellikle çoğu gebede rastlanan ayakta şişkinlik görülmesidir. Vücutta oluşan su artışının yanı sıra dolaşımın azalmasından kaynaklı olarak şişme görülür. Ani yaşanan şişmelerin altında ciddi sağlık sorunları yatabilir. Fakat biraz şişkinlik olması kesinlikle normal bir durumdur.

Hamileliğin herhangi bir zaman diliminde ayak şişmesi görülebilir. Fakat gebeliğin 5. ayından son 3 ayına kadar şişkinlik daha sık görülür. Hamileliğin son haftalarında ayak şişmesinin görülmesi de oldukça normaldir.

Hafif şişlik endişe edilmemesi gereken, her hamile bireyde görülen bir durumdur. Fakat şişliğin fazla olması bazı tehlikeli hastalıkların altta yatan belirtisi olduğu için şişlik nedeninin iyi bilinip tedavisine başlanması gerekmektedir.

Genel olarak hamilelik sürecinde görülen şişlik doğum sonrası kendiliğinden iyileşme göstermektedir. Bu süreçte evde uygulanacak yöntemler ve doktorun önerisi dahilinde tüketilen bitki çayları veya ilaçlar ile kolaylıkla tedavisi sağlanabilir.

Hamilelikte Ayak Şişmesi Belirtileri Nelerdir?

Şişlik hamile kişinin vücudunun normalden daha fazla su birikiminden kaynaklıdır. Özellikle gün boyunca ayakta durulduğu süreçte ve sıcak havalarda ödem oluşumu görülür. Büyüyen rahim basıncı da kan akışını etkileyebilir. Bu da bacak, ayak ve ayak bileklerinde sıvı birikimine neden olmaktadır.

Hamilelikte tek taraflı ayak şişmesi veya çift taraflı bir şişkinlik görülebilir. Vücuttan sıvı birikimi şişlik oluşumuna neden olmaktadır. Ayak şişmesi gözle görülür belirtiler ile tespitinin yapıldığı bir durumdur. Ayak, ayak bileği ve bacak kısmında normal durumuna oranla şişlik oluşması kişinin kendinde kolayca fark edebileceği bir durumdur.

Hamilelikte ayak şişmesi belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Gözle görülür derecede şişlik,
• Şişliğe eşlik eden kızarıklık,
• Vücut ısısı yüksekliği,
• Şişliğin zaman içerisinde artması,
• Evde uygulanan yöntemlere rağmen şişliğin inmemesi.

Hamilelikte Ayak Şişmesi Nedenleri Nelerdir?

Hamilelikte ayak şişmesi normal ve çoğu gebede görülen bir durumdur. Özellikle hormonal değişiklikler yaşanmasından kaynaklı görülen bu şişliklerin daha farklı sebepleri de mevcuttur.

Hamilelikte ayak şişmesi nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Hamilelik sebebi ile değişkenlik gösteren östrojen ve progesteron seviyeleri bacaklarda kan dolaşımının azalmasına sebep olabilir.
• Ayak ve bacakta oluşan yaralanma, bölgenin enfeksiyon kapmasına ve dolayısıyla kan akışında artışa neden olur. Bu durum da şişme ile sonuçlanabilir.
• Vücudun su tutması ile oluşan ödem ayak şişmesine sebep olabilir.
• Hamilelik sürecinde fazla kilo alındığı takdirde ayaklarda yağ oluşumu görülür. 
• Steroidler, östrojenler veya antidepresanlar kan dolaşımını azaltacağı için ayak, bacak ve ayak bileği şişmesine neden olabilir. 

Hamilelikte Ayak Şişmesi Teşhisi

Gebelikte ayak şişmesi bazı ciddi hastalıkların habercisi olabileceği için nedeninin iyi bilinmesi gerekmektedir. Uygun teşhis için geç kalınmadan bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

Hamilelikte ayak şişmesinin teşhisi için aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır:

• Fizik Muayene: Hekim öncelikle ayak, bacak ya da ayak bileğinde görülen şişmenin altta yatan nedenini belirlemek için belirtileri gözlemleyecek ve bu süreçte hastaya çeşitli sorular soracaktır.
• Kan Testleri: Kan testinin amacı kan sayımı, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının sağlıklı olup olmadığı kontrol etmektir.
• Elektrokardiyogram: Kalbin ritmik fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılan bir yöntemdir. Anne ve bebek sağlığı için hiçbir risk faktörü taşımamaktadır. 
• Ultrason Görüntülemesi: Organ ve dokuların bir darbe sonucu şişmesi değerlendirilmektir. 5 rad ve altındaki ışın miktarını almış olan gebeliklerde fetusun zarar görme olasılığı çok düşüktür. 
• İdrar Testi: Vücuttaki şişmenin sebebinin preeaklampsi olup olmadığını anlayabilmek için idrardaki protein miktarı kontrol edilir. 

Hamilelikte Ayak Şişmesi Tedavisi

Gebelikte görülen ayak şişmesi teşhisi yapılan duruma uygun olarak değişiklik gösterir. Genellikle kendiliğinden iyileşme gösteren ayak şişmesi için hekim gözlemi altında uygulanan bazı yöntemler mevcuttur.

Ayak şişmesi için uygulanan tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• İlaç Tedavisi: Diüretik ilaçlar preeklampsi sebebi ile ortaya çıkan hipertansiyon tedavisi için kullanılan bir tedavi yöntemidir.
• Bitkisel Çaylar: Bazı bitki çayları ve doğal kürler de vücuttaki ödemi atmaya yardımcı olmaktadır. Bitki çayları ve kürlerin yan etkileri olabileceği için mutlaka doktor izni ile tüketilmelidir. 
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Bu süreçte anne adayının ayağındaki şişliği azaltmak için yaşam tarzına dikkat etmesi, çok yürümemesi ve beslenmesine dikkat etmelidir.
• Preeklampsi Tedavisi: Annede hafif preeklampsi görülme durumunda bile durumun ciddiyeti sebebiyle anne ve bebek yakın takibe alınır. Hafif olarak seyreden preeklampsinin tedavisi mümkündür fakat ağır preeklampsi anne ve bebeğin hayatını tehlikeye sokacak ciddi bir durumdur. Tedavi olarak bebeğin doğması uygun görülür. Kesin tedavi doğum yapılmasıdır.

Hamilelikte Ayak Şişmesi Tedavi Edilmezse

Hamileyken ayak şişmesi tedavisi kolay olan ve hamilelik sonrası iyileşme gösteren bir süreçtir. Fakat bazı şişliklerin altında ciddi sağlık sorunları yatmaktadır. Bunlara preeklampsi ve derin ven trombozu örnek olarak verilebilir.

Derin ven trombozu, toplardamarda pıhtı oluşması olarak bilinen hastalıktır. Tedavisinin olmadığı takdirde bacaktaki şişlik kalıcı olabilir. Bu şişliğin olduğu bölgede yaralar çıkabilir. Hamilelikte ayak şişmesi ve ağrının beraber görüldüğü durumlarda DVT’dan şüphe edilmelidir. Tedavisinin yapılmadığı durumlarda soluk almada güçlük, göğüste ağrı hatta ölüme neden olabilmektedir. Doppler ultrasonografi ile tanı konulabilir.

Hamilelikte aşırı ayak şişmesi gebelik zehirlenmesi olarak bilinen preeklampsinin belirtilerinden biri olabilir. Fakat şişliğe ek olarak hızlı kilo alma, yüksek kan basıncı gibi semptomlar da eşlik etmektedir. Preeklampsi gebelik sürecinde kişinin sağlığını olumsuz etkileyen bir durumdur. Tedavisinin edilmediği takdirde anne ve bebek sağlığını ciddi tehlikeye atabilir.

Hamilelik sürecinde ayakta şişme görülmesi normaldir. Fakat belirtiler hastalıkların da habercisi olabileceği için hafif şişkinliğin üstünde bir şişme mevcut ise en yakın sağlık kuruluşuna giderek geç kalınmadan tedavisi için yardım alınmalıdır.

Hamilelikte Ayak Şişmesine Ne İyi Gelir?

Gebelik sürecinde ayak şişmesi kişinin günlük aktivitelerini olumsuz etkileyecek durumlara yol açabilir. Bu sürecin iyi geçmesi ve uygulandığı takdirde şişlik durumuna engel olacak bazı yöntemler mevcuttur.

Hamilelikte ayak şişmesine iyi gelecek yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Dinlenirken ayakları yükseğe kaldırmak kan akışını hızlandırması sebebiyle şişmeyi önlemektedir.
• Ayaklarda büyüme gözlenirse daha rahat ayakkabılar ve destek çorapları tercih edilmelidir.
• Bol bol yürüyüş yapılmalıdır.
• Hamilelikte ayak şişmesine tuzlu su iyi gelmektedir. Ilık suyun içine atılan bir iki kaşık tuz ile 10 dakika ayakları dinlendirmek faydalı olacaktır.
• Her gün en az 2 litre sıvı tüketilmelidir. Ne kadar çok su içilir ise vücut o kadar az su tutar.
• Ayak bileklerini aşağı yukarı kaldırarak dairesel şekiller ile egzersiz yapılmalıdır.
• Şişkinlik olan bölgeye soğuk kompres uygulanabilir. Kan dolaşımını arttırarak ödemi azaltıcı etkiye sahiptir. Hamilelikte ayak şişmesi soğuk su ile rahatlatılabilir. 

Hamilelikte Ayak Şişmesine Ne İyi Gelmez?

Hamilelerde ayak şişmesi genellikle çoğu gebelik sürecinde görülen bir rahatsızlıktır. Fakat kişinin uygulayacağı, yapmaktan kaçınacağı bazı yöntemler ile böyle bir durumun oluşması önlenebilir.

Hamilelikte ayak şişmesinin önüne geçebilmek için uygulamaktan kaçınılması gereken durumları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Uzun süre ayakta durmak, ayakta şişkinlik oluşmasına sebep olabilir.
• Uzun süre oturmak da ödem oluşumunu arttırır.
• Tuz tüketimini arttırmak ödem oluşumuna sebep olabilir. Bu sebeple bireyde şişlik görülecektir.
• Otururken daha rahat pozisyonlar tercih edilmeli bu sebeple bacak bacak üstüne atılmamalıdır. 

Hamilelikte Ayak Şişmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Hamilelikte el ayak şişmesi, uyuşması, yanması ve kaşıntı görülmesi oldukça normal bir gebelik belirtisidir. Fakat şişliğe ek görülen bazı semptomlar ciddi sağlık sorunlarının sebebi olabileceği için bunların görülmesi durumunda geç kalınmadan bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır.

Bazı hastalıkların habercisi olan ve ayak şişmesine ek görülen belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Ayakta görülen şişlik hafif bir şekilde değil daha ileri seviyede bir şişlik ise
• Görme kabiliyetinde bozukluk mevcut ise
• Ağrılı bir şişlik ve kızarıklık var ise
• Yüksek tansiyonla karşı karşıya ise
• Çok şiddetli baş ağrısına sahipse
• Solunum zorluğu ve nefes darlığı varsa

Özellikle aşırı şişkinlik var ise preeklampsi ve derin ven trombozu belirtisi olabilir. Bu iki hastalık da anne ve bebek sağlığını tehlikeye atabilecek hastalıklardır.

Hamilelerde ayak şişmesinin yanında yukarıda belirtilen semptomlar da görülüyor ise geç kalmadan Dahiliye bölümüne gidilmeli uygun tedavi yöntemi için yardım alınmalıdır.