Sedimantasyon Yüksekliği

Sedimantasyon Yüksekliği Nedir?

Sedimantasyon yüksekliği kırmızı kan hücrelerinin çökelme hızını ölçen sedimantasyon testinin oranının yüksek çıkması durumudur. 

Kırmızı kan hücreleri olan alyuvarlar vücuda alınan oksijenin taşınmasını ve diğer organlara aktarılmasını sağlar. Tüm kan hücrelerinin %40’lık kısmını alyuvarlar oluşturur. Vücutta çeşitli mekanizmalarla miktarı artıp azalabilir. 

Sedimantasyon testi ise kırmızı kan hücrelerinin ne kadar sürede çöktüğünü ölçer. Kırmızı kan hücreleri normalden daha hızlı çökerse sedimantasyon yüksekliği durumu oluşur. 

Sedimantasyon testi basit bir testtir. Kişiden alınan kanın uygun ortamlarda tutulmasıyla  tüp içindeki kanda bulunan kırmızı kan hücrelerinin tüpün dibine çökme durumu ve zamanı ölçülür. 

Sedimantasyon değeri çeşitli durumlardan etkilenir. Yaş, cinsiyet, hamilelik durumu ve çeşitli hastalıklar sedimantasyon değerinin değişikliğine neden olan durumlara örnektir. 

Yaş ile birlikte normal sedimantasyon değeri artış gösterir. Kadınlarda erkeklere göre normal sedimantasyon değeri bir miktar daha yüksektir. Hamilelik döneminde sedimantasyon değeri kendi içinde ayrı bir normallik taşır. 

Sedimantasyon testinin ve yüksekliği durumunun önemi ise bazı hastalıkların oluşması durumunda yapılacak kan testinde ortaya çıkmasıdır. Enfeksiyon hastalıklarında, iltihabi hastalıklar varlığında, bazı kanser türlerinde sedimantasyon değeri yükselebilir.

Sedimantasyon yüksekliği herhangi bir hastalık için spesifiklik taşımaz, sadece vücutta anormal bir durumun varlığını haber verir. Beraberinde ölçülecek bazı değerlerle (CRP, WBC vs.) anormal durumun var olduğu kesinleştirilir. 

Hangi hastalık veya durumun sonucunda sedimantasyon yüksekliğinin meydana geldiğini anlamak için ayrı spesifik testlerin yapılmasına ihtiyaç vardır.

Sedimantasyon testi hastalıkların tespitinin yanı sıra varlığı bilinen hastalıkların tedavi sürecinde o hastalıkların tedavi sürecinin kontrolünde de hekime oldukça fazla fayda sağlar.

Sedimantasyon Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Sedimantasyon yüksekliği bir hastalık değildir. Birçok hastalığın varlığının araştırılması ve tedavisinin kontrolünde fayda sağlayan bir klinik test yöntemidir. 

Bu test yöntemi sayesinde vücutta iltihabi hücrelerin oluşum varlığı gözlenebilir. Enfeksiyon hastalıkları, iltihabi hastalıklar ve bazı kanser türlerinde sedimantasyon yüksekliği oluşabilir.

Sedimantasyon yüksekliğini bireyin kendisinin fark etmesi gibi bir durum yoktur. Klinik olarak yapılacak kan testinde bu durum tespit edilebilir. 

Sedimantasyon yüksekliği bazı durumlar sonucunda ortaya çıkabileceği için kişide oluşan hastalıkların belirtileriyle birlikte sedimantasyon yüksekliği beraberlik gösterebilir. 

Bu belirtiler şunlardır;

• Ateş yükselmesi
• Vücutta genel bir halsizlik
• Baş ağrısı
• İştahsızlık
• Sindirim sorunları
• Sedimantasyon yüksekliğine eklemlerdeki iltihabi bir hastalık neden olmuşsa eklemlerde ağrı, eklemlerde şişlik

Bu belirtiler herhangi bir hastalığa özgü belirtiler olmayıp birçok hastalık sonucunda ortaya çıkabilecek belirtilerdir. Bu nedenle bu belirtilerin varlığında ve sedimantasyon yüksekliği durumunda hastalıkların ayırıcı testleri yapılmalı ve tanı konulmalıdır.

Sedimantasyon Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

Sedimantasyon yüksekliğine birçok neden ve durum sebep olur. Sedimantasyon yüksekliği kırmızı kan hücrelerinin hızlı çökmesi durumudur. 

Vücutta iltihabi hücrelerin oluşması sonucu kandaki bazı proteinler alyuvarların daha hızlı çökmesine neden olur. 

Kırmızı kan hücrelerinin hızlı çökmesi sonucunda yapılan kan testinde bu durum tespit edilir ve sedimantasyon yüksekliği varlığı gözlenir.

Sedimantasyon değeri yaş ve cinsiyete göre farklılık gösterir. Yaş ilerledikçe normal sedimantasyon değeri bir miktar yükselir. Ayrıca kadınlarda erkeklere göre bir miktar daha yüksektir. 

Bebeklerde normal sedimantasyon değeri 0 – 2 mm/h, çocuklarda 0 – 10 mm/h, elli yaşın altındaki erkeklerde  0 – 15 mm/h, üstündeki erkeklerde 0 – 20 mm/h, elli yaşın altındaki kadınlarda 0 – 20 mm/h, üstündeki kadınlarda 0 – 30 mm/h normal olarak kabul edilir. 

• Sedimantasyon yüksekliğine neden olacak hastalıklardan en sık neden enfeksiyon hastalıklarıdır. Solunum yolu enfeksiyonları, sindirim yolu enfeksiyonları, eklem ve iskelet sistemi enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları, kalp enfeksiyonları ve genel sistemik enfeksiyonlar sedimantasyon yüksekliğine neden olabilir. Bu tür enfeksiyonlara örnek olarak zatürre, verem, inflamatuar barsak hastalığı, apandisit, ateşle seyreden romatizmalar, miyokardit, perikardit, endokardit ve cilt enfeksiyonları verilebilir.
• İltihabi hastalıklarda da sedimantasyon yüksekliği gelişebilir. Bu tür hastalıklar otoimmun hastalıklardır. Otoimmun demek vücudun kendi savunma hücrelerinin vücudun kendi hücrelerini yabancı sanıp onlara saldırması durumudur. Sistemik Lupus Eritematozus, Vaskülit, romatoid artrit, temporal arterit sedimantasyon yüksekliğine neden olan iltihabi hastalıklara örnek olarak verilebilir.
• Bazı kanser türlerinde de sedimantasyon yüksekliği gerçekleşebilir. Akciğer kanseri, lenfoma ve multipl myeloma bu tür kanser türlerine örnek verilebilir.
• Hastalıkların dışında bazı ilaçların kullanımı da sedimantasyon yüksekliğine neden olabilir. Östrojen, testosteron ve androjen içerikli ilaçlar, doğum kontrol hapları, yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan metildopa, A vitamini, kortizon, kinin bu ilaç maddelerine örnek olarak verilebilir.
• Normal hayatta karşılaşılabilecek bazı durumlarda da sedimantasyon yüksekliği gelişebilir. Yaşlılıkta ve hamilelikte sedimantasyon değeri bir miktar yükselebilir. Şişmanlık ve yüksek kolesterol değerlerinin varlığında da sedimantasyon yükselebilir. Anemi durumunda da bu durum oluşabilir.

Sedimantasyon Yüksekliği Teşhisi

Sedimantasyon kırmızı kan hücrelerinin çökelmesi durumudur. Bu durumun hızının tespiti sonucunda sedimantasyon yüksekliği veya düşüklüğü ortaya çıkabilir. 

Vücudumuzda meydana gelen bazı hastalıklarda ve durumlarda sedimantasyon değerinde yükseklik oluşabilir. Bu durumun tespiti ise son derece basit bir testle konur. 

Kişiden alınan kan ile uygun cihazlarla çökelme hızı tespit edilir. Kırmızı kan hücrelerinin çökelmesi hızlı gerçekleşiyorsa sedimantasyon yüksekliği durumu vardır.

Sedimantasyon yüksekliği vücutta meydana gelen enfeksiyon hastalıkları, iltihabi hastalıklar ve bazı kanser türlerinde gerçekleşebilir. Vücutta anormal durumların tespitinde son derece faydalı bir klinik testtir. 

Kişide sedimantasyon yüksekliği saptandıktan sonra vücuttaki anormal durumun tespiti için kişide var olan şikayetlerin ışığında ayırıcı testler yapılmalıdır.

Sedimantasyon Yüksekliği Tedavisi

Sedimantasyon yüksekliği vücutta bazı hastalıkların işareti olabilir. Enfeksiyon hastalıkları, iltihabi hastalıklar ve bazı kanser türleri bu hastalıklara örnek olarak verilebilir.

Vücutta iltihabi hücrelerin oluşması sonucunda kanda bulunan bazı proteinler kırmızı kan hücrelerinin daha hızlı çökelmesine yani sedimantasyon yüksekliğine neden olur. Sedimantasyon yüksekliğinin düzelmesi için öncelikle kişide var olan altta yatan hastalığın tespit edilmesi ve tedavisinin yapılması gerekir. 

Kişide sedimantasyon yüksekliği tespitinin ardından benzer sonuçları olan CRP ve WBC değerlerinin de incelenmesi, kişideki var olan şikayetlerin araştırılması ve diğer ayırıcı testlerin de yapılması gerekmektedir.

Bu sayede kişide var olan hastalık tespit edilebilir. Bu hastalıkların tedavi edilmesiyle sedimantasyon değeri de zamanla düşüş gösterecektir. 

Kişinin genel sağlık durumuna özen göstermesi var olan sedimantasyon değerinin düşmesine katkı sağlayabilir. 

Kişinin beslenmesine, uykusuna, sıvı tüketimine dikkat etmesi ve günlük egzersiz aktiviteleri gerçekleştirmesi sedimantasyon değerinin düşmesini sağlayabilir. 

Sedimantasyon Yüksekliği Tedavi Edilmezse

Sedimantasyon yüksekliği kırmızı kan hücrelerinin çökelme hızının yüksek olduğu anlamına gelir. 

Bu durumun gerçekleşmesi için vücutta iltihabi hücrelerin oluşması ve kandaki bazı proteinlerin kırmızı kan hücrelerinin çökelmesine katkı sunması gerekir. Sedimantasyon yüksekliği vücutta iltihap varlığını gösterir. 

Bunun sebebi enfeksiyon hastalıkları, iltihabi hastalıklar ve kanser olabilir. Kişide ciddi bir durum olabileceği için kişinin bu durumu tespit edip tedavi olması hayati olabilir. 

Sedimantasyon Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

• İyi beslenmek vücutta iltihap gelişmesini engeller ve kişinin genel vücut sağlığının yükselmesine katkı sağlar. Bu nedenle kişinin doğru, düzenli ve sağlıklı beslenmesi önemlidir.
• Spor yapmak vücudumuzun dinç kalmasına ve vücudumuzun hastalıklara karşı daha iyi savaşmasına katkı sağlar. Bağışıklık sisteminin gelişmesini sağlar. Kişilerin yaş, vücut ve sağlık durumlarına göre uygun şekilde spor yapmaları sağlık durumları için faydalıdır.
• Kişilerin sıvı dengelerini korumaları önemlidir. Su tüketimini düzenli ve eksiksiz yapması kişinin vücudu için faydalıdır. Kişinin sıvı alımı iyi olursa bu durum bağışıklık sistemi ve vücut sağlığı için çok fayda sağlar.

Sedimantasyon Yüksekliğine Ne İyi Gelmez?

• Hantal yaşam vücut sağlığı için zararlıdır. Kişinin gün içinde aktif olması ve yaşına, sağlığına uygun egzersiz yapması kişiye fayda sağlar. Sedanter yaşam şeklinden uzak durulması gerekir.
• Uyku düzeni birçok hastalık için önemli bir husustur. Kişinin uyku düzenini sağlaması ve rahat uyku uyuması beden sağlığı için önemlidir.
• Sigara içilmesi birçok hastalığın başlamasına neden olan bir etmendir. Birçok hastalığın en büyük risk faktörü sigaradır. Akciğer kanseri gibi sedimantasyon yüksekliğine neden olan hastalıklar için de sigara bırakılması gereken en önemli alışkanlıktır.

Hamilelerde Sedimantasyon Yüksekliği

Hamilelik döneminde vücut önceki döneme göre biraz farklı çalışır. Böbrekleri, karaciğeri, midesi, endokrin bezleri vs. birçok organ farklı veya daha fazla çalışır. 

Bu durumun sonucunda vücuttaki bazı değerler normal değerlerin dışına çıkar. Sedimantasyon değeri de bu değerlerden biridir. 

Üreme çağındaki bir kadında sedimantasyon normal değeri 0 ila 20 arası olarak kabul edilir. Hamile bir kadında ise bu değer 4 ila 60 arası olarak kabul görür. 

Yapılan kan testinde çıkan sonucun ardından bu sonucun kişinin kontrolünü sağlayan doktor tarafından da incelenmesi ve şikayetlerin varlığı durumunda uygun tedavinin planlanması gerekir.

Bebeklerde Sedimantasyon Yüksekliği

Bebeklik döneminde birçok organ ve sistem henüz yetişkinlik çağındaki fonksiyonlarından uzakta işleyiş gösterir. Bunun sonucunda ise bazı kan ve vücut değerleri yetişkinlere göre farklılık gösterir. Sedimantasyon da bu değerlerden biridir. 

Yenidoğan bir bebekte sedimantasyon değeri 0 ila 2 arası olmalıdır. Yaşı arttıkça bu değer hafif şekilde artış gösterebilir.

Bebeklerde sedimantasyon yüksekliğine neden olan en sık hastalık enfeksiyon hastalıklarıdır. Bu yaştaki çocuklarda bağışıklık sistemi yeterince gelişmemiştir ve vücut dışarıdan gelen mikroorganizmalara karşı savunmasız kalır. 

Bu nedenle hasta olma durumu olabilir. Enfeksiyon hastalıklarında sedimantasyon yüksekliği gerçekleşir. Bu değer sayesinde vücutta iltihap varlığının bulunduğu anlaşılır.

Çocuklarda Sedimantasyon Yüksekliği

Çocukluk döneminde sedimantasyonun normal değeri 0 ila 10 arası kabul edilir. Yaşın artması ve yetişkinliğe ilerleyiş ile birlikte bu değer artış gösterir.

Çocukluk çağında sedimantasyon yüksekliğine neden olan en sık hastalıklar enfeksiyon hastalıkları ve iltihabi hastalıklardır. 

Bağışıklık sistemi yeterince gelişmemiş çocuklarda hastalanmalar daha sık olmaktadır ve bakılacak kan testinde sedimantasyon değeri yüksek ölçülebilir. 

Bu durum varlığında hastalığın kaynağı araştırılmalı ve tedavi edilmelidir.

Sedimantasyon Yüksekliği için Hangi Doktora Gidilir?

Sedimantasyon testi birçok hastalığın teşhisinde ve tedavi takibinde kullanılan bir klinik testtir. Sedimantasyon yüksekliği bir hastalık durumu değil birçok hastalığın varlığında ortaya çıkan klinik bir durumdur. 

Vücutta anormal bir durum varlığını anlamamıza yarayan bu değer sayesinde vücuttaki hastalığın tespiti için ayırıcı testler yapılır ve hastalığın gidişatı takip edilir. 

Sedimantasyon yüksekliği herhangi bir bölüme özgü bir test değildir, tıpta neredeyse tüm bölümlerin kullandığı bir testtir. 

Sedimantasyon yüksekliğini kişinin kendisi hissedemez, sadece klinik testler sonucunda varlığı öğrenilebilir. 

Testi yaptıran doktor, kişinin şikayeti ve durumuna göre sedimantasyon yüksekliği için ayırıcı test yapma ihtiyacı duyabilir.