Yaz Gribi

Yaz Gribi Nedir?

Yaz gribi terimi, hem yaz aylarında geçirilen influenza virüsü kaynaklı grip için hem de yaz aylarında grip benzeri hastalıklara neden olan diğer virüs ve bakteri enfeksiyonlarına neden olan durumlar için kullanılır. 

Normalde influenza virüsü sonrası ortaya çıkan grip hastalığı, esas olarak Ekim ayında ortaya çıkmaya başlar ve ondan sonraki üç, dört ay boyunca vaka sayısı en yüksek seviyeye ulaşır. Bunun nedeni gribe neden olan virüsün, kış aylarında mevcut olan daha soğuk ve daha kuru iklimde yaşamını kolay sürdürebilmesidir. Bu süreçte virüs hem yayılma hem hastalık yaratma açısından daha tehlikelidir. 

Kış aylarında influenzaya bağlı ortaya çıkan grip, insanların kapalı ortamlarda daha uzun süre vakit geçirmesi sonucunda da artış gösterir. Ayrıca kış aylarında güneşe maruziyetin azalmasıyla D vitamini seviyeleri azalır. D vitamin seviyelerinin azalması da hastalığa yakalanma olasılığını bir miktar arttırabilir. Bu nedenlerden dolayı influenza kaynaklı gribin yaz aylarında ortaya çıkması nadir bir durumdur.  

Bunun dışında halk arasında yaz gribi, lejyoner hastalığı denilen bir hastalık için de kullanılmaktadır. Bu hastalık daha çok yaz aylarında kullanılan klima gibi aletler üzerinde çoğalır ve hava yoluyla etrafa yayılır. Bunun sonucunda da tıpkı grip gibi ateş, halsizlik, kas ağrısı benzeri semptomlara neden olur. Bunun dışında yaz gribi adı altında, yaz aylarında grip benzeri semptomlar yaratabilecek ek hastalıklar da bulunmaktadır. 

Yaz Gribi Belirtileri Nelerdir?

Yaz aylarında geçirilen gribin ve grip benzeri belirtilere yol açan diğer hastalıkların yaratabileceği olası semptomlar genelde aniden ortaya çıkar. Bu olası belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

1-) Ateş

2-) Titreme

3-) Öksürme veya hapşırma

4-) Baş ağrısı

5-) Vücut ağrıları 

6-) Burun akıntısı veya tıkanıklığı

7-) Boğaz ağrısı

8-) Yorgunluk

Etiket: Ateş, titreme, baş ağrısı, boğaz ağrısı

Yaz Gribi Nedenleri Nelerdir?

Yaz gribinin nedenleri ifluenza kaynaklı grip ortaya çıkabilse de nadir olarak görülür. Bunun yerine grip benzeri semptomlara yol açabilen diğer hastalıklar daha ön plandadır. Bu hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

Lejyoner Hastalığı

Lejyoner hastalığı, yaz gribi için en sık olarak ortaya atılan hastalıktır. Bu hastalık genelde zatürre gibi akciğer enfeksiyonlarına neden olabilen bir bakteri kaynaklı olarak ortaya çıkar. Çoğu kişi bu bakterileri su veya toprak gibi bölgelerden soluyarak vücuduna alır. Ayrıca yaz aylarında klima gibi bölgelerde bakteri oldukça hızlı bir şekilde çoğalarak yayılabilmektedir. Bu yüzden hastalık yaz gribi ismiyle de anılır. Yaşlılık, sigara içmek ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi durumlar Lejyoner hastalığına yakalanma riskini arttırmaktadır. Antibiyotiklerle hızlı tedavi genellikle Lejyoner hastalığını iyileştirse de, bazı kişiler tedaviden sonra problem yaşamaya devam eder. Lejyoner hastalığı, genellikle lejyonella bakterisiyle temas sonrası 3 ila 9 gün sonra ortaya çıkma eğilimindedir. Hastalığa bağlı oluşabilecek belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Baş ağrısı
• Kas ağrıları
• 40 C veya daha yüksek olabilen ateş

Bu ilk günde oluşabilecek semptomlardan ortalama 2, 3 gün sonra ek başka belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler de şu şekilde sıralanabilir: 

• Bol balgamı ve kanlı olabilen öksürük 
• Göğüs bölgesinde ağrı 
• Nefes almada zorluk 
• Mide bulantısı ve kusma
• İshal
• Bilinç bulanıklığı

Lejyoner hastalığı, esas olarak akciğerleri etkilese de bazı durumlarda kalp ve vücut yaraları gibi diğer kısımlarda da enfeksiyon ortaya çıkabilmektedir. Legionella pneumophila bakterisi çoğu Lejyoner hastalığı vakasından sorumludur. Doğada toprak ve su gibi ortamlarda bakteriler bulunur ancak hastalığa direkt sebep olmazlar. Esas olarak insan yapımı klima gibi aletler üzerinde üreyerek hastalık yaparlar. Çoğu kişide, lejyonella bakterisi içeren mikroskobik su damlacıklarının solunmasıyla enfeksiyon ortaya çıkar. Duş, musluk veya jakuzi gibi bölgelerdeki su damlacıklarından veya havalandırma sistemlerinden bakteri yayılabilir. 

Soğuk Algınlığı

Soğuk algınlığı da bir solunum yolu enfeksiyonudur ancak grip ve diğer hastalılara göre farklı virüslerden kaynaklanır. Soğuk algınlığı ve grip bazı benzer semptomlara neden olurken, soğuk algınlığı semptomları daha hafiftir ve nadiren tedavi gerektirir. Yazları oluşan soğuk algınlığına halk arasında yaz nezlesi adı da verilmektedir. Soğuk algınlığının en yaygın semptomları şunlardır:

• Hapşırma
• Burun tıkanıklığı 
• Boğaz ağrısı
• Öksürük
• Göğüste ağrı
• Vücut ağrıları
• Halsizlik

Gripten farklı olarak, soğuk algınlığı nadiren baş ağrısına, ateşe veya titremeye neden olur. 

Bronşit

Bronşit, akciğerlerdeki bronşiyal tüplerin iltihaplanması durumuna verilen isimdir. Bu tüpler, kişi nefes alırken havanın akciğerlere girip çıkmasını sağlar. Bronşit, soğuk algınlığı veya grip gibi viral bir solunum enfeksiyonunu takip ederek ortaya çıkabilir veya bakteriyel akciğer enfeksiyonundan da kaynaklanabilir. Bronşitin en yaygın semptomu, yoğun balgamlı inatçı bir öksürüktür. Diğer semptomlar şunları içerir:

• Hırıltı veya nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Ateş
• Yorgunluk

Bronşit akut veya kronik olabilir. Akut bronşiti olan kişiler genellikle tıbbi tedavi olmaksızın, tipik olarak birkaç gün veya hafta içinde iyileşirler. Kronik bronşit daha ciddidir ve zamanla yavaş yavaş gelişir. Durum kronik olduğunda, kişi birkaç ay sürebilen ve arka arkaya en az 2 yıl sürebilen tekrarlayan öksürük atakları yaşar.

Streptokok Boğaz Enfeksiyonu

Streptokok boğaz enfeksiyonu, boğaz bölgesini ve özellikle bademcikleri etkileyen bakteri kaynaklı bir enfeksiyondur. Sorumlu bakteriler normalde ciltte, burun ve boğazda sorun yaratmadan yaşarlar. Boğazda bu bakterilerin aşırı çoğalması durumunda boğaz ağrısı oluşur. Bu hastalığın yaygın semptomları şu şekilde sıralanabilir:

• Ağzın çatısında küçük kırmızı noktalar
• Ağrılı yutma 
• Kırmızı, şişmiş bademcikler
• Bademcikler üzerinde beyaz yumrular veya yamalar
• Boyunda şişmiş lenf düğümleri
• Ateş
• Titreme
• Yorgunluk

Mononükleoz

Mononükleoz, Epstein-Barr virüsünün (EBV) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikle gençler ve genç yetişkinler arasında yaygındır. Mononükleozda semptomlar tipik olarak ilk enfeksiyondan 4-6 hafta sonra ortaya çıkar ve birkaç ay sürebilir. Oluşabilecek belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Boğaz ağrısı
• Baş ağrısı
• Boyun ve koltuk altlarında şişmiş lenf düğümleri
• Vücut ve kas ağrıları
• Ateş
• Yorgunluk

Yaz Gribi Teşhisi

Yaz gribinin teşhisinden, var olan semptomlara yönelik alınan tıbbi öykü ve fizik muayene ile şüphelenilebilir. Daha sonra yapılan bazı kan testleri ve görüntüleme testleriyle durum teyit edilir. Bunun için öncelikle bu semptomlara neden olabilecek durumlar, zaman ve o anki o bölgede oluşan salgınlar değerlendirerek hekim tarafından tahmin edilebilir.

Yaz gribi için en çok suçlanan hastalık lejyoner hastalığıdır. Lejyoner hastalığı, diğer zatürre (pnömoni) türlerine benzer. Lejyonella bakterisinin varlığını hızlı bir şekilde belirlemeye yardımcı olmak için, hekim idrarda bulunan ve bağışıklık sistemi yanıtını tetikleyen yabancı maddeler olan lejyonella antijenleri kontrol eden testleri kullanabilir. Bunun haricinde aşağıdaki yöntemler de tanıda kullanılabilir:

• Kan ve idrar testleri
• Lejyoner hastalığını direkt olarak göstermeyen ancak akciğerlerdeki enfeksiyonun boyutunu gösteren göğüs röntgeni
• Balgam veya akciğer dokusu örneği üzerinde yapılan testler

Yaz Gribi Tedavisi

Hafif ila orta şiddetteki yaz gribi enfeksiyonları genellikle tedavi gerektirmez. Yeterli yatak istirahati ile herhangi bir sağlık problemi olmayan çoğu insan birkaç gün veya hafta içinde iyileşir. Bununla birlikte, şiddetli olan ve tedavi gerektiren hastalıklarda çeşitli tedavi yöntemleri yaz gribi belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.

Oseltamivir ve zanamivir gibi antiviral ilaçlar hem influenza yani grip hem de virüs kaynaklı enfeksiyonlarının tedavisine yardımcı olabilmektedir. Bu ilaçlar genelde enfeksiyon gerçekleştikten sonraki 48 saat içinde alındığında en etkili olmaktadır. Bunun dışında lejyoner hastalığı gibi bakteri kaynaklı enfeksiyonlarda ise başka tedavilere ihtiyaç duyulur. Lejyoner hastalığı teşhisi konulursa kişinin hastaneye yatırılması bile gerekebilmektedir. Hastanede uygulanan tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:

• Damar içi antibiyotikler
• Oksijenlenmenin bozulması durumunda oksijen tüplerinin takılması 

Kişinin durumu iyiye gitmeye başladığında, evde antibiyotik tabletleri almaya devam edebilir. Evdeki bu tedavi genelde bir ila üç hafta arasında sürer. Çoğu kişi tam olarak iyileşir ancak tamamen normale dönmek birkaç hafta sürebilir. Bu gibi hekim kontrolünde yapılan tedaviler haricinde tüm yaz gribi formlarında hem tedaviyi destekleyecek hem de iyileşmeyi hızlandıracak bazı durumlar bulunmaktadır. Bunlar da şu şekilde sıralanabilir: 

• Sulu kalmak için bol miktarda su içmek
• Boğaz ağrısını yatıştırmak için çay ve et suyu gibi sıcak sıvılar içmek
• Özellikle nefes almada problem yaşayan kişilerde iç mekan havasına nem eklemek için bir nemlendirici kullanmak
• Sinüsleri ve boğazı açmaya yardımcı olmak için buhar solumak
• Mideyi bozabilecek baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak

Yaz Gribi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Yaz gribinin hafif formlarının tedavi edilmemesi durumunda büyük problemler ortaya çıkmaz. Soğuk algınlığı gibi basit enfeksiyonlarda, tedavi her zaman gerekmez ve kişi durumu kendiliğinden atlatır. Ancak lejyoner hastalığı, şiddetli bronşit gibi durumlar tedavi edilmediği takdirde, akciğerde yıkıcı sorunlara neden olabilmektedir. Bu sorunlar sonucunda da kişinin oksijen alımı kısıtlanır ve birçok vücut fonksiyonu bozulmaya başlar. Bu kişilerin hastane şartlarında tedavi edilmesi gerekmektedir. 

Yaz Gribi için Hangi Doktora Gidilir?

Yaz gribi bir enfeksiyon hastalığı olduğu için enfeksiyon hastalıklarına veya akciğer alakalı problemler yaratabileceği için göğüs hastalıkları bölümüne başvurulabilir. Bir haftadan daha uzun süren, grip benzeri semptomların kalıcı olması veya kötüleşmesi durumunda bir doktora görünmek gerekir. Aşağıdaki durumların varlığında da bir hekim başvurmak en doğrusu olacaktır:

1-) Uzun süren veya kötüleşen ateş

2-) Yeşil veya kahverengi balgamlı öksürük

3-) Nefes almada zorluk veya nefes darlığı

4-) Nefes alırken göğüs ağrısı

5-) Baş dönmesi 

Bazı kişilerin şiddetli enfeksiyon geçirme riski ve komplikasyon oluşma riski daha fazladır. Bu yüzden aşağıdaki yüksek risk gruplarından birine dahil olan kişiler, grip benzeri semptomlar için derhal tıbbi yardım almalıdır:

1-) 65 yaş ve üstü yetişkinler

2-) 5 yaşından küçük çocuklar (Özellikle 2 yaşın altındakiler)

3-) Hamile kadınlar

4-) Diyabet veya kalp hastalığı gibi kronik sağlık sorunları olan kişiler

5-) Bağışıklık sisteminde problem olan insanlar