At Nalı Böbrek

At Nalı Böbrek Nedir?

Böbrek füzyonu olarak da adlandırılan at nalı böbrek, henüz bebek anne karnındayken başlayan bir böbrek anomalisidir. Bir bebek anne karnında gelişimini sürdürürken böbrekleri vücudun her iki yanında bir tane olmak üzere belin hemen üzerindeki konuma gelir. Ancak bazen bu yerleşim gerektiği gibi olmayabilir. Bunun yerine, böbrekler tabanlarından birleşerek bir U veya at nalı şekli oluştururlar. Genellikle gebeliğin 7. ve 9. haftaları arasında bu birleşme meydana gelir.  

Vakaların büyük çoğunluğunda, birleşme böbreğin alt kutuplar arasındadır (%90). Geri kalanında, üst veya hem üst hem de alt kutuplar kaynaşmıştır.  

İdrar yolu vücudun drenaj sistemidir. İki böbrek, iki üreter (idrar iletim tüpleri), bir mesane ve bir üretra (idrarın dışarıya çıktığı anatomik yol) içerir. Böbrek sürekli çalışan kan temizleyici organımızdır.  

Böbreklerimiz vücudumuzun ana filtresidir. Günde yaklaşık 155 ila 185 litre kanı temizlerler. Bu miktarın yaklaşık olarak 1.5 ila 2 litresi idrar olarak atılmaktadır. İdrar normal olarak böbreklerden mesaneye ve üretradan dışarı çıkar. 

Bu böbrek anomalisi yaklaşık 1000 bebekten 1'inde olabilir yani çok sık olarak görülen bir durum değildir. Genellikle erkeklerde görülme ihtimali kızlardan daha sıktır. 

At nalı böbreği tek başına veya başka bozukluklarla birlikte ortaya çıkabilir. Genellikle birçok kişide ciddi sağlık sorunlarına sebep olmaz. Kişiler normal hayatını genellikle sürdürür. At nalı böbrek tek başına zararları olan büyük bir rahatsızlık değildir.

Bununla birlikte, kaynaşmış böbreklere sahip her 4 ila 5 çocuktan yaklaşık birinde kalp, kan damarları, sinir sistemi, üreme veya idrar sistemleri, sindirim sistemi ile ilgili bir sorun da bulunabilir. 

Böbrek füzyonunun tedavisi yoktur ancak doktorlar bu durumun yönetilmesine yardımcı olabilir.

At Nalı Böbrek Belirtileri Nelerdir?

 At nalı böbreğe sahip olan her çocuk belirtileri farklı yaşayabilirken, at nalı böbreğinin en yaygın belirti ve şikayetleri aşağıdakiler gibi olabilir.   

İdrar yolu enfeksiyonu: Genellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda nadirdir ve daha çok kız çocuklarda görülür. At nalı böbreğe sahip çocuklarda normal çocuklara göre idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma riski artmış olarak bildirilmiştir. İdrar yolu enfeksiyonuna bağlı olarak çocuklar idrar yapma sırasında ağrı ve yanma hissi tarif edebilir. Buna ek olarak karın ağrısı ve bazen buna eşlik eden ateş de görülebilir.  

Böbrek taşları: Taşlar böbrek içerisinde konumlanırsa, çocuğunuzun hiçbir belirti ve şikayeti olmayabilir. Taşlar idrar yollarına düşerse, aşağıdaki belirti ve şikayetler meydana gelebilir. 

• Yan ağrıları (yan çevresinde, belin hemen üstünde) böbrek taşının temel belirtilerinden birisidir. Hastaları kıvrandıracak kadar şiddetli olabilir. 
• Huzursuzluk ve ağlama isteği çocuklarda sık görülür. 
• Terleme, mide bulantısı ve / veya kusma, idrarda kan (hematüri), idrar sıklığındaki değişiklikler ve idrarın bulanması görülebilecek belirtiler arasındadır. 
• Böbrek taşlarına bağlı olarak bazen titreme de görülebilir. 

Hidronefroz: Bir idrar yolu tıkanıklığı, böbreklerin genişlemesi veya potansiyel olarak hasar gören böbreklerde hidronefroz ortaya çıkabilir. Hidronefroz daralmış idrar yollarına bağlı olarak böbreğin büyümesine ve atrofiye uğramasına verilen addır. 

Hidronefroz belirti ve şikayetleri aşağıdakiler gibi olabilir: 

• Sırtta ele gelen kitle olarak kendini gösterebilir. 
• Gelişimini sürdüren bebeklerde son zamanlarda kilo alımının azalması.
• Önceki zamanlara göre gün içinde azalmış idrara çıkma sıklığı görülebilir.
• İdrar yolu enfeksiyonu da görülebilir.  

At nalı böbreği olan çocukların yaklaşık 4 ila 5’inden birinin hiçbir belirti veya şikayeti yoktur 

At Nalı Böbrek Nedenleri Nelerdir?

At nalı böbrek gelişiminin genetik olarak meydana geldiği düşünülmektedir. Esas nedeni tam olarak bilinmemektedir. Durum, bir çocuğun belirli genetik bozuklukları olduğunda ortaya da çıkabilir. Bu sebeple genetik kodlanmadaki problemler ve mutasyonların bu duruma sebep olabileceği düşünülmektedir.

Özellikle iki genetik sendromda bu duruma rastlanması bu düşüncelere yoğunlaştırıyor. 

Bu sendromlar:

Turner sendromu: Dişilerde normalden kısa boy ve yumurtalık sorunlarına neden olan bir sendromdur. Turner sendromlu kişilerde at nalı böbrek görülme sıklığı artmıştır.  

Edwards sendromu: Trizomi 18 olarak da bilinen bu sendrom rahimde büyüme geriliği, düşük doğum ağırlığına ve birkaç ciddi tıbbi soruna sebebiyet verebilir. Bu sendroma sahip kişilerde at nalı böbrek görülme sıklığı artmıştır.  

At Nalı Böbrek Teşhisi

At nalı böbreğinin teşhisi için birçok test vardır. Kişiye yapılacak test türü belirtilerine ve şikayetlerine bağlıdır. Doktor hasta öyküsü ve fizik muayene ile beraber bazı görüntüleme yöntemlerinden de yararlanarak bu durumun teşhisini koyabilir.   

Böbrek ultrasonografisi: Bu işlem son derece kolay ve zararsız olarak yapılabilir. Hastanın böbreğinin üstüne gelecek sırt ve karın bölgelerinin olduğu yerlerden ses dalgaları ile görüntü alınmaya çalışılır. At nalı böbrek teşhisinde son derece etkili ve ilk kullanılan yöntemdir. Doktor böbreğin boyutunu ve şeklini görebilir. Ayrıca bir büyüme, böbrek taşı, kist veya varsa başka problemler de görebilir. 

İşeme sistoüretrogramı (VCUG): Bu işlem ile idrar yollarının bir nevi röntgeni çekilir. Üretra içine ince, esnek bir tüp (kateter) yerleştirilir. Bu tüp idrarı mesaneden vücudun dışına boşaltır. Mesane sıvı bir boya ile doldurulur. Mesane dolup boşalırken röntgen görüntüleri alınır. Görüntüler, üreterlere ve böbreklere herhangi bir ters idrar akışı olup olmadığını gösterebilir.  

İntravenöz pyelogram: Bu test ile idrar yolunu görüntülemek için X ışınları ile röntgen grafi çekilir. Kanalın film üzerinde görülebilmesi için kontrast boya verilir. Bu yöntem ayrıca idrar yolundaki idrar akışının hızını ve yolunu gösterir. 

Kan testleri: Kan testi ile böbreğin fonksiyonları ölçülür. Bu sayede böbreğin ne kadar iyi çalıştığı da anlaşılmış olabilir. Bu sebeple hastalarda kreatinin ve üre gibi değerlere bakılabilir. 

İdrar kültürü (idrar testi): İdrar testleri ile böbrek ve idrar yolunun fonksiyonları değerlendirilebilir. İdrar testi ile kültür oluşturarak enfeksiyon varlığı da kontrol edilir.  

At Nalı Böbrek Tedavisi

At nalı böbreğinin nasıl tedavi edildiği, çocuğun belirti ve şikayetlerinin olup olmadığına bağlıdır. Semptomları yoksa, çocuğunuzun genellikle tedaviye ihtiyacı yoktur. Bununla birlikte, hastaların bir nefroloji uzmanına düzenli olarak böbrek ve idrar yollarının sağlığını kontrol etmesi gereklidir.   

At nalı böbreğinin tedavisi yoktur ancak bu duruma bağlı olarak bir rahatsızlık görülürse ve hastaların rahatsızlığa bağlı gelişen belirti ve şikayetleri varsa bunlar tedavi edilebilir. Bununla birlikte kişilerde eğer at nalı böbreğe bağlı olarak idrar yolu enfeksiyonu sıklığı artmışsa veya böbrek taşları oluşmuşsa ve kişilerde semptomlar şiddetliyse bunların tedavisi yapılır. 

At Nalı Böbrek ile Birlikte Görülebilen Hastalıklar

At nalı böbreği olan kişilerin üçte biri, aşağıdakiler gibi kardiyovasküler sistem, merkezi sinir sistemi veya genitoüriner sistemi (üreme organları ve üriner sistem) içeren en az bir başka komplikasyona (bir hastalığa bağlı olarak gelişen yan durum). 

Bu komplikasyonlar: 

Böbrek taşları: Böbrekte taş oluşturan kristaller ve proteinler idrar yolu tıkanıklığına neden olabilir. At nalı böbreğine sahip kişilerde böbrek taşı geliştirme ihtimali artar.   

Hidronefroz: Genellikle idrar yolu tıkanıklığının bir sonucu olan böbreklerin genişlemesi durumdur. Böbreğin büyümesine sebep olabilir. Ultrasonografi incelemesinde görülebilir. 

Wilm tümörü: Böbreklerin genellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıkan embriyonik bir tümörü olarak bilinmektedir. 

Polikistik böbrek hastalığı: Genetik mutasyonlar sonucu ortaya çıkan bu rahatsızlık genellikle hastalar yetişkin iken böbrekte birden fazla kistler çıkması ile karakterizedir. At nalı böbreğe sahip olan kişilerde görülme oranı artmıştır.   

Çeşitli kardiyovasküler, sindirim sistemi ile ilişkili durumlar veya iskelet sistemi problemleri: Genetik olarak geliştiği düşünülen fakat tam olarak aydınlatılamayan at nalı böbrek ile birlikte gelen çeşitli diğer anormallikler arasında kalp ve damar problemleri, sindirim sistemi problemleri ve iskelet sistemi problemleri görülebilir.  

At Nalı Böbreğe Ne İyi Gelir?

At nalı böbreğe bağlı olarak çoğu kişinin hayat kalitesi etkilenmez. Her 4 ila 5 at nalı böbrek sahibinden birisinin sıklıkla idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanma, kalp ve damar problemleri, sindirim sistemi rahatsızlıkları ve iskelet sistemi problemleri ile ilgili belirti ve şikayetleri olabilir.  

Bu belirti ve şikayetlerin azaltılması için aşağıdaki yöntemler denenebilir.

• At nalı böbreğe sahip kişilerin koruyucu önlemler alınabilmesi için sıklıkla rutin sağlık muayenelerine gitmesi gerekir. Kişilerde hiçbir belirti veya şikayet olmasa bile anormal anatomik böbreklere sahip olmak ileriki yıllarda yaşanabilecek olumsuz durumlar için kişileri koruyabilir. 
• Düzenli egzersiz, böbreğe gelen sağlıklı bir kan akımı ve kan basıncı için oldukça faydalıdır. Böbreğin ekstra kan basıncına maruz kalmaması ve düzenli bir şekilde günlük aktivitesini sürdürebilmesi için günlük düzenli egzersiz oldukça yardımcıdır. 
• Bol su içmek böbrek sağlığını koruyabilmek için yapılabilecek en kolay iştir. Kişiler günlük olarak düzenli su içerek böbrek sağlığını korumaya yardımcı olabilir.  

At Nalı Böbreğe Ne İyi Gelmez?

At nalı böbreğe sahip kişiler aşağıdaki yöntem ve davranışlar sebebiyle sıkıntı yaşayabilirler.  

Bu davranış ve yöntemler:

• At nalı böbreği olan bir çocuk daha çok böbrek hasarı riski altındadır. Böbrekler konum olarak yakın temas sporlarından zarar görebilir. Bu sebeple yakın temas sporları bu çocuklar ve yetişkinler için riskli olabilir. Bu sporlarda alınan darbeler sonucunda böbrek travması gibi durumlar meydana gelebilir.  At nalı böbreği olan bir çocuk, temas sporları yapamayabilir.
• At nalı böbreğe sahip kişilerde obezite riskli olabilir. Fazla kilo böbrek üzerinde olan baskıyı arttırabilir. Bu sebeple fit bir yaşam sürmek sağlıklı bir yaşam sürmenin ilk şartıdır. 
• At nalı böbreğe sahip kişilerde böbrek yollarının tıkanmasına bağlı olarak hidronefroz adı verilen durum gelişebilir. Bu kişilerde sigara içmek damarların duvarlarına baskı yapacağı için belirti ve şikayetlerin artmasına sebep olabilir. Kişilerin sigara içmeyi sonlandırması gerek.  

At Nalı Böbrek için Hangi Doktora Gidilir? 

Aşağıdaki belirti ve şikayetlere sahip çocukların ve bebeklerin bir çocuk hastalıkları uzmanına görünmesi gerekebilir. Çocuk doktoru gerekli gördüğü takdirde bir nefroloji uzmanı ile görüşmenizi isteyebilir. Çoğu at nalı böbreğe sahip kişi hayatlarının belli bir bölümüne kadar bu durumdan habersiz olmaktadır. Bununla birlikte başka bir rahatsızlık sonucunda yapılan tetkikler sonucunda böyle bir duruma sahip olduğunun farkına varabilir.  

Bu belirti ve şikayetler:

• Sık görülen idrar yolu enfeksiyonu at nalı böbrek sebebiyle gelişebilir. Çocuğunuzun idrar yolu enfeksiyonu geçirdiğinden idrar yapma sıklığının değişmesi, ateş, titreme, karın ağrısı ve idrar yaparken yanma şikayetleri ile şüphelenirseniz teşhis ve tedavi için doktora götürebilirsiniz. Doktorlar gerekli tetkikler ile at nalı böbrek durumunu teşhis edebilir. 
• Bazı durumlarda hidronefroz sebebiyle böbrek genişler ve büyür. Sırtta ele gelen böbrek kitlesi bu durumun habercisi olabilir. Bu kişilerin hidronefroz tedavisi ve at nalı böbrek durumunun değerlendirilmesi için bir nefroloji uzmanı ile görüşmesi şarttır.