Düğme İliği Deformitesi

Düğme İliği Deformitesi Nedir?

El parmaklarımızdaki bükme ve açma işlevleri kaslar ve kasların uzantısı tendonlar sayesinde gerçekleşmektedir. Parmağın sırt kısmında bulunan tendonlar ile parmak eklemleri parmağın düzeltilmesini, açılmasını sağlar.

Düğme iliği deformitesi (Boutonniere deformitesi) el parmağının orta ekleminin bükülü olduğu, uç eklemin yukarıya doğru olduğu bir şekil bozukluğudur. Hastalar parmağın orta eklemini düz tutmada problem yaşar. Düğme iliği deformitesi tendonların açık veya kapalı olarak yaralanmaları, parmak bükülüyken darbe alma gibi travma sonucu gelişebilir. Romatoid artrit (iltihaplı eklem romatizması) gibi bazı romatizmal hastalıklar da düğme iliği deformitesinin gelişmesine sebep olabilir.

Tedavisinde parmağı düz halde tutan splintler, fizik tedavi ve cerrahi tedavi kullanılmaktadır.

Düğme İliği Deformitesi Belirtileri

Parmakta orta ekleminin bükülü olduğu, uç eklemin yukarıya doğru olduğu şekil bozukluğu düğme iliği deformitesinin teşhisinde en önemli bulgudur.

Deformiteye travmatik yaralanmalar veya romatizmal hastalıklar sebep olabilir. Altta yatan sebebe göre de çeşitli belirtiler eşlik edebilir. Düğme iliği deformitesi bir yaralanmaya bağlı oluştuğunda açık yara görülebilir, çıkık eşlik edebilir.

Deformite yaralanma sonrasında veya yaralanmadan sonraki 1-3 hafta içinde gelişebilmektedir. Şişlik ve ağrı oluşabilir, eklem hareket açıklığında azalma ve hareket kısıtlılığı gözlenebilir.

Romatizmal hastalıklara bağlı oluşan düğme iliği deformitesine eklemde ısı artışı, sabah tutukluğu, eklemde sertlik, şişlik gibi belirtiler eşlik edebilir.

Düğme İliği Deformitesi Nedenleri

Düğme iliği deformitesi tendonların ezici, kesici yaralanmaları sonucu oluşabilir. Spor sırasında alınan darbeler yaralanmalara sebep olabilir. Travmatik yaralanmaların yanı sıra bazı romatizmal hastalıklar da deformitenin oluşmasına yol açabilir.

Düğme iliği deformitesi nedenleri kısaca şöyle sıralanabilir:

• Spor sırasında ele alınan darbeler
• Travmatik yaralanmalar
• Romatizmal hastalıklar
• Kapalı tendon yaralanmaları
• Açık tendon yaralanmaları
• Sinovit
• Parmak eklemi bükülüyken alınan darbeler
• Artrit (eklem iltihabı)
• Kırık sonucu
• Çıkık sonucu
• Yanık sonrası
• Enfeksiyon sonrası

Düğme İliği Deformitesi Teşhisi

Düğme iliği deformitesi teşhisinde hastalık hikayesinin sorgulanması, fizik muayene, görüntüleme gibi yöntemlere başvurulur.

Hastalık hikayesi ile hastanın şikayetleri, ne zaman başladığı hakkında bilgiler alınır. Hasta geçirdiği ameliyatlar, kazalar, yaralanmalar, sahip olduğu hastalıklar ve ailesel hastalık geçmişi ile ilgili doktora bilgi vermelidir.

Doktor gözlem ile parmaktaki şekil bozuklukları, cilt bozuklukları, şişlikleri, renk değişikliklerini inceler. Bölgeyi elle muayene ederek ısı artışı, dokunmayla ağrı ve hassasiyet, yumuşak dokudaki ödem gibi durumların varlığını inceler. El fonksiyonlarını değerlendirir. Kas gücü muayenesi yapar, eklem hareketlerini değerlendirir.

Doktor şüphelendiği hastalığa bağlı olarak eldeki diğer parmakları ve vücudun çeşitli bölgelerini muayene edebilir ve bazı tetkikler isteyebilir. Romatizmal hastalıklarda kan testi istenir.

Doktor teşhisi desteklemek için görüntüleme yöntemlerine başvurabilir.

Direkt Grafi / Röntgen İle Görüntüleme: Direkt grafi (röntgen filmi) x ışınlarının kullanılmasıyla görüntü elde eden bir yöntemdir. Şekil bozukluklarının (deformiteler), kemik teki kırıkların görüntülenmesine olanak verir. Kemik yapıların görüntülenmesinde oldukça iyi olmasına rağmen yumuşak dokuların görüntülenmesinde yetersiz kalır.

Düğme İliği Deformitesi Tedavisi

Düğme iliği deformitesi tedavisi splintleme, fizik tedavi, cerrahi tedavi, ilaç tedavisi ve koruyucu tedavileri içermektedir.

Düğme iliği deformitesi tedavisinde ameliyatsız tedavi seçenekleri sıkça tercih edilir. Kapalı yaralanmalarda, yeni oluşan deformitede çoğunlukla ameliyatsız tedavi yapılır.

Ameliyatsız tedavinin en önemli komponentleri splint kullanımı ve fizik tedavidir.

Splint kullanımı: Dinamik veya statik splintle parmak düz halde tutulur. Bu splintler üç nokta veya yüzük şeklinde olabilmektedir. Parmağın orta eklemi düz halde tutulur, parmak ucu ise serbesttir. Bu süreçte parmağın orta ekleminden aktif olarak bükme egzersizleri yapılır. Hastanın durumuna ve yaşına bağlı olarak değişmekle beraber yaklaşık 4 ila 8 hafta parmağın splintte tutulması gerekir. Daha sonra parmağın uç ekleminden bükme egzersizlerine geçilir. Splint çıkarıldıktan sonra bir süre daha geceleri kullanılmalıdır.

Fizik tedavi: Ameliyatsız tedaviyle birlikte veya ameliyat sonrası uygulanan fizik tedavi el fonksiyonlarının kazanılmasında, ağrı- ödem kontrolünde etkili olmaktadır. Kas gücünün artmasına, esnekliğin kazanılmasına, eklemdeki sertliklerin önlenmesine yardımcı olur. Fizik tedavi sıcak veya soğuk uygulamaları, eklem hareket açıklığı egzersizleri, germe egzersizleri, kas kuvvetini ve el becerilerini arttıran egzersizleri, elektroterapi modalitelerini ve hasta eğitimini içerir.

İlaç tedavisi: Bu süreçte hastalar ağrı kesici kullanabilir. Eklem iltihabı sonucu oluşan deformitede kortikosteroid enjeksiyonu uygulanabilir. Ayrıca romatizma hastalarının anti- romatizmal ilaçlarını düzenli olarak kullanmaları gerekmektedir.

Cerrahi tedavi: Splintle parmağı düz tutmanın mümkün olmadığı durumlar, tendon kesileri, bazı kırık ve çıkıkların eşlik ettiği yaralanmalarda ameliyatla tedavi yapılır.

Düğme İliği Deformitesi Tedavi Edilmezse

Düğme iliği deformitesi tedavi edilmezse kalıcı şekil bozukluğu oluşabilir. Eklem hareket açıklıklarında azalma ve hareket kısıtlılığına yol açar, hastalar hareket sırasında ağrı hissedebilir. Tedavi almayan hastalarda parmak uzun süre belli pozisyonda kalmıştır, eklem hareketleri azalmıştır bu durum kasların kısalması ve eklemde normal olmayan bir görüntüye yani kontraktüre sebep olabilir. Ayrıca eklemde sertlik oluşabilir.

Düğme iliği deformitesi tedavi edilmediğinde fonksiyonel kayıplara yol açabilir, elin işlevselliğinin bozulmasına neden olabilir. Elimiz kendine bakım becerileri de dahil olmak üzere günlük yaşamda aktif olarak kullandığımız bir uzvumuzdur, kalıcı fonksiyonel kayıplar oluşmadan gerekli tedaviye biran önce başlamak önemlidir.

Düğme İliği Deformitesine Ne İyi Gelir?

Düğme iliği deformitesinin tedavisinde parmağı düz halde tutan splintlerin kullanılması, önerilen egzersizlerin düzenli olarak yapılması iyileşme sürecinin iki önemli parçasıdır. Özellikle cerrahi sonrası doktor önerisiyle başlanan fizik tedavi yapışıklıkların, sertliklerin önlenmesinde; ağrı ve ödem kontrolünde etkilidir. Hastanın fonksiyonelliğini korumasına yardımcı olur. Cerrahi sonrasında yara yeri bakımının iyi yapılması enfeksiyonlara karşı korur, sağlıklı beslenme ve uyku alışkanlıkları iyileşme sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlar.

Bunların yanı sıra düğme iliği deformitesinin geliştiği romatizma hastaları romatolog tarafından düzenli olarak takip edilmelidir. Hasta eğitimi, hastaların eklem koruma prensiplerini öğrenmesi, zorlayıcı aktivitelerden kaçınması, gerekirse günlük yaşam aktivitelerinde ele- parmaklara binen yükün azalmasını sağlayan araç- gereçlerin kullanımı son derece faydalıdır.

Düğme İliği Deformitesine Ne İyi Gelmez?

Düğme iliği deformitesi ihmal edilmemesi gereken bir sağlık durumudur.

Tedavinin geciktirilmesi düğme iliği deformitesine iyi gelmez. Tedavi geciktirilirse hem tedavi zorlaşır hem de parmakta kalıcı şekil bozukluğu, ağrı ve hareket açıklığında kısıtlılık meydana gelebilir.

Düğme iliği deformitesi iltihaplı eklem romatizması sonucunda gelişmiş olabilir.

Bu hastalarda elin- parmakların yorucu işlerle zorlanması, doktorun önerdiği atelin kullanmamak, fizyoterapistin önerdiği egzersizleri yapmamak ve önerilen eklem koruma kurallarına uymamak hastanın şikayetlerinde artışa neden olabilir.

Sigara içme ve şeker hastalığı düğme iliği deformitesi ameliyatından sonra iyileşme süresinin uzamasına neden olabilir.

Düğme İliği Deformitesi İlaçları

Düğme iliği deformitesi ilaç tedavisi de parmak eklemlerindeki bu şekil bozukluklarına neden olan probleme ve hastanın şikayetlerine yönelik olmaktadır.

Düğme iliği deformitesine iltihaplı eklem romatizması sebep olmuşsa romatizma hastalığının tedavisinde doktor tarafından reçete edilen anti-romatizmal ilaçlar (DMARD) ve steroid olmayan anti- inflamatuar (NSAID'ler) ilaçlar kullanılır. Anti-inflamatuar ilaçlar iltihap, ödem, ağrı şikayetlerinde rahatlama sağlayabilir.

Ağrı kontrolü için basit analjezikler gibi ağrı kesmede kullanılan çeşitli ağrı kesiciler kullanılabilir.

Düğme iliği deformitesine zemin hazırlayan artrit (eklem iltihabı) gibi durumlarda kortikosteroid enjeksiyonu yapılabilir.

İlaç kullanmadan önce doktora danışmak yararınıza olacaktır. Bilinçsizce kullanılan her ilacın faydadan çok zararı olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Düğme İliği Deformitesi Ameliyatı

Ameliyatsız tedaviyle sonuç alınamayan durumlarda, tendon kesilerinde, bazı kırıklarda cerrahi tedavi uygulanır. Tedavi şekli kemiğin ve yumuşak dokunun durumu, hastanın sağlık durumu ve eşlik eden yaralanmalar göz önünde bulundurularak planlanır.

Yeni oluşmuş, travmatik yaralanmalarda, parmak splinte alınamıyorsa parmağın orta ekleminin tespit edilmesine gerek duyulabilir. Eklem hareketlerini sağlayan bantların etkisi azaltılır, parmaktaki orta ekleme K- teli yerleştirilerek tespit yapılır. Parmaktaki hareketleri sağlayan yapılar dengelenmiş olur. Ameliyattan 4- 6 hafta sonra K- teli çıkarılır. Ameliyattan sonra yaklaşık 5-6 hafta splint kullanmak gereklidir. Fizyoterapistin önerdiği egzersizler ve fizik tedavi iyileşme sürecinin çok önemli bir parçasıdır, kontraktürlerin, eklem sertliğinin önlenmesinde etkilidir. Fonksiyonelliğin kazanılmasını sağlar.

Düğme İliği Deformitesi için Hangi Doktora Gidilir?

Düğme iliği deformitesi için Ortopedi ve Travmatoloji bölümünde branşlaşmış bir doktora başvurulabilir. Doktor gerekli incelemeleri yapar, teşhisi koyar ve hastaya splint önerir, gerekliyse ilaç tedavisi uygular. Hastayı fizik tedaviye yönlendirebilir. Gerekli görülürse cerrahi planlanır. El cerrahisi, ortopedinin el hastalıkları ve yaralanmaları üzerine özelleşmiş bir bölümüdür. Birçok hastanenin bünyesinde el cerrahisi bölümü bulunmaktadır. Hastalar tedavi için direkt olarak el cerrahisi bölümüne başvurabilir.

Düğme iliği deformitesi bir romatizmal hastalık sonucu gelişmiş olabilir. Sabah tutukluğu, ağrı, şişlik, ısı artışı gibi belirtilere sahip olan hastalıkların Romatoloji bölümünde uzmanlaşmış bir romatologa başvurmaları gereklidir. Bu hastalarda tedavi sürecini Romatolog yürütür. Romatizmal hastalıkların tedavisi ilaç tedavisi, hastanın hayatında koruyucu düzenlemeler, gerekliyse fizik tedaviyi içerir. Romatizma hastaları düzenli olarak doktor kontrollerine devam etmelidir.

Bir travma sonrasında parmağında şekil bozukluğu ve ağrı gelişen hastalar bir doktora başvurmalı tedavilerine biran önce başlanmalıdır. Şekil bozukluğu travma olmaksızın gelişmiş olabilir ancak ihmal edilmemelidir. Romatizmal hastalığı olan kişilere teşhisin erken konması, tedaviye başlanması ve hastaların düzenli olarak kontrol edilmesi önemlidir.