Keratit

Keratit Nedir?

Gözün en dış kısmında bulunan saydam ve eğimli yapı kornea olarak isimlendirilmiştir. Kornea gözün ön tarafında göz bebeğini ve irisi örter. Hem gözün dış etkenlerden korunmasından hem de dış ortamdan gelen ışığın retinaya odaklanmasından sorumludur. 

Keratit bu kornea yapısının iltihaplanmasına verilen isimdir. Korneanın propria tabakasının iltihaplanmasına ise interstisyel keratit denir. 

Bazı kişilerde fayal sinir hasarina bağlı göz kapaklarının tam kapanmaması sorunu görülebilir. Buna bağlı gelişen keratite lagoftalmik keratit denir.

Korneanınn iltihaplanması, ortaya çıkma nedenine göre bulaşıcı keratit ve bulaşıcı olmayan keratit şeklinde ikiye ayrılmıştır.

Bulaşıcı keratit, bazı bakteri, virüs, parazit veya mantarların korneada iltihaba yol açması ile meydana gelir. Bu mikroorganizmalar başka kişilere bulaşarak o kişilerin de korneasında iltihaba yol açabilir. 

Bulaşıcı olmayan keratit ise lenslerin yanlış kullanılması sonucu veya göze yabancı bir cismin temas etmesi sonucu gözde bir yaralanmanın olması ile iltihap oluşmasıdır. Buna enfeksiyöz olmayan keratit de denir. Ortaya çıkma nedeni mikroorganizmalardan bağımsız olduğundan dolayı bulaşıcı değildir.

Keratiti olan kişilerde ilk olarak genellikle göz ağrısı veya göz kızarıklığı belirtileri görülür. Bu belirtiler ile hastaneye başvuran hastalarda ilk önce rahatsızlığın nedeni araştırılır. 

Daha sonra rahatsızlığın nedenine göre gerekli tedavi uygulanır. Keratit tedavi edilmediği takdirde enfekte kişiler sağlıklı kişileri enfekte edebilir. Tedavide geç kalındığı takdirde görme kayıpları görülebilir. Bu sebeple keratit ne kadar erken tedavi edilirse o kadar iyidir.

Keratit Belirtileri Nelerdir?

Göz iltihaplandığı zaman birtakım belirtiler görülür. Belirtilerin ortaya çıkma süresi rahatsızlığın nedenine göre farklılık gösterebilmektedir. Örneğin keratit bakteriyel bir enfeksiyon sonucu meydana gelmişse belirtileri daha erken ortaya çıkar.

Keratitte yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır:

• Göz ağrısı
• Göz kızarıklığı
• Gözde şiddetli yırtıkların oluşması ve bunun sonucunda akıntı görülmesi
• Ağrıya ve tahrişe bağlı göz kapaklarını açmada güçlük çekme
• Görmede bulanıklık
• Kısmi görme kayıpları, görmenin azalması
• Işıklara bakmada zorluk çekme, ışığa duyarlılık
• Gözde bir şey olmamasına rağmen gözde bir şey varmış hissi    

Keratit belirtileri zamanla şiddetini artırır ve daha kötü sonuçlara yol açabilir. 

Keratit Nedenleri Nelerdir?

Keratitin birden fazla nedeni vardır. Keratite bazı mikroorganizmalar ve yaralanmalar neden olabilmektedir. Mikroorganizmalar sonucu meydana gelen keratit bulaşıcı iken yaralanma sonucu meydana gelen keratit bulaşıcı değildir. 

Keratit meydana gelme sebebine göre bulaşıcı keratit ve bulaşıcı olmayan keratit olarak ikiye ayrılmıştır.

Bulaşıcı Keratit

Bakteriler, mantarlar, parazitler ve virüsler kornea da enfeksiyona yol açabilir. Bu mikroorganizmalar, keratiti olan kişiden sağlıklı bir kişiye bulaşarak keratit olmalarına neden olabilir.

• Bakteriler: Birçok bakteri türü bakteriyel keratite yol açabilmektedir. Bakteriyel keratite en sık sebep olan bakteri türleri ‘pseudomonas aeruginosa’ ve ‘staphylococcus aureus’dır.  lens kullananlarda sık görülür.  lens kullananlar göz bakımında oldukça dikkatli olmalıdırlar.
• Mantarlar: ‘Aspergillus, Candida ve Fusarium’ isimli mantar türleri mantar keratitine yol açabilir. Bu mantar türlerine açık havada maruz kalınması ile ve bakteriyel keratitte olduğu gibi kontakt lens aracılığı ile enfekte olunabilir.
• Parazitler: Acanthamoeba isimli parazit bakteri ve mantarlarda olduğu gibi yine kontakt lens aracılığı ile bulaşabilir. Bu parazitler suda ve açık havada bulunabilirler. Lens takılı bir şekilde yüzüldüğünde bulaşma ihtimali vardır. Ağaçlık bir alanda yürüyüşlerde de bulaşabilir. 
• Virüsler: Herpes simpleks virüsü vücudun birçok yerinde enfeksiyona yol açabildiği gibi korneada da enfeksiyona yol açabilir. Buna akut herpetik keratit (herpes keratit) denir. Herpes virüsü kornea iltihabından ayrı olarak göz nezlesine (konjonktivit) de sebep olabilir. Herpes simpleks dışında keratite yol açabilen virüsler:
  • Adenovirüs (adenoviral keratit)
  • Epstein barr
  • Kızamık
  • Kabakulak
  • Rubella

Bulaşıcı Olmayan Keratit

Bulaşıcı olmayan keratitin en sık görülen sebebi lenslerin yanlış kullanılmasıdır. Lenslerin yanlış kullanılması keratit gibi birçok göz probleminin görülmesine yol açar.

Bulaşıcı olmayan keratit mikroorganizmalardan bağımsız olarak meydana gelir. Bulaşıcı olmayan keratit nedenleri:

• Gözün yabancı bir cisimle çizilerek gözde yaralanma meydana gelmesi
• Lenslerin uzun süre takılması sonucu lenslerin göze zarar vermesi
• Kullanılan lensin belirli bir süre kullanıldıktan sonra değiştirilmesi gerekir. Uzun süre değiştirilmeden aynı lens kullanılırsa lenslerde aşınma görülür. Lensteki bu aşınma göze zarar verebilir.
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması
• Uzun bir süre yoğun güneş ışığına maruz kalma

Keratit Teşhisi

Keratiti olan hastalar genellikle keratitin görülen ilk belirtilerinden olan göz ağrısı ve göz kızarıklığı gibi şikâyetlerle hastaneye başvururlar. 

Uzman hekim ilk önce hastanın tıbbi geçmişine bakar. Daha sonra hastaya lens kullanıp kullanmadığı, gözüne herhangi bir darbe alıp almadığı gibi sorular yöneltilerek  hastalık öyküsü araştırılır.

Keratit şüphesi olan hastalara aşağıdakiler uygulanır.

• Göz testi: Keratiti olan hastalar gözlerini açmada zorluk yaşayabilirler. Fakat ne kadar zorlansalar da hastaların gözlerinin açılması sağlanmalı ve ne kadar iyi görebildikleri, görme kaybının olup olmadığı test edilmelidir.
• Penlight testi: Penlight kalem şeklinde ışık kaynağı olarak kullanılan bir alettir. Penlight ile göz bebeğinin ışığa karşı gösterdiği büyüyüp küçülme refleksi ve gözün diğer faktörleri test edilir. Korneanın yüzeyinde düzensizlik olup olmadığı ve enfeksiyonun boyutu da penlight ile kontrol edilir.
• Yarık lamba ile göz muayenesi: Keratitin karakterini, ne kadar alana yayıldığını ve gözdeki iltihabın kornea dışında diğer göz yapılarına olan etkisini anlamak için, parlak bir ışık kaynağı olan ve gerektiğinde ışık üzerinde büyütme küçültme yapabilme özelliği olan yarık lambadan yararlanılır.
• Laboratuar analizi: Keratite neyin sebep olduğunu anlamak ve rahatsızlığın nedenine göre uygun tedavi yönteminin uygulanabilmesi için laboratuvar analizleri gereklidir. Keratiti olan kişiden gözyaşı veya kornea örneği alınarak laboratuarda inceleme yapılır. Bu şekilde hastalığın nedeni öğrenilir.

Keratit Tedavisi

Kertatitin tedavi edilmesi için ilk önce keratite neyin sebep olduğunun teşhis edilmesi gereklidir. Keratitin ortaya çıkma sebebine göre tedavide kullanılan ilaçlar farklılık göstermektedir. 

Bulaşıcı Olmayan Keratit

Göz yaralanmalarına bağlı gerçekleşen keratitte tedavi, yaralanmanın şiddetine göre farklılık gösterir. Korneanın çizilmesine bağlı hafif rahatsızlıklarda hastaya sadece yapay gözyaşı damlalarının reçete edilmesi yeterli olacaktır. 

Genellikle başka ilaç kullanmalarına gerek kalmaz. Fakat önemli derecede yırtıkların ve şiddetli ağrıların görüldüğü keratitte gerekli görüldüğünde göz bandı ile göz 24 saat boyunca kapalı tutulur. Bazı göz ilaçlarının kullanılması ile tedavi sağlanır.

Bulaşıcı Keratit

Bulaşıcı keratitte tedavi yöntemi enfeksiyonunun nedenine göre farklılık göstermektedir:

• Bakteriyel Keratit: Hafif seyirli bakteriyel keratitin tedavi edilmesinde antibakteriyel göz damlalarından faydalanılır. Fakat enfeksiyon orta veya şiddetli derecede olursa tedavi için oral antibiyotikler reçete edilir.
• Fungal Keratit: Mantarların yol açtığı keratitin tedavisinde antifungal ilaçlar ve göz damlaları reçete edilir.
• Viral Keratit: Bir virüsün enfeksiyonu ile görülen keratitin tedavisinde antiviral göz damlaları ve oral (ağızdan alınan) ilaçlar etkilidir. Viral keratitte yapay gözyaşı damlalarının kullanılması da faydalı olabilir.
• Acanthamoeba Keratit: Acanthamoeba küçük bir parazit türüdür. Bu parazitin enfeksiyonun tedavi edilmesi genellikle diğerlerine göre daha zordur. Çünkü bazı acanthamoeba enfeksiyonlarında ilaca direnç görülür. Şiddetli geçen acanthamoeba keratit vakalarında ilaçlar tedavide yeterli olmayabilir. Bunun sonucunda hastalara kornea nakli gerekebilir. 

Bazı durumlarda enfeksiyonun tamamen tedavi edilememesine bağlı enfeksiyon tekrardan nüks edebilir. Enfeksiyon tamamen ortadan kalkana kadar, tekrardan keratit gelişmesine önlem amaçlı bazı aralıklarla muayene olmakta fayda vardır.

Bulaşıcı keratit vakalarında ilaca cevap alınamaz ve tedavi gerçekleşmez ise korneada oluşan ciddi hasara bağlı önemli derecede kalıcı görme bozuklukları meydana gelebilir. Bu durumlarda kornea nakli önerilir.

Keratit Tedavi Edilmezse

Keratit erken teşhis edilip gerekli tedavi uygulandığı takdirde genellikle hastalarda tamamen iyileşme görülür. 

Fakat önemsenmeyip hekime geç başvurulursa veya tedavi edilmezse kalıcı görme hasarı gibi ciddi istenmeyen durumlar görülebilir.

Keratit tedavi edilmezse ortaya çıkabilecek istenmeyen olumsuz durumlar:

• Kronik kornea iltihabı ve korneada yara izi
• Korneada tekrarlayan veya kronikleşmiş (uzun süreli) viral enfeksiyonlar
• Kornea ülseri (Kornea üzerinde açık yaralar)
• Geçici veya kalıcı görme kaybı

Keratitin ciddi olumsuz sonuçları olabilir. Bu sebeple belirtilerinin görülmesi ile vakit kaybedilmeden en kısa sürede bir hekime başvurarak gerekli tedavi alınmalıdır. 

Keratite Ne İyi Gelir?

Keratit tüm yaş grubundan herkesin başına gelebilir. Fakat bazı önlemlerin alınması ile keratitin önüne geçilebilir. 

Lenslerin Bakımı

Lens kullanan kişiler lens kullanımında bazı hususlara dikkat ederek keratiti önleyebilirler. Lens kullananlar:

• Lens taktıkları günlerde geceleri uyumadan önce lenslerini çıkarmalıdırlar.
• Lenslerini takmadan önce ellerinin temiz olduğundan emin olana kadar ellerini yıkamalı ve ardından ellerini kurutup sonra lenslerine temas etmelidirler.
• Lens bakımı için özel olarak üretilmiş solüsyonları kullanmalıdırlar.
• Lensin solüsyonla temizliği yapılırken lensi çizmemeye dikkat edilmelidir. Lensin solüsyon içinde elle ovulması ile daha iyi temizliği sağlanabilir.
• Kullanılan lenslerin değiştirilmesi önerilen şekilde yapılmalıdır.
• Kullanılan lensler ve kılıfı tavsiye edilen süre boyunca kullanılmalı ve önerilen süresi dolduğunda değiştirilmelidir.
• Yüzmeye gidildiğinde lensler çıkarılmazsa gözler enfekte olabilir. Bu sebeple yüzerken lensler kesinlikle çıkartılmalıdır.

Viral Salgınların Önlenmesi

Bazı virüslerin enfeksiyonu ile meydana gelen keratit vakalarında virüs tamamen ortadan kaldırılamayabilir. Bu sebeple bu virüslerden korunma oldukça önemlidir. 

Viral enfeksiyonların önlenmesi için yapılabilecekler:

• Virüsler çok kolay bulaşıcılık gösterebilir. Uçuk veya soğuk algınlığı gibi virüsün enfeksiyonu ile meydana gelen bir rahatsızlığı olan kişiler göz ve göz çevresine temastan kaçınmalıdır.
• Sadece hekim tarafından reçete edilen göz damlalarını kullanılmalıdır. Onun dışındakiler sakıncalı olabilir.
• Ellerin sıklıkla yıkanması viral enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur.

Keratit İlaçları

Keratiti olan kişilerde tedavi için verilen ilaçlar rahatsızlığın ortaya çıkma nedenine göre farklılık göstermektedir. Rahatsızlığın nedenine ve seyrine göre bazı antibiyotikler ve kortikosteroidler göz damlası formunda veya tablet formunda  hastalara reçete edilir.

Keratit tedavisinde etkili olan etken maddeler:

• Loteprednol: Herpetik keratit tedavisinde kullanılan kortikosteroid türüdür
• Dexamethasone-Tobramycin: Bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonda bu iki etken maddenin kombinasyonu kullanılır.
• Neomycin- Polymyxin B- Dexamethasone: Göz yaralanması ve bakteriyel enfeksiyonların tedavisi için bu 3 etken madde kombine edilir.
• Prednisolone: Herpes virüsü enfeksiyonu ve göz yaralanmaları tedavisinde kullanılır.
• Prednizon: Karaciğerde Prednisolone’ye dönüştürülerek aktif hale gelir. 
• Kortikotropin: Gözde şişme problemleri görüldüğü takdirde kullanılır.
• Bacitracin: Neomisin ve Polimiksin b etken maddelerine alerjisi olanlar için Bacitrasin’den faydalanılır. Gram + mikroorganizmalarda etkilidir.
• Triamcinolone: Vücutta iltihaba sebep olan bazı maddelerin salınmasına engel olur.
• Hydrocortisone: Göz iltihabı tedavisinde genellikle neomisin ve polimiksin b gibi antibiyotiklerle kombine edilerek verilir.
• Lodoxamide: Gözlerde kızarıklık, kaşıntı, iltihaplanma gibi keratit bulgularının tedavisinde kullanılır.

Bu ilaçlar hekim tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.

Keratit Ameliyatı

Kornea gözün en dış kısmında bulunur. Dışardan gelen ilk ışınlar buradan geçerek retinaya ulaşır ve bu şekilde görme olayı gerçekleşir. 

Kornea saydam ve düzenli yapısıyla ışığın retinaya odaklanmasını sağlar. Eğer bir kişinin korneasının saydamlığında veya şeklinde bir bozulma olursa çevresindekileri net olarak göremez.

Kertatiti olan bazı hastalarda rahatsızlığın tedavisinde geç kalınmasına veya tedavi edilememesine bağlı kornea hasarı görülebilmektedir. 

Bu vakalarda kornea nakli gerekebilir. Kornea naklinin uygun görüldüğü vakalarda hastanın korneası sağlıklı bir kornea ile değiştirilerek tekrardan net olarak görmesi sağlanır.

Keratit için Hangi Doktora Gidilmeli?

Keratit gözde meydana gelen bir rahatsızlık olduğundan dolayı Göz Hastalıkları bölümüne gidilerek uzman bir göz hastalıkları hekimine danışılmalıdır.

Göz ağrısı veya göz kızarıklığı, keratitin ilk görülen belirtilerindendir. Bu belirtilerin veya diğer keratit belirtilerinin görülmesi ile vakit kaybedilmeden uzman bir hekime başvurmak gerekir. 

Genellikle erken zamanda hekime başvurulduğu takdirde keratit kolaylıkla tedavi edilebilmektedir. Aksi takdirde keratitin ciddi istenmeyen olumsuz sonuçları olabilir.