Yumurta Zehirlenmesi

Yaşam için gerekli olan vitamin ve mineraller yenilen besinlerden alınır. Bu vitamin ve mineraller arasında bulunan protein, sağlık için önemli bir yere sahiptir. Protein içeren yiyeceklere bakıldığında ise göze ilk olarak yumurta çarpar. Aç karna yenildiğinde uzun süre tok hissi verse de uygun koşullarda tüketilmediği zamanlarda yumurta zehirlenmesi gibi önemli sağlık bozuklukları görülebilir. Yumurta zehirlenmesi, bozuk, tarihi geçmiş veya pişirildikten sonra uzun süre bekletilmiş olan yumurtanın tüketilmesi sonucu meydana gelen kişi sağlığında görülen bozulmalara denir.

Yumurta Zehirlenmesinin Belirtileri

Yumurta zehirlenmesi, normal gıda zehirlenmesi sonucu ortaya çıkan tüm belirtileri gösterir. Ancak bazı belirtiler var ki onlar görüldüğünde hemen akla yumurta gelmelidir. 

Tedavi edilmesini ve hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmesini gösteren belirtiler şu şekildedir:

• Halsizlik: Bozuk yumurta zehirlenmesinde en sık karşılaşılan durumlardan bir tanesi halsizliktir. Vücut sürekli olarak dinlenmek ister ve faaliyet, etkinliklere karşı isteksiz bir hal alır. Bu dönemde yakın zamanda yumurta tüketip tüketilmediği sorgulanmalıdır.
• Karın Ağrısı: Yenilen yiyecekler mideye gider ve orada bir süre hazmedilmeyi bekler. Bu hazım süreci içerisinde yenilenlerin içerisinde bozuk gıdalar bulunuyorsa eğer o zaman bu hastaya karın ağrısı olarak yansır. Karın ağrısı gıda zehirlenmesinin hatta yumurta zehirlenmesinin önemli sonuçlarından bir tanesidir.
• Kramp Girmesi: Yemek yedikten 2 – 3 saat sonra vücuda kramp giriyor olabilir. Bu durum eğer süreklilik arz ediyorsa ve geçmiyorsa akla ilk olarak zehirlenme ihtimali gelmelidir. Bir önceki öğünde yenilen yiyeceklerden bir tanesinin bozuk olması muhtemeldir.
• Mide Bulantısı: Tarihi geçmiş yumurta zehirlenmesi durumlarında mide bulantısı sıklıkla karşılaşılan durumlardan birisidir. Yenilen yemek sonrası mide bulantısı ve kusma hissi geliyorsa besin zehirlenmesi yaşanıyor olabilir.
• İştah Kaybı: Yumurta zehirlenmesi sonucunda sadece iştah kaybı da görülebilir. Bunu anlamanın yolu ise normal öğün vakti geldiğinde halen yemek yemek istemiyor iseniz o zaman iştahsızlık olduğunu düşünebilirsiniz. Bu durumda en yakın sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.
• İshal: Tüm gıda zehirlenmelerinde olduğu gibi bozuk yumurta yenildiğinde de ishal olunması neredeyse kaçınılmazdır. Neden yokken ishal olunursa eğer o zaman yenilen bir şeylerden dolayı zehirlenmiş olunabileceği ve bu belirtinin ise ciddiye alınması gerekeceği unutulmamalıdır.

Yumurta zehirlenmesi oldukça ciddiye alınması gereken belirtilere sahiptir. Belirtinin azlığına veya çokluğuna bakmadan muhakkak ciddi tedbirler alınmalıdır. “Birazdan geçer” tarzı yaklaşımlar olası durumu daha da ciddileştirmekten öteye geçmez.

Yumurta Zehirlenmesinin Nedenleri

Amerikan ilaç ve daire başkanlığı yılda ortalama 142.000 kişide yumurta kaynaklı zehirlenmeler görüldüğünü belirtmiştir. Yumurta kaynaklı zehirlenme ihtimalinin ne kadar uzak olunduğu düşünülse dahi yıllık bazda 142 bin kişi hiçte azımsanacak bir miktar değildir.

• Son Kullanma Tarihi Geçmesi: Satın alınan yumurtaların her birisinin üzerinde son kullanma tarihi bulunur ve bu kontrol edilmelidir. Hatta bu sadece yumurta için değil tüm gıda alışverişleri için bu yapılmalıdır.
• Bekleme Süresi: Yumurtanın üzerinde pek çok bakteri bulunur. Bunlardan en önemlisi olan Tifo bakterisi de yumurtanın uzun süre sıcak veya ılık bir yerde saklanması durumunda ortaya çıkarak onun içerisine nüfus edebilir. O nedenle bu ortamlarda saklanan yumurtaların satın almaktan uzak durulması gerekir.
• Temizlenmesi: Kabuğunda bulunan pislik, toz ve bakteriler iyi bir şekilde temizlenmeden yumurta kırılırsa bu pislikler yemeğe bulaşabilir. Böyle bir durumda halk arasında Salmonella olarak bilinen hastalığa yakalanma ihtimali ortaya çıkar. Yumurtanın iyi yıkanması ve sonrasında ise güzelce temizlenmesi gerekir.
• Pişme Süresi: Az pişmiş veya çiğ yumurta tüketimi de Tifo hastalığına neden olabilir. Bu nedenle pişme süresinin iyi ayarlanması gerekir.

Zehirlenme şüphesi ile gidilen doktor; bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı ile ilgili şikâyetlerin olup olmadığını hastaya sorar. Bu belirtilerden bir tanesi veya birkaçı görülüyorsa eğer o zaman hastaya beslenme geçmişi ile alakalı sorular sorulur. Hastada eğer dehidrasyon belirtileri görülüyorsa o zaman tanıyı netleştirmek için şu testler yapılır:

• Kan Testi: Tarihi geçmiş yumurta zehirlenmesi sonrasında vücutta bazı bakterilerin sayısı olağan miktardan çok daha fazlasına çıkar. Bu tür durumlarda kandan alınan örnekten elde edilen veriler neticesinde zehirlenme hadisesinin olup olmadığı anlaşılır.
• Dışkı Örneği: Yumurta kaynaklı zehirlenme vakalarında dışkıdan alınacak örnekler önemli deliller arasında bulunur. Yapılan tahlillerde bu duruma yol açan bakterilerin çok görülmesi sonucunda zehirlenme teşhisi rahatlıkla konulur.
• Parazit Muayenesi: Vücutta bulunan parazit oranlarını belirlemek için yapılan bu muayene sonrasında da zehirlenme durumu ile karşı karşıya kalıp kalmadığınız anlaşılabilir.

Yumurta Zehirlenmesi Tedavisi

Yumurta zehirlenmesi tedavisi için öncelikli olarak belirtilerin takip edilmesi gerekir. Bu belirtiler doktorun tavsiyesi üzerine kimi zaman birkaç gün dinlenme verilmesi olabileceği gibi daha farklı tedavi yöntemleri de izlenebilir.

• Serum Tedavisi: Bozuk yumurta zehirlenmesi vakasında ishal, kusma ve iştahsızlık nedeni ile vücut gereken su ve mineral maddelerini alamaz. Tüm bunlar serum takılması yolu ile hastaya verilir ve vücudun dinç kalması için gereken maddeler damar yolu ile sağlanır.
• İlaç Tedavisi: Ciddi vakalarda doktor tarafından antibiyotik içeren bir reçete yazılabilir. Özellikle hamilelik dönemine denk gelen zehirlenme vakasında antibiyotikler hemen kullanılmaya başlanır.
• Mide Yıkanması: Yenilen yumurta eğer halen midede ise mide yıkanması zehirlenme vakasında en sık görülen tedavi yöntemlerinden bir tanesidir.
• Dinlenme: Zehirlenmenin az veya daha çok olduğu durumlarla karşılaşılabilmektedir. Hastayı muayene eden doktorun kararına göre dinlenilerek geçirilmesi gereken bir vaka var ise o zaman birkaç gün raporlu bir şekilde dinlenme gerçekleştirilir.

Yumurta Zehirlenmesi Tedavi Edilmezse

Yumurta zehirlenmesi durumunda eğer doktora gitmeyi reddederek bekleme, dinlenme gibi doktorun gözetimi altında olmadan yapılan adımlar hastayı iyi etmek yerine daha da kötüleştirecektir. Sonucu ölüme kadar gidebilecek olan bu süreçte ilk yapılması gereken şey en yakın hastane, sağlık ocağı ve acil servise başvurmaktır. Bunların dışında tedavi edilmeyen bu vakada şu sonuçlar ile de karşılaşılabilir:

• Hastalık sürecinde yaşanılması muhtemel belirtilerden olan kramp girmesi durumu devamlılık arz edebilir.
• İshal sürekli devam eder ve kalıcı bağırsak enfeksiyonlarına sebep olabilir.
• Midede geri dönüşü olmayan, mide delinmesi, mide asidinin mide duvarını eritmesi vb. vakalar görülebilir.
• Zehirlenme vakalarında vücutta bulunan bakteri sayısı hızlı bir şekilde artış gösterdiği için her türlü bakteriyel enfeksiyon ile karşılaşabilir.
• Zehirlenme sonucunda yüksek ateş görülürse eğer o zaman yüksek ateşe bağlı diğer tüm semptomlar baş gösterebilir.

Yumurta Zehirlenmesine Ne İyi Gelir?

Yumurtadan kaynaklı olarak baş gösteren zehirlenme vakalarında hastalık sonucu ortaya çıkan belirtiye göre bir takım tedbirler alınabilir, en yakın sağlık merkezine giderken hastaya ilkyardım namına bir takım şeyler yapılabilir.

• Su Tüketmek: Bol bol su içmenin zararı yoktur, aksine faydası vardır. Su ile birlikte vücutta sayısı hızla artış gösteren bakteriler sindirim sistemi yardımıyla dışarı atılır. Bu nedenle hem vücudun su dengesi sağlanırken hem de hastalık kısa süre içerisinde atlatılır.
• Dinlenmek: Baş dönmesi, halsizlik vb. belirtilerden bir tanesinden dahi şikâyet varsa eğer o zaman birkaç gün yatakta dinlenmeli ve vücudu zorlayıcı bir şeyler yapılmamalıdır. Özellikle ani hareketlerden muhakkak uzak durulmalıdır.
• Yiyecek ve İçecekler: Rutin olarak günlük yaşantıda yenilen öğün saatleri aksatılmamaya özen gösterilmelidir. Günde 3 defa ve sabah, öğle, akşam belirli saatlerde yemek yeniliyorsa eğer bu alışkanlık aynı şekilde devam ettirilmeye çalışılır. Bunların dışında doğal vitamin olarak meyve, mineral maddesi olarak ise sebze yemeği bolca tüketilmelidir.
• Uyuyun: Uyku pek çok hastalıkta aksatılan ancak vücudun dinçliğini koruması için en önemli enerji kaynaklarından bir tanesidir. Vücudunuzun dinlenmesi ve enerji toplaması için uyumalı ve bu düzenli bir şekilde yapılmalıdır.

Yumurta Zehirlenmesine Ne İyi Gelmez?

Bozuk yumurta zehirlenmesi durumlarında karşılaşılan pek çok belirti sonrasında çözüm olarak bazı tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Ancak bunlar hastayı iyi etmekten ziyade durumunu daha da kötüleştiren yöntemlerdir.

• Yanlış İlaç Kullanımı: Çoğu ilacın yan etkisi vardır. Hastalar henüz doktora gitmeden kendi olanakları ile alacağı ağrı kesiciler, ateş düşürücüler, antibiyotikler vb. ilaçları kesinlikle kullanmamalıdırlar. Yan etkisi oldukça tehlikeli olabilecek bu ilaçlar muhakkak doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
• Rutin Düzenin Bozulması: Uyku, yemek, yürümek gibi rutin olan davranışlar sağlıklı günlerdeki kadar düzenli yapılmaya özen gösterilmelidir. Hastanın vücuda iyi olduğunu ve her şeyin normal olarak devam ettiği mesajını iletmesi gerekir.
• Yanlış Bilinenler: Yoğurt yemek, zencefil tüketmek, soda içmek kesinlikle yapılmaması gereken şeylerin başında gelir. Ebeveynlerin bildiği ve çocuklarına önerdiği bu tür yiyecekler kesinlikle kullanılmamalıdır.

Yumurta Zehirlenmesi İlaçları

Tarihi geçmiş yumurta zehirlenmesi hastalığında doktorlar tarafından tavsiye edilen ve verilen ilaçlar bellidir. Ancak zehirlenme vakasının yumurta kaynaklı olup olmadığı tam olarak bilinmeden bu ilaçların kullanılması elbette doğru değildir.

• Antibiyotikler: Doktorlar tarafından hastalığın şiddeti göz önüne alınarak belirlenir. Genellikle hastalık sürecinde ortaya çıkan bakterileri yok etmek için kullanılır.
• Ağrı Kesiciler: Mide ve baş ağrısının şiddetinin giderek arttırdığı ve artık çekilemez bir noktaya geldiği vakalarda kullanılır. Doktor tarafından hastalığın durumuna göre yapılan bir iğne sonrasında evde kullanım için reçete edilir.
• Kas Gevşeticiler: Genellikle mide krampı görülen hastalar için yazılan bu ilaçlar krampın girdiği durumlarda kullanılması için verilir. Sürekli bir kullanımı yoktur.

Hamilelikte Yumurta Zehirlenmesi

Bozuk yumurta zehirlenmesi durumuna eğer hamile iken yakalanılırsa ilk yapılması gereken şey paniğe kapılmamaktır. Bunun yanı sıra zehirlenme vakalarının bebek için çok büyük olasılıkla zararlı olmadığı da hatırlanmalıdır. Doktora hamile olunduğu bilgisi belirtilmesi durumunda hastaya vereceği ilaçlarda değişiklikler olabileceğini öngörülmelidir.

Hamile iken en sık yapılan yanlışlardan bir tanesi de doktorun verdiği ilaçları kullanmamaktır. Ancak zehirlenme durumu eğer hemen tedavi edilmezse Listeria vb. bazı bakteriler vücutta hızla çoğalmaya başlar ve o zaman hayati tehlikeler dahi baş gösterebilir.

Çocuklarda Yumurta Zehirlenmesi

Kusma, ishal, ateş, kramp ve nadiren baş dönmesi gibi belirtiler çocuklarda görülebilir. Bu belirtiler eşliğinde yetişkinlere nazaran çocuklar ishal ile zehri ve bakteriyi daha rahat bir şekilde vücutlarından atar. Genellikle 1 ile 10 gün arasında değişen bir süreçte hastalıktan tamamen kurtulurlar.

Çocuklar, doktora gitme korkusu yüzünden bir takım hastalıklarını ebeveynlerinden saklayabilirler. Bu nedenle onların durum, hal ve hareketlerinde meydana gelen değişiklikler iyi takip edilmelidir. Ebeveynlere söylemeseler de takınılan tavırlara ve yapılan davranışlara kadar pek çok farklı hareket ile bunu hissettirmeye çalışırlar.

Bebeklerde Yumurta Zehirlenmesi

Bebeklerde bozuk yumurta zehirlenmesi vakasında genellikle kusma ve ishal görülür. Bebeğin ağzından gelen beyaz sıvı onun kustuğunu gösteren bir delildir. Bu durumda öncelikli olarak kusmuğun nefes borusunu tıkamadığından ve onun nefes alabildiğinden emin olmalı sonrasında hemen doktora başvurulmalıdır.

Bebeklerin yumurta zehirlenmesine yakalanmaması için onlara tazeliğinden emin olunan yumurtaların pişirilerek verilmesi gerekir. Az pişmiş yumurtalar yetişkinler için tercih edilebilirken bebekler için tam pişmiş (katı) olanları tercih edilmelidir. Ayrıca piştikten sonra saatlerce bekleyen yumurta da bebeklere verilmemelidir.

Yumurta Zehirlenmesi için Hangi Doktora Gidilmeli?

Yenilen bir yiyecekten dolayı zehirlenme hadisesinden şüphe ediliyorsa eğer o zaman hastanelerin dahiliye bölümüne başvurulur. Başvurulan hastanede bu bölümde çalışan bir doktor tarafından hasta muayene edilir.

Bozuk yumurta zehirlenmesi nedenlerinden bir tanesinden dahi şüphe duyuluyorsa eğer o zaman hiç vakit kaybetmeden hemen en yakın sağlık kuruluşuna müracaat edilir. Zehirlenme gibi kritik durumlarda dakikaların değil, saniyelerin dahi büyük bir önemi vardır.