Boğaz Reflüsü

Boğaz Reflüsü Nedir?

Mide içeriğinin yemek borusuna veya boğaz, gırtlak bölgesine kaçması sonucu reflü meydana gelir. Mide içeriğinin yemek borusuna kadar gelmesi ile gastroözefagelal reflü (yemek borusu reflüsü) oluşur. Mide içeriğinin ses tellerine, gırtlak ve boğaza geri gelmesi sonucu ise boğaz reflüsü (laringofarengeal reflü) meydana gelir. Boğaz reflüsü ile yemek borusu reflüsü arasındaki farkı ise şu şekilde açıklayabiliriz.

Yemek borusu reflüsü meydana gelirken göğüs bölgesinde yanma hissi görülür, boğaz reflüsü meydana gelirken ise yanma hissi çoğu zaman görülmez. Yanma hissinin hissedilmesinden kaynaklı boğaz reflüsü “sessiz reflü “olarak da bilinir. Halk arasında çok doğru olmasa da gırtlak reflüsü olarak da bilinir.

Boğaz reflüsü olan hastaların önemli bir bölümünde midede yanma olmaz. Çünkü bu hastalarda mide normaldir. Fakat midenin normal olması başka bölgede rahatsızlık yapmadığı anlamına gelmez. Boğaz reflüsü genellikle hastalar ayakta iken meydana gelen bir problemdir. Bunun temel nedeni mideden zaman zaman geriye kaçan mide içeriğinin belli bir seviyenin üstüne çıkması sonucu boğazda tahrişe neden olmasıdır.

Gün içerisinde yaklaşık 50 defa mide içeriği geriye kaçar ancak bunu boğaza kadar geri kaçması anormal kabul edilir. Mide içeriğinin günde 50 defa geri kaçması normal bir durum iken boğaza haftada iki veya üç defa kaçması anormal bir durumdur. Günümüzde boğaz reflüsünün kişilerde görülme oranı %20 civarındadır. Bunun temel nedeni beslenmeden kaynaklıdır.

Katkı içeren, doğal olmayan, genetiğiyle oynanmış gıdaların kullanımı sonucu boğazdaki savunma mekanizması yetersiz kalarak boğaz reflüsü meydana gelir. Hastaların geneli boğaz reflüsünü normal reflü ile karıştırmaktadır. Ancak yapılan endoskopik muayenelerde kulak burun boğaz tetkik yöntemleri ve çok gerekli görülürse asit ölçümü yöntemi ile hastalara boğaz reflüsü tanısı konulur.

Boğaz Reflüsü Belirtileri Nelerdir?

Mide içeriğinin boğaza kadar gelerek boğazı tahriş etmesi sonucunda boğaz reflüsü meydana gelir. Boğazdaki yapılar yemek borusu kadar dayanıklı değildir. Bundan dolayı mide içeri asit içermese bile boğaza kadar gelmesi sonucu boğazda tahrişe neden olabilmektedir. Bu durumdan kaynaklı olarak hastaların genelinde klasik mide reflüsü belirtileri olan göğüs kısmında yanma şikayeti görülmez.

Boğaz reflüsü belirtileri:

• Gırtlak bölgesinde kasılma
• Boğaz ağrısı
• Yutma güçlüğü
• Geniz akıntısı
• Boğaz bölgesinde takıntı
• Aftlar
• Diş bozuklukları
• Sürekli boğazı temizleme isteği
• Kuru öksürük
• Burun tıkanıklığı
• Yemeklerden sonra ağızda meydana gelen acı ekşi tat
• Horlama
• Sabahları beyaz yapışkan balgam çıkarma
• Genellikle meydana gelen ağız kokuları boğaz reflüsünün belirtileridir.

Boğaz Reflüsü Nedenleri Nelerdir?

Boğaz reflüsü herkeste görülebilecek bir hastalıktır. Fakat yaş ilerledikçe daha sık meydana gelir. Yemek borusunun doğuştan kısa olması ile birlikte karın bölgesinde meydana gelen basıncın artması, aşırı kilo gibi faktörler mide kasının gevşemesine neden olmaktadır. Mide kasının gevşemesi sonucu ise mide fıtığı meydana gelir.

Mide fıtığı, mide içeriğinin geri kaçması kolaylaştıran bir faktördür. Bu tür durumların meydana gelmesiyle birlikte mide içeriğinin yukarılara doğru çıkması sonucu boğaz reflüsü meydana gelir. Mide içeriğinin yemek borusuna kadar gelmesi sonucu normal reflü oluşurken boğaza kadar gelerek boğazı tahriş etmesi sonucu ise boğaz reflüsü meydana gelmektedir.

Boğaz reflüsü riskini azaltmak için şunlardan kaçınılmalıdır:

Vücudu sıkan ve saran kıyafetler, yoğun karbonhidratlı tatlılar, nane aromalı yiyecekler, kafein içeren kahve tarzı içecekler, alkol, sigara gibi boğaz reflüsünu kolaylaştıran etkenlerden kaçınılmalıdır.

Boğaz Reflüsü Teşhisi

Hasta ile yapılan anamnezden sonra klasik kulak burun boğaz muayenesi yapılır. Muayene sonucu hastanın boğaz reflüsü olduğunu kanısına varılınca ilk yapılan işlem hastanın burnunun içerisine bakmaktır. Burun içerisine bakmaktaki amaç burunda bir neden var mı sinüzit, geniz akıntısı var mı diye bakılır.

Daha sonra boğaz kısmında kızarıklık var mı diye bakılır. Boğaz kısmındaki görüntü bile boğaz reflüsü hakkında bilgi verir. Ucu hareketli endoskop cihazı ile burundan girerek yumuşak dokudan dil köküne ses tellerine kadar inip orada yemek borusunun ilk halkasının bulunduğu yere bakılır. Bu kısım da kızarıklık, ülser, ses telleri üzerindeki herhangi bir normallik boğaz reflüsü tanısını koymada bizlere bilgi verir. Kızarıklıkların lokalizasyonlarındaki ayrım da reflü ile diğer hastalıkların ayrımı konusunda tanı da yardımcı olur.

Endoskopi ile yapılan boğaz muayenesi yüksek oranda tanı konulmakta fakat nadir de olsa tanı konulamayabilir.  Bu tür durumlarda yemek borusuna sokulabilen bir tüp olan kateter yardımıyla yemek borusundaki içeriğin tespiti yapılır.

Boğaz Reflüsü Tedavisi

Boğaz reflüsünün tedavisi temel olarak mide reflüsü tedavisi ile aynıdır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta boğaz reflüsünde ilaçları günde tek seferde kullandığımız zaman hastaların tedavisinde yeterince başarı sağlanamamasıdır. Boğaz reflüsü rahatsızlığı olan hastaların ilaçları ise günde mutlaka iki sefer sabah ve akşam kullanılmalıdır. 

Bunun yanında bazı hastalarda gerekli görülürse yardımcı ilaçlarda kullanılır ve tedavi süresinin 4 ile 6 ay arasında devam ettirilir. Bu tedavi sonucunda hastaların yaklaşık %95'inde başarı sağlanır çok nadir de olsa bazı hastalarda bu oran yakalanamadığı zaman ek tetkikler gerekli olabiliyor. Bu tür durumların yaşanması sonucunda ise gastroskopi, endoskopi gibi yöntemlere başvurulur.

Boğaz reflüsü olan hastalarda kullanılan ilaçlar;

• Mide asidinin salgılanmasını azaltır.
• Mide içeriğinin boşalmasını sağlar.
• Mide içeriğinin yukarı doğru kaçmasını engeller.

İlaç tedavisinin yanı sıra hasta olan kişinin yeme içme ve yaşam alışkanlıkları düzenlenir. Tedavi sürecinin başlaması ile birlikte çikolata, yoğurt, süt, portakal suyu, kahve, kola gibi yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

Bunların yanı sıra boğaz reflüsü arttıran veya boğaz reflüsüne yol açan kızartma, yağlı yiyecekler, soslu yiyecekler, asitli içecekler, baharatlı yiyecekler tüketilmemelidir.

Yeşil çay boğaz reflüsünün tetiklediği için yatmadan 3 saat öncesinde tüketilmesi bırakılmalıdır. Dar kıyafetler giyilmemelidir. Karın bölgesindeki basıncın artmasına neden olan hareketlerden uzak durulmalıdır.

Boğaz Reflüsü Tedavi Edilmezse

Boğaz reflüsü tedavi edildiğinde tedavi de %95 oranında başarı sağlanır. Fakat tedavi edilmemesi sonucu çeşitli komplikasyonlara neden olmaktadır. 

Boğaz reflüsü tedavi edilmediğinde şunlar meydana gelmektedir:

• Astım
• Ses tellerinde ödem
• Farenjit
• Kronik öksürük
• Kitle oluşumu
• Granülom kitle sonucu ses kısıklığı
• Bronşit
• Orta kulak iltihabı
• Ani bebek ölümleri
• Tıkayıcı uyku apnesi
• Kronik rinit
• Kronik sinüzit
• Kronik larenjit
• Gırtlak kanserine kadar ağır hastalıklara neden olabilmektedir.

Boğaz Reflüsüne Ne İyi Gelir?

Boğaz reflüsüne iyi gelen besinler mide reflüsüne iyi gelen besinlerle benzerlik göstermektedir. 

Bu besinleri şu şekilde sıralayabiliriz :

Balık, pirinç, ananas, bezelye, kepekli gıdalar, ıhlamur çayı, mısır ezmesi, derisi alınmış tavuk eti, kavun, tahıllar, elma, peynir, yumurta akı, muz gibi besinler boğaz reflüsüne iyi gelir. Bunların yanında şunlara dikkat edilirse boğaz reflüsü rahatsızlığına iyi gelecektir.

Öğünlerin sık sık olması gerekirken tüketilen yemek miktarı az olmalıdır.

Yatmadan 3 saat önce yemek yenmemeli

Dar kıyafetler tercih edilmemeli

Yatarken baş kısmı 15 derece yukarıda tutulmalı

Boğaz Reflüsüne Ne İyi Gelmez?

Boğaz reflüsü tedavisi olumlu yönde pozitiflik değeri yüksek olan bir hastalıktır. Boğaz reflüsü görülen hastaların kesinlikle yeme içme konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir. Mide kasının gevşemesi sonucu, aşırı kilo, mide içeriğinin yukarılara doğru çıkması sonucu meydana gelen bir hastalık türü olsa da düzenli beslenmeme sonucunda meydana gelen bir hastalık çeşididir.

• Boğaz reflüsü arttıran veya boğaz reflüsüne yol açan kızartma, yağlı yiyecekler, soslu yiyecekler, asitli yiyecekler, baharatlı yiyecekler tüketilmemelidir.
• Özellikle tedavi sürecinde şu besin ve içeceklerden uzak durulmalıdır: Ketçap, mayonez, hardal, kola, soda gibi asitli içecekler, hazır meyve suları, süt, yoğurt, ayran, bol kakaolu yiyecekler, sirke, soğan sarımsak gibi besinlerin tüketilmemesi gerekmektedir. Bunların yanında boğaz reflüsü rahatsızlığı olan hastaların şu ilaçları almaları reflüyü tetikleyecektir.
• Asetilsalisilik, Steroidler, ağrı kesiciler gibi ilaçlardan uzak durulmalıdır.
• Yeşil çay boğaz reflüsünün tetiklediği için uyku moduna geçmeden 3 saat öncesinde tüketilmesi bırakılmalıdır. 
• Dar kıyafetler giyilmemelidir. 
• Karın bölgesindeki basıncın artmasına neden olan hareketlerden uzak durulmalıdır. Bu tür faktörlere dikkat edildiği zaman boğaz reflüsüne yakalanma riski azalacaktır.

Boğaz Reflüsü İlaçları

Boğaz reflüsünün en büyük nedeni düzensiz beslenmekten kaynaklanmaktadır. Boğaz reflüsü hastalarının düzenli beslenmeleri gerekir. 

Bununla birlikte tedavi sürecinde şu ilaçlar kullanılır:

• H2 reseptör blokerleri: Asidin salgılanmasını inhibe eder (engeller).
• Anti asit: Var olan asit bileşiklerini bağlayarak nötralizasyona sebep olur.
• Proton pompa inhibitörleri: Asidin salgılanmasını inhibe eder.

Çocuklarda Boğaz Reflüsü

Boğaz reflüsü her yaştan görülebileceği gibi çocuklarda da görülmektedir. Fakat çocuklarda meydana gelen rahatsızlık normal boğaz reflüsü değildir. Özellikle çocuklarda göze çarpacak kilo kayıpları, kesilmeyen kusma problemleri, iştahsızlık gibi belirtiler varsa çocuklarda fizyolojik reflü meydana gelebileceğini söyleyebiliriz.

Mide içeriğinin yukarı kaçmasını engelleyen kapakçık bebeklerde tam olarak çalışmamaktadır. Nasıl ki bebekler yürüyemiyor büyüdükçe yürüme işlevini kazanıyor ise kapakçıkta aynı şekilde gelişim göstermektedir. Bebeğin büyümesiyle birlikte kapakçık işlevini tam olarak yerine getirdiğinde fizyolojik reflü kendiliğinden geçer. Kapakçığın tam çalışmaması sonucunda mide içeriği ağza kadar gelebilir. Bunun sonucunda çocuklarda diş çürükleri ile birlikte ağız kokusu meydana gelir.

Hamilelikte Boğaz Reflüsü

Hamilelik döneminde midede bulantı, mide suyunun ağza geri gelmesi gibi şikayetler görülür. Hamilelik döneminde bebeğin büyümesiyle birlikte mideye baskı artar. Bununla birlikte hamilelik döneminde hormonları artışı görülmektedir. 

Progesteron hormonunun artması sonucu midede bulunan düz kaslar gevşer. Düz kasların gevşemesi sonucu mide ile yemek borusu arasındaki kapakçık açık kalır. Kapakçığın açık kalması sonucu ise mide içeriği boğaza kadar gelerek boğaz reflüsüne neden olur.

Boğaz Reflüsü için Hangi Doktora Gidilir?

Boğaz reflüsü normal reflü ile karıştırılmamalıdır. Boğaz reflüsü olan hastaların önemli bir bölümünde midede yanma olmaz. Bu farkındalık boğaz reflüsü ile normal reflüyu birbirinden ayıran faktör olarak kabul edebiliriz.

Kişide görülen kuru öksürük, geniz akıntısı, sabahları kalkınca sesin kalın olması gün içinde normale dönmesi, boğaz ağrısı, sabahları kalkınca beyaz yapışkan balgam çıkarma, horlama, ağız kokusu gibi belirtilerin meydana gelmesi sonucunda kulak burun boğaz uzmanına gidilmelidir.

Normal reflü hastalığı olan kişiler dahiliye veya gastroenteroloji bölümüne gitmeleri gerekiyorken boğaz reflüsü rahatsızlığı olan hastalar kulak burun boğaz bölümüne gitmelidirler.