Labial Füzyon

Labial Füzyon Nedir?

Labial füzyon, vajinaya açılan açıklığın her iki tarafındaki iki deri kanadının yani iç genital dudakların (labia minora) bir araya geldiği ve oluşması gereken açıklığın tam olarak oluşamadığı bir durumdur. Labial füzyonda oluşan yapışıklıklar  arka taraftan oluşmaya başlayıp klitorise doğru ilerler . 

Labial füzyon (yapışma, birleşme); diğer isimleriyle labial adezyon, labial aglütinasyon, vulvar adezyon, vulvar füzyon, labial adherens veya vulva sineşisi olarak da bildiğimiz durum çocukluk çağında çok sık görülen ve kadın hastalıklarına ait bir problemdir, fakat çoğu durumda endişelenmeye gerek yoktur. Puberte öncesi (ergenlik çağı öncesi) kız çocuklarının %0,3-6 sını etkilemektedir . 

Sınıflandırması

Labial füzyonda problem önceden süregelen bir şekilde veya menopoz döneminde olduğu gibi sonradan ortaya çıkabilir. İç dudaklardaki bu yapışmalar  komplet (tam) veya parsiyel (kısmi) olabilmektedir.

Labial Füzyon Belirtileri Nelerdir?

Hastalık çoğu zaman bulgu ve belirti vermeden asemptomatik bir şekilde ilerler ve sıklıkla başka bir şikayetle yapılan başvuru sayesinde yapılan muayenede fark edilir. Labial füzyonu olan çoğu kadın veya çocuk hasta bu durumun farkında değildir. Neredeyse çoğu zaman doğumda mevcut değildir ve bir ile iki yaş civarında oluşmaya başlar. Çocuğunuzun iki ayrı labiası (iç genital dudakları) yerine labial füzyonu varsa, labiaların bir araya geldiğini kendiniz de dışarıdan bakıp görebilirsiniz. Genellikle başka semptomlar yoktur .

Labiyal yapışıklıkların semptomları ek olarak şunları da içerebilir :

• İç dudaklar birleştirilir .
• Durum genellikle ağrısızdır . 
• Bazı durumlarda bazı vulva( vajinanın dış bölümünü saran cilt tabakası) ağrıları olabilir. Bu durum özellikle bir nesnenin üzerinde dururken (bisiklet sürmek gibi) gözlenir .
• Tuvalete gittikten sonra idrar damlatma sorunları
• İdrar çıkartmakta zorlanma 
• Tuvalete gittikten sonra oluşan idrar sonrası ağrı
• Ağır olan vakalarda idrar yapamama 
• İdrar yolu enfeksiyonlarına yakalanma 
• Yetişkin kadınlarda yaygın olamamakla birlikte eğer gözlenirse  cinsel ilişki sırasında kaşıntı , zorluk
• Cinsel ilişki ağrıları (disparoni)
• Cinsel ilişkiye hiç girememe (vajinismus)
• Genital estetik açısından hoş olmayan görünümler 

Labial Füzyon Nedenleri Nelerdir?

• Labial füzyonun kesin nedeni bilinmemektedir.
• Hastalığın genel olarak ergenlik öncesinde veya menopozdan  sonra ortaya çıkması  östrojen hormonunun düşük olmasının sebep olabileceğini düşündürtmektedir. Düşük östrojen seviyelerinin (hipo-östrojenizm) labiyal adezyonların gelişmesine katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Düşük seviyedeki östrojen hormonuna sekonder olarak labial epitelyal hücreler tarafından oluşturulan plak ile orta seviyede enflamatuvar bir durum olduğu belirtilmektedir. Bu durum ergenlik döneminde düzelir çünkü kadınlık hormonu östrojenin etkisi, cinsel organları çevreleyen hücreleri değiştirir.
• Bebek bezi yıllarında dudak yapışıklıkları daha yaygındır. Bu nedenle doğumdan sonraki  6-8 hafta hastalığın gelişimi için daha riskli olan dönemdir. Bu döneme kadar, gebelikte annenin plasentasından geçen östrojen hormonu koruyucudur. Tüm bebeklerin %2-5’inde izlenir. En sık görüldüğü dönem 3 ay ile 6 yaş arasıdır. Ayrıca labial adezyonların dış cinsel organların tahrişinden kaynaklandığından kuvvetle şüphelenilmektedir. Labia minoranın (iç genital dudaklar) dış deri yüzeyi (skuamöz epitel tabakası) ince ve hassastır. Tahriş ve iltihap, dış derinin açığa çıkmasına ve çiğ olmasına neden olabilir. İki ham dudak, daha sonra herhangi bir cilt kesisinin iyileştirebileceği şekilde birlikte iyileşir. Genellikle labia, anüse en yakın alt uçta kaynaşmaya başlar ve klitorise doğru ilerler.

Olası tahriş edici maddeler şunları içerir: Dışkı, İdrar, Güçlü parfümlü sabunlar, Köpük banyoları, Vulvit gibi iltihaplı durumlar, Atopik dermatit, Kıl kurdu, Labial yaralanmalar, Cinsel istismar.

• Kötü hijyenin yaşlı kızlarda yaygın bir neden olduğu düşünülmektedir. 
• Ayrıca daha önceden geçilen bazı hastalıklar da ilerleyen dönemlerde labial adezyona sebep olabilmektedir. Bu hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
  Özellikle estrojen eksiliğine bağlı atrofik vajinitler (enfeksiyon dışı bir sebeple vajinada yanma ve kurumaya sebep olan bir hastalık)
  Sık vajinitler (vajinal enfeksiyonlar)
  Vulvar lichen sclerosus (dış genital bölgede beyaz kabuklanmaların olduğu kaşıntı, yanma, batma, ağrı gibi şikayetlere sebep olan hastalık)
  Eroziv lichen planus (deri ve mukoza lezyonlarıyla giden döküntülere sebep olan bir hastalık)
  Behçet sendromu (vücuttaki kan damarlarının iltihaplanmasına neden olup seyrek görülen kronik bir hastalıktır. Vücudun bağışıklık sistemindeki sorun sonucunda enfeksiyon belirtileri göstermeye başlamasıyla gelişir.)
  Steven Johnson sendromu (genellikle ilaç ve enfeksiyonlara karşı gelişen ciddi yanıt ile vücudun cilt ve mukoza yüzeylerini tutan nadir hastalık)
  Vulvar kanserler
  Kadın genital sünnetleri
  Vulvektomi (dış genital sistemi oluşturan vulvanın bir kısmının veya tamamının çıkarılması) sonrası komplikasyonlar sonrası adezyonlar sıkça görülebilmektedir.  

Labial Füzyon Teşhisi

Labial füzyon teşhisi klinik olarak konulur ve ek olarak laboratuvar ve görüntüleme tekniklerine ihtiyaç duyulmaz. Doktorun yaptığı fizik muayene ile kolayca tanı konulabilmektedir. Dolayısıyla genitoüriner bölgenin değerlendirilmesini içeren bir fizik muayene yapmak son derece önemlidir. 

Ek olarak arada kalınan durumlarda istenilen testler şunları içerebilir:

Enfeksiyonu kontrol etmek için idrar testleri, büyümüş mesane ve böbrekleri kontrol etmeyi amaçlayan sistoüretrogramın boşaltılması. 

Labial Füzyon Tedavisi

Labial adezyonların tedavisi tamamen semptomlara bağlı olacak şekilde yapılır.

Tedavi için ilk hedef ailenin ve hastanın endişesini gidermektir.

Hasta klinik olarak asemptomatik ise hiçbir tedaviye gerek yoktur ve uygun hijyen eğitimi de verilerek hasta kontrol altında ek bir tedavi olmadan gönderilebilir. Labial füzyon olgularının çoğu labial yapışıklığın bir yıl içinde kendiliğinden düzelmesi nedeniyle güvenlidir. Herhangi bir tedavi olmaksızın bu olguların %80'e varan oranda düzeldiği bildirilmektedir. 

Yapışıklıklar şiddetlenirse ve idrara çıkmayı engellemek gibi diğer problemlere yol açarsa, tıbbi tedavi gerekli görülür. Bu durumda diğer yönetim biçimleri topikal betametazon ve cerrahi müdahaleyi içerir. 

Topikal tedavi: Konservatif tedavide kullanılan östrojen krem  genel anlamda  ilk tercihtir.

Betametazon kullanımı ile ciltte incelme olabileceği gibi, uygulanan bölgede kıl kökü enfeksiyonu, kızarıklık kıl büyümesinde incelme ve kaşıntı riski artabilir. Herhangi bir topikal tedavi şekli için şu anda önerilen kesin bir tedavi süresi yoktur; bu nedenle yapışmayı gideren en kısa süre önerilir. Topikal tedavi genellikle altı haftaya kadar günde bir veya iki kez yapılır. Bazı yazarlar, üç aya kadar topikal yönetimi önermişlerdir. 

Cerrahi tedavi: Topikal tedaviye yanıt alınmayan hastalarda labial adezyon mekanik olarak açılır. Cerrahi tedavi denenmeden önce  birkaç haftalık topikal tedavi mutlaka önerilir. Topikal tedavinin başarısız olduğu durumlarda, füzyonun cerrahi olarak açılması önerilir. 

Nüks: Tedavi şekline bakılmaksızın labiyal füzyon hastalarında  nüksler yaygındır. Dudak yapışıklıkları hasta ergenlik dönemine girene kadar yeniden oluşmaya ve şekillenmeye devam edebilir. Çalışmalar, topikal veya cerrahi tedavi ile%11 ila%14 arasında bir tekrarlama oranı bildirmektedir. Nüksler de, ilk tedavi yöntemleri gibi topikal tedavi veya füzyonun cerrahi olarak parçalanması ile yönetilebilir. Diğer tedavi yöntemleri ise, uygun hijyen ve temizliğin devamı ile manuel ayırmayı kapsar.

Labial Füzyon Tedavi Edilmezse

Asemptomatik hastalarda  herhangi bir tedavi olmaksızın bu olguların %80'e varan oranda düzeldiği bildirilmektedir. 

Tedavi olunması gerektiği halde tedavi edilmeyen olgularda yapışıklıklarda gittikçe artma gözlenebilir ve adet görme, işeme ile ilgili sorunların ortaya çıkma riski vardır.

Tuvalete gittikten sonra idrar damlatma sorunları, idrar yapmakta zorlanma, tuvalete gittikten sonra oluşan idrar ardından ağrı, ağır olan vakalarda idrar yapamama, idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanma, yetişkin kadınlarda yaygın olamamakla birlikte eğer gözlenirse cinsel ilişki sırasında kaşıntı ve zorluk, cinsel ilişki ağrıları (disparoni), cinsel ilişkiye hiç girememe (vajinismus), genital estetik açısından hoş olmayan görünümler tedavisiz durumlarda ortaya çıkabilecek sorunlardandır. Bu durumlar da ardından bu kişide psikolojik sorunlara sebep olabilir.

Labial Füzyona Ne İyi Gelir?

• Aile eğitimi labial füzyon hastalarının tedavisi için oldukça önemlidir. Evde çocuğun bakımını düzenli bir şekilde yapacak bir eğitim verilmelidir.
• Kız çocuklarının altı sık sık değiştirilmelidir.
• Bebeklerin bezleri   değiştirilirken pH’ı ayarlı şampuanlar kullanılmalı.
• Tahriş edici Islak bezler kullanmak  yerine bebeğin altı su ile yıkanmalıdır.
• Çok fazla bastırmadan kuru bezle iyice kurulanmalı, ardından da epitelizan kremler sürülmelidir.
• Yetişkin yaş grubu için ise, hastanın öz bakımına ve ellerini temiz tutmasına dikkat etmesi gerekir.
• Otururken bacaklarını açması hastaya iyi gelebilir ve enfeksiyon riskini azaltır.
• İç çamaşırı seçimini hava alabilen pamuklu kumaşlardan yana kullanması gerekir.

Labial Füzyona Ne İyi Gelmez?

•  Islak mendillerin kullanılmasından sakınılmalıdır.
• Kötü hijyen labial adezyonların oluşmasına ve ilerlemesine neden olabilmektedir.
• Bebek bezlerinin uzun süre değiştirilmemesi sonucu bekleyen dışkı ve idrar adezyonlara sebep olur.
• Sürekli basınca sebep olabilecek bisiklet sürmek gibi aktiviteler labial füzyonun ilerlemesine neden olur.
• Çok sıcak veya soğuk uygulamalar yapmamak gerekir. Bu durum genital bölgedeki bakterilerin değişmesine sebep olmaktadır. Duş alırken veya temizlik yaparken ılık su kullanılmalı.

Labial Füzyon İlaçları

Labial füzyonda kullanılabilecek olan ilaçlara östrojenli veya steroid kremler (betametazon gibi) örnek olarak verilebilir. Bunlar dışında bilinen medikal tedaviyöntemi henüz bilinmemektedir. Ayrıca kullanılan vazelin kremlerin de iyi geldiği düşünülmektedir.

Labial füzyonlu hastalar şikayetleri olduğu durumlarda doktor tavsiyesiyle ilaç kullanabilirler, ancak doktor denetimi olmadan asla ilaç kullanmamaları gerekir.

Labial Füzyon Ameliyatı

Topikal tedaviye yanıtsız olan olgularda labial adezyon mekanik olarak açılır. Bu işlem iki farklı şekilde yapılabilir. İlk seçenekte poliklinikte lokal anestezi ile manuel açılabileceği gibi; ikinci olarak kalınlaşıp sertleşen adezyonlara genel anestezi altında cerrahi tedavi uygulanabilir.

Hastanın kilosuna, yaşına ve yapışıklık durumları gibi faktörlere bakılarak karar verilir ve lokal veya genel anestezi ile cerrahi olarak da tedavi olunabilir. Ameliyat yapıldığı gün hasta yeniden taburcu olabilir. Ameliyat sonrası yapışık olan dudaklar birbirlerinden ayrılmaktadır. Bu ameliyatlar yapılırken diğer operasyonlarda olduğu gibi bir kesme işlemi uygulanmamaktadır ve ameliyat olan bölgede herhangi bir iz kalmamaktadır. Ameliyat ortalama yarım saat sürmektedir. Eğer birlikte estetik ameliyatı da yapılıyorsa süre iki  saate kadar uzayabilir.

Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da Labial füzyon genellikle ilk altı ay içinde kendiliğinden düzelir. Bazı çocuklarda altı yaşına kadar iyileşme devam edebilir. Altı yaşında kendiliğinden düzelebilir. Bu sebeple genel olarak 4-6 yaş öncesi kız çocukları için ameliyat uygulanmaması gerekir. Bununla birlikte idrar yapamama sorunu olmayan hastalarda da ameliyat uygulanması gerekli görülmemektedir. Ameliyatın yapılması için hastaların yapışıklığının idrar yapmayı engelleyecek seviyede olması gerekir.

Çocuklarda Labial Adezyon

Kız çocuklarında sık karşılaşılan bir durumdur ve en sık altı bezle bağlanan çocuklarda gözlenmektedir. Bez değiştirdiği veya banyo yaptırdığı sırada anne çocuğun cinsel organını gözlemlemeli ve olağan dışı bir durum varsa doktora başvurmalı. Genel olarak 4-6 yaş öncesi kız çocukları için ameliyat uygulanmaması gerekir.

Bebeklerde Labial Adezyon

Doğuştan görülen Labial füzyon olguları, bebeğin doğumundan sonra genital bölgesine yapılan rutin fizik muayene ile fark edilebilir. Doğuştan kaynaklanan bir hastalık olduğundan tedavisi de daha kolay gerçekleşebilmektedir. Doğuştan labial füzyonu olan bebeklerde ise doğumdan sonraki  ilk 6 ay en önemli zaman dilimidir, düzenli ve hijyenik bir aile bakımı ilk ve en etkili tedavidir. Bu bakım ile yapışık olan yanaklar kendiliğinden açılıp  tedavi olabilmektedir. Labial füzyonlu bebeklerin cerrahi operasyon olması sakıncalı bir durumdur.

Labial Füzyon için Hangi Doktora Gidilir? 

Labial füzyon, jinekoloji (kadın doğum) alanına girmektedir. Çocuk yaş grubundaki hastalar için çocuk jinekologlarına görünmek gerekmektedir. Yetişkin yaş gruplarında ise labial füzyon olgularının jinekologlara başvurması gerekir.

Hasta klinik olarak asemptomatik ise ve şikayeti yoksa ek bir tedaviye gerek yoktur.

Şikayetleri başladığında ve kendiliğinden düzelme sağlanmadığında doktora gidip tedavi olmalıdır. Tedavi için en önemli endikasyonlardan biri idrar yolu enfeksiyonudur.