NMO Hastalığı

Nöromyelitis Optika (NMO, Devic Hastalığı) Nedir?

Devic Hastalığı olarak bilinen nmo hastalığı göz ve omurilik sinirlerinin iltihaplanmasından kaynaklı meydana gelen nöroloji durumdur. Nörolojik durumlar ise beyin ve omurilik hasarından kaynaklanır.

Devic hastalığı bağışıklık ve merkezi sinir sistemindeki sağlıklı hücreleri hedef alması sonucunda meydana gelir.

NMO hastalığı esas olarak omurilik ve optik sinirleri hedef alır. Genelde ağır sakatlıklara neden olur. Nadiren olsa da kasların güçsüzlüğü sonucunda solunum yetmezliğine sebebiyet veren bir hastalık türüdür.

NMO göz sinirlerinin tutulmasıyla gözün bulanık görmesine neden olur. Omurilik tutulması sonucunda ise kol ve bacakların güç kaybı, idrar kontrolünün kaybı, kol ve bacaklarda uyuşma gibi nörolojik durumlar oluşmaktadır.

Nmo hastalığı göz sinirlerinin tutulmasıyla veya omurilik sinirlerinin iltihaplanmasından kaynaklı bir hastalık olsa da göz ve omuriliğin aynı anda tutulmasıyla meydana gelen tipleri de mevcuttur.

Nöromiyelitis Optika hastalığa yakalanmış ve durumu ağır olan hastalarda ileri düzeyde görme kaybı durumu yaşanılabilmektedir. Bu durum göz sinir tellerinin zamanla hasarlanmasından kaynaklıdır. Hasta tam olarak körlük yaşamasa da renk ve kontrast bozukluğuyla birlikte bulanık görme gibi durumlarla karşı karşıya kalınabilir.

NMO hastalığı insandan insana değişkenlik göstererek meydana gelebilir. Bazılarında hafif semptomlar görünürken bazılarında ise daha ağır semptomlar gösterebilir.

Devic hastalığı 40 yaş üstü kişilerde görülmesi daha olasıdır. Oldukça nadiren meydana gelen bu hastalık her 200 bin kişinin birinde görülmektedir.

Nöromyelitis Optika iki tipten oluşur. Bunlar en sık meydana gelen tekrarlayan nöromyalitis Optika ve nadir meydana gelen monofazik nöromyelitis Optika olmak üzere iki tiptir.

Tekrarlayan nöromyalitis optika: Optik sinir ve omurilikte iltihaplanmanın oluşmasıyla meydana gelen tiptir. Genelde bir iki sene kadar sürer. Tekrarlayan nöromyelitis Optika kadınları erkeklere oranla daha çok etkiler. Bu ataklar genelde kalıcı hasarlara yol açmaktadır.

Monofozik nöromyelitis optika: Erkek ve kadınlarda eşit ataklarla meydana gelen monofazik nöromyelitis optika genelde haftalar boyunca sınırlı sayı da saldırı yaşanır. Tekrarlayan nöromyelitis optika tipine göre iyileşme oranı daha yüksektir.

Nöromyelitis Optika Belirtileri Nelerdir?

Nöromyelitis optika hastalığının belirti ve bulguları değişkenlik gösterir. Bireysel olarak özel bakım isteyen bir hastalık türüdür. Genel anlamda ise belirtileri şu şekildedir:

Optik sinir tutulumundan kaynaklı belirtiler: 

• Bir veya her iki gözde görme kaybı meydana gelebilir.
• Görme keskinliğinde azalma görülebilir.
• Renkleri görme kaybı yaşanabilir.
• Optik diskte şişmeler meydana gelebilir.

Omurilik tutulumundan kaynaklı belirtiler : 

• Omurilik fonksiyon kaybı
• Kas güçsüzlüğü
• Mesane kontrol kaybı
• Bacaklarda akut ve spastik zayıflık
• Spinal kord disfonksiyonu gibi belirtiler meydana gelebilir.

Beyin Sapı tutulumundan kaynaklı belirtiler:

• Esneme
• Baş dönmesi
• Bel paralizi
• Kaşıntı
• Göz hareketlerinde anormallikler

Area Postrema sendromu ( hıçkırık ve kusma ) gibi belirtiler meydana gelebilir.

Nöromyelitis Optik Nedenleri Nelerdir?

Nöromyelitis optik hastalığı, bağışıklık sisteminin sinir hücrelerini çevreleyen miyelin kılıfa kişinin bağışıklık sisteminin ürettiği antikorlar tarafından saldırılması sonucunda meydana gelir. 

Nöromyelitis optik rahatsızlığı olan birçok hastada kandaki neuromyelitis optika İmmunoglobin G antikoru bulunur. Bu antikor optik sinir ve omurilik hücrelerini çevreleyen aquaporin-4’e zarar vererek iltihaba neden olarak Devic hastalığına sebebiyet verir. 

Nöromyelitis Optika Teşhisi

Nöromyelitis optika hastalığı bazı viral inflamasyonlar, multipl skleroz (MS), sistematik lupus eritematozus(SLE), karma bağ dokusu bozukluğu (MCTD), akut demiyellinizan ensefalomiyelit(ADEM) gibi hastalıklarla benzer belirtiler verebildiği için teşhis koyma işlemini zorlaştırır.

Genel olarak ise nöromyelitis optika hastalığının teşhisi kan testleri, lomber delinme, MRG taraması ile konur.

Kan testleri: Nöromyelitis optika lgG antikoru için yapılan testlerdir.

Lomber delinme: Test için BOS olarak adlandırılan omurilik sıvısı örneğinin alınmasıdır. BOS beyin ve omuriliği çevreleyen sıvıdır. Alınan bu sıvı tanı koymaya yardımcı olur.

Lomber delinme işlemi şu şekilde yapılmaktadır:

• İlk olarak hasta sedyeye uzanıp ayaklarını göğsüne kadar çeker.
• Bel bölgesi enfeksiyonu önlemek amacıyla antiseptik madde ile temizlenir.
• İki alt omurga kemiği boşluğun bulunduğu bölgeye lokal anestezik enjekte edilir. Böylelikle işlem yapılan bölge uyuşacaktır.
• Daha sonra omurilik etrafındaki boşluğa bir iğne batırılır. İşlem yapılan bölge uyuştuğu için ağrı hissedilmez.
• Alınan sıvı steril bir kapta toplanır.
• Alınan sıvı mikroskop altında incelenmek üzere laboratuvara gönderilir.
• İncelenen sıvı değerlendirilerek tanı konur.

Yan etkileri: Testten sonra baş ağrısı hissedilebilir. Genelde bir saat kadar sürer.

MRI taraması: Meydana gelen ağrının kaynağını bulmak adına doktorunuz MRG taraması isteyebilir. Buradaki amaç omuriliğin iltihaplanmasını görmektir. MRI taraması omurilikte iltihaplanma meydana gelmiş ise bunu gösterecektir.

Nöromyelitis Optika Tedavisi

Nöromyelitis optika hastalığı MS hastalığı ile benzerlik gösterse de tedavisi farklıdır. Tedavideki temel amaç bağışıklık sistemini baskılamaktır. Nöromyelitis optika hastalığının tedavisinde Steroidler, plazmaferez ve relapsların önlenmesi yolları izlenerek sonuç alınmaya çalışılır.

Relapsların önlenmesi: Relaps olasılığını önemli ölçüde azaltmak için bağışıklık sistemi baskılanmaya çalışılır. Bunun için de hastaya Azathioprine (AZT) verilir. Bu ilaç doktorunuzun kontrolü olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.

AZT ilacının yan etkileri: Baş dönmesi, kusma, ishal, yüksek ateş, tansiyonun düşmesi, kolit, saç dökülmesi gibi yan etkileri olabilir. 

Steroidlerin kullanımı: Metilprednizon gibi Steroidler hastaya verilerek bağışıklık sistemi baskılanması amaçlanır. Uzun süre kullanımı sonucunda hastada risk oluşabilir. Doktor kontrolü olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.

Metilprednizon yan etkileri: Enfeksiyon riski, osteoporoz, katarakt, güçsüz ve halsiz hissetmek, ruhsal sorunlar gibi yan etkileri olabilir.

Plazma değişim tedavisi: Nöromyelitis optika hastalığına yakalanmış ve ardından Steroid tedavisi yetersiz kalan hastalara uygulanan yöntemdir. Buradaki amaç kanda iltihaplanmaya neden olan antikoru uzaklaştırmaktır. Hastadan kan alınarak kan hücreleri plazmadan ayrılır. Seyreltilen kan hücreleri dolaşıma gönderilir.

Nöromyelitis Optika Hastalığının Komplikasyonları

• Kullanılan ilaçların etkisi ve hastalığın ilerlemesiyle birlikte semptomların şiddetlenmesi sonucunda hasta depresyona girebilir.
• Semptomların şiddetlenmesi kas güçsüzlüğüne neden olabilir. Kas güçsüzlüğü sonucunda ise solunum problemleri meydana gelebilmektedir.
• Steroid tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri osteoporoza neden olabilir. Osteoporoz oluşumundan kaynaklı olarak kemiklerde gözenekler oluşur. Bu gözenekler ise kemikleri zayıf ve kırılmaya eğimli hale getirebilir.
• Optik sinire verdiği hasardan kaynaklı olarak görme kaybına sebebiyet verebilir.
• Omuriliğe verdiği hasardan kaynaklı olarak felce sebebiyet verebilir.
• Bireylerde orgazm olmada zorluğa sebebiyet verebilir. 

Nöromyelitis Optik Hastalığı için Hangi Doktora Gidilir?

Nöromyelitis optik hastalığı kaşıntı, baş dönmesi, hıçkırık, kusma ,esneme, göz hareketlerinde anormallikler, idrar ve mesane kontrol kaybı, omurilik kontrol kaybı, bacaklarda akut ve spastik zayıflık, optik diskte şişmeler, görme kaybı, renk görme kaybı, görme keskinliğinde azalma gibi belirtiler verir.

Bu belirtilerin hastada görülmesi durumunda en yakın hastanenin nöroloji bölümünde bulunan nöroloji uzmanına gidilmelidir.